The silent drama of photography | Sebastião Salgado

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Temi Angjuseva Reviewer: ALEKSANDAR MITEVSKI

I'm not sure that every person here

Не сум сигурен дека секој човек овде

is familiar with my pictures.

е запознаен со моите фотографии.

I want to start to show just a few pictures to you,

Сакам да започнам со тоа што ќе ви покажам неколку слики,

and after I'll speak.

а потоа ќе зборувам.

I must speak to you a little bit of my history,

Морам да ви кажам малку за моето минато,

because we'll be speaking on this

бидејќи ќе зборувам за тоа

during my speech here.

во мојот говор денес.

I was born in 1944 in Brazil,

Роден сум во 1944 во Бразил,

in the times that Brazil was not yet a market economy.

во времињата кога Бразил сеуште не беше пазарна економија.

I was born on a farm,

Роден сум на фарма,

a farm that was more than 50 percent rainforest [still].

која беше над 50% дождовна шума.

A marvelous place.

Прекрасно место.

I lived with incredible birds, incredible animals,

Живеев со неверојатни птици и животни,

I swam in our small rivers with our caimans.

пливав во нашите мали реки со каимани.

It was about 35 families that lived on this farm,

Имаше околу 35 семејства кои живееја на оваа фарма

and everything that we produced on this farm, we consumed.

и сè што произведувавме на оваа фарма самите го трошевме.

Very few things went to the market.

Многу малку работи одеа на пазарот.

Once a year, the only thing that went to the market

Еднаш годишно, единственото нешто што одеше на пазарот

was the cattle that we produced,

беа говедата кои ги израснавме

and we made trips of about 45 days

и патувавме околу 45 дена

to reach the slaughterhouse,

за да стигнеме до кланицата,

bringing thousands of head of cattle,

носејќи илјадници грла,

and about 20 days traveling back

и околу 20 дена враќање назад

to reach our farm again.

за повторно да стигнеме на нашата фарма.

When I was 15 years old,

Кога имав 15 години,

it was necessary for me to leave this place

морав да го напуштам ова место

and go to a town a little bit bigger -- much bigger --

и да одам во малку поголем град -- многу поголем --

where I did the second part of secondary school.

каде ја завршив втората половина од средно училиште.

There I learned different things.

Таму научив различни нешта.

Brazil was starting to urbanize, industrialize,

Бразил почна да се урбанизира, индустријализира,

and I knew the politics. I became a little bit radical,

и ја познавав политиката. Станав малку радикален,

I was a member of leftist parties,

бев член на левичарските партии,

and I became an activist.

и станав активист.

I [went to] university to become an economist.

Отидов на факултет за да станам економист.

I [did] a master's degree in economics.

Магистрирав економија.

And the most important thing in my life

Најважното нешто во мојот живот

also happened in this time.

исто така се случи тогаш.

I met an incredible girl

Запознав една неверојатна девојка

who became my lifelong best friend,

која ми стана доживотен најдобар пријател

and my associate in everything that I have done till now,

и мој соработник во сè што сум направил до сега,

my wife, Lélia Wanick Salgado.

мојата сопруга, Лејла Веник Салгадо.

Brazil radicalized very strongly.

Бразил многу се радикализира.

We fought very hard against the dictatorship,

Напорно се боревме против диктатурата,

in a moment it was necessary to us:

во тој момент беше неопходно за нас

Either go into clandestinity with weapons in hand,

или да останеме во тајност со оружја во рацете,

or leave Brazil. We were too young,

или да го напуштиме Бразил. Бевме многу млади,

and our organization thought it was better for us to go out,

а нашата организација сметаште дека е подобро за нас да си одиме,

and we went to France,

и заминавме во Франција

where I did a PhD in economics,

каде докторирав економија,

Léila became an architect.

а Лејла стана архитект.

I worked after for an investment bank.

Работев за инвестициска банка.

We made a lot of trips, financed development,

Бевме на многу патувања, го финансиравме развојот,

economic projects in Africa with the World Bank.

економски проекти во Африка со Светската Банка.

