Aparna Rao: Art that craves your attention

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Hi. So today, I'd like to share some works in progress.

ဟဲလို အားလုံးကို နှုတ်ဆက်ပါတယ်။ ဒီနေ့တော့ လုပ်လက်စ လက်ရာတချို့ကို မျှဝေချင်ပါတယ်။

Since we are still realizing these works,

ကျွန်မတို့အားလုံးဟာ ဒီလက်ရာတွေကို အကောင်အထည်ဖော်နေဆဲ မို့လို့

we are largely working within the realm

ကျွန်မတို့ လုပ်ဆောင်နေတာတွေဟာ အဓိကအားဖြင့်တော့

of intuition and mystery, still.

အလိုလိုသိစိတ် နဲ့ လျှို့ဳဝှက်ဆန်းကျယ်မှု လောက အတွင်းမှာ ရှိနေပါသေးတယ်။

So I'm going to try and describe

ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်မအနေနဲ့ ကျွန်မတို့ ရှာဖွေဖို့ ကြိုးစားနေကြတဲ့

some of the experiences that we're looking for

ထူးထူးခြားခြားအတွေ့အကြုံအချို့ကို

through each of the works.

လက်ရာ တစ်ခုချင်းစီမှ တဆင့် ကြိုးစားပြီး၊ သရုပ်ဖော်ပြသွားမှာပါ။

So the first work is called the Imperial Monochromes.

ကဲ ဒီပထမလက်ရာကတော့ Imperial Monochromes လို့ အမည်ပေးထားပါတယ်။

A viewer sort of unsuspectingly walks into the room,

ကြည့်ရှုသူတစ်ယောက်ဟာ မသိလိုက်မသိဘာသာ အနေအထားမျိုးနဲ့အခန်းထဲကို ဝင်လာပြီး၊

and catches a glimpse of these panels

နံရံပေါ်မှာရှိတဲ့ ရှုပ်ပွနေတဲ့ အထားအသို အခင်းအကျင်းတစ်ခုထဲကနေ

in a messy composition on the wall.

ဒီဘောင်ကွက်တွေကို ဖြတ်ကနဲမြင်လိုက်မိတယ်။

Within seconds, as if the panels have noticed

စက္ကန့်ပိုင်အတွင်းမှာပဲ ဒီဘောင်ကွက်တွေဟာ ကြည့်ရှုသူ ရှိနေတာကို

the presence of the viewer,

သတိပြုမိသွားသလိုမျိုးနဲ့

they appear to panic and sort of get into

သူတို့ဟာ ထိတ်ထိတ်ပြာပြာဖြစ်ပုံရကာ

a strict symmetry.

တစ်ထပ် ခေါက်ချိုးညီ ဖြစ်သွားတာမျိုးပေါ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So this is the sketch of the two states.

ဒီတော့ ဒါဟာ အနေအထား နှစ်ခုရဲ့ ပုံကြမ်းကို ပြသထားတာပါ။

One is total chaos. The other is absolute order.

တစ်ခုက အကြွင်းမဲ့ ပရမ်းပတာဖြစ်တာ၊ အခြားတစ်ခုကတော့ ပကတိ စနစ်သဘောကို ညွန်းဆိုပါတယ်။

And we were interested in seeing how little change

နောက်ပြီး ကျွန်မတို့ စိတ်ဝင်တစား မြင်တွေ့နေရတာက

it takes to move from one state to the other state.

မဆိုစလောက် အပြောင်းအလတွေထဲကအနေအထားမှ နောက်တစ်ခုဆီကို ပြောင်းလဲပစ်လိုက်ပုံကိုပါ။

This also reminded us of two very different pictorial traditions.

ဒါကနေ ကျွန်မတို့ကို အရမ်း ကွဲပြာခြားနားကြတဲ့ ပုံပြသရုပ်ဖော် အစဉ်အလာ(၂)မျိုးကိုလည်း အမှတ်ရစေပါတယ်။

One is the altar tablets of the 15th century,

တစ်ခုက (၁၅) ရာစုခေတ်က ယာဇ်ပလ္လင်ပုံ အုတ်ခွက်စာတွေနဲ့

and the other is about 100 years ago,

နောက်တစ်ခုက လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်(၁၀၀) ခန့်လောက်က

Malevich's abstract compositions.

မာလေဗစ်(ခ်ျ) ရဲ့ စိတ္တဇ ပန်းချီ လက်ရာတွေပါ။

So I'm just going to take you to a video.

