The surprising habits of original thinkers | Adam Grant | TED

Translator: Anar-Erdene Davaasuren Reviewer: Tuya Bat

Seven years ago, a student came to me and asked me to invest in his company.

7 жилийн өмнө над дээр нэг оюутан ирээд, компанид нь хөрөнгө оруулахыг хүссэн юм.

He said, "I'm working with three friends,

Тэгээд "Би 3 найзтайгаа

and we're going to try to disrupt an industry by selling stuff online."

онлайн худалдааны зах зээлд хөл тавихаар зэхэж байгаа юм" гэлээ.

And I said, "OK, you guys spent the whole summer on this, right?"

Хариуд нь би "Тэгэхээр та нар үүн дээр зунжингаа ажиллаж ээ?"

"No, we all took internships just in case it doesn't work out."

"Үгүй ээ, энэ санаа бүтэхгүй бол гээд бүгдээрээ дадлагад гарцгаасан."

"All right, but you're going to go in full time once you graduate."

"За за, гэхдээ та нар төгсөөд үндсэн ажлаа болгоно, тийм ээ?"

"Not exactly. We've all lined up backup jobs."

"Яг ч тийм биш л дээ. Бидэнд ажлын өөр нөөц төлөвлөгөө бий."

Six months go by,

Үүнээс хойш 6 сар өнгөрч,

it's the day before the company launches,

компани нь байгуулагдах өдөр ирчихээд байхад

and there is still not a functioning website.

тэд хувийн вебсайтаа ч нээгээгүй байлаа.

"Залуусаа, та нарын компани чинь уг нь ганц вебсайт шүү дээ.

"You guys realize, the entire company is a website.

That's literally all it is."

Өөр хийх юм байхгүй юмсан."

So I obviously declined to invest.

Тэгээд би мэдээж хөрөнгө оруулахаас татгалзсан.

And they ended up naming the company Warby Parker.

Бас тэд компаниа Уарби Паркер гэж нэрлэсэн байлаа.

(Laughter)

(Инээд)

They sell glasses online.

Тэд онлайнаар шил зардаг л даа.

They were recently recognized as the world's most innovative company

Мөн саяхан дэлхийн хамгийн ирээдүйтэй залуу компаниар шалгарч,

and valued at over a billion dollars.

хэдэн тэрбум доллараар үнэлэгдсэн юм.

And now? My wife handles our investments.

Харин одоо? Эхнэр маань манай хөрөнгө оруулалтын асуудлыг хариуцдаг болсон.

Why was I so wrong?

Би юун дээр алдав?

Ингээд "Жинхэнүүд" гэгдэх хүмүүсийг судлах болсон.

To find out, I've been studying people that I come to call "originals."

Originals are nonconformists,

Жинхэнүүд бол зөвхөн шинэ санаа сэдэхээс гадна

people who not only have new ideas

даацтай хөдөлж, ялагч нь болж чаддаг,

but take action to champion them.

уламжлалд үл захирагдагчид юм.

They are people who stand out and speak up.

Тэд бол босч зогсоод, дуугарч чаддаг хүмүүс.

Originals drive creativity and change in the world.

Жинхэнүүд бүтээлч байдлыг залж, дэлхийг өөрчилдөг хүмүүс.

They're the people you want to bet on.

Бооцоо тавибал тэдэнд л тавих хэрэгтэй.

And they look nothing like I expected.

Бас тэд миний бодсоноос тэс өөр хүмүүс.

I want to show you today three things I've learned

Өнөөдөр би та бүхэнд жинхэнүүдийг таних,

мөн тэдэнд бага ч гэсэн дөхөж очиход хэрэг болох

about recognizing originals

and becoming a little bit more like them.

3 зүйлийг зааж өгмөөр байна.

So the first reason that I passed on Warby Parker

Тэгэхээр, миний Уарби Паркерт татгалзсан анхны шалтгаан бол

was they were really slow getting off the ground.

тэд маш удаан хөдөлж байсан хэрэг.

Now, you are all intimately familiar with the mind of a procrastinator.

Одоо бол та бүхэн "хойш тавигчдын" сэтгэлгээний онцлогийг мэднэ дээ.

Well, I have a confession for you. I'm the opposite. I'm a precrastinator.

Та нарт нэг нууц задлая л даа. Би бол эсрэгээрээ "үргэлж яаран сандрагч".

Yes, that's an actual term.

Энэ бодит нэр томьёо юм шүү.

