You can grow new brain cells. Here's how | Sandrine Thuret | TED

Translator: Arvind Patil Reviewer: Abhinav Garule

Can we, as adults, grow new nerve cells?

आपण प्रौढावस्थेत आपल्या मेंदूूतील चेतापेशी नव्याने निर्माण करू शकतो?

There's still some confusion about that question,

याबद्दल थोडा गोंधळ आहे.

as this is a fairly new field of research.

कारण हा संशोधनाचा नवा विषय आहे.

For example, I was talking to one of my colleagues, Robert,

मी माझा सहकारी रोबेर्टशी बोलत होत्ये जो

who is an oncologist,

ओंनकॉलोजिस्ट गाठतज्ञ आहे.

and he was telling me,

तो उत्तरला.

"सैंड्रिन, जरा बुचकळ्यात टाकणारे आहे.

"Sandrine, this is puzzling.

Some of my patients that have been told they are cured of their cancer

माझ्या काही रुग्णांना सांगितले गेले ते बरे झाले आहेत कर्क रोगापासून

still develop symptoms of depression."

पण तरीही ते अजूनही नैराश्याने ग्रस्त आहेत"

And I responded to him,

मी त्यावर त्याला म्हणाले,

"Well, from my point of view that makes sense.

"हाच महत्वाचा मुद्दा मला सांगायचा आहे.

The drug you give to your patients that stops the cancer cells multiplying

कर्करोगाच्या पेशींची अनियंत्रित वाढ रोखण्यासाठी जी औषधे तू दिलीस

also stops the newborn neurons being generated in their brain."

त्यांनी मेंदूत नव्याने निर्माण होणाऱ्या पेशींचीचीही निर्मिती थांबविली जाते."

And then Robert looked at me like I was crazy and said,

रॉबर्टने माझ्याकडे असे पहिले जणू मी वेडीच आहे .तो म्हणाला,

"But Sandrine, these are adult patients --

"पण सैंड्रिन हे तर प्रौढ रुग्ण आहेत--

adults do not grow new nerve cells."

आणि प्रौढात चेतापेशींची नव्याने निर्मिती होत नसते."

And much to his surprise, I said, "Well actually, we do."

"होते तर " मी उत्तरले, तो चकित झाला.

And this is a phenomenon that we call neurogenesis.

या गुणधर्माला न्यूरोजेनासीस म्हणजे न्युरोनिर्मिती म्हणतात.

[Neurogenesis]

[न्युरोनिर्मिती ]

Now Robert is not a neuroscientist,

रॉबर्ट काही न्यरोविशारद नव्हता.

and when he went to medical school he was not taught what we know now --

आणि तो जेव्हा वैद्यकविज्ञान शिकत होता तेव्हा त्यास शिकविले नव्हते.

that the adult brain can generate new nerve cells.

जे आज शिकवतात की न्युरोन्सची नव्याने निर्मिती होते मोठेपणीही.

So Robert, you know, being the good doctor that he is,

रोबर्ट एक चांगला डॉक्टर होता, त्यामुळेच त्याला

wanted to come to my lab

माझ्या प्रयोगशाळेत यायचे होते.

to understand the topic a little bit better.

हा विषय नीट समजावून घेण्यासाठी .

And I took him for a tour

मी त्याला तेथे घेऊन गेली सहली प्रमाणे.

of one of the most exciting parts of the brain

मेंदू अध्ययनातील एक विस्मयकारक

when it comes to neurogenesis --

भाग आहे न्युरोजेनासीस--

and this is the hippocampus.

हे आहे हिपोकॅम्पास गुंतागुंतीचे

So this is this gray structure in the center of the brain.

हे मध्यभागी दिसत आहे करड्या रंगाचा भाग

And what we've known already for very long,

याची खूप काळा पासून आपल्याला माहिती आहे.

is that this is important for learning, memory, mood and emotion.

तो स्मरण अध्ययन, भावना, आपल मन याशी निगडीत असतो.

However, what we have learned more recently

पण आता आम्ही याबद्दल ऐकले आहे.

is that this is one of the unique structures of the adult brain

ही प्रौढ व्यक्तीची एकमेव अशी रचना आहे.

where new neurons can be generated.

