The silent drama of photography | Sebastião Salgado

Sebastião Salgado: Ảnh hưởng lặng thầm của nhiếp ảnh

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Chi Nguyen Reviewer: Ngọc Trâm Trần Thị

I'm not sure that every person here

Tôi không chắc chắn rằng tất cả mọi người ở đây

is familiar with my pictures.

đều rành về những bức ảnh của tôi.

I want to start to show just a few pictures to you,

Tôi muốn bắt đầu bằng cách giới thiệu với các bạn một vài bức ảnh

and after I'll speak.

và sau đó tôi sẽ nói.

I must speak to you a little bit of my history,

Tôi phải nói với các bạn một chút về lịch sử cuộc đời tôi,

because we'll be speaking on this

bởi vì chúng ta sẽ đề cập đến điều đó

during my speech here.

trong buổi nói chuyện này.

I was born in 1944 in Brazil,

Tôi sinh năm 1944 ở Brazil,

in the times that Brazil was not yet a market economy.

trong khoảng thời gian mà Brazil vẫn chưa phải là nền kinh tế thị trường.

I was born on a farm,

Tôi được sinh ra ở một nông trại,

a farm that was more than 50 percent rainforest [still].

một nông trại với hơn 50% là rừng nhiệt đới [im lặng].

A marvelous place.

Một nơi tuyệt vời.

I lived with incredible birds, incredible animals,

Tôi sống với chim muông và các con thú,

I swam in our small rivers with our caimans.

tôi bơi trong những dòng sông nhỏ với những chú cá sấu.

It was about 35 families that lived on this farm,

Có khoảng 35 gia đình sống trên nông trại này,

and everything that we produced on this farm, we consumed.

và mọi thứ chúng tôi sản suất ra, chúng tôi sử dụng.

Very few things went to the market.

Rất ít thứ được đưa đến chợ.

Once a year, the only thing that went to the market

Một lần một năm, thứ duy nhất được đem bán ở chợ

was the cattle that we produced,

là các con gia súc mà chúng tôi chăn nuôi được,

and we made trips of about 45 days

và chúng tôi đi mất khoảng 45 ngày

to reach the slaughterhouse,

để đến lò mổ,

bringing thousands of head of cattle,

mang theo hàng ngàn đầu gia súc,

and about 20 days traveling back

và khoảng 20 ngày để đi về lại

to reach our farm again.

trang trại của chúng tôi.

When I was 15 years old,

Khi tôi 15 tuổi,

it was necessary for me to leave this place

tôi cảm thấy cần thiết phải rời khỏi nơi này

and go to a town a little bit bigger -- much bigger --

và đi đến một thị trấn lớn hơn một chút -- lớn hơn rất nhiều --

where I did the second part of secondary school.

nơi mà tôi hoàn tất phần thứ hai của trường trung học.

There I learned different things.

Ở đó tôi học được nhiều thứ khác nhau.

Brazil was starting to urbanize, industrialize,

Brazil bắt đầu đô thị hóa, công nghiệp hóa,

and I knew the politics. I became a little bit radical,

và tôi biết về chính trị. Tôi trở nên một chút cấp tiến,

I was a member of leftist parties,

tôi trở thành một thành viên của các đảng cánh tả,

and I became an activist.

và tôi trở thành một nhà hoạt động xã hội.

I [went to] university to become an economist.

I vào đại học và trở thành một nhà kinh tế học.

I [did] a master's degree in economics.

Tôi hoàn thành bằng cao học về kinh tế.

And the most important thing in my life

Và điều quan trọng nhất cuộc đời tôi

also happened in this time.

cũng xảy ra vào thời điểm này..

I met an incredible girl

Tôi đã gặp một cô gái tuyệt vời

who became my lifelong best friend,

người mà trở thành người bạn đời suốt cuộc đời tôi,

and my associate in everything that I have done till now,

và là người bạn đồng hành với tôi trong mọi thứ mà tôi làm cho đến nay,

my wife, Lélia Wanick Salgado.

vợ tôi, Lélia Wanick Salgado.

Brazil radicalized very strongly.

Brazil cấp tiến hóa rất mạnh mẽ.

