How to grow a forest in your backyard | Shubhendu Sharma

2,236,587 views ・ 2016-08-22

TED


Видеог тоглуулахын тулд доорх англи хадмал дээр давхар товшино уу.

Translator: Otgonchimeg Alagaa Reviewer: Indra Ganzorig
00:12
This is a man-made forest.
0
12872
2253
Энэ бол хүний гараар бүтээсэн ой.
00:15
It can spread over acres and acres of area,
1
15880
3217
Энэ ой мод нь олон гектар газрыг эзлэх ч юм уу
00:19
or it could fit in a small space --
2
19121
2492
эсвэл танай хүлэмж шиг
00:22
as small as your house garden.
3
22387
2738
тийм жижигхэн газарт ч багтаж болох юм.
00:27
Age of this forest is just two years old.
4
27327
3219
Эдгээр ой мод нь ердөө 2 настай.
00:31
I have a forest in the backyard of my own house.
5
31298
3115
Би гэрийнхээ ар талбайд ойтой болсон.
00:35
It attracts a lot of biodiversity.
6
35036
1949
Ойд маань янз бүрийн амьтан бий.
00:37
(Bird call)
7
37582
3976
(Шувуун жиргээ)
00:42
I wake up to this every morning,
8
42229
1545
Би энэ сайхан орчинд өглөө бүр
00:43
like a Disney princess.
9
43798
1499
яг л нэг үлгэрийн баатар шиг сэрдэг.
00:45
(Laughter)
10
45321
1397
(Инээд)
00:47
I am an entrepreneur
11
47164
1206
Би бол ой тохижуулалтыг
00:48
who facilitates the making of these forests professionally.
12
48394
4380
мэргэжлийн хэмжээнд хийдэг энтрепренёр хүн.
00:52
We have helped factories,
13
52798
1924
Бид бүхэн олон үйлдвэр,
00:54
farms,
14
54746
1157
аж ахуй,
00:55
schools,
15
55927
1158
сургууль,
00:58
homes,
16
58287
1155
айл гэр,
01:00
resorts,
17
60306
1176
амралтын газар,
01:02
apartment buildings,
18
62273
1356
барилга байгууламж,
01:04
public parks
19
64891
1240
олон нийтийн парк болон
01:06
and even a zoo
20
66854
1343
бүр амьтны хүрээлэнг ч
01:08
to have one of such forests.
21
68221
1509
ийм төрлийн ойтой болгосон.
01:10
A forest is not an isolated piece of land where animals live together.
22
70715
4294
Ой нь зөвхөн амьтдын амьдардаг хэсэг газар биш.
01:16
A forest can be an integral part of our urban existence.
23
76035
5540
Ой нь хот суурин газрын салшгүй нэгэн хэсэг байж болно.
01:22
A forest, for me,
24
82212
1334
Миний хувьд ой гэдэг бол
01:23
is a place so dense with trees that you just can't walk into it.
25
83570
3497
алхаж орохын аргагүй модоор шигүү газар юм.
01:27
It doesn't matter how big or small they are.
26
87540
2497
Жижиг том хамаагүй, ой тийм л байх ёстой.
01:31
Most of the world we live in today was forest.
27
91046
3383
Дэлхийн ихэнх газар урьд өмнө нь ой байсан.
01:34
This was before human intervention.
28
94453
2033
Энэ нь хүмүүс оролцож эхлэхээс ч өмнө юм.
01:36
Then we built up our cities on those forests,
29
96865
2288
Дараагаар нь хүмүүс бид өөрсдийгөө гэлтгүй
01:39
like São Paulo,
30
99177
1500
бусад 8,4 сая байгалийн амьтай зүйлсийг мартан
01:40
forgetting that we belong to nature as well,
31
100701
2769
Сао Пауло гэх мэт хотуудыг
01:43
as much as 8.4 million other species on the planet.
32
103494
3750
ой модоо устган байж байгуулсан.
01:48
Our habitat stopped being our natural habitat.