You know that panic you feel a few hours before a big deadline

Нэг томоохон ажлын цаг тулчихаад байхад

юу ч хийгээгүй байх үеийн сандралыг сайн мэднэ дээ?

when you haven't done anything yet.

I just feel that a few months ahead of time.

Би тэр мэдрэмжийг бүр хэдэн сарын өмнөөс мэдэрдэг.

(Laughter)

(Инээд)

So this started early: when I was a kid, I took Nintendo games very seriously.

Энэ бүхэн багадаа Нинтендо тоглоомонд дурласнаас минь эхлэлтэй.

I would wake up at 5am,

Би үүрийн 5 цагт сэрээд,

start playing and not stop until I had mastered them.

тэр тоглоомнуудад мэргэших хүртлээ зогсолтгүй тоглодог байлаа.

Eventually it got so out of hand that a local newspaper came

Энэ байдал бүр хяналтаас гарч, орон нутгийн сонины редакцийнхан

and did a story on the dark side of Nintendo, starring me.

Нинтендо тоглоомын хор хөнөөлийн тухай нийтлэлдээ миний зургийг хавсаргасан.

(Laughter)

(Инээд)

(Applause)

(Алга ташилт)

Since then, I have traded hair for teeth.

Тэр үеэс л би өөрийн үсээ шүдээр сольсон юм шүү дээ.

(Laughter)

(Инээд)

But this served me well in college,

Гэхдээ энэ онцлог минь надад нэг тус болсон нь

because I finished my senior thesis four months before the deadline.

би төгсөлтийн ажлаа эцсийн хугацаанаас 4 сарын өмнө бичиж дуусгасан юм.

And I was proud of that, until a few years ago.

Мөн би үүгээрээ хэдэн жилийн өмнөх нэг үйл явдал хүртэл бахархсаар л байлаа.

I had a student named Jihae, who came to me and said,

Жихэй гэдэг оюутан маань над дээр нэг удаа ирээд ингэж хэлэв:

"I have my most creative ideas when I'm procrastinating."

"Би ажлаа бага зэрэг хойшлуулахад хамгийн бүтээлч санаанууд төрдөг."

And I was like, "That's cute, where are the four papers you owe me?"

Би: "Хөөрхөн гэдэг нь. Тэгээд чиний надад өртэй 4 хуудас ажил хаана байна?"

(Laughter)

(Инээд)

No, she was one of our most creative students,

Үгүй дээ, тэр хамгийн бүтээлч оюутнуудын нэг байсан.

and as an organizational psychologist, this is the kind of idea that I test.

Мөн байгууллагын сэтгэл зүйчийн хувьд, энэ миний туршиж үздэг санаануудын нэг.

So I challenged her to get some data.

Би түүнд мэдээлэл цуглуулах ажил даалгасан.

She goes into a bunch of companies.

Түүний хийх зүйл нь хэдэн компаниар орж

She has people fill out surveys about how often they procrastinate.

ажилчид нь ажлаа хэр их хойш нь тавьдаг талаар судалгаа бөглүүлэх байлаа.

Then she gets their bosses to rate how creative and innovative they are.

Дараа нь удирдлагаар нь ажилчдынх нь бүтээлч байдлыг үнэлүүлэх ёстой байв.

And sure enough, the precrastinators like me,

Мэдээж над шиг бүх зүйлд яарч сандарч явдаг,

who rush in and do everything early

бүгдийг хурдхан дуусгах гэдэг хүмүүс нь

are rated as less creative

ажлаа багахан хойшлуулчихдаг хүмүүсийг

than people who procrastinate moderately.

бүтээлч байдлаараа гүйцэхгүй байлаа.

So I want to know what happens to the chronic procrastinators.

Тэгээд би "Архаг хойш тавигчдын" үр дүнг сонирхоод асуулаа.

She was like, "I don't know. They didn't fill out my survey."

Тэгтэл тэр: "Би мэдэхгүй ээ, тэд судалгааг маань бөглөө ч үгүй."

(Laughter)

(Инээд)

No, here are our results.

Тэгэхээр бидний үр дүн бол энэ.

You actually do see that the people who wait until the last minute

Бүр сүүлийн хором хүртэл бүхнийг хойшлуулж суудаг хүмүүс магадгүй

are so busy goofing off that they don't have any new ideas.

таны нүдээр, ямар ч шинэ санаагүй ангайж суугаа юм шиг харагддаг биз.

And on the flip side, the people who race in

Яг үнэндээ, хамаг юманд яарч сандарч,

are in such a frenzy of anxiety that they don't have original thoughts either.

бухимдаж, бачуурч явдаг хүнд харин "Жинхэнэ санаа" огт байдаггүй юм.