And one day photography made a total invasion in my life.

И еден ден фотографијата целосно ми го освои животот.

I became a photographer,

Станав фотограф,

abandoned everything and became a photographer,

напуштив сè и станав фотограф

and I started to do the photography

и почнав да го фотографирам

that was important for me.

она што беше важно за мене.

Many people tell me that you are a photojournalist,

Многумина ми велат дека сум фоторепортер,

that you are an anthropologist photographer,

дека сум фотограф-антрополог,

that you are an activist photographer.

дека сум фотограф-активист.

But I did much more than that.

Но, јас направив многу повеќе од тоа.

I put photography as my life.

Го поистоветував фотографирањето со мојот живот.

I lived totally inside photography

Целожно живеев за фотографирањето

doing long term projects,

правев долгорочни проекти,

and I want to show you just a few pictures

и сакам да ви покажам само неколку слики,

of -- again, you'll see inside the social projects,

ќе видите во друштвените проекти,

that I went to, I published many books

тогаш издадов многу книги

on these photographs,

за овие фотографии,

but I'll just show you a few ones now.

но сега ќе ви покажам само неколку.

In the '90s, from 1994 to 2000,

Во деведесеттите, од 1994 до 2000,

I photographed a story called Migrations.

фотографирав приказна наречена Миграции.

It became a book. It became a show.

Стана книга. Стана шоу.

But during the time that I was photographing this,

Но во времето кога го фотографирав ова,

I lived through a very hard moment in my life, mostly in Rwanda.

минував низ многу тежок период од мојот живот, претежно во Руанда.

I saw in Rwanda total brutality.

Во Руанда видов тотална бруталност.

I saw deaths by thousands per day.

Гледав по илјадници смртни случаи дневно.

I lost my faith in our species.

Ја изгубив надежта во човечкиот вид.

I didn't believe that it was possible for us to live any longer,

Не верував дека е можно да продолжиме да живееме,

and I started to be attacked by my own Staphylococcus.

a и ме нападнаа сопствените стафилококи.

I started to have infection everywhere.

Бев инфициран насекаде.

When I made love with my wife, I had no sperm that came out of me;

Кога имав односи со мојата жена, од мене не излегуваше сперма,

I had blood.

туку крв.

I went to see a friend's doctor in Paris,

Отидов на доктор во Париз,

told him that I was completely sick.

му кажав дека сум многу болен.

He made a long examination, and told me, "Sebastian,

Тој долго ме испитуваше и ми рече: „Себастијан,

you are not sick, your prostate is perfect.

не си болен, твојата простата е совршена.

What happened is, you saw so many deaths that you are dying.

Она што се случило, си видел толку многу смртни случаи што и самиот умираш.

You must stop. Stop.

Мораш да престанеш. Престани.

You must stop because on the contrary, you will be dead."

Мораш да престанеш бидејќи во спротивно, ќе умреш.“

And I made the decision to stop.

И решив да престанам.

I was really upset with photography,

Ме вознемируваше фотографирањето,

with everything in the world,

и сè на светот,

and I made the decision to go back to where I was born.

и одлучив да се вратам онаму каде се родив.

It was a big coincidence.

Беше голема случајност.

It was the moment that my parents became very old.

Беше периодот кога моите родители остареа.

I have seven sisters. I'm one of the only men in my family,

Имам седум сестри. Јас сум единствениот маж во семејството,

and they made together the decision

и тие заедно ја донесоа одлуката

to transfer this land to Léila and myself.

да ни го препишат имотот на Лејла и мене.

When we received this land, this land was as dead as I was.

Кога ја добивме земјата, беше мртва исто колку и јас.

When I was a kid, it was more than 50 percent rainforest.

Кога бев дете, беше повеќе од 50% дождовна шума.

When we received the land,

Кога ја добивме земјата,

it was less than half a percent rainforest,

на целото подрачје имаше помалку од

as in all my region.

пола процент дождовна шума.

To build development, Brazilian development,

Поради развојот на Бразил,

we destroyed a lot of our forest.