33
108215
3428
Бидний амьдрах орчин төрөлхийн байхаа больсон.
01:52
But not anymore for some of us.
34
112190
2002
Гэвч зарим хүмүүсийн хувьд ийм биш.
01:54
A few others and I today make these forests professionally --
35
114647
3595
Өнөөдөр надтай нийлээд хэдэн хүмүүс ийм төрлийн ойг мэргэжлийн хэмжээнд
01:58
anywhere and everywhere.
36
118266
1807
хаана ч, газар сайгүй хийдэг болсон.
02:01
I'm an industrial engineer.
37
121368
1866
Би аж үйлдвэрлэлийн инженер мэргэжилтэй.
02:03
I specialize in making cars.
38
123258
2172
Машин бүтээх тал дээр илүү мэргэшсэн.
02:06
In my previous job at Toyota,
39
126078
2176
Урьд нь би Тоёотад ажиллаж байхдаа
02:08
I learned how to convert natural resources into products.
40
128278
4068
байгалийн баялгийг хэрхэн бүтээгдэхүүн болгохыг сурсан юм.
02:13
To give you an example,
41
133125
1182
Жишээ нь гэхэд
02:14
we would drip the sap out of a rubber tree,
42
134331
2651
Бид Hevea brasiliensis модноос гаргаж авдаг шүүсээ
02:17
convert it into raw rubber
43
137006
1659
түүхий каучук (резинэн) болгон,
02:18
and make a tire out of it -- the product.
44
138689
2705
дараагаар нь машины дугуй үйлдвэрлэдэг.
02:21
But these products can never become a natural resource again.
45
141418
2994
Гэвч эдгээр бүтээгдэхүүн дахин байгалийн баялаг болох боломжгүй.
02:25
We separate the elements from nature
46
145272
2973
Бид байгалийн элементүүдийг ялган салгаж,
02:28
and convert them into an irreversible state.
47
148269
3236
тэднийг хөрвүүлэн, эргэлт буцалтгүй байдалд оруулж байна.
02:31
That's industrial production.
48
151529
1717
Үүнийг аж ахуйн бүтээгдэхүүн гэдэг.
02:34
Nature, on the other hand, works in a totally opposite way.
49
154025
3462
Гэтэл нөгөө тал дээр, байгаль огт эсрэгээр ажилладаг.
02:37
The natural system produces by bringing elements together,
50
157910
3985
Байгалийн систем нь эд махбодыг нийлүүлэн бүрдүүлж
02:41
atom by atom.
51
161919
1355
атом атомаар үрждэг.
02:44
All the natural products become a natural resource again.
52
164336
4715
Бүхий л байгалийн бүтээгдэхүүн дахин байгалийн баялаг болж хувирдаг.
02:50
This is something which I learned
53
170343
2942
Би үүнийг гэрийнхээ ар талбайд
02:53
when I made a forest in the backyard of my own house.
54
173309
3038
ой бүтээж байхдаа олж мэдсэн юм.
02:56
And this was the first time I worked with nature,
55
176371
3276
Тэр миний байгальтай сөрөг бус ажилласан
02:59
rather than against it.
56
179671
1466
анхны тохиолдол байсан.
03:01
Since then,
57
181894
1176
Тэр үеэс хойш
03:03
we have made 75 such forests in 25 cities across the world.
58
183094
5049
бид дэлхийн 25 оронд 75 ой бүтээн байгуулсан.
03:09
Every time we work at a new place,
59
189678
2122
Аливаа нэг шинэ газар ажиллах бүрд,
03:11
we find that every single element needed to make a forest
60
191824
4744
ой бүтээн байгуулахад хэрэгцээтэй эд эсүүд үргэлж
03:16
is available right around us.
61
196592
2050
биднийг хүрээлэн байдгийг олж мэдсэн.
03:18
All we have to do is to bring these elements together
62
198666
2681
Бидний ганц хийх ёстой зүйл нь бүх эд эсийг цуглуулан
03:21
and let nature take over.