ဒီတော့ ကျွန်မ အားလုံးကို ဗီဒီ တစ်ခုကို ပြချင်တယ်။

To give you a sense of scale,

စကေး ပမာဏကို နားလည်လာစေဖို့ အတွက်ပါ

the largest panel is about two meters high.

အကြီးဆုံး ဘောင်ကွက်က (၂)မီတာ အမြင့်လောက်ရှိပါတယ်။

That's about this much. And the smallest one is an A4.

ဟောဒီလောက်ကို အတိုင်းအတာရှိပါတယ်။ နောက်ပြီး အသေးဆုံး တစ်ခုကတော့ A4 အရွယ်ပါ။

So a viewer enters the space,

ဒါကြောင့် ကြည့်ရှုသူ တစ်ယောက်က ဒီဟင်းလင်းပြင်ထဲ ဝင်လိုက်တဲ့အခါ

and they snap to attention.

သူတို့ဟာ ဆတ်ကနဲ သတိမူမိသွားတယ်။

And after a while, if the viewer continues

ခဏအကြာမှာတော့ အကယ်၍ ကြည့်ရှုသူဟာ

to remain in the space,

ဟင်းလင်းပြင်ထဲမှာ ဆက်လက်ပြီး ရှိနေမယ်ဆိုရင်

the panels will sort of become immune

ဘောင်ကွက်တွေဟာ ကြည့်ရှုသူရဲ့ ရှိနေမှုကို

to the presence of the viewer

ခံနိူင်ရည် ရှိလာသလိုမျိုး ဖြစ်လာပြီး၊

and become lax and autonomous again,

တစ်ခါပြန်ပြီး ပြေလျော့ကာ လွတ်လပ်မှု ရှိလာပါတယ်။

until they sort of sense a presence in the room or a movement,

အခန်းထဲမှာ ကိုယ်ထင်ပြသလိုမျိုး ဒါမှမဟုတ် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ရှိတာကို ခံစားမိတဲ့ အထိပေါ့။

when they will again snap to attention.

အဲဒီသာဆိုရင် ငေါက်ကနဲ တစ်ခါပြန် သတိလာပြန်ရောပေါ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So here it appears as if it's the viewer

ဒါကြောင့် ဒီမှာတော့ ကြည့်ရှုသူကသာ ဘောင်ကွက်တွေထဲမှာရှိတဲ့

that's sort of instigating the sense of order among the panels,

အစီအစဉ်ကျမှုကို လှုံဆော်သလိုမျိုး ဖြစ်နေပုံရပါတယ်။

but it could also be the other way around,

ဒါပေမယ့် ဒါဟာ လုံး၀ တမျိုးလည်းဖြစ်နိုင်သေးတယ်၊

that the panels are so stuck within

ဘောင်ကွက်တွေဟာ သူတိုရဲ့ ပြုမူရေးဆိုင်ရာ ကြိုတင် ကန့်သတ်ချက် ဘောင်တွေ အတွင်းမှာ

their preconditioned behaviors

အရမ်းကို ကျပ်ညပ်နေသလို ဖြစ်နေကာ

that they sort of thrust the viewer with the role of a tyrant.

ကြည့်ရှုသူအား အာဏာရှင်တစ်ယောက်ရဲ့ စရိုက်မျိုးကို ရိုက်သွင်းကြသလို မျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

So this brings me to a quieter, small work

ကဲ ဒါကတော့ ကျွန်မကို ပိုပြီးဆိတ်ငြိမ်တဲ့

called Handheld.

Handheld (လက်ဆွဲ)လို့ အမည်ပေးထးတဲ့ လက်ရာ အသေးသေးလေးဆီကို ခေါ်ဆောင်လာပါတယ်။

The viewer sees a piece of paper

ကြည့်ရှုသူဟာ နံရံရဲ့ ခပ်လှမ်းလှမ်း အစွန်မှာ

that's mounted on the far end of the wall,

တပ်ဆင်ထားတဲ့ စက္ကူစ တစ်ခုကိုတွေ့နေရတယ်

but when you go closer, you see that it's a blank

ဒါပေမဲ့၊ အနီးကပ်သွားလိုက်တဲ့ အခါမှာတော့ အဲဒါဟာ A4 ပလာစာရွက်

A4, or a letter-sized piece of paper,

တနည်းပြောရရင် စာရေးစက္ကူ တစ်ရွက်မျှကိုသာ မြင်တွေ့မှာပါ။

that's held on either side

အဲဒါရဲ့ ဖက်တစ်ဖက်စီမှာ လက်သေးသေးလေး (၂) ချောင်းနဲ့

by two small hands

စွဲကိုင်ထားတာပါ

that appear to be carved with a great deal

သစ်သားတုံး သေးသေးလေး တစ်ခုကနေပြီး အရမ်းကြီးကို သတိထားလျက်

of attention and care from a small block of wood.