जेथे न्यूरॉन्सची निर्मिती होते.

And if we slice through the hippocampus

आणि आपण याचा छेद घेतला

and zoom in,

आणि तो बृहद केला

what you actually see here in blue

येथे तुम्ही जो नीळा भाग पाहत आहात

is a newborn neuron in an adult mouse brain.

तो नव्याने निर्माण झालेल्या न्यूरॉनचा आहे उंदराच्या मेंदूतील.

So when it comes to the human brain --

मानवी मेंदूबद्दल

my colleague Jonas Frisén from the Karolinska Institutet,

माझा सहकारी जोनास फ्रीसेन जो करोलीन्स्का या संस्थेत कार्यरत आहे

has estimated that we produce 700 new neurons per day

त्याच्या अंदाजानुसार आपला मेंदू दररोज ७००नवे न्यूरॉन्स बनवितो.

in the hippocampus.

या हिपोकॅम्पस भागात

You might think this is not much,

तुम्ही म्हणाल ही संख्या अपुरी आहे

compared to the billions of neurons we have.

मेंदूतील करोडो न्युरोंसच्या तुलनेत.

But by the time we turn 50,

पण आपण जेव्हा पन्नाशीत जातो,

we will have all exchanged the neurons we were born with in that structure

तेव्हा आपल्यातील जन्मापासून निर्माण झालेले न्यूरॉन्स पूर्णपणे बदलतात

with adult-born neurons.

नव्या प्रौढ अवस्थेतील न्यूरॉन्सने

So why are these new neurons important and what are their functions?

हे नवनिर्मित न्यूरॉन्स का इतके महत्वाचे आहेत व त्यांचे कार्य काय ?

First, we know that they're important for learning and memory.

ते अध्ययन व स्मृती साठी महत्वाचे आहेत .

And in the lab we have shown

आम्ही प्रयोगशाळेत सिध्द केले

that if we block the ability of the adult brain

मेंदूची ही क्षमता आम्ही बंद केली

to produce new neurons in the hippocampus,

हिपोकॅम्पस मधील न्यूरॉन्सची निर्मिती

then we block certain memory abilities.

तर त्यामुळे स्मृतीवर विपरीत परिणाम होतो

And this is especially new and true for spatial recognition --

हे अगदी नवीन आहे आपल्या स्थान ओळखण्याच्या क्षमतेबाबत --

so like, how you navigate your way in the city.

जसे शहरात तुम्ही कोठे व कसा संचार करीत आहात.

We are still learning a lot,

याचा आम्ही अधिक शोध घेत आहोत.

and neurons are not only important for memory capacity,

न्यूरॉन्स हे केवळ स्मृतीसाठीच महत्वाचे नाहीत तर

but also for the quality of the memory.

स्मृतीच्या दर्ज्यासाठीही .

And they will have been helpful to add time to our memory

आपल्या स्मृतीत ते वेळेचे भान ठेवतात'

and they will help differentiate very similar memories, like:

काही स्मृती मधील फरक ओळखण्यास मदत करतात

how do you find your bike

जसे तुम्ही तुमची बाईक ओळखता

that you park at the station every day in the same area,

जी तुम्ही रोज स्टेशन वर नेहमीच्या वेळी लावलेली असते.

but in a slightly different position?

पण जरा वेगळ्या ठिकाणी.

And more interesting to my colleague Robert

माझा सहकारी रॉबर्ट रस घेत होता.

is the research we have been doing on neurogenesis and depression.

न्युरोजेनसीस व नैराश्य यावरील शोधकार्यात

So in an animal model of depression,

प्राण्यांमधील नैराश्य

we have seen that we have a lower level of neurogenesis.

यात निम्नस्तरावरील न्युरोजेनासीस आढळते

And if we give antidepressants,

जर आपण यावरील उपचार केला उदासीनता विरोधी देऊन

then we increase the production of these newborn neurons,

तर मेंदूतील नवीन न्यूरॉन्सची निर्मिती होते .

and we decrease the symptoms of depression,

आणि त्यामुळे नैराश्याची भावना कमी होते ,

establishing a clear link between neurogenesis and depression.

याने न्युरोजेनासीस व उदासीनता .याचा संबंध सिद्ध होतो.