There's a sweet spot where originals seem to live.

"Жинхэнүүдийн" амьдардаг их гоё орон зай байдаг юм.

Why is this?

Яагаад ийм байдаг юм бол?

Maybe original people just have bad work habits.

Магадгүй жинхэнэ сэтгэгчид зүгээр л ажлын муу зуршилтай байх.

Maybe procrastinating does not cause creativity.

Ажлаа хойш тавих нь бүтээлч байдалтай огт хамаагүй байж ч болох.

To find out, we designed some experiments.

Үүнийг мөн судлахын тулд бид жижигхэн туршилт явуулсан юм.

We asked people to generate new business ideas,

Бид хэдэн залуусаас шинэ бизнесийн санаа олохыг хүсээд,

and then we get independent readers

нөгөө талд үнэлгээний баг бүрдүүлж,

to evaluate how creative and useful they are.

тэрхүү санаанууд хэр бүтээлч, мөн хэр хэрэгцээтэйг судлахаар зэхэв.

And some of them are asked to do the task right away.

Зарим нь энэхүү даалгаврыг тэр дор нь биелүүлэх үүрэг авч,

Others we randomly assign to procrastinate

харин зарим нь хүссэнээрээ ажлаа хойшлуулж,

by dangling Minesweeper in front of them

тэдний өмнө 5-с 10 минутын хугацаанд

for either five or 10 minutes.

Minesweeper тоглож суух ёстой байлаа.

And sure enough, the moderate procrastinators

Тооцоолсончлон дундаж хугацаанд хойшлуулсан нь

are 16 percent more creative than the other two groups.

бусад 2 багаас 16% илүү бүтээлч байв.

Now, Minesweeper is awesome, but it's not the driver of the effect,

Minesweeper гоё л доо, гэхдээ үр дүнгийн шалтгаан нь энэ биш шүү.

because if you play the game first before you learn about the task,

Учир нь хийх зүйлээ мэдэхээсээ өмнө тоглоомыг эхэлбэл

there's no creativity boost.

бүтээлч байдал ганц ч хувь өсөхгүй.

It's only when you're told that you're going to be working on this problem,

Зөвхөн ямар асуудал дээр ажиллах нь тодорхой болсон цагт

ажлаа хойшлуулах боломж өгөгдсөн тохиолдолд

and then you start procrastinating,

but the task is still active in the back of your mind,

оноогдсон даалгавар тархинд ажиллаж эхлэх бөгөөд

that you start to incubate.

та мэдээллийг боловсруулж эхлэх юм.

Procrastination gives you time to consider divergent ideas,

Хойш тавих үйл явц нь танд олон төрлийн сэдэл олох хугацаа өгдөг ба

to think in nonlinear ways, to make unexpected leaps.

уламжлалт ойлголтоос давж сэтгэх, үсрэнгүй ажиллах боломж өгнө.

So just as we were finishing these experiments,

Иймэрхүү туршилтуудыг дуусгасны дараа

I was starting to write a book about originals,

би "Жинхэнэ сэтгэгчдийн" тухай ном бичиж эхэлж байсан юм.

and I thought, "This is the perfect time to teach myself to procrastinate,

"Ажлаа хойш тавигчдын тухай бүлгээ бичих явцдаа, өөртөө ч гэсэн яаж

while writing a chapter on procrastination."

ажлаа хойшлуулахыг заая" гэж бодсон юм.

So I metaprocrastinated,

Би үнэхээр залхуурч чадсан.

and like any self-respecting precrastinator,

Тэгээд бахархах зүйлтэй "Бүх зүйлд яарч сандрагчийнхаа" хувьд

I woke up early the next morning

дараагийн өглөө эрт гэгч нь босоод,

and I made a to-do list with steps on how to procrastinate.

"Ажлаа хойш тавих алхамууд" гэсэн жагсаалт хүртэл бэлтгэсэн.

(Laughter)

(Инээд)

And then I worked diligently

Эцэст нь би "Зорилгодоо хүрэх ямар ч алхам хийхгүй байх"

toward my goal of not making progress toward my goal.

гэсэн зорилго тогтоогоод, түүнийхээ төлөө даацтайхан ажиллаж эхэллээ.

Дараа нь ажлаа хойшлуулах тухай бүлгээ бичиж эхлээд,

I started writing the procrastination chapter,

and one day -- I was halfway through --

нэг л өдөр--- ажил маань яг голдоо явж байхад

I literally put it away in mid-sentence

бичиж эхэлсэн өгүүлбэрээ ч дуусгалгүй

for months.