ဂရုတစိုက်နဲ့ ထွင်းထုထားတဲ့ ပုံကလေးနဲ့ တူသလိုပေါ့

The viewer also sees that this entire sculpture

ကြည့်ရှုသူဟာ သတိထားမိသေးတာက ပန်းပုလက်ရာတစ်ခုလုံးဟာ

is sort of moving very slightly,

မသိမသာ လှုပ်ရှားနေသယောင်ယောင်ပဲ

as if these two hands are trying

ဒီလက်(၂) ချောင်းဟာ စာရွက်ကို

to hold the paper very still

လုံးဝကို ငြိမ်နေအောင် ကြိုးစားကိုင်ထားရတာ

for a long period of time,

အရမ်းကို ကြာလှနေပြီ ဖြစ်လို့

and somehow are not managing to.

အဲဒီလို ဆက်ပြီး ငြိမ်နေအေင် ကိုင်မပေးနိုင်ကြတော့ဘူး။

So this instability in the movement

လှုပ်ရှားမှုထဲက ဒီမငြိမ်မသက်ဖြစ်မှုက

very closely resembles the unsteady nature

လက်ဆွဲ ကင်မရာထဲကနေ မြင်ရတဲ့ ပုံရိပ်

of images seen through a handheld camera.

မတည်ငြိမ်ပုံနဲ့ အတော်ကြီးကို တူလွန်းလှပါတယ်။

So here I'm going to show you two tandem clips.

အခုတော့ ကျွန်မ ယှဉ်ကြည့်ရန် လိုတဲ့ ဗီဒီယိုပြကွက် နှစ်ကွက်ကို ပြသပါ့မယ်။

One is through a still camera

တစ်ခုက ရုပ်ငြိမ်ကင်မရာကနေ ရိုက်ထားတာဖြစ်ပြီး

and the other is through a handheld camera.

နောက်တစ်ခုကတော့ လက်ဆွဲကင်မရာနဲ့ ရိုက်ထားတာပါ။

And you immediately see how the unsteady nature

ရှင်တို့ အားလုံ့းချက်ချင်းမြင်တွေ့လိုက်ရမှာက ဗီဒီယိုရဲ့ မတည်ငြိမ်တဲ့သဘာဝက

of the video suggests the presence

ကြည့်ရှုသူ တစ်ယောက် ရှိနေခြင်းကို

of an observer and a subjective point of view.

ပြီးတော့ ပုဂ္ဂလိက ရှုဒေါင့်တစ်ခုကို အရိပ်အမြွက်ပြဆိုသလိုပါ။

So we've just removed the camera

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ အခုတော့ ကင်မရာကို ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး

and transferred that movement onto the panel.

လှုပ်ရှားမှုကို ဘောင်ကွက်ပေါ်ကို ကူးပြောင်းပေးလိုက်ပါတယ်။

So here's a video.

ဒါကတော့ ဗီဒီယိုပြကွက်တစ်ခုပါ။

You have to imagine the other hand. It's not there yet.

သင့် အနေနဲ့ နောက်လက်တစ်ဖက်ကို စိတ်ကူး ကြည့်ဖို့လိုပါတယ်။ အဲဒါက မရှိသေးလို့ပါ။

But to us, we're sort of trying to evoke

ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့အတွက်တော့ အဲဒီမှာ လျှိုထားတာ တစ်ခုခု ရှိနေသလို

a self-effacing gesture, as if there's a little person

ဒီဧရာမစာရွက်ကြီးနောက်မှာ ကျွန်မတို့ မြင်မရနိုင်တဲ့

with outstretched arms

လက်မောင်းဆန့်ထုတ်ထားတဲ့ လူသေးသေးလေးတစ်ယောက်

behind this enormous piece of paper.

ရှိနေသလိုမျိုး ဖြစ်နေတော့တာပေါ့။

That sort of likens it to the amount of strain

ကြည့်ရှုသူရဲ့အလိုအတိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ကို

to be at the service of the observer and present

ဇွဲနဘဲဖြင့် အားထုတ်ကြိုးစားနေလျက်

this piece of paper very delicately to the viewer

တကယ့်ကို ပညာသားပါပါနဲ့ ဒီစာရွက်ကို

in front of them.