But moreover, if you just block neurogenesis,

पण तर तुम्ही न्युरोजेनासीस होण्यास अटकाव केला,

then you block the efficacy of the antidepressant.

तर तुम्ही नैराश्यावरील उपचाराची परीनाम्क्ता नष्ट करिता

So by then, Robert had understood

रॉबर्टला जाणीव झाली.

that very likely his patients were suffering from depression

कि त्याचे पालक बहुदा नैराश्याने ग्रस्त होते

even after being cured of their cancer,

कर्करोगाने बरे होऊनही.

because the cancer drug had stopped newborn neurons from being generated.

कारण कर्करोगाच्या औषधनें न्यूरॉन्सची निर्मिती बंद झाली होती .

And it will take time to generate new neurons

आणि ते निर्माण होण्यास खूप वेळ लागणार होता

that reach normal functions.

ज्याने ते सामान्य काम करू शकणार आहेत

So, collectively, now we think we have enough evidence

हा पुरावा आम्हाला पुरेसा वाटतो .

to say that neurogenesis is a target of choice

याचाच अर्थ न्युरोजनेसीस निवडता येईल.

if we want to improve memory formation or mood,

जर आपल्याला स्मृती व मूड बदलायचा असेल .

or even prevent the decline associated with aging,

तसेच वाढत्या वयाबरोबर स्मृतीच्या समस्या तळव्याच्या असतील.

or associated with stress.

व ताणाची तीव्रता कमी करावयाची असेल .

So the next question is:

पुढचा प्रश्न आहे ?

can we control neurogenesis?

आपण न्युरोजानेसीस नियंत्रित करू शकू का?

The answer is yes.

याचे उत्तर आहे होय.

And we are now going to do a little quiz.

आता आपण एक कोडे सोडवू या .

I'm going to give you a set of behaviors and activities,

मी तुम्हाला काही वर्तन व क्रिया यांचा संच देते.

and you tell me if you think they will increase neurogenesis

आणि त्याने तुमच्या मेंदूत न्युरोंस वाढतात का ते अभ्यासून सांगा.

or if they will decrease neurogenesis.

तसेच कमी झाल्याशी सांगा.

Are we ready?

तयार आहात ?

OK, let's go.

ठीक, चला सुरु करू या

So what about learning?

शिकण्याने काय होते?

Increasing?

वाढ होत आहे?

Yes.

हो.

Learning will increase the production of these new neurons.

अध्ययनाने न्युरोन्सचे उत्पादन वाढते.

How about stress?

ताणामुळे काय होते?

Yes, stress will decrease the production of new neurons in the hippocampus.

ताणाने न्युरोन्सची वाढ खुटते

How about sleep deprivation?

निद्रानाशाने काय घडते?

Indeed, it will decrease neurogenesis.

निश्चितच न्युरोन्सची वाढ होत नाही

How about sex?

काम क्रीडेने काय घडते ?

Oh, wow!

ओह. अरे!

(Laughter)

(हशा)

Yes, you are right, it will increase the production of new neurons.

बरोबर आहे तुमचे म्हणणे त्याने नवीन न्यूरॉन्स निर्माण होतात .

However, it's all about balance here.

पण येथे एकप्रकारचा समतोल आढळतो .

We don't want to fall in a situation --

आपल्याला त्या अवस्थेत पाडव्याचे नाही --

(Laughter)

(हशा)

about too much sex leading to sleep deprivation.

खूप कामक्रीडा ही निद्रानाष घडविते .

(Laughter)

(हशा )

How about getting older?

वृद्धावस्थेत काय घडते?

So the neurogenesis rate will decrease as we get older,

न्यूरॉन्स निर्मितीचा वेग कमी होतो .

but it is still occurring.

पण तरीही ही प्रक्रिया होत असते.

And then finally, how about running?

धावण्याचा यावर कोणता परिणाम होतो?

I will let you judge that one by yourself.

मी ते शोधून काढणे तुमच्यावर सोपविते.

So this is one of the first studies

हा पहिलाच अभ्यास आहे.

that was carried out by one of my mentors, Rusty Gage from the Salk Institute,

जो माझ्या मार्गदर्शकांनी रस्टी गेग यांनी साल्क इंस्टिट्यूटमधून केला ,

showing that the environment can have an impact

त्यांनी दाखवून दिले पर्यावरणाचा

on the production of new neurons.