хэдэн сар орхисон юм.

It was agony.

Үнэхээр үхлийн тулаан байсан.

But when I came back to it, I had all sorts of new ideas.

Гэхдээ би эргээд ажилдаа орохдоо олон шинэ санаануудтай болсон байлаа.

As Aaron Sorkin put it,

Яг Аарон Соркины хэлсэнээр

"You call it procrastinating. I call it thinking."

"Чи үүнийг 'ажлаа хойш тавих' гэдэг. Харин би 'бодох' гэдэг юм."

And along the way I discovered

Мөн би судлагааны явцдаа

that a lot of great originals in history were procrastinators.

түүхэн дэх олон олон суут алдартанууд "Хойш тавигчид" байсныг мэдсэн.

Take Leonardo da Vinci.

Леонардо Да Винчиг авч үзье л дээ.

He toiled on and off for 16 years

Тэр Мона Лизаг дуусгах гэж

on the Mona Lisa.

бүтэн 16 жил зарцуулсан.

He felt like a failure.

Тэр өөрийгөө сүйрсэнд тооцсон.

He wrote as much in his journal.

Тэмдэглэлдээ олон ч дурьдсан байдаг.

But some of the diversions he took in optics

Гэхдээ тэрээр харааны хугарлыг бүтээлдээ ашигласан нь

transformed the way that he modeled light

зургийн гэрэл сүүдрийн хоршлыг үндсээр нь өөрчилж

and made him into a much better painter.

түүнийг илүү алдартай зураач болгосон билээ.

What about Martin Luther King, Jr.?

Мартин Лютер Кингийг бас авч үзье.

The night before the biggest speech of his life,

Амьдралынхаа хамгийн том илтгэлийг Вашингтон хотноо

the March on Washington,

тавихын өмнөх шөнө

he was up past 3am, rewriting it.

тэрээр шөнийн 3 цагт босоод, эхнээс нь бичиж байлаа.

He's sitting in the audience waiting for his turn to go onstage,

Индэрт гарах ээлжээ хүлээн үзэгчдийн дунд суухдаа ч,

and he is still scribbling notes and crossing out lines.

ноорогоо ахин гүйлгэн харж, зарим мөрүүдийг дарж байв.

When he gets onstage, 11 minutes in,

Тэгээд тэр индэрт гарч, 11 минут зогсохдоо

he leaves his prepared remarks

өөрийн бэлдсэн илтгэлийн цаасаа

to utter four words that changed the course of history:

түүхийг эргүүлсэн 3-хан үгэнд сул орхисон юм.

"I have a dream."

"Надад мөрөөдөл бий."

That was not in the script.

Энэ үг ноорогт байгаагүй.

By delaying the task of finalizing the speech until the very last minute,

Илтгэлээ эцсийн мөч хүртэл ахин дахин шалгах үүргээс тэрээр өөрийгөө чөлөөлж

he left himself open to the widest range of possible ideas.

байж болох хамгийн өргөн хүрээний шинэ санаанд бодлоо нээлттэй орхисноороо,

And because the text wasn't set in stone,

мөн зөвхөн тэр цаасанд баригдаагүйгээрээ,

he had freedom to improvise.

өөрийгөө сонсох боломж түүнд олдсон юм.

Procrastinating is a vice when it comes to productivity,

Юмыг хойшлуулах нь үр дүнтэй ажиллахад сул тал болж магадгүй ч,

but it can be a virtue for creativity.

бүтээлч байдалд давуу тал болж болно.

What you see with a lot of great originals

Мөн та бүхний "Жинхэнэ сэтгэгчдээс"

is that they are quick to start but they're slow to finish.

олж харж болох нэг зүйл нь тэд эхлэхдээ хурдан ч, дуусгахдаа удаан.

And this is what I missed with Warby Parker.

Энэ л миний Уарби Паркер дээр алдсан зүйл.

When they were dragging their heels for six months,

Тэд 6 сарын турш урдахтайгаа ноцолдсоор байхад нь би

I looked at them and said,

тэднийг хараад

"You know, a lot of other companies are starting to sell glasses online."

"Юу гээч, цаана чинь онлайнаар шил зардаг өчнөөн компани гараад ирлээ."

They missed the first-mover advantage.

Тэд анхдагч нь байх боломжоо алдсан.

But what I didn't realize was they were spending all that time

Гэхдээ би тэднийг тэр урт хугацааг "Яавал хүмүүс онлайнаар

trying to figure out how to get people

шил захиалахдаа таатай байх вэ?"

to be comfortable ordering glasses online.