ကြည့်ရှုလိုသူတို့ရဲ့ ရှေ့မှောက်မှာ လာပြီး ပြသဖို့ အတွက်ပါ။

The next work is Decoy.

နောက်လက်ရာတစ်ခုကတော့ Decoy လို့ခေါ်ပါတယ်။

This is a cardboard model, so the object

ဒါကတော့ ကဒ်ထူပြား ပုံစံတစ်ခုပါ။

is about as tall as I am.

အဲဒါက ကျွန်မ အရပ်လောက်မြင့်တာပေါ့။

It has a rounded body, two arms,

သူ့မှာ ခပ်ဝိုင်းဝိုင်း ခန္ဓာကိုယ်လေးရယ်၊ လက်မောင်းနှစ်ဖက်ရယ်၊

and a very tall, head-like antenna,

ဧရိယာတိုင်လိုမျိုး အရမ်းရှည်မျောမျော ခေါင်းတစ်လုံးရှိပြီး

and its sole purpose is to attract attention towards itself.

သူရဲ့ တစ်ခုတည်းသော ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ သူ့ဆီကို အာရုံစိုက်မိအောင် ဆွဲဆောင်ဖို့ပါပဲ။

So when a viewer passes by,

ဒါကြောင့် ကြည့်ရှုသူ တစ်ယောက်ဟာ သူ့အနားက ဖြတ်သွားတဲ့အခါ

it sort of tilts from side to side,

ဘယ်၊ ညာ တိမ်းယိမ်းနေသလို ဖြစ်နေတတ်ပြီး

and moves its arms more and more frantically

အဲဒီလူက ပိုနီးကပ်လာလေလေ သူ့လက်မောင်းတွေက ပိုပိုပြီး

as the person gets closer.

ပျာယာခတ်လေ ဖြစ်တော့တာပဲ။

So here is the first test scenario.

ကဲ ဒါကတော့ ပထမ စမ်းသပ်ရေး ဇာတ်ကွက်တစ်ခုပါ။

You see the two movements integrated,

လှုပ်ရှားမှုနှစ်ခုတို့ဟာ ပေါင်းစပ်ချိတ်ထားတာကို သင်တို့မြင်ရမှာပါ။

and the object seems to be employing

ဒီအရာက သူ့ရဲ့ ရှိသမျှ အစွမ်းအစများကို အသုံးချပြီး

its entire being in this expression of desperation.

စိတ်ပျက်လက်ပျက် ဖြစ်နေတဲ့ ပုံပမ်းမျိုးကို ပြသဖို့ အားထုတ်နေပါတယ်။

But the idea is that once it's got the person's attention,

ဒါပေမယ့် ဒီသဘော သဘာဝလေးက လူတစ်ယောက်ဆီက အာရုံစိုက်မှုကို ရလိုက်တာနဲ့

it's no longer interested, and it looks for the next person whose attention to get.

ဆက်ပြီး စိတ်မဝင်စားတော့ဘဲ နောက်တစ်ယောက်ရဲ့ အာရုံစိုက်မှုကို ရှာတော့တာပေါ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So this is the final fabricated body of the Decoy.

ကဲ ဒါကတော့ နောက်ဆုံး ထုတ်လုပ်လိုက်တဲ့ Decoy ရဲ့ ကိုယ်ထည်လေးပါ။

It appears to be mass-manufactured

ဒါက ဖုန်စုပ်စက်တို့၊ အဝတ်လျှော်စက်တို့လို

like it came out of a factory

အစုလိုက်အပြုံလိုက်ထုတ်လုပ်ထားတဲ့

like vacuum cleaners and washing machines.

စက်ရုံကထွက်လာတဲ့ ပုံမျိုး ပေါက်နေပါတယ်။

Because we are always working

ကျွန်မတို့ဟာ အရမ်းကြီးကို သီးသန့်ဆန်တဲ့ နေရာတစ်ခုကနေပဲ

from a very personal space,

အလုပ်လုပ်လေ့ ရှိတာမို့လို့ သုံးစွဲသူတွေရဲ့ အလှပခံစားမှုဟာ

we like how this consumer aesthetic

ဝတ္ထုပစ္စည်းအပေါ် ကိုယ်ပိုင် အမှတ်သညာထားမှုကို

sort of depersonalizes the object

ဖျောက်ဖျက်ထားတာမျိုး ဖြစ်နေပြီး၊

and gives us a bit of distance

အနည်းဆုံးတော့ သူရဲ့ ပုံပန်းသဏ္ဌာန်ကိုယ်က

in its appearance, at least.