уништивме многу голем дел од нашата шума.

As you did here in the United States,

Исто како што направивте вие во САД

or you did in India, everywhere in this planet.

или во Индија и секаде на планетата.

To build our development,

Поради нашиот развој,

we come to a huge contradiction

дојдовме до огромна контрадикција

that we destroy around us everything.

и уништивме сè околу нас.

This farm that had thousands of head of cattle

Оваа фарма која имаше над илјадници грла говеда

had just a few hundreds,

сега имаше само неколку стотици,

and we didn't know how to deal with these.

и не знаевме што да правиме.

And Léila came up with an incredible idea, a crazy idea.

Лејла доби една неверојатна, луда идеја.

She said, why don't you put back the rainforest that was here before?

Таа рече, зошто да не ја вратиме дождовната шума што беше тука претходно?

You say that you were born in paradise.

Велиш дека си бил роден во рај.

Let's build the paradise again.

Ајде повторно да го направиме рајот.

And I went to see a good friend

И отидов да видам еден добар пријател,

that was engineering forests

шумарски инженер

to prepare a project for us,

да ни подготви проект,

and we started. We started to plant, and this

и почнавме. Започнавме да садиме, и

first year we lost a lot of trees, second year less,

првата година изгубивме многу дрвја, втората година помалку,

and slowly, slowly this dead land started to be born again.

и полека, полека оваа мртва земја почна да се прераѓа.

We started to plant hundreds of thousands of trees,

Почнавме да садиме стотици и илјадници дрвја,

only local species, only native species,

само локални видови, само домашни видови,

where we built an ecosystem identical to the one that was destroyed,

изградивме екосистем идентичен на оној кој беше уништен,

and the life started to come back in an incredible way.

и животот почна да се враќа на неверојатен начин.

It was necessary for us to transform our land

Беше неопходно за нас да ја претвориме нашата земја

into a national park.

во национален парк.

We transformed. We gave this land back to nature.

Тоа го направивме. Ја вративме природата во оваа земја.

It became a national park.

Стана национален парк.

We created an institution called Instituto Terra,

Формиравме институција наречена Instituto Terra,

and we built a big environmental project to raise money everywhere.

и направивме голем проект за да собереме пари.

Here in Los Angeles, in the Bay Area in San Francisco,

Тука во Лос Анџелес, во заливот во Сан Франциско,

it became tax deductible in the United States.

започна да се одбива од даноците во САД.

We raised money in Spain, in Italy, a lot in Brazil.

Собравме пари во Шпанија, Италија и многу во Бразил.

We worked with a lot of companies in Brazil

Работевме со многу компании во Бразил

that put money into this project, the government.

што вложија пари во овој проект, а и владата.

And the life started to come, and I had a big wish

Животот се враќаше, а јас имав голема желба

to come back to photography, to photograph again.

да се вратам на фотографијата, повторно да фотографирам.

And this time, my wish was not to photograph anymore

Овој пат, не сакав да ја фотографирам

just one animal that I had photographed all my life: us.

единствената врста на животни која ја фотографирав целиот мој живот: нас.

I wished to photograph the other animals,

Сакав да ги фотографирам другите животни,

to photograph the landscapes,

да ги фотографирам пејзажите,

to photograph us, but us from the beginning,

да нè фотографирам нас, но од почетокот,

the time we lived in equilibrium with nature.

од времето кога живеевме во рамнотежа со природата.

And I went. I started in the beginning of 2004,

Така и почнав. Започнав на почетокот на 2004,

and I finished at the end of 2011.

и завршив на крај на 2011.

We created an incredible amount of pictures,

Направивме неверојатна количина на фотографии,

and the result -- Lélia did the design of all my books,

а резултатот - Лејла ги дизајнираше сите мои книги и сите мои говори.

the design of all my shows. She is the creator of the shows.

Таа е креаторот на сите говори.

And what we want with these pictures

Со овие фотографии сакаме

is to create a discussion about what we have that is pristine on the planet

да отвориме дискусија за она недопреното што го имаме на планетата

and what we must hold on this planet

и што мора да задржиме на оваа планета

if we want to live, to have some equilibrium in our life.