гэдгийг судлахад зориулсныг мэдээгүй.

And it turns out the first-mover advantage is mostly a myth.

Тэгэхээр "Анхдагч бүхэн ялагч" байдаг нь бодит үнэн биш ээ.

Look at a classic study of over 50 product categories,

50-иад төрлийн бүтээгдэхүүн дээр хийсэн судлагааг авч үзье.

comparing the first movers who created the market

Тухайн зах зээлийн анхдагчид болон

with the improvers who introduced something different and better.

арай илүү өөр зүйл зах зээлд таниулсан "хөгжүүлэгчдийг" харьцуулсан нь.

What you see is that the first movers had a failure rate of 47 percent,

Тэгэхээр та бүхний харж байгаачлан, анхдагчдын бүтэлгүйтэл 47% байхад,

compared with only 8 percent for the improvers.

"хөгжүүлэгчдийнх" 8-хан хувь байна.

Look at Facebook, waiting to build a social network

Facebook өөрийн нийтийн сүлжээг

until after Myspace and Friendster.

MySpace, Friendster-ийн дараа танилцуулсан шүү дээ.

Look at Google, waiting for years after Altavista and Yahoo.

Google компани Altavista болон Yahoo-гаас хойш бас л олон жил хүлээсэн.

It's much easier to improve on somebody else's idea

Өөр хэн нэгний бэлэн санааг хөгжүүлэх нь

than it is to create something new from scratch.

гарааны шугамаас цоо шинэ зүйлтэй эхлэхээс хамаагүй амар.

So the lesson I learned is that to be original you don't have to be first.

Тэгэхээр миний сурсан зүйл бол "жинхэнэ" байхын тулд анхдагч байх албагүй.

You just have to be different and better.

Чи зүгээр л бусдаас өөр, бас илүү байхад л хангалттай.

But that wasn't the only reason I passed on Warby Parker.

Гэхдээ миний Уарби Паркерт татгалзсан ганц шалтгаан энэ биш.

They were also full of doubts.

Тэд мөн эргэлзээгээр дүүрэн байсан.

They had backup plans lined up,

Тэдэнд нөөц төлөвлөгөө ч олон байв.

and that made me doubt that they had the courage to be original,

Энэ л намайг тэд "Жинхэнэ сэтгэгч" байж чадна гэдэгт эргэлзүүлсэн юм.

because I expected that originals would look something like this.

Учир нь би "Жинхэнүүдийг" нэг иймэрхүү харагдана гэж боддог байсан.

[Би юу хийхээ мэдэхгүй л байна л даа.]

(Laughter)

[Гэхдээ би чиний хувьд том боломж шүү... ] (Инээд)

Now, on the surface,

Тэгэхээр, гадаад байдал талаасаа

a lot of original people look confident,

"Жинхэнэ Сэтгэгчид" бардам харагдаж болох ч

but behind the scenes,

яг дотогш өнгийж харвал

they feel the same fear and doubt that the rest of us do.

тэд бидний л адил айдас, эргэлзээг мэдэрдэг байгаа юм.

They just manage it differently.

Тэд зүгээр л өөрөөр зохицуулдаг.

Let me show you: this is a depiction

Та нарт би нэг зүйл харуулъя.

of how the creative process works for most of us.

Эндээс та бүхний бүтээлч байдал хэрхэн ажилладгийг харж болно.

(Laughter)

(Инээд)

Now, in my research, I discovered there are two different kinds of doubt.

Мөн би, судалгаа хийх явцдаа 2 төрлийн эргэлзээ байдгийг олж мэдсэн.

There's self-doubt and idea doubt.

Өөртөө эргэлзэх, бодолдоо эргэлзэх.

Self-doubt is paralyzing.

Өөртөө эргэлзэх,саажилт л гэсэн үг.

It leads you to freeze.

Энэ чамайг бүр зогсоож орхино.

But idea doubt is energizing.

Харин бодолдоо эргэлзэх нь эрч хүч өгдөг.

It motivates you to test, to experiment, to refine,

Тэр чамд шалгах, турших, улам сайжрах боломж өгнө.

just like MLK did.

Яг л Мартин Л. Kинг шиг.

And so the key to being original

Тэгэхээр "Жинхэнэ сэтгэгч" болох гол түлхүүр нь

is just a simple thing

ердөө л нэг энгийн зүйл буюу

of avoiding the leap from step three to step four.

3-р шатнаас, 4-р шат руу үсрэхгүй байх явдал юм.