ခပ်ခွခွာကလေး ဖြစ်နေတာမျိုးကို ခံစားရပါတယ်။

And so to us this is a kind of sinister being

ဒီလိုဆိုတော့ ကိုယ်ရဲ့အာရုံစိုက်မှုကို တကယ်လိုအပ်နေတဲ့

which is trying to distract you from the things

အရာဝတ္ထုတွေကနေ ဖယ်ကြဉ်ပြီး၊ အာရုံလွဲဖို့ ကြိုးစားနေရခြင်း ဆိုတာကတော့

that actually need your attention,

ကျွန်မတို့အနေနဲ့က ရက်စက်သလိုမျိုးတော့ ဖြစ်တာပေါ့။

but it could also be a figure that needs a lot of help.

ဒါပေမဲ့လည်း ဒါက အထောက်အပံ့ အများကြီးကို လိုအပ်နေတဲ့ ပုံလည်း ဖြစ်နေနိူင်တယ်လေ။

The next work is an object,

နောက်လက်ရာ တစ်ခုကတော့ ပစ္စည်းတစ်ခုပါ၊

that's also a kind of sound instrument.

အသံထွက်နိုင်တဲ့ ကိရိယာလိုမျိုးဆိုလည်း ဟုတ်တာပေါ့။

In the shape of an amphitheater

ပွဲကြည့်ပရိတ်သတ် ပမာဏနဲ့ အချိုးအစားကိုက်ထားတဲ့

that's scaled to the size of an audience

စက်ဝိုင်းပြတ်ပုံ ဇာတ်ရုံထဲမှာ စင်ပေါ်ကနေ

as perceived from somebody from the stage.

တစ်စုံတစ်ယောက် မြင်နေရသလိုမျိုး ပုံပါ။

So from where I'm standing,

ဒီတော့ အခုကျွန်မရပ်နေတဲ့ နေရာကနေပြီး ကြည့်လိုက်ရင်

each of you appears to be this big,

ဒီမှာရှိတဲ့လူတွေ တစ်ဦးချင်းစီဟာ ဒီလောက်အထိကို ကြီးလာလို့

and the audience sort of takes the entire

ပရိတ်သတ်ဟာ ကျွန်မရဲ့ မြင်းကွင်းတစ်ခုလုံးကို

field of my vision.

နေရာယူထားသလို ခံစားရပါတယ်။

Seated in this audience are 996 small figures.

ဒီဇာတ်ရုံထဲမှာ နေရယူထားကြတာကတော့ (၉၉၆) ခုသော ရုပ်ကလေးတွေပဲပေါ့။

They're mechanically enabled to clap

သူတို့တွေကို သူတို့စိတ်ကြိုက် အလိုအလျောက်

of their own free will.

လက်ခုပ်တီးနိူင်အောင် စက်ပစ္စည်းဖြင့် လုပ်ပေးထားပါတယ်။

This means that each of them can decide

အဓိပ္ပါယ်ကတော့ သူတို့တစ်ခုချင်းစီဟာ

if and when they want to clap,

သူတို့ လက်ခုပ်တီးမလား၊ ဒါမှမဟုတ် လက်ခုပ် ဘယ်အချိန်တီးမလဲ

how hard, for how long,

ဘယ်လောက် ပြင်းပြင်းတီးမယ်၊ ဘယ်လောက် ကြာကြာတီးမယ်၊

how they want to be influenced by those around them or influence others,

သူတို့ ဝန်းကျင်မှာရှိကြသူတို့ရဲ့ ဘယ်လို ဩဇာသက်ရောက်မှုကို ခံချင်တယ်။ ဒါမှမဟုတ် အခြားသူတွေကို ဘယ်လို အကျိုးသက်ရောကိ်စေလိုတယ်၊

and if they want to contribute to innovation.

သူတို့အနေနဲ့ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုကို ဖြည့်ဆည်းပေးချင်သလား စတာတွေကို ဆုံးဖြတ်နိုင်စွမ်း ရှိကြပါတယ်။

So when the viewer steps in front of the audience,

ဒါကြောင်မို့လို့ ကြည့်ရှုသူတစ်ယေက်ဟာ ဒီပရိတ်သတ်ရှေ့မှောက်ကို လှမ်းလာတဲ့ အခါ

there will be a response.