доколку сакаме да живееме, да имаме некаква рамнотежа во животот.

And I wanted to see us

И сакав да нè видам нас

when we used, yes, our instruments in stone.

кога сме го користеле каменот како орудија.

We exist yet. I was last week

Сеуште постоиме. Мината недела бев

at the Brazilian National Indian Foundation,

во Националната Индијанска Фондација во Бразил,

and only in the Amazon we have about 110 groups

и само во Амазон има околу 110 групи

of Indians that are not contacted yet.

Индијанци со кои сеуште немаме контакт.

We must protect the forest in this sense.

Во смисла на тоа, мора да ги зачуваме шумите.

And with these pictures, I hope that we can create

И со овие фотографии, се надевам дека може да креираме

information, a system of information.

систем од информации.

We tried to do a new presentation of the planet,

Се обидовме да ја прикажеме планетата на нов начин

and I want to show you now just a few pictures

и сега сакам да ви покажам неколку слики

of this project, please.

од овој проект.

Well, this — (Applause) —

Ова - (Аплауз) -

Thank you. Thank you very much.

Многу ви благодарам.

This is what we must fight hard

Мора напорно да се бориме за ова

to hold like it is now.

да остане онака како што е.

But there is another part that we must together rebuild,

Но, постои и уште нешто кое мора заедно одново да го изградиме,

to build our societies, our modern family of societies,

да формираме друштво, модерно семејство од друштва,

we are at a point where we cannot go back.

од овде не можеме да се вратиме назад.

But we create an incredible contradiction.

Но ние создаваме неверојатна контрадикторност.

To build all this, we destroy a lot.

За да го изградиме сè ова, уништуваме многу.

Our forest in Brazil, that antique forest

Нашата шума во Бразил, древната шума

that was the size of California,

која беше голема колку Калифорнија,

is destroyed today 93 percent.

денес е 93% уништена.

Here, on the West Coast, you've destroyed your forest.

Овде на западниот брег и вие сте ги уништиле вашите шуми.

Around here, no? The redwood forests are gone.

И овде. Шумите со црвени дрвја исчезнаа.

Gone very fast, disappeared.

Многу брзо исчезнаа.

Coming the other day from Atlanta, here, two days ago,

Доаѓајќи тука од Атланта пред два дена

I was flying over deserts

летав преку пустини

that we made, we provoked with our own hands.

кои самите сме ги напрaвиле со сопствените раце.

India has no more trees. Spain has no more trees.

Индија нема веќе дрјва, ниту Шпанија.

And we must rebuild these forests.

Мора да ги обновиме сите овие шуми.

That is the essence of our life, these forests.

Тоа е суштината на нашите животи, овие шуми.

We need to breathe. The only factory

Мора да дишеме. Единствената фабрика

capable to transform CO2 into oxygen,

која може да го претвори јаглеродниот-диоксид во кислород,

are the forests.

се шумите.

The only machine capable to capture the carbon

Единствените машини способни да го заробат јаглеродот

that we are producing, always,

кој го произведуваме,

even if we reduce them, everything that we do, we produce CO2,

дури и кога ќе го намалиме, што и да правиме, произведуваме CO2,

are the trees.

се дрвјата.

I put the question -- three or four weeks ago,

Пред три или четири недели го поставив прашањето -

we saw in the newspapers

видовме во весниците

millions of fish that die in Norway.

милиони риби умреле во Норвешка.

A lack of oxygen in the water.

Недостаток на кислород во водата.

I put to myself the question, if for a moment,

Се запрашав, ако за момент

we will not lack oxygen for all animal species,

недостасува кислород за сите животниски видови,

ours included -- that would be very complicated for us.

вклучувајќи го и нашиот -- тоа би било многу сложено за нас.

For the water system, the trees are essential.

За водениот систем, дрвјата се неопходни.

I'll give you a small example that you'll understand very easily.

Ќе ви дадам краток пример кој лесно ќе го разберете.

You happy people that have a lot of hair on your head,

Вие среќници кои имате многу коса на главата,

if you take a shower, it takes you

ако се истуширате, ви треба

two or three hours to dry your hair

два или три часа за да ја исушите косата

if you don't use a dryer machine.

доколку не употребите фен.

Me, one minute, it's dry. The same with the trees.

Мене ми треба една минута и сум сув. Исто е и со дрвјата.

The trees are the hair of our planet.

Дрвјата се косата на нашата планета.

When you have rain in a place that has no trees,

Кога врне дожд во места без дрвја,

in just a few minutes, the water arrives in the stream,

само за неколку минути, водата стига до потокот,

brings soil, destroying our water source,

носи земја, уништувајќи го нашиот извор за вода,

destroying the rivers,

ги уништува реките и влажноста

and no humidity to retain.

не може да се задржи.

When you have trees, the root system holds the water.

Кај дрвјата, кореновиот систем ја задржува водата.

All the branches of the trees, the leaves that come down

Сите гранки од дрвјата, лисјата кои паѓаат

create a humid area,

прават влажна површина

and they take months and months under the water, go to the rivers,

и со месеци се под вода, стигаат до реките

and maintain our source, maintain our rivers.

и го одржуваат нашиот извор, нашите реки.

This is the most important thing,

Ова е најважното нешто,

when we imagine that we need water for every activity in life.

кога ќе сфатиме дека водата ни е потребна за секоја активност во животот.

I want to show you now, to finish,

Сега за крај сакам да ви покажам

just a few pictures that for me

неколку фотографии кои за мене

are very important in that direction.

се многу важни во таа насока.

You remember that I told you,

Се сеќавате дека ви кажав

when I received the farm from my parents

кога ја добив фармата од моите родители

that was my paradise, that was the farm.

таа фарма беше мојот рај.

Land completely destroyed, the erosion there, the land had dried.

Земјата потполно уништена и исушена од ерозијата.

But you can see in this picture,

Но, на оваа слика можете да видите,

we were starting to construct an educational center

започнавме да градиме едукативен центар

that became quite a large environmental center in Brazil.

кој стана прилично голем центар за заштита на околината во Бразил.

But you see a lot of small spots in this picture.

Но, во оваа слика можете да видите многу мали точки.

In each point of those spots, we had planted a tree.

Кај секоја точка, ние засадивме дрво.

There are thousands of trees.

Има илјадници дрвја.

Now I'll show you the pictures made exactly in the same point

Сега ќе ви ги покажам фотографиите од истото место

two months ago.

пред два месеци.

(Applause)

(Аплауз)

I told you in the beginning that it was necessary

На почетокот ви кажав дека беше

for us to plant about 2.5 million trees

неопходно да засадиме околу 2.5 милиони дрвја

of about 200 different species

од околу 200 различни врсти

in order to rebuild the ecosystem.

за одново да го изградиме екосистемот.

And I'll show you the last picture.

И ќе ви ја покажам последната фотографија.

We are with two million trees in the ground now.

Сега имаме 2 милиони дрвја.

We are doing the sequestration

Правиме секвестрација

of about 100,000 tons of carbon with these trees.

на околу 100,000 тони јаглерод со овие дрвја.

My friends, it's very easy to do. We did it, no?

Мои пријатели, многу е лесно да се направи тоа. Ние го направивме, зарем не?

By an accident that happened to me,

Поради несреќата која ми се случи мене,

we went back, we built an ecosystem.

се вративме и изградивме екосистем.

We here inside the room,

Верувам дека сите ние во оваа просторија,

I believe that we have the same concern,

имаме ист интерес

and the model that we created in Brazil,

и овој модел кој го креиравме во Бразил

we can transplant it here.

може да го пренесеме и тука.

We can apply it everywhere around the world, no?

Можеме да го примениме секаде.

And I believe that we can do it together.

И верувам дека можеме тоа да го направиме заедно.

Thank you very much.

Ви благодарам многу.

(Applause)

(Аплауз)