Instead of saying, "I'm crap,"

"Би ч хэрэггүй амьтан юм даа" гэхийн оронд

you say, "The first few drafts are always crap,

ингээд үз "Гарааны хэдэн ноорог угийн л хог байдаг"

and I'm just not there yet."

"Барианы шугам л жаахан хол байна."

So how do you get there?

Тэгэхээр яаж бариандаа орох вэ?

Well, there's a clue, it turns out,

Хэрэглэдэг интернет хөтөч дээр үндэслэн

in the Internet browser that you use.

үүнийг мөн таамаглаж болох нь.

We can predict your job performance and your commitment

Таны ажлын бүтээмж болон хариуцлагын түвшинг

just by knowing what web browser you use.

хэрэглэдэг интернет хөтчөөр чинь таах боломжтой.

Now, some of you are not going to like the results of this study --

Тэгэхээр зарим хүмүүст туршилтын үр дүн таалагдахгүй ч байж магад.

(Laughter)

(Инээд)

But there is good evidence that Firefox and Chrome users

Гэхдээ Firefox болон Chrome хэрэглэгчдийн ажлын бүтээмж

significantly outperform Internet Explorer and Safari users.

Internet Explorer болон Safari-гийн хэрэглэгчдээс хавь илүү байгаа юм.

Yes.

Яг тийм.

(Applause)

(Алга ташилт)

They also stay in their jobs 15 percent longer, by the way.

Мөн нэмж хэлэхэд, тэд ажил дээрээ 15% удаан суудаг юм шүү.

Яагаад? Үүнд техникийн давуу тал ямар ч холбоогүй.

Why? It's not a technical advantage.

The four browser groups on average have similar typing speed

Тэрхүү 4 хөтчийн хурд ер нь ойролцоо.

and they also have similar levels of computer knowledge.

Мөн тэдний компьютерийн мэдлэг ч адил түвшнийх.

It's about how you got the browser.

Гол нь та хөтчөө хэрхэн сонгодогт л байгаа.

Because if you use Internet Explorer or Safari,

Хэрвээ та Internet Explorer, Safari ашигладаг бол

those came preinstalled on your computer,

та компьютерт тань урьдчилан суулгагдсан

and you accepted the default option that was handed to you.

үндсэн сонголтыг л үг дуугүй ашигладаг гэсэн үг.

If you wanted Firefox or Chrome, you had to doubt the default

Харин та үндсэн сонголтод эргэлзэж Firefox, Chrome татсан бол

and ask, is there a different option out there,

танд өөр боломж байгаа үгүйг судалж,

and then be a little resourceful and download a new browser.

шинэ хөтөч татах хэмжээнд, илүү самбаатай байна гэсэн үг.

So people hear about this study and they're like,

Энэ судалгааг сонссон зарим хүмүүс ингэдэг юм.

"Great, if I want to get better at my job, I just need to upgrade my browser?"

"Хөөх. Тэгээд би ажлаа илүү сайн хийхийн тулд хөтөчөө солиод л болоо юу?"

(Laughter)

(Инээд)

No, it's about being the kind of person

Үгүй дээ, зүгээр л үндсэн сонголтод эргэлзэж

who takes the initiative to doubt the default

өөр илүү сайн боломж байгаа эсэхийг эрэлхийлдэг

and look for a better option.

тийм л төрлийн хүн бай гэсэн үг.

And if you do that well,

Хэрвээ та үүнд мэргэшиж чадвал

you will open yourself up to the opposite of déjà vu.

та хувьдаа Дежа Ву-н урвууг нээчихлээ гэсэн үг.

There's a name for it. It's called vuja de.

Түүнд бас өөрийн гэсэн нэр байдаг нь: "Вужа Де"

(Laughter)

(Инээд)

Vuja de is when you look at something you've seen many times before

Вужа Де нь өмнө нь маш олон удаа харж байсан зүйлээ

and all of a sudden see it with fresh eyes.

гэв гэнэт л шинээр хараад эхлэхийн нэр юм.

It's a screenwriter who looks at a movie script

Яг л хагас зууны турш ганц кино зохиол барьж суучихаад

that can't get the green light for more than half a century.

ногоон гэрлээр гарч чадахгүй байсан зохиолч хүн гээд л бодчих.

In every past version, the main character has been an evil queen.

Өмнөх бүх хувилбарт гол дүр нь хорон санаат хатан байлаа.

But Jennifer Lee starts to question whether that makes sense.

Гэвч Женнифер Ли ийм байх нь хэр утга учиртайг бодож л дээ.