တုန့် ပြန်မှု တစ်ခုကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။

It could be a few claps or a strong applause,

လက်ခုပ်သံ နည်းနည်းလေးပဲ ဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ်။ ဒါမှမဟုတ် ဩဘာသောင်းနင်း လက်ခုပ်သံတွေလည်း ဖြစ်နိူင်ပါတယ်။

and then nothing happens until the viewer

အဲဒီနောက်မှာတော့ ကြည့်ရှုသူ စင်ပေါ်က မဆင်းမချင်း ဘာမှမဖြစ်တော့ပါဘူး။

leaves the stage, and again the audience will respond.

ပြီးတော့ နောက်တစ်ခါ ဒီပရိတ်သတ်က တုန့် ပြန်ပါလိမ့် ဦးမယ်။

It could be anything from a few feeble claps

ဒါကတော့ ပရိတ်သတ်ထဲက အဖွဲ့ဝင်တစ်ချို့ဆီက

from members in the audience,

ခပ်တိုးတိုး လက်ခုပ်သံတွေ ဖြစ်နိုင်သလို

or it could be a very loud ovation.

ကျယ်လောင်တဲ့ ဩဘာပေးသံလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

So to us, I think we're really looking

ကျွန်မတို့အတွက်တော့ တကယ်လက်တွေ့မှာ ဒီပရိတ်သတ် အစုအဝေးတစ်ခုဟာ

at an audience as its own object

ကိုယ်ပိုင် ရည်မှန်းချက် ရှိတာကို

or its own organism

ကိုယ်ပိုင် ဇီဝရုပ် ရှိတာကို

that's also got a sort of musical-like quality to it,

တူရိယာ တစ်ခုလိုမျိုး

an instrument.

အရည်အသွေး ရှိနေတာကို မြင်နိုင်ကြလို့ပါ။

So the viewer can play it

ဒါကြောင့် ကြည့်ရှုသူဟာ

by eliciting quite complex and varied,

ရှုပ်ထွေး စုံလင်ပြီး သိမ်မွေ့နက်နဲတဲ့ ဂီတဆိုင်ရာ

nuanced musical or sound patterns,

ဒါမှမဟုတ် အသံ ပုံစံအမျိုးမျိုးတွေ ထွက်ပေါ်လာအောင် တီးခတ်နိုင်တယ်။

but cannot really provoke the audience

ဒါပေမဲ့ ပရိတ်သတ်ဆီက လိုချင်တဲ့ ထူးထူးခြားခြား

into any particular kind of response.

တုန့်ပြန်မှုမျိုးကိုတော့ ထွက်ပေါ်လာအောင် လုပ်မရဘူးပေါ့။

So there's a sense of judgment and capriciousness

ဒီတော့ ဒီမှာ အကဲဖြတ်မှုသဘော၊ ပြောင်းလဲတတ်မှုသဘောနဲ့

and uneasiness involved.

ဘဝင်မကျမှု သဘောတွေ ပါဝင်ပတ်သက်နေတာပေါ့။

It also has an alluring and trap-like quality to it.

အဲဒီမှာ ညှို့ဓာတ်နဲ့ လှည့်ကွက်လိုမျိုး အင်္ဂါရပ်တွေလည်း ပါသေးတာပေါ့။

So here if you see we're quite excited about

ကဲ ဒီမှာကျတော့ ကျွန်မတို့ စိတ်လှုပ်ရှားစရာ ကောင်းတဲ့ အချက်က

the image of the head splitting to form the two hands.

ဦးခေါင်းပိုင်းဟာ ထက်ခြမ်း ကွဲသွားကာ လက်နှစ်ဖက် အသွင်မျိုး ပြောင်းသွားတာကိုပါ

So here's a small visual animation,

အဲဒါကို ဒီမှာ မြင်လို့ရနိုင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုပုံ အဖြစ် ပြပေးပါမယ်။

as if the two sides of the brain are sort of clashing

ဦးနှောက်ရဲ့ အခြမ်းနှစ်ခြမ်းဟာ တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု လင်းကွင်းတီးနေသလို မျိုးပေါ့၊

against each other to kind of make sense

လက္ခဏာနှစ်ရပ် ဒွန်တွဲနေမှု၊ အားပြိုင်နေမှုရဲ့

of the duality and the tension.

သဘောကို နားလည်အောင် လုပ်ပြနေသလိုပါပဲ။

And here is a prototype.