We fought very hard against the dictatorship,

Chúng tôi đấu tranh quyết liệt chống lại sự độc trị,

in a moment it was necessary to us:

trong một khoảnh khắc mà rất cần thiết cho chúng tôi:

Either go into clandestinity with weapons in hand,

Hoặc là đi vào hoạt động bí mật với vũ khí sẵn có trong tay,

or leave Brazil. We were too young,

hoặc rời Brazi. Chúng tôi còn quá trẻ,

and our organization thought it was better for us to go out,

và tổ chức của chúng tôi nghĩ rằng sẽ tốt hơn nếu chúng tôi rời đi,

and we went to France,

và chúng tôi đến Pháp,

where I did a PhD in economics,

nơi tôi hoàn thành bằng tiến sĩ kinh tế,

Léila became an architect.

Lélia trở thành một kiến trúc sư.

I worked after for an investment bank.

Tôi làm việc cho một ngân hàng đầu tư.

We made a lot of trips, financed development,

Chúng tôi đi nhiều nơi, tham gia nhiều dự án phát triển tài chính và

economic projects in Africa with the World Bank.

kinh tế ở châu Phi với Ngân hàng thế giới.

And one day photography made a total invasion in my life.

Và một ngày nhiếp ảnh đã xâm nhập vào cuộc đời tôi.

I became a photographer,

Tôi trở thành một nhiếp ảnh gia,

abandoned everything and became a photographer,

từ bỏ mọi thứ và trở thành một nhiếp ảnh gia,

and I started to do the photography

và tôi bắt đầu chụp ảnh

that was important for me.

điều mà rất quan trọng đối với tôi.

Many people tell me that you are a photojournalist,

Rất nhiều người bảo tôi rằng tôi là một nhà báo nhiếp ảnh,

that you are an anthropologist photographer,

rằng tôi là một nhà nhiếp ảnh kiêm nhân chủng học,

that you are an activist photographer.

rằng tôi là một nhà hoạt động xã hội - nhiếp ảnh.

But I did much more than that.

Nhưng tôi làm nhiều hơn thế.

I put photography as my life.

Tôi coi nhiếp ảnh như chính cuộc đời mình.

I lived totally inside photography

Tôi sống hoàn toàn trong nhiếp ảnh

doing long term projects,

thực hiện các dự án lâu dài,

and I want to show you just a few pictures

và tôi muốn cho bạn xem chỉ một vài bức ảnh

of -- again, you'll see inside the social projects,

của -- một lần nữa, bạn sẽ thấy ẩn trong những dự án xã hội,

that I went to, I published many books

mà tôi đã đến, tôi xuất bản rất nhiều sách

on these photographs,

về những bức ảnh này,

but I'll just show you a few ones now.

nhưng bây giờ tôi sẽ chỉ cho bạn xem một vài trong số đó.

In the '90s, from 1994 to 2000,

Vào những năm 90, từ 1994 đến 2000,

I photographed a story called Migrations.

tôi chụp về một chủ đề mang tên Di cư.

It became a book. It became a show.

Nó trở thành một cuốn sách. Nó đã trở thành một chương trình biểu diễn.

But during the time that I was photographing this,

Nhưng trong thời gian tôi đang chụp chủ đề này,

I lived through a very hard moment in my life, mostly in Rwanda.

tôi đã sống những ngày tháng rất khó khăn của cuộc đời, hầu hết ở Rwanda.

I saw in Rwanda total brutality.

Tôi chứng kiến Rwanda trong đau thương tuyệt đối.

I saw deaths by thousands per day.

Tôi nhìn thấy cái chết của hàng nghìn người mỗi ngày.

I lost my faith in our species.

Tôi mất đi niềm tin vào loài người.

I didn't believe that it was possible for us to live any longer,

Tôi không còn tin rằng chúng ta có thể sống lâu hơn

and I started to be attacked by my own Staphylococcus.

và tôi bắt đầu bị tấn công bới khuẩn tụ cầu.

I started to have infection everywhere.

Tôi bắt đầu bị nhiễm trùng khắp nơi.

When I made love with my wife, I had no sperm that came out of me;

Khi tôi làm tình với vợ mình, tôi không có tí tinh dịch nào;

I had blood.

tôi chảy máu.