She rewrites the first act,

Тэгээд тэр зохиолыг ахин бичиж

reinvents the villain as a tortured hero

тэрхүү хорон санаат нь зовлон үзсэн баатар болгож өөрчилжээ.

and Frozen becomes the most successful animated movie ever.

Ингээд "Frozen" түүхэн дэх хамгийн амжилттай хүүхэлдэйн кино болсон юм.

So there's a simple message from this story.

Энэ түүхээс энгийн нэг сургамж авч болох юм.

When you feel doubt, don't let it go.

Хэрвээ та өчүүхэн л эргэлзээ мэдэрвэл "битгий тавьж явуул".

(Laughter)

(Инээд)

What about fear?

Айдсыг юу гэмээр байна?

Originals feel fear, too.

Жинхэнэ сэтгэгчид ч айдсыг мэдэрдэг.

They're afraid of failing,

Тэд алдахаас айдаг.

but what sets them apart from the rest of us

Юу тэднийг биднээс өөр болгодог гэвэл

is that they're even more afraid of failing to try.

тэд оролдож үзэхгүй өнгөрөх вий гэдгээсээ бүр их айдаг.

They know you can fail by starting a business that goes bankrupt

Тэд яваандаа дампуурах бизнес эхлүүлэх нь алдаа ч, бүр эхэлж ч

or by failing to start a business at all.

чаддаггүй хүн бас байдаг гэдгийг мэддэг.

They know that in the long run, our biggest regrets are not our actions

Тэд амьдралдаа бид хийснээсээ илүү, хийгээгүй зүйлсдээ хамгийн их

but our inactions.

харамсана гэдгийг мэддэг.

The things we wish we could redo, if you look at the science,

Шинжлэх ухаанд бидний буцаахыг хүсдэг зүйлс

are the chances not taken.

ихэнхдээ алдагдсан боломжууд байдаг.

Elon Musk told me recently, he didn't expect Tesla to succeed.

Илон Маск Теслаг амжилтад хүрнэ гэж өөрөө бодоогүйгээ надад саяхан хэлсэн.

He was sure the first few SpaceX launches

Тэрээр эхний хэдэн SpaceX хөөргөлт

would fail to make it to orbit, let alone get back,

дэлхийн тойрог замд орж чадалгүй буцна гэж таамагласан ч,

but it was too important not to try.

тэд туршихгүй үлдээхэд хэтэрхий хайран байсан юм.

And for so many of us, when we have an important idea,

Бидний ихэнх нь нэг чухал санаа бодож олохоороо

we don't bother to try.

тэрийгээ туршихыг урьтал болгодоггүй.

But I have some good news for you.

Гэхдээ надад нэг сайхан мэдээ байна.

You are not going to get judged on your bad ideas.

Гэхдээ та муухан шинэ санаанаасаа болж шүүмжлүүлэхгүй.

A lot of people think they will.

Хүмүүс тэгнэ гэж бодоод байдаг юм.

If you look across industries

Та нийгмийн олон салбар дахь

and ask people about their biggest idea, their most important suggestion,

хүмүүсээс өөрсдийнх нь хамгийн чухал шинэ санааг асуувал

85 percent of them stayed silent instead of speaking up.

тэдний 85% нь чимээгүй өнгөрөхийг илүүд үзэх болно.

They were afraid of embarrassing themselves, of looking stupid.

Тэд тэнэг харагдаж өөрийгөө ичгэвтэр байдалд оруулахаас айдаг.

But guess what? Originals have lots and lots of bad ideas,

Гэхдээ юу гээч? Жинхэнэ сэтгэгчдэд ч маш олон муухан бодол төрдөг,

tons of them, in fact.

бүр маш их гээч.

Take the guy who invented this.

Үүнийг бүтээсэн залууг авч үзье.

Do you care that he came up with a talking doll so creepy

Түүний ганц хүүхдүүд ч биш, томчуудыг хүртэл айлгасан

that it scared not only kids but adults, too?

ярьдаг хүүхэлдэйг бүтээснийг бид шүүмжилдэг гэж үү?

No. You celebrate Thomas Edison for pioneering the light bulb.

Үгүй ээ. Харин ч Томас Эдисоныг гэрлийн чийдэнг бүтээсэнд нь бид талархаж явдаг.

(Laughter)

(Инээд)

If you look across fields,

Ер нь ялгаатай салбарууд дахь

the greatest originals are the ones who fail the most,

хамгийн агуу сэтгэгчид, хамгийн их бүтэлгүйтсэн байдаг.

because they're the ones who try the most.