63
201371
1961
байгальд хүлээлгэн өгөх явдал юм.
03:25
To make a forest we start with soil.
64
205100
3001
Ойг бүтээхдээ бид эхлээд хөрснөөсөө эхэлдэг.
03:28
We touch, feel and even taste it
65
208125
2440
Бид хөрсөнд юу дутуу байгааг мэдэхийн тулд
03:30
to identify what properties it lacks.
66
210589
2468
хүрч мэдрэн тэр бүү хэл амталж үздэг.
03:33
If the soil is made up of small particles it becomes compact --
67
213680
3042
Хөрс нь жижиг хэсгүүдээс бүрдсэн бол, маш нягт болдог.
03:36
so compact, that water cannot seep in.
68
216746
2403
Тийм учраас усалгаа нь шингэдэггүй.
03:40
We mix some local biomass available around,
69
220188
4448
Ийм үед бид тухайн газрын биомасстай хөрсөө хольдог.
03:44
which can help soil become more porous.
70
224660
2527
Энэ нь хөрсийг илүү сийрэг болгодог.
03:49
Water can now seep in.
71
229040
1976
Ингэснээр усалгаа нь сайн шингэдэг.
03:51
If the soil doesn't have the capacity to hold water,
72
231359
4499
Хэрэв хөрс нь усаа хадгалж чадахгүй байвал,
03:55
we will mix some more biomass --
73
235882
1675
арай илүү биомасс эсвэл
03:57
some water-absorbent material like peat or bagasse,
74
237581
3274
ус шингээгч материал болох хүлэр, бигас холих шаардлагатай.
04:00
so soil can hold this water and it stays moist.
75
240879
3848
Үүний ачаар, хөрс нь усаа шингээн чийглэг байж чаддаг.
04:05
To grow, plants need water, sunlight and nutrition.
76
245680
4618
Ургамал ургуулахын тулд бидэнд ус, нарны туяа бас тэжээл хэрэгтэй.
04:11
What if the soil doesn't have any nutrition in it?
77
251047
2736
Хэрвээ хөрс нь ямар ч тэжээлгүй бол яах вэ?
04:14
We don't just add nutrition directly to the soil.
78
254383
2326
Бид хөрсөндөө тэжээлийг хэрхэвч шууд өгдөггүй.
04:16
That would be the industrial way.
79
256733
1612
Энэ нь аж үйлдвэрлэлийн хэв маяг.
04:18
It goes against nature.
80
258369
1426
Байгалиас тэс өөр гэсэн үг.
04:19
We instead add microorganisms to the soil.
81
259819
3084
Түүний оронд бид бичил биетэнг хөрсөнд суулгадаг.
04:22
They produce the nutrients in the soil naturally.
82
262927
3309
Ингээд байгалийн жамаар хөрсөнд тэжээл үүсдэг.
04:26
They feed on the biomass we have mixed in the soil,
83
266886
2589
Бичил биетнүүд нь бидний хольсон биомассаар тэжээллэн
04:29
so all they have to do is eat and multiply.
84
269499
2699
өсөж олширдог юм.
04:32
And as their number grows,
85
272222
1951
Тоо хэмжээ нь ахиж олшрох бүрд
04:34
the soil starts breathing again.
86
274197
1548
хөрс дахин амьсгалж эхэлдэг.
04:35
It becomes alive.
87
275769
1393
Амь ороод л ирдэг шүү.
04:38
We survey the native tree species of the place.
88
278215
2627
Бид тухайн газрынхаа уугуул модны эдийг хайж судалдаг.
04:40
How do we decide what's native or not?
89
280866
2081
Яаж уугуул эд эсэхийг шийддэг вэ гэж үү?
04:43
Well, whatever existed before human intervention is native.
90
283473
4458
За, ер нь хүний гар хүрснээс өмнөх бүх эд уугуул юм.
04:47
That's the simple rule.
91
287955
1389
Энэ нь хамгийн энгийн дүрэм.