न्युरोजानेसीसवर परिणाम होत असतो.

And here you see a section of the hippocampus of a mouse

येथे तुम्ही उंदराच्या हिपोकॅम्पस चे छेद पहात आहात.

that had no running wheel in its cage.

त्याच्या पिंजऱ्याला फिरते चक नाही

And the little black dots you see are actually newborn neurons-to-be.

तुम्हाला जो कला भाग दिसतो ते नवनिर्माण झालेले न्यूरॉन्सचे आहेत .

And now, you see a section of the hippocampus of a mouse

आणि आता पाहत आहात उंदराच्या हिपोकॅम्पस भागाचा छेद .

that had a running wheel in its cage.

त्याच्या पिंजऱ्याला फिरते चक आहे .

So you see the massive increase

मोठ्या प्रमाणात तुम्हाला दिसते

of the black dots representing the new neurons-to-be.

काळ्या भागात झालेली वाढ

So activity impacts neurogenesis, but that's not all.

याचा अर्थ हालचाल प्रभावित करते.

What you eat will have an effect

तुमच्या आहाराचा परिणाम होतो .

on the production of new neurons in the hippocampus.

हिपोकॅम्पास मधील न्यूरॉन्सच्या निर्मितीवर

So here we have a sample of diet --

आहाराचे काही नमुने पाहू

of nutrients that have been shown to have efficacy.

यावर परिणामकारक अन्न पोषक

And I'm just going to point a few out to you:

त्यातील काहींची ओळख करून देते .

Calorie restriction of 20 to 30 percent will increase neurogenesis.

२० ते ३० टक्के कॅलोरी कमी घेतल्यास न्युरोजेनसीस वाढते.

Intermittent fasting -- spacing the time between your meals --

अधून मधुनच उपवास, दोन वेळेतील आहारातील अंतर

will increase neurogenesis.

याने न्युरोंस निर्मितीचा वेग वाढतो.

Intake of flavonoids,

फ्लेव्होनॉईड, खाण्याने

which are contained in dark chocolate or blueberries,

त्यात असलेल्या डार्क चॉकलेट व ब्लुबेरीमुळे

will increase neurogenesis.

न्यूरॉन्स वाढतात .

Omega-3 fatty acids,

ओमेगा ३ फँटीअँसीड .

present in fatty fish, like salmon,

साल्मोन माशात असलेले

will increase the production of these new neurons.

या सर्वामुळे न्यूरॉन्सची वाढ होत असते.

Conversely, a diet rich in high saturated fat

याउलट जो आहार संपृक्त फँट युक्त असतो

will have a negative impact on neurogenesis.

त्याने ही वाढ खुंटते.

Ethanol -- intake of alcohol -- will decrease neurogenesis.

मद्यार्कानेही ही वाढ खुंटते.

However, not everything is lost;

पण यातील

resveratrol, which is contained in red wine,

रेजर्व्याट्रोल , या रेड वाईन मधील घटकाने

has been shown to promote the survival of these new neurons.

या न्यूरॉन्सचे अस्तित्व सुरक्षित ठेवते.

So next time you are at a dinner party,

पुढच्या परतीस जल तेव्हा

you might want to reach for this possibly "neurogenesis-neutral" drink.

तुम्हाला असे पेय घेणे आवडेल

(Laughter)

(हशा )

And then finally, let me point out the last one --

आता मी शेवटचा मुद्दा मांडते

a quirky one.

कमी वेळात.

So Japanese groups are fascinated with food textures,

एक जपानचा समूह आहाराच्या गुणधर्माने मोहित झाला

and they have shown that actually soft diet impairs neurogenesis,

त्यांनी दाखवून दिले की मऊ आहाराचा यावर विपरीत परिणाम होतो.

as opposed to food that requires mastication -- chewing -- or crunchy food.

याउलट चावावे लागणारा आहार घेऊन यात वाढ होते.

So all of this data,

अशी आहे ही सर्व माहिती.

where we need to look at the cellular level,

पेशी पातळीवर काय होते ते पाहूया.

has been generated using animal models.