နောက်ပြီး ဒါကတော့ ရှေ့ပြေးပုံစံတစ်ခုပါ။

So we can't wait to be engulfed by 996 of them.

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ဟာ (၉၉၆) ခုသော အရုပ်ကလေးတွေ ဝန်းရံလျက် ရှိနေတာကို မစောင့်နိုင်တော့ပါ။

Okay, this is the last work. It's called the Framerunners.

ကောင်းပါပြီရှင်။ ဒါကတော့ နောက်ဆုံးလက်ရာပါ။ ဒါလေးကို Framerunners လို့ခေါ်ပါတယ်။

It comes out of the idea of a window.

ဒါက ပြတင်းတစ်ခုကို စိတ်ကူးမိရာမှ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့တာပါ။

This is an actual window in our studio,

ဒါကတော့ ကျွန်မတို့ရဲ့ အလုပ်ခန်းထဲက တကယ့် ပြတင်းပေါက် တစ်ခုပါ။

and as you can see, it's made up of three

နောက်ပြီး အားလုံးမြငနိုင်ကြတဲ့အတိုင်း

different thicknesses of wooden sections.

ဒါကို အထူအပါးမတူညီတဲ့ သစ်သား အကန့်(၃)ကန့်နဲ့ ပြုလုပ်ထားပါတယ်။

So we used the same window vocabulary

ဒါကြောင့် ကျွန်မတို့ရဲ့ ဒီဘောင်၊ ဒါမှမဟုတ် အကန့်တွေကို သုံးပြီး

to construct our own frame or grid

နှစ်ဖက်စလုံးက ကြည့်လို့ရတဲ့

that's suspended in the room and that can

လေးထောင့်ကွက်ကို အခန်းထဲမှာ ထောင်လိုက်တဲ့အခါ

be viewed from two sides.

ပြတင်းပေါက်ဆိုင်ရာ ဝေါဟာရတွေကိုပဲ သုံးခဲ့ပါတယ်။

This grid is inhabited by a tribe of small figures.

ဒီလေးထောင့်ကွက်ထဲမှာ အရုပ်ကလေးတွေက အုပ်စုဖွဲ့ နေရာယူထားပါတယ်။

They're also made up of three different sizes,

သူတို့တွေကိုလည်း မတူညီတဲ့ အရွယ်အစား သုံးမျိုးနဲ့ ပြုလုပ်ထားပါတယ်။

as if to suggest a kind of perspective

လွင်ပြင်တစ်ခုတည်းပေါ်မှာ ရှိတဲ့ ရှုမျှော်တဆုံးမြင်ကွင်း

or landscape on the single plain.

ဒါမှမဟုတ် ရှုခင်းတစ်ခုကို မြင်ယောင်စေဖို့ ညွန်ပြနေသလိုမျိုးပေါ့။

Each of these figures can also run backward

ဒီ ရုပ်ကလေး တစ်ခုချင်းစီဟာ လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ

and forward in the track

ခေါက်တုံ့ ခေါက်ပြန် ပြေးလွားနိုင်ကြပြီးတော့

and hide behind two adjacent tracks.

အနီးဆုံး လမ်းကြောင်းနှစ်ခုရဲ့ နောက်မှာ ပုန်းကွယ်နိုင်ပါတယ်။

So in contrast to this very tight grid,

ဒါကြောင့် တင်းကျပ် ဖိညှပ်နေတဲ့ ဒီလေးထောင့်ကွက်နဲ့ ဖီလာဆန့်ကျင်ပြီးတော့

we wanted to give these figures a very comical

ဒီအရုပ်ကလေးတွေကိုတော့ အရမ်းကိုရွှင်မြူးပြီး

and slapstick-like quality,

ဟာသဆန်တဲ့ အင်္ဂါရပ်မျိုးကို ပေးချင်ခဲ့တာပါ။

as if a puppeteer has taken them

သူတို့ကို ရုပ်သေးဆရာက ဆွဲယူပြီး လမ်းကြောင်းထဲမှာ

and physically animated them down the path.

ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ လှုပ်ပေးနေသလိုမျိုးပေါ့။

So we like the idea of these figures

ဒါကြောင့် ဒီအရုပ်ကလေးတွေ ဘာမှကြောင့်ကျမနေပဲ

sort of skipping along

စိတ်လွတ် ကိုယ်လွတ်နဲ့ ချမ်းမြေ့

like they're oblivious and carefree

ရောင့်ရဲ နေတဲ့ ပုံမျိုးနဲ့ ခုန်ဆွခုန်ဆွ သွားနေသလိုမျိုး

and happy-go-lucky and content,

စိတ်ကူးကို ကျွန်မတို့သဘောကျတယ်။

until they sort of sense a movement from the viewer

ကြည့်ရှုသူဆီက လှုပ်ရှားမှု တစ်ခုခုကို မခံစားမိခင်အထိပေါ့။

and they will hide behind the fastest wall.

ဒါဆိုဆိုရင်တော့ သူတို့တွေက အနီးဆုံး နံရံနောက်ကို ပြေးပုန်းလိုက်ကြတော့မှာ။

So to us, this work also presents its own contradiction.

ကျွန်မတို့အတွက်တော့ ဒီလက်ရာက သူဟာနဲ့သူ ဝိရောဓိဖြစ်နေတာကို ဖေါ်ပြနေပါတယ် ။

These figures are sort of entrapped

ဒီရုပ်ကလေးတွေ အတွက် အရမ်းကိုခိုင်ခံ့တဲ့ လေးထောင့်ကွက်ထဲမှာ

within this very strong grid,

ထောင်တစ်ခုထဲ ပိတ်လှောင်မိနေကြတယ်လို့ ပြောနိုင်ပေမဲ့၊

which is like a prison, but also a fortress,

ခံတပ်တစ်ခုထဲမှာ ရှိနေကြတယ်လို့လည်း ပြောနိုင်ပါတယ်၊

because it allows them to be oblivious

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီအရာက သူတို့ကို အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့၊

and naive and carefree and quite oblivious

ရိုးစင်းခြင်း နဲ့ အပူပင် ကင်းကင်းနေခွင့် ပေးထားပြီး

of the external world.

ပြင်ပလောကကို သတိမမူပဲ နေထိုင်ခွင့် ပေးထားလို့ပါ။

So all these real life qualities that I talk about

ဒါကြောင့် ကျွန်မအခု ပြောပြနေတဲ့ တကယ့် ဘဝရဲ့ အင်္ဂါရပ်တွေကို

are sort of translated to a very specific

အရမ်းကိုတိကျပြီး၊ နည်းပညာရပ်ဆန်တဲ့ ပုံပန်းသ္ဌာန် တစ်ခုအဖြစ်

technical configuration,

ပုံဖေါ် တည်ဆောက်ထားတဲ့ သဘောပါ။

and we were very lucky to collaborate

နောက်ပြီး ဒီပထမဆုံး ရှေ့ ပြေးပုံစံကို တီထွင်ထုတ်လုပ်ဖို့

with ETH Zurich to develop the first prototype.

ETH Zurich အဖွဲ့ နဲ့ ပူးပေါင်းလုပ်ခွင့် ရတာဟာ ကျွန်မတို့ အတွက်အရမ်းကို ကံကောင်းခဲ့တာပါ။

So you see they extracted the motion cogs

သူတို့ဟာ အရုပ်ကလေးတွေဆီက လှုပ်ရှားမှု ခွေးသွားစိပ်တွေကို နုတ်ယူပြီး

from our animations and created a wiggle

ခေါင်းကို နိမ့်တုံမြင့်တုံ လှုပ်ရှားမှု နဲ့ ခေါက်တုံ့ခေါက်ပြန် လှုပ်ရှားမှု

that integrated the head-bobbing movement

ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ အလိန်အတွန့်လေး

and the back-and-forth movement.

တစ်ခုဖန်တီးခဲ့တာကို အားလုံးမြင်တွေ့နေရတာပါ။

So it's really quite small.

ဒါလေးက တကယ့်ကို သေးသေးလေးပါ။

You can see it can fit into the palm of my hand.

အဲဒါက ကျွန်မရဲ့ လက်ဖဝါး တစ့်ဆန့်တာ ရှိတာကို အားလုံး မြင်နိူင်ပါတယ်။

So imagine our excitement when we saw it

ဒါလေးက ကျွန်မတို့ စတူဒီယိုထဲမှာ တကယ့်ကို အလုပ်လုပ်နေတာကို တွေ့လိုက်တဲ့အခါ

really working in the studio, and here it is.

ကျွန်မတို့ရဲ့ စိတ်လှုပ်ရှား ပျော်ရွင်မှုကို စိတ်ကူးသာ ကြည့်ကြပါတော့။ ဟောဒီမှာပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ် ရှင်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)