Учир нь тэд хамгийн олон удаа оролдож үзсэн хүмүүс юм.

Take classical composers, the best of the best.

Сонгодог хөгжмийн шилдгийн шилдэг зохиолчдыг авч үзье.

Why do some of them get more pages in encyclopedias than others

Яагаад зарим нь нэвтэрхий толийн илүү олон хуудаст бичигдэж,

and also have their compositions rerecorded more times?

бичсэн хөгжим нь олон дахин цацагддаг вэ?

One of the best predictors

Хамгийн оновчтой таамаг нь

is the sheer volume of compositions that they generate.

тэдний бүтээсэн хөгжмийн зохиолуудын тоотой холбоотой.

The more output you churn out, the more variety you get

Нэг ажлын олон хувилбарыг гараасаа гаргах тусам

and the better your chances of stumbling on something truly original.

тэр дотроос суут бүтээл төрөх боломж өсдөг байгаа юм.

Even the three icons of classical music -- Bach, Beethoven, Mozart --

Сонгодог хөгжмийн оргилууд болох Бах, Бетховен, Моцарт хүртэл

had to generate hundreds and hundreds of compositions

зуу зуун хөгжмийн зохиол бичсэнийхээ хүчинд

to come up with a much smaller number of masterpieces.

тоотой хэдхэн сонгодог зохиолоо төрүүлсэн билээ.

Now, you may be wondering,

Одоо та бүхэн гайхаж магадгүй л дээ.

how did this guy become great without doing a whole lot?

Энэ залуус нэг их хийсэн юмгүй байж яаж амжилт гаргасан юм бол?

I don't know how Wagner pulled that off.

Би ч Вагнерыг яаж цойлсоныг мэддэггүй юм.

But for most of us, if we want to be more original,

Бидний л хувьд, хэрвээ "Жинхэнэ сэтгэгч" болохыг хүсвэл

we have to generate more ideas.

илүү олон шинэ санаа төрүүлэх хэрэгтэй.

The Warby Parker founders, when they were trying to name their company,

Уарби Паркерийн үүсгэн байгуулагчид нэрээ бодож байх хугацаандаа

they needed something sophisticated, unique, with no negative associations

нэг тийм нарийн, өвөрмөц, ямар нэг сөрөг агуулгагүй, компанийг нь

to build a retail brand,

бренд болгох нэр хайж яваад,

and they tested over 2,000 possibilities

Уарби, Паркер гэсэн 2 үг нийлүүлэхээс өмнө

before they finally put together

2000 гаруй хувилбарыг

Warby and Parker.

туршиж үзсэн байгаа юм.

So if you put all this together, what you see is that originals

Тэгээд энэ бүхнийг бодоод үзэхээр жинхэнэ сэтгэгчдэд

are not that different from the rest of us.

биднээс ялгараад байх зүйл нэг их байхгүй.

They feel fear and doubt. They procrastinate.

Тэд айдаг, бас эргэлздэг. Ажлаа олон дахин хойшлуулдаг.

They have bad ideas.

Тэдэнд муухан санаа ч төрдөг.

And sometimes, it's not in spite of those qualities but because of them

Заримдаа тэдний амжилтын нууц нь эдгээр муу талууд биш,

that they succeed.

тэд өөрсдөө л байдаг.

So when you see those things, don't make the same mistake I did.

Иймэрхүү зүйлтэй тааралдвал над шиг алдаа бүү хийгээрэй.

Don't write them off.

Битгий тэднийг үл тоогоорой.

And when that's you, don't count yourself out either.

Та өөрөө тэдний нэг бол өөрийгөө ч битгий гаргуунд нь хая.

Know that being quick to start but slow to finish

Хурдан эхлээд, удаан дуусгах нь бүтээлч байдлыг

can boost your creativity,

өсгөж чадна гэдгийг битгий март.

that you can motivate yourself by doubting your ideas

Мөн хуучин санаандаа эргэлзсэнээр урам авч болохыг,

and embracing the fear of failing to try,

бүтэлгүйтэхээс айх айдсаа үгүй хийх ёстойг,

and that you need a lot of bad ideas in order to get a few good ones.

цөөн сайхан санааг олоход олон олон муу нь бас хэрэгтэй гэдгийг сана.

Look, being original is not easy,

Жинхэнэ сэтгэгч байх амаргүй ч

but I have no doubt about this:

би нэг зүйлд ер эргэлзэхгүй байна.

it's the best way to improve the world around us.

Энэ бол дэлхийг өөрчлөх хамгийн найдвартай арга юм.

Thank you.

Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)