त्यासाठी प्राण्यांच्या मोडेलचा वापर केला

But this diet has also been given to human participants,

हा आहार माणसास यात भाग घेतला त्यांना दिला

and what we could see is that the diet modulates memory and mood

आम्हाला आढळले आहाराने स्मृती व मूड बदलतो

in the same direction as it modulates neurogenesis,

न्युरोजेनसीस च्या दिशेने

such as: calorie restriction will improve memory capacity,

जसे उष्मांक कमी घेतल्यास स्मरणशक्ती वाढते

whereas a high-fat diet will exacerbate symptoms of depression --

उच्च स्निग्ध पदार्थाने नैराश्य येते.

as opposed to omega-3 fatty acids, which increase neurogenesis,

ओमेगा ३ फँटीअँसीड आहाराने मात्र न्युरोजेनासिसला चालना मिळते.

and also help to decrease the symptoms of depression.

त्याने नैराश्य कमी होते.

So we think that the effect of diet

आहाराचा परिणाम

on mental health, on memory and mood,

मानसिक आरोग्य स्मरणशक्ती व मूड यावर होतो

is actually mediated by the production of the new neurons in the hippocampus.

आणि हा परिणाम जाणवतो तो केवळ न्यूरोजेनसीसने.

And it's not only what you eat,

तुम्ही काय खाता हे महत्वाचे नाही तर

but it's also the texture of the food, when you eat it

आहाराचा दर्जा गुणवत्ता महत्वाची आहे .

and how much of it you eat.

आणि तुम्ही किती खाता तेही.

On our side -- neuroscientists interested in neurogenesis --

न्युरोजेनसीस कडे न्युरोविशारादांचे लक्ष आहे

we need to understand better the function of these new neurons,

या नव्याने निर्माण होणाऱ्या न्यूरॉन्सच्या कार्याचा अभ्यास करण्यास.

and how we can control their survival and their production.

त्यांचे संवर्धन व नियंत्रण याबाबत.

We also need to find a way to protect the neurogenesis of Robert's patients.

रोबर्ट च्या रुग्णातील न्युरोजेनसीसचे रक्षण केले पाहिजे.

And on your side --

आणि तुमच्या बाजूने बोलायचे तर

I leave you in charge of your neurogenesis.

हे कसे करावे तुमच्यावर सोपविते.

Thank you.

आभारी आहे .

(Applause)

(टाळ्या )

Margaret Heffernan: Fantastic research, Sandrine.

मार्गरेट हेफेरनन अगदीच लाखमोलाचा शोध आहे हा .

Now, I told you you changed my life --

तुम्ही माझे जीवन बदलण्याचा मार्ग दिला.

I now eat a lot of blueberries.

मी खूप ब्लुबेरी खात असते.

Sandrine Thuret: Very good.

सैंड्रिन थ्युरेट: फार छान!

MH: I'm really interested in the running thing.

MH:मला धावण्यात रस आहे.

Do I have to run?

मी धावावे काय ?

Or is it really just about aerobic exercise,

का केवळ एरोबिक व्यायाम करावा?

getting oxygen to the brain?

मेंदूला प्राणवायू मिळण्यासाठी ?

Could it be any kind of vigorous exercise?

कि जोरात करावयाचे व्यायाम प्रकार

ST: So for the moment,

ST:या क्षणी आम्ही सांगू शकत नाही

we can't really say if it's just the running itself,

केवळ धावणे पुरेसे आहे काय,

but we think that anything that indeed will increase the production --

असे कोणतेही करा

or moving the blood flow to the brain,

ज्याने मेंदूला रक्तपुरवठा होईल.

should be beneficial.

जे फायदेशीर ठरेल असे सर्व करा .

MH: So I don't have to get a running wheel in my office?

MH:मला यासाठी चाकाची खुर्ची कार्यालयात घ्यायला लागेल?

ST: No, you don't!

ST: नाही!

MH: Oh, what a relief! That's wonderful.

MH: किती नवलाची व आरोग्यदायी आहे ही गोष्ट

Sandrine Thuret, thank you so much.

सैंड्रिन थ्युरेट: आपले खुप खुप आभार.

ST: Thank you, Margaret.

ST: आभारी आहे मार्गारेट.

(Applause)

(टाळ्या)