The silent drama of photography | Sebastião Salgado

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Yunus ASIK Gözden geçirme: Ramazan Şen

I'm not sure that every person here

Buradaki herkesin, benim resimlerime

is familiar with my pictures.

aşina olduklarını zannetmiyorum.

I want to start to show just a few pictures to you,

Size birkaç resim göstererek başlamak istiyorum,

and after I'll speak.

sonrasında konuşacağım.

I must speak to you a little bit of my history,

Biraz geçmişimden bahsetmeliyim

because we'll be speaking on this

çünkü buradaki konuşmam boyunca

during my speech here.

bunun hakkında konuşacağım.

I was born in 1944 in Brazil,

1944'te Brezilya'da doğdum.

in the times that Brazil was not yet a market economy.

O zamanlar Brezilya henüz piyasa ekonomisi değildi.

I was born on a farm,

Bir çiftlikte doğdum.

a farm that was more than 50 percent rainforest [still].

Yarısından fazlası hâlâ yağmur ormanı olan bir çiftlik

A marvelous place.

Müthiş bir yer.

I lived with incredible birds, incredible animals,

Olağanüstü kuşlar, hayvanlarla yaşadım.

I swam in our small rivers with our caimans.

Küçük nehirlerimizde Güney Amerika timsahlarıyla beraber yüzdüm.

It was about 35 families that lived on this farm,

Bu çiftlikte yaşayan yaklaşık 35 aile vardı

and everything that we produced on this farm, we consumed.

ve bu köyde ürettiklerimizi tüketiyorduk.

Very few things went to the market.

Ürettiklerimizin çok azı pazara gidiyordu.

Once a year, the only thing that went to the market

Yılda bir kez, pazara giden tek şey

was the cattle that we produced,

yetiştirdiğimiz sığırlardı

and we made trips of about 45 days

ve binlerce sığırı

to reach the slaughterhouse,

mezbahaya götürmek için

bringing thousands of head of cattle,

yaklaşık 45 günlük bir yolculuk yapıyorduk.

and about 20 days traveling back

Çiftliğe geri dönmek için

to reach our farm again.

20 gün daha yollarda geçirirdik.

When I was 15 years old,

15 yaşımdayken,

it was necessary for me to leave this place

buradan ayrılmak ve

and go to a town a little bit bigger -- much bigger --

ortaokulu okuduğum biraz daha büyük olan bir kente -çok daha büyük-

where I did the second part of secondary school.

gitmek benim için gerekli olmuştu.

There I learned different things.

Orada değişik şeyler öğrendim.

Brazil was starting to urbanize, industrialize,

Brezilya kentleşmeye ve sanayileşmeye başlıyordu.

and I knew the politics. I became a little bit radical,

Siyaseti biliyordum. Biraz radikal bir tavır içine girmiştim,

I was a member of leftist parties,

solcu partilerin üyesiydim

and I became an activist.

ve bir aktivist olmuştum.

I [went to] university to become an economist.

Ekonomist olmak için üniversiteye gittim.

I [did] a master's degree in economics.

Yüksek lisansımı ekonomi bölümünde yaptım.

And the most important thing in my life

Hayatımdaki en önemli şey de

also happened in this time.

bu sırada meydana geldi.

I met an incredible girl

Hayat boyu en iyi arkadaşım ve

who became my lifelong best friend,

şimdiye kadar yaptığım her işte yanımda olacak olan,

and my associate in everything that I have done till now,

harika bir kızla tanıştım.

my wife, Lélia Wanick Salgado.

Eşim, Lélia Wanick Salgado.

Brazil radicalized very strongly.

Brezilya son derece radikalleşti.

We fought very hard against the dictatorship,

Diktatörlüğe karşı şiddetle savaştık.

in a moment it was necessary to us:

Çok geçmeden, ya gizlice silahlanmak

Either go into clandestinity with weapons in hand,

ya da Brezilya'dan ayrılmak gerekliydi.

or leave Brazil. We were too young,

Çok gençtik ve

and our organization thought it was better for us to go out,

örgütümüz gitmemizin bizim için daha iyi olacağını düşündü.

and we went to France,

Ekonomi doktoramı

where I did a PhD in economics,

yaptığım Fransa'ya gittik.

Léila became an architect.

Léila mimar oldu.

I worked after for an investment bank.

Sonra yatırım bankasında çalıştım.

We made a lot of trips, financed development,

Dünya Bankası ile birçok kez Afrika'ya giderek,

economic projects in Africa with the World Bank.

finansal kalkınmayı, ekonomi projelerini organize ettik.

And one day photography made a total invasion in my life.

Günün birinde fotoğrafçılık hayatımı tamamıyla fethetti.

I became a photographer,

Fotoğrafçı oldum.

abandoned everything and became a photographer,

Her şeyi bırakıp fotoğrafçı oldum.

and I started to do the photography

Benim için önemli olan

that was important for me.

fotoğrafçılığı yapmaya başladım.

Many people tell me that you are a photojournalist,

Çoğu insan, benim foto muhabiri,

that you are an anthropologist photographer,

antropoloji fotoğrafçısı,

that you are an activist photographer.

aktivist fotoğrafçı olduğumu söyler.

But I did much more than that.

Fakat bunlardan çok daha fazlasını yaptım.

I put photography as my life.

Fotoğrafçılığı öylece hayatıma koydum.

I lived totally inside photography

Uzun dönemli projeler yaparak

doing long term projects,

tamamen fotoğrafçılığın içinde yaşadım.

and I want to show you just a few pictures

Size birkaç fotoğraf göstermek istiyorum.

of -- again, you'll see inside the social projects,

Tekrardan gittiğim sosyal projelerin içinde göreceksiniz.

that I went to, I published many books

Bu fotoğraflar üzerine

on these photographs,

çok kitap yayımladım

but I'll just show you a few ones now.

ama şimdi size sadece birkaçını göstereceğim.

In the '90s, from 1994 to 2000,

90'larda, 1994'den 2000'e kadar,

I photographed a story called Migrations.

"Göçler" isimli bir hikaye fotoğrafladım.

It became a book. It became a show.

Kitap haline geldi. Sergilendi.

But during the time that I was photographing this,

Ama bunu fotoğrafladığım zaman sürecinde,

I lived through a very hard moment in my life, mostly in Rwanda.

daha çoğu Ruanda'da olmak üzere hayatımın çok zor zamanlarını geçirdim.

I saw in Rwanda total brutality.

Ruanda'da bütünüyle barbarlığı gördüm.

I saw deaths by thousands per day.

Günde binlerce ölü görüyordum.

I lost my faith in our species.

Türümüze olan inancımı kaybettim.

I didn't believe that it was possible for us to live any longer,

Artık yaşamımızın mümkün olduğuna inanmıyordum ve

and I started to be attacked by my own Staphylococcus.

kendi stafilokoklarım tarafından saldırıya uğramaya başlamıştım.

I started to have infection everywhere.

Her yerden enfeksiyon kapmaya başlamıştım.

When I made love with my wife, I had no sperm that came out of me;

Eşimle ilişkiye girdiğimde, dışarıya çıkacak sperm kalmamıştı;

I had blood.

sadece kanım vardı.

I went to see a friend's doctor in Paris,

Pariste bir arkadaşın doktorunu görmeye gittim

told him that I was completely sick.

ve tamamen hasta olduğumu söyledim.

He made a long examination, and told me, "Sebastian,

Uzun araştırmalar yaptı ve

"Sebastian, hasta değilsin prostatın mükemmel.

you are not sick, your prostate is perfect.

What happened is, you saw so many deaths that you are dying.

Problem şu ki, o kadar fazla ölüm gördün ki, sen de ölüyorsun.

You must stop. Stop.

Durmalısın. Dur.

You must stop because on the contrary, you will be dead."

Durmalısın çünkü aksi takdirde, sen öleceksin."

And I made the decision to stop.

Bir son vermeye karar verdim.

I was really upset with photography,

Gerçekten dünyadaki her şey ile birlikte

with everything in the world,

fotoğrafçılığa da küsmüştüm.

and I made the decision to go back to where I was born.

Doğduğum yere geri dönmeye karar verdim.

It was a big coincidence.

Büyük bir tesadüftü.

It was the moment that my parents became very old.

Ebeveynlerim çok yaşlanmıştı.

I have seven sisters. I'm one of the only men in my family,

Yedi kız kardeşim var. Ailemdeki tek erkeğim.

and they made together the decision

Bu araziyi Léila ve bana devretmeye

to transfer this land to Léila and myself.

hep birlikte karar verdiler.

When we received this land, this land was as dead as I was.

Bu araziyi aldığımızda, arazi en az bizim kadar ölüydü.

When I was a kid, it was more than 50 percent rainforest.

Çocukken, arazinin yarısından fazlası yağmur ormanlarıydı.

When we received the land,

Araziyi aldığımızda,

it was less than half a percent rainforest,

bütün bölgemde olduğu gibi yarısından daha az kısmı

as in all my region.

yağmur ormanıydı.