04:49
We survey a national park
92
289949
3845
Бид байгалийн ойгоос үлдээд байгаа сүүлийн үлдэгдэгдлүүдийг олохын тулд
04:54
to find the last remains of a natural forest.
93
294470
2554
үндэсний паркийг судалдаг.
04:58
We survey the sacred groves,
94
298689
3001
Бид хөндөгдөөгүй ой төглийг ч юм уу
05:01
or sacred forests around old temples.
95
301714
2891
эртнээс үлдсэн ой модыг ч бас судалдаг.
05:04
And if we don't find anything at all,
96
304973
2279
Ямар ч үр дүн олж чадаагүй тохиолдолд
05:07
we go to museums
97
307276
1524
олон жилийн өмнө оршиж байсан
05:08
to see the seeds or wood of trees existing there a long time ago.
98
308824
5223
модны мөчир бас үр үндсийг судлах гэж олон музейд очдог.
05:14
We research old paintings, poems and literature from the place,
99
314547
5497
Аливаа модны төрлийг тодорхойлох гэж тухайн газар нутгийн
05:20
to identify the tree species belonging there.
100
320068
2533
урлаг, уран зохиолыг ч бид бүхэн судалдаг.
05:23
Once we know our trees,
101
323217
1346
Модны бүтцээ тогтоосны дараа
05:24
we divide them in four different layers:
102
324587
1918
4 төрлийн ангилалд хуваадаг:
05:26
shrub layer, sub-tree layer, tree layer and canopy layer.
103
326529
3407
бутны үе, дэд модны үе, модны үе болон нас бие гүйцсэн гэж ангилдаг.
05:30
We fix the ratios of each layer,
104
330475
2517
Шат бүрт модныхоо норм тэжээлийг тэнцвэржүүлээд,
05:33
and then we decide the percentage of each tree species in the mix.
105
333016
4704
аль модноос хэр хэмжээнд сонгон суурилуулахаа шийддэг.
05:38
If we are making a fruit forest,
106
338506
1833
Жимсний ой бүтээе гэвэл
05:40
we increase the percentage of fruit-bearing trees.
107
340363
3059
жимсний модоо их хэмжээгээр суулгадаг.
05:43
It could be a flowering forest,
108
343446
2166
Бусад ойн төрлүүд нь цэцэглэсэн ой,
05:46
a forest that attracts a lot of birds or bees,
109
346145
3427
олон амьтдыг өөртөө татагч ой,
05:50
or it could simply be a native, wild evergreen forest.
110
350026
4059
эсвэл уугуул зэрлэг ногоон ой байж болдог.
05:55
We collect the seeds and germinate saplings out of them.
111
355560
2969
Бид үр цуглуулан, зулзаган мод суулгадаг.
05:59
We make sure that trees belonging to the same layer
112
359011
2964
Бас нэг зарчим маань нэг ангилалд ордог моднуудыг
06:01
are not planted next to each other,
113
361999
1850
хэзээ ч ойрхон тарьдаггүй.
06:03
or they will fight for the same vertical space when they grow tall.
114
363873
3327
Учир нь тэд томрох тусмаа адил хэмжээний зайг булаалцаж эхэлдэг.
06:07
We plant the saplings close to each other.
115
367224
2560
Ер нь зулзаган моднуудыг хооронд нь ойрхон суулгадаг.
06:10
On the surface, we spread a thick layer of mulch,
116
370548
3065
Бас бид цаг агаар халуун үед хөрсөө чийглэг байлгахын тулд
06:13
so when it's hot outside the soil stays moist.
117
373637
2568
хөрсөө зориулалтын хучлагаар хучдаг.
06:16
When it's cold,
118
376605
1712
Яг адилаар хүйтэн үед ч бас
06:18
frost formation happens only on the mulch,
119
378341
3217
зөвхөн өнөөх хучлага нь хөлдөж
06:21
so soil can still breathe while it's freezing outside.
120
381582
3409
харин хөрс нь энгийн хэмжээндээ амьсгалсаар л байдаг.