I went to see a friend's doctor in Paris,

Tôi đến gặp bác sĩ của một người bạn ở Paris,

told him that I was completely sick.

kể với anh ấy là tôi rất ốm.

He made a long examination, and told me, "Sebastian,

Anh ấy khám xét rất lâu, và bảo tôi rằng, "Sebastian,

you are not sick, your prostate is perfect.

cậu không hề ốm, cơ thể cậu hoàn toàn tốt.

What happened is, you saw so many deaths that you are dying.

Điều đã xảy ra là, khi cậu nhìn thấy quá nhiều cái chết, cậu cảm thấy như cậu cũng đang chết.

You must stop. Stop.

Cậu phải dừng lại. Dừng lại.

You must stop because on the contrary, you will be dead."

Cậu phải dừng lại vì trái ngược lại, cậu sẽ chết."

And I made the decision to stop.

Và tôi quyết định dừng lại.

I was really upset with photography,

Tôi trở nên rất thất vọng với nhiếp ảnh,

with everything in the world,

với tất cả mọi thứ trên thế giới,

and I made the decision to go back to where I was born.

và tôi quyết định quay trở lại nơi tôi sinh ra.

It was a big coincidence.

Đó là một sự tình cờ lớn.

It was the moment that my parents became very old.

Đó là khi mà bố mẹ tôi đã trở nên rất già..

I have seven sisters. I'm one of the only men in my family,

Tôi có 7 người chị. Tôi là một trong những người đàn ông duy nhất trong nhà,

and they made together the decision

và họ cùng quyết định

to transfer this land to Léila and myself.

sang tên khu đất cho tôi và Lélia.

When we received this land, this land was as dead as I was.

Khi tôi nhận đất, mảnh đất rất khô cằn chết chóc như tôi đã từng.

When I was a kid, it was more than 50 percent rainforest.

Khi tôi còn nhò, mảnh đất này 50% là rừng nhiệt đới.

When we received the land,

Khi tôi nhận đất,

it was less than half a percent rainforest,

nó chỉ còn dưới 0.5% là rừng nhiệt đới ,

as in all my region.

giống như trên toàn khu vực của tôi.

To build development, Brazilian development,

Để xây dựng phát triển, sự phát triển của Brazil,

we destroyed a lot of our forest.

chúng tôi đã phá hủy rất nhiều rừng.

As you did here in the United States,

Giống như bạn làm ở đây trên đất Mĩ,

or you did in India, everywhere in this planet.

hoặc Ấn Độ, hay ở mọi nơi trên hành tinh này.

To build our development,

Để xây dựng phát triển,

we come to a huge contradiction

chúng ta đã đi đến một sự trái ngược to lớn

that we destroy around us everything.

rằng chúng ta phá hủy tất cả mọi thứ xung quanh ta.

This farm that had thousands of head of cattle

Nông trại này, nơi từng có hàng nghìn đầu gia súc,

had just a few hundreds,

nay chỉ còn vài trăm,

and we didn't know how to deal with these.

và chúng tôi không biết phải làm gì với chúng.

And Léila came up with an incredible idea, a crazy idea.

Và Lé-lia có một ý tưởng tuyệt với, vô cùng táo bạo.

She said, why don't you put back the rainforest that was here before?

Cô ấy nói, tại sao chúng ta không tái trồng rừng nhiệt đới đã từng có ở đâytrước kia

You say that you were born in paradise.

Anh nói rằng anh được sinh ra trên một thiên đường.

Let's build the paradise again.

Vậy hãy xây dựng lại thiên đường ấy.

And I went to see a good friend

Và tôi đã đến gặp một người bạn thân

that was engineering forests

đang là kỹ sư về rừng

to prepare a project for us,

để chuẩn bị dự án cho chúng tôi,

and we started. We started to plant, and this

và chúng tôi bắt đầu. Chúng tôi trồng cây, và

first year we lost a lot of trees, second year less,

năm đầu tiên chúng tôi mất rất nhiều cây, năm thứ hai mất ít hơn,

and slowly, slowly this dead land started to be born again.

và dần dần, mảnh đất chết này bắt đầu hồi sinh.