To build development, Brazilian development,

İlerleme kaydetmek için, Brezilyanın kalkınması için

we destroyed a lot of our forest.

ormanlarımızın çoğunu tahrip etmiştik.

As you did here in the United States,

Tıpkı burada ABD'de, Hindistan'da

or you did in India, everywhere in this planet.

ve yeryüzünde heryerde yaptığımız gibi.

To build our development,

Gelişimimize katkı sağlamak için

we come to a huge contradiction

çevremizdeki her şeyi tahrip ederekten

that we destroy around us everything.

çok büyük bir çelişkiye düştük.

This farm that had thousands of head of cattle

Binlerce büyük baş hayvanı barındıran bu arazi,

had just a few hundreds,

şimdi sadece yüzlercesine sahipti

and we didn't know how to deal with these.

ve bununla nasıl başa çıkacağımızı bilemedik.

And Léila came up with an incredible idea, a crazy idea.

Léila, inanılmaz çılgın bir fikir ortaya attı.

She said, why don't you put back the rainforest that was here before?

"Neden burada daha önce var olan ormanları tekrar geri getirmiyorsunuz?

You say that you were born in paradise.

Bir cennette doğduğunu söylerdin.

Let's build the paradise again.

Hadi bu cenneti tekrar inşa edelim." dedi.

And I went to see a good friend

Bize bir proje hazırlaması için

that was engineering forests

orman mühendisi arkadaşımın

to prepare a project for us,

yanına gittim ve başladık.

and we started. We started to plant, and this

Fidan dikmeye başladık ama

first year we lost a lot of trees, second year less,

ilk yıl çok ağaç kaybettik. İkinci yıl daha az

and slowly, slowly this dead land started to be born again.

ve yavaş yavaş bu ölü arazi yeniden doğmaya başladı.

We started to plant hundreds of thousands of trees,

Sadece yerel ve buraya ait türlerden

only local species, only native species,

yüz binlerce fidan dikmeye başladık.

where we built an ecosystem identical to the one that was destroyed,

Burada tahrip edilene benzer bir ekosistem inşa ettik.

and the life started to come back in an incredible way.

Yaşam olağanüstü bir şekilde geri gelmeye başladı.

It was necessary for us to transform our land

Bizim için arazimizi milli parka

into a national park.

dönüştürmek gerekliydi.

We transformed. We gave this land back to nature.

Bu araziyi doğaya yeniden kazandırdık.

It became a national park.

Milli park oldu.

We created an institution called Instituto Terra,

Terra diye adlandırdığımız bir tesis kurduk

and we built a big environmental project to raise money everywhere.

ve her yerde bağış toplayabileceğimiz büyük bir çevresel proje geliştirdik.

Here in Los Angeles, in the Bay Area in San Francisco,

Bu proje Birleşik Devletler'de, burada Los Angeles'da,

it became tax deductible in the United States.

San Francisco sahil kesiminde vergi indirimine tabi oldu.

We raised money in Spain, in Italy, a lot in Brazil.

İspanya'da, İtalya'da, Brazilya'da çokça bağış topladık.

We worked with a lot of companies in Brazil

Brezilya'da bu projeye para yatıran

that put money into this project, the government.

şirketlerle ve devletle beraber çalıştık.

And the life started to come, and I had a big wish

Hayat yeniden başladı. Benim ise büyük hayalim vardı;

to come back to photography, to photograph again.

fotoğrafçılığa yeniden dönmek.

And this time, my wish was not to photograph anymore

Fakat bu sefer dileğim, bütün hayatım boyunca yaptığım gibi

just one animal that I had photographed all my life: us.

tek bir hayvanı fotoğraflamak değildi.

I wished to photograph the other animals,

Diğer hayvanları, manzaraları,

to photograph the landscapes,

en başından bu yana doğa ile

to photograph us, but us from the beginning,

denge içerisinde yaşadığımız zamanları da

the time we lived in equilibrium with nature.

fotoğraflamak istiyordum.

And I went. I started in the beginning of 2004,

2004'ün başında başladım

and I finished at the end of 2011.

ve 2011'in sonunda bitirdim.

We created an incredible amount of pictures,

İnanılmaz sayıda resimler ortaya çıkardık.

and the result -- Lélia did the design of all my books,

--Léila, bütün kitaplarımı ve sergilerimi düzenledi.

the design of all my shows. She is the creator of the shows.

Sergilerimin yaratıcısıydı.