06:25
The soil is very soft --
121
385497
3169
Хөрс нь маш зөөлөн байдаг учраас ямар ч модны үндэс
06:28
so soft, that roots can penetrate into it easily,
122
388690
3494
маш амархан гулсаад л орчихдог,
06:32
rapidly.
123
392208
1150
маш хялбар.
06:34
Initially, the forest doesn't seem like it's growing,
124
394064
2485
Эхэндээ ой мод томрохгүй байгаа мэт санагддаг ч,
06:36
but it's growing under the surface.
125
396573
1818
хөрсөн гадарга доор томорч л байдаг.
06:38
In the first three months,
126
398746
1461
Эхний 3 сарын турш
06:40
roots reach a depth of one meter.
127
400231
1927
үндэс нь 1 метр хүртэл ургадаг.
06:42
These roots form a mesh,
128
402736
1884
Үндсүүд нь томорсоор хөрсөндөө нягт
06:44
tightly holding the soil.
129
404644
1729
холбоотой торон бэрхээс бүтээдэг.
06:46
Microbes and fungi live throughout this network of roots.
130
406397
3596
Микроб болон мөөгөнцөр нь үндсээр дамжин амьдардаг.
06:50
So if some nutrition is not available in the vicinity of a tree,
131
410706
3587
Аливаа модны тэжээл нь дутагдсан үед эдгээр микроб, мөөгөнцрүүд нь
06:54
these microbes are going to get the nutrition to the tree.
132
414317
2860
тухайн модонд хэрэгцээтэй тэжээлийг зөөж хүлээлгэн өгдөг.
06:57
Whenever it rains,
133
417754
1724
Бороо орох болгонд
06:59
magically,
134
419502
1160
маш гайхалтай,
07:00
mushrooms appear overnight.
135
420686
1863
нэг шөнийн дотор л олон мөөг ургадаг.
07:02
And this means the soil below has a healthy fungal network.
136
422573
3205
Энэ нь хөрс хэрхэн эрүүл мөөгөнцрийн сүлжээтэй байгааг харуулна.
07:06
Once these roots are established,
137
426663
2267
Ингээд үндэс нь соёолж дуусаад,
07:08
forest starts growing on the surface.
138
428954
2165
гадарга дээрх ой маань томорч эхэлдэг.
07:11
As the forest grows we keep watering it --
139
431835
4367
Ингээд л усалгаа арчилгаагаа хийсээр байтал
07:16
for the next two to three years, we water the forest.
140
436226
3791
дараагийн 2, 3-н жилийн дотор сүрлэг ойгоо услаад эхэлдэг.
07:20
We want to keep all the water and soil nutrition only for our trees,
141
440752
5056
Бид усалгаа болгон тэжээлээ зөвхөн моднууддаа зориулахын тулд
07:25
so we remove the weeds growing on the ground.
142
445832
2684
хогийн ургамал, зэрлэгээ ямагт түүдэг.
07:28
As this forest grows, it blocks the sunlight.
143
448971
3318
Ой мод томрох тусмаа нарны туяаг хаадаг.
07:32
Eventually, the forest becomes so dense
144
452801
2446
Тэр ч бүү хэл, ой мод нь ихээр томорсны улмаас,
07:35
that sunlight can't reach the ground anymore.
145
455271
2234
нарны туяа нь газар хөрсөндөө хүрч чаддаггүй.
07:37
Weeds cannot grow now, because they need sunlight as well.
146
457902
3462
Ийм үед хогийн ургамал ч бас ургах боломжгүй болдог.
07:42
At this stage,
147
462044
1279
Яг ийм нөхцөлд
07:43
every single drop of water that falls into the forest
148
463347
3197
ой модонд орсон аливаа усны дусал бүр
07:46
doesn't evaporate back into the atmosphere.
149
466568
2357
эргээд агаарт ууршаад алга болчихдоггүй.
07:49
This dense forest condenses the moist air
150
469327
3088
Өтгөн ой нь ихэнх агаараа дотроо ууршуулан
07:52
and retains its moisture.
151
472439
1771
чийглэг байдлаа хадгалан авч үлддэг.
07:54
We gradually reduce and eventually stop watering the forest.
152
474712
4153
Бид бага багаар усаа багасгаж, сүүлдээ бүр услах ч шаардлагагүй болдог.
07:59
And even without watering,
153
479340
1518
Услахгүй байсан ч гэсэн
08:00
the forest floor stays moist and sometimes even dark.
154
480882
4046
газар хөрс бараан өнгө болон чийгээ хадгалсаар л байдаг.
08:05
Now, when a single leaf falls on this forest floor,
155
485970
3400
Ширхэг навч модноосоо унахад
08:09
it immediately starts decaying.
156
489394
2151
тэр даруй шарлаж эхэлдэг.
08:12
This decayed biomass forms humus,
157
492317
3186
Энэхүү биомасс нь ялзмаг болон хувирч
08:15
which is food for the forest.
158
495527
1502
эргээд ой модондоо хүнс болдог.
08:17
As the forest grows,
159
497530
1679
Мэдээж ой томрох тусам
08:19
more leaves fall on the surface --
160
499233
1670
олон олон навчис унах ба
08:20
it means more humus is produced,
161
500927
2032
энэ нь тэр хэмжээгээрээ ялзмаг үүсгэн
08:22
it means more food so the forest can grow still bigger.
162
502983
3238
нөгөө л ойгоо томруулах хүнс болдог.
08:26
And this forest keeps growing exponentially.
163
506245
2733
Ийм ч учраас ой маань эрс өсөн нэмэгдэж байдаг.
08:30
Once established,
164
510053
1416
Нэгэнт ингээд бүтээгдсэн
08:31
these forests are going to regenerate themselves again and again --
165
511493
4190
ой мод маань дахин дахин, магадгүй үүрд
08:35
probably forever.
166
515707
1574
өөрийгөө нөхөн сэргээх боломжтой.
08:38
In a natural forest like this,
167
518209
2446
Байгалийн ийм ойд өгөх хамгийн том ач тус нь
08:40
no management is the best management.
168
520679
2671
огт гар хүрэлгүй, оролдохгүй байх явдал юм.
08:44
It's a tiny jungle party.
169
524493
1791
Үүнийг ой ширэнгийн үдэшлэг гэх юм уу даа.
08:46
(Laughter)
170
526308
1215
(Инээд)
08:48
This forest grows as a collective.
171
528663
2543
Энэ ой нь олноороо ургадаг.
08:51
If the same trees --
172
531627
1318
Хэрэв адил төрлийн,
08:52
same species --
173
532969
1277
адилхан моднуудыг
08:54
would have been planted independently,
174
534270
2238
ганцаарчлан ургуулсан бол
08:56
it wouldn't grow so fast.
175
536532
1947
ийм хурдацтай ургахгүй байх байсан.
08:58
And this is how we create a 100-year-old forest
176
538503
4184
За тэгэхээр бид арван жилийн дотор зуун настай ойг иймэрхүү
09:02
in just 10 years.
177
542711
1309
маягаар бүтээдэг юм.
09:04
Thank you very much.
178
544044
1154
Маш их баярлалаа.
09:05
(Applause)
179
545222
5574
(Алга ташилт)
Энэ вэбсайтын тухай

Энэ сайт нь танд англи хэл сурахад хэрэгтэй YouTube-ийн видеонуудыг танилцуулах болно. Та дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг багш нарын заадаг англи хэлний хичээлүүдийг үзэх болно. Видеоны хуудас бүр дээр гарч буй англи хадмал дээр давхар товшиж, тэндээс видеог тоглуул. Хадмал орчуулга нь видеог тоглуулахтай синхрон гүйлгэдэг. Хэрэв танд санал хүсэлт, санал хүсэлт байвал энэ холбоо барих маягтыг ашиглан бидэнтэй холбоо барина уу.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7