We started to plant hundreds of thousands of trees,

Chúng tôi đã bắt đầu trồng hàng trăm nghìn cây,

only local species, only native species,

chỉ các loại địa phương, hoặc các loài cây bản địa,

where we built an ecosystem identical to the one that was destroyed,

nơi chúng tôi xây dựng một hệ sinh thái giống hệt cái mà đã bị phá hủy,

and the life started to come back in an incredible way.

và cuộc sống bắt đầu trở lại tuyệt vời như trước.

It was necessary for us to transform our land

Chúng tôi rất cần phải biến mảnh đất của chúng tôi

into a national park.

thành một công viên quốc gia.

We transformed. We gave this land back to nature.

Chúng tôi biến đổi. Chúng tôi mang thiên nhiên trở lại khu đất này.

It became a national park.

Nó đã trở thành một công viên quốc gia.

We created an institution called Instituto Terra,

Chúng tôi đã lập một học viện man tên Instituto Terra,

and we built a big environmental project to raise money everywhere.

và chúng tôi đã dựng một dự án môi trường để quyên góp tiền từ khắp nơi.

Here in Los Angeles, in the Bay Area in San Francisco,

Ở đay, Los Angeles, ở vùng vinh San Francisco,

it became tax deductible in the United States.

nó đã trở thành được miễn giảm thuế ở nước Mĩ.

We raised money in Spain, in Italy, a lot in Brazil.

Chúng tôi gây quĩ ở Tây Ban Nha, ở Ý, và rất nhiều ở Brazil.

We worked with a lot of companies in Brazil

Chúng tôi đã làm việc với rất nhiều công ty ở Brazil

that put money into this project, the government.

mà đầu tư tiền vào dự án này, chính phủ.

And the life started to come, and I had a big wish

Và cuộc sống đã bắt đầu đến, và tôi có một điều ước lớn

to come back to photography, to photograph again.

là quay trở lại với nhiếp ảnh một lần nữa.

And this time, my wish was not to photograph anymore

Và lần này, điều ước của tôi không phải là chụp ảnh

just one animal that I had photographed all my life: us.

về một sinh vật mà tôi đã chụp trong suốt cuộc đời mình nữa: loài người.

I wished to photograph the other animals,

Tôi muốn chụp cả các sinh vật khác,

to photograph the landscapes,

chụp các phong cảnh,

to photograph us, but us from the beginning,

chụp loài người chúng ta, nhưng là chúng ta từ khởi điểm,

the time we lived in equilibrium with nature.

khoảng thời gian mà chúng ta sống cân bằng với thiên nhiên.

And I went. I started in the beginning of 2004,

Và tôi đã đi, tôi đã bắt đầu từ năm 2004

and I finished at the end of 2011.

và kết thúc vào cuối 2011.

We created an incredible amount of pictures,

Tôi đã chụp được một lượng ảnh khổng lồ,

and the result -- Lélia did the design of all my books,

và kết quả - Lé lia thiết kế tất cả các cuốn sách của tôi,

the design of all my shows. She is the creator of the shows.

và cả thiết kế tất cả các shows của tôi. Cô ấy là người đã tạo ra các shows này.

And what we want with these pictures

Và điều chúng tôi muốn với những bức ảnh này

is to create a discussion about what we have that is pristine on the planet

là tạo ra đối thoại về những gì quí giá mà chúng ta có trên hành tinh

and what we must hold on this planet

và cái chúng ta cần gìn giữ

if we want to live, to have some equilibrium in our life.

nếu chúng ta muốn sống, và muốn có một sự cân bằng trong cuộc sống.

And I wanted to see us

Và tôi muốn nhìn thấy chúng ta

when we used, yes, our instruments in stone.

khi chúng ta sử dụng, vâng, các phương tiện đồ đá.

We exist yet. I was last week

Chúng ta còn tồn tại. Tuần trước tôi đang

at the Brazilian National Indian Foundation,

ở Tổ chức Da Đỏ Quốc gia Brazil,

and only in the Amazon we have about 110 groups

và chỉ ở Amazon thôi chúng tôi có khoảng 110 nhóm

of Indians that are not contacted yet.

người Da Đỏ chưa tìm thấy.

We must protect the forest in this sense.