And what we want with these pictures

Bu resimler ile yapmak istediğimiz şey;

is to create a discussion about what we have that is pristine on the planet

eğer hayatımızda bir dengeye sahip olmak istiyorsak,

yeryüzünün el değmemiş yerleri ve gezegende neleri elde tutmamız gerektiği

and what we must hold on this planet

if we want to live, to have some equilibrium in our life.

ile alakalı bir tartışma meydana getirmekti.

And I wanted to see us

Taştan araç-gereçleri

when we used, yes, our instruments in stone.

kullandığımız zamanları görmek istedim.

We exist yet. I was last week

Hala kullanmaktayız. Geçen hafta

at the Brazilian National Indian Foundation,

Brezilya'daki Ulusal Kızılderililer Vakfı'ndaydım.

and only in the Amazon we have about 110 groups

Amazonlarda yaşayıp hala irtibat kurmadığımız

of Indians that are not contacted yet.

yaklaşık 110 Kızılderili grubu var.

We must protect the forest in this sense.

Bu bağlamda ormanları korumalıyız.

And with these pictures, I hope that we can create

Bu fotoğraflar ile bir sistem,

information, a system of information.

bilgi sistemi kurmayı umuyorum.

We tried to do a new presentation of the planet,

Gezegenimizi yeniden takdim etmeyi denedik.

and I want to show you now just a few pictures

Şimdi bu projeyle alakalı

of this project, please.

birkaç fotoğraf göstermek istiyorum.

Well, this — (Applause) —

Pekala, bu —Alkışlar —

Thank you. Thank you very much.

Teşekkür ederim. Çok teşekkür ederim.

This is what we must fight hard

Şimdiki halini korumak için

to hold like it is now.

uğrunda mücadele etmemiz gereken budur.

But there is another part that we must together rebuild,

Fakat modern aile toplumunu, toplumumuzu hep beraber

to build our societies, our modern family of societies,

yeniden inşa etmemizi gerektiren ayrı bir kısım var.

we are at a point where we cannot go back.

Geri dönüşü olmayan bir noktadayız.

But we create an incredible contradiction.

Fakat olağanüstü bir çelişki meydana getirdik.

To build all this, we destroy a lot.

Bu konuma getirmek için çok şeyi mahvettik.

Our forest in Brazil, that antique forest

Brezilya'da, California büyüklüğündeki

that was the size of California,

antik ormanlarımızın

is destroyed today 93 percent.

bugün için yüzde 93'ü tahrip edildi.

Here, on the West Coast, you've destroyed your forest.

Burada Batı kıyısında, sizler de ormanlarınızı tahrip ettiniz.

Around here, no? The redwood forests are gone.

Bu civarlarda? Hayır mı? Kızılçam ormanları yok edildi.

Gone very fast, disappeared.

Hızla ortadan kayboldu.

Coming the other day from Atlanta, here, two days ago,

İki gün önce Atlanta'dan buraya gelirken,

I was flying over deserts

kendi ellerimizle yaptığımız,

that we made, we provoked with our own hands.

oluşumuna sebep olduğumuz çöllerin üzerinden uçuyordum.

India has no more trees. Spain has no more trees.

Hindistan'da artık hiç ağaç yok. İspanya'da da yok.

And we must rebuild these forests.

Tekrar ormanları yeşertmeliyiz.

That is the essence of our life, these forests.

Bu ormanlar yaşamımızın niteliğidir.

We need to breathe. The only factory

Nefes almamız gerek.

Karbondioksiti oksijene çevirebilen

capable to transform CO2 into oxygen,

tek fabrikamız ormanlarımızdır.

are the forests.

The only machine capable to capture the carbon

Ürettiğimiz karbonu yok eden tek makinamız,

that we are producing, always,

biz onları azaltıp

even if we reduce them, everything that we do, we produce CO2,

karbondioksit üretmek için her şeyi yapsak bile

are the trees.

ağaçlarımızdır.

I put the question -- three or four weeks ago,

Üç dört hafta önce bir soru sordum.

we saw in the newspapers

Norveç'te milyonlarca balığın

millions of fish that die in Norway.

sudaki oksijen yetersizliğinden ötürü

A lack of oxygen in the water.

öldüğünü gazetelerde gördük.

I put to myself the question, if for a moment,

Bu soruyu kendime sordum. Eğer bir anlığına bizde dahil

we will not lack oxygen for all animal species,

bütün hayvan aleminde oksijen yetersizliği olursa

ours included -- that would be very complicated for us.

bu hepimiz için çok karmaşık bir durum olabilir.

For the water system, the trees are essential.

Su sistemi için ağaçlar önemlidir.

I'll give you a small example that you'll understand very easily.

Size çok ufak bir örnek vereceğim ki kolayca anlayacaksınız.

You happy people that have a lot of hair on your head,

Başınızda saçları olan çok mutlu insanlarsınız.

if you take a shower, it takes you

Duş aldığınızda eğer kurutma makinesi kullanmıyorsanız,

two or three hours to dry your hair

saçınızı kurutmanız

if you don't use a dryer machine.

iki üç saatinizi alır.

Me, one minute, it's dry. The same with the trees.

Benimki sadece bir dakikada kurur. Aynı şey ağaçlar içinde böyle.

The trees are the hair of our planet.

Ağaçlar da gezegenimizin saçları gibidir.

When you have rain in a place that has no trees,

Ağaç olmayan bir yere yağmur yağdığında

in just a few minutes, the water arrives in the stream,

sadece birkaç dakikada sular akıntı oluşturup

brings soil, destroying our water source,

toprak taşır ve böylece su kaynaklarımız zarar görür.

destroying the rivers,

Nehirler mahvolur

and no humidity to retain.

ve hiç nem kalmaz.

When you have trees, the root system holds the water.

Ağaçlar olduğunda kökler suyu tutar.

All the branches of the trees, the leaves that come down

Ağaçların aşağıya düşen tüm dalları ve yaprakları

create a humid area,

nemli bir bölge oluşturur

and they take months and months under the water, go to the rivers,

ve aylarca suyun altından nehirlere gider.

and maintain our source, maintain our rivers.

Kaynağımız ve nehirlerimiz devam eder.

This is the most important thing,

Suya hayatımızın her anında

when we imagine that we need water for every activity in life.

ihtiyacımızın olduğunu düşünmek en önemli kısımdır.

I want to show you now, to finish,

Konuşmayı bitirirken, bu yönde benim için

just a few pictures that for me

çok önemli olan

are very important in that direction.

birkaç fotoğraf göstermek istiyorum.

You remember that I told you,

Size bahsettiğim ailemden bana kalan

when I received the farm from my parents

benim için bir cennet

that was my paradise, that was the farm.

olan çifliği hatırlıyorsunuz.

Land completely destroyed, the erosion there, the land had dried.

Arazi tamamen tahrip edilmişti, oradaki aşınmadan toprak kurumuştu.

But you can see in this picture,

Ama resimde görebilirsiniz.

we were starting to construct an educational center

Brezilya'da oldukça büyük çevre merkezi haline gelen

that became quite a large environmental center in Brazil.

bir eğitim merkezi inşa etmeye başladık.

But you see a lot of small spots in this picture.

Resimde çokça küçük noktalar görüyorsunuz.

In each point of those spots, we had planted a tree.

Bu noktaların her birine, fidan ektik.

There are thousands of trees.

Binlerce ağaç var.

Now I'll show you the pictures made exactly in the same point

Şimdi ise iki ay önce aynı noktadan

two months ago.

çekilen başka bir resmi göstereceğim.

(Applause)

(Alkışlar)

I told you in the beginning that it was necessary

Başında size söylediğim gibi

for us to plant about 2.5 million trees

ekosistemimizi tekrar inşa etmek için

of about 200 different species

200 farklı türden 2.5 milyon

in order to rebuild the ecosystem.

ağaç dikmemiz gerekliydi.

And I'll show you the last picture.

Son fotoğrafı göstereceğim.

We are with two million trees in the ground now.

Şimdi iki milyon ağacımız var.

We are doing the sequestration

Bu ağaçlar ile

of about 100,000 tons of carbon with these trees.

100.000 ton karbonu hapsediyoruz.

My friends, it's very easy to do. We did it, no?

Dostlarım, bunu yapmak çok kolay. Biz başardık, değil mi?

By an accident that happened to me,

Şans eseri geri dönüp

we went back, we built an ecosystem.

ekosistemimizi inşa ettik.

We here inside the room,

Burada odanın içinde

I believe that we have the same concern,

inanıyorum ki aynı kaygıyı duyuyoruz

and the model that we created in Brazil,

ve Brezilya'da oluşturduğumuz bu modeli

we can transplant it here.

burada da uygulayabiliriz.

We can apply it everywhere around the world, no?

Dünyanın her yerinde uygulayabiliriz, değil mi?

And I believe that we can do it together.

İnanıyorum ki bunu hep beraber yapabiliriz.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)