Chúng ta phải bảo vệ rừng trên danh nghĩa này.

And with these pictures, I hope that we can create

Và với những bức ảnh này, tôi hi vọng rằng chúng ta có thể tạo ra

information, a system of information.

thông tin, một hệ thống thông tin.

We tried to do a new presentation of the planet,

Chúng tôi đã thử giới thiệu về hành tinh theo một cách mới,

and I want to show you now just a few pictures

và tôi muốn cho các bạn xem một vài bức ảnh

of this project, please.

của dự án này.

Well, this — (Applause) —

Vâng, đây (Vỗ tay)

Thank you. Thank you very much.

Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều.

This is what we must fight hard

Đây là cái chúng ta phải đấu tranh quyết liệt

to hold like it is now.

để giữ nó y hiện trạng.

But there is another part that we must together rebuild,

Nhưng có một phần khác mà chúng ta phải xây dựng cùng nhau,

to build our societies, our modern family of societies,

xây dựng các xã hội, một đại gia đình hiện đại của nhiều xã hội,

we are at a point where we cannot go back.

chúng ta ở một điểm mà chúng ta không thể quay lại được nữa.

But we create an incredible contradiction.

Nhưng chúng ta tạo ra một sự trái ngược kinh khủng.

To build all this, we destroy a lot.

Để xây dựng tất cả những thứ này, chúng ta đã phá hủy rất nhiều.

Our forest in Brazil, that antique forest

Rừng của chúng ta ở Brazil, khu rừng nguyên sinh

that was the size of California,

mà to bằng bang California,

is destroyed today 93 percent.

bị tàn phá đến 93%.

Here, on the West Coast, you've destroyed your forest.

Ở đây, trên bờ Tây, bạn đã phá hủy khu rừng của các bạn.

Around here, no? The redwood forests are gone.

Xung quanh đây, không ư? Những khu rừng đỏ đã ra đi.

Gone very fast, disappeared.

Đi rất nhanh, biến mất.

Coming the other day from Atlanta, here, two days ago,

Đến đây từ Atlanta, 2 ngày trước,

I was flying over deserts

tôi đang bay qua những sa mạc

that we made, we provoked with our own hands.

mà chúng ta đã tạo ra, chúng ta đã kích thích với chính bàn tay của chúng ta.

India has no more trees. Spain has no more trees.

Ấn Độ không còn nhiều cây, Cả Tây Ban Nha nữa.

And we must rebuild these forests.

Và chúng ta phải tái trồng lại những khu rừng này.

That is the essence of our life, these forests.

Đó là bản chất của cuộc sống, những khu rừng này.

We need to breathe. The only factory

Chúng ta cần thở. Nhà máy duy nhất có khả năng

capable to transform CO2 into oxygen,

biến CO2 thành oxy,

are the forests.

là những cánh rừng.

The only machine capable to capture the carbon

Chiếc máy duy nhất có thể hấp thu carbon

that we are producing, always,

mà ta đang sản xuất ra, luôn luôn,

even if we reduce them, everything that we do, we produce CO2,

thậm chí nếu chúng ta giảm chúng, tất cả những gì chúng ta làm, chúng ta sản xuất ra CO2,

are the trees.

là những cái cây.

I put the question -- three or four weeks ago,

Tôi đặt câu hỏi --- 3 hoặc 4 tuần trước,

we saw in the newspapers

chúng tôi đã thấy trên báo

millions of fish that die in Norway.

hàng triệu con cá chết ở Na Uy.

A lack of oxygen in the water.

Sự thiếu khí oxy trong nước.

I put to myself the question, if for a moment,

Tôi đặt cho bản thân câu hỏi, nếu một lúc nào đó,

we will not lack oxygen for all animal species,

chúng ta sẽ thiếu khí cho tất cả các sinh vật,

ours included -- that would be very complicated for us.

kể cả chúng ta -- điều đó sẽ rất phức tạp cho chúng ta.

For the water system, the trees are essential.

Cây rất quan trọng cho hệ thống nước.

I'll give you a small example that you'll understand very easily.

Nếu tôi đưa bạn một ví dụ nhỏ bạn sẽ hiểu rất dễ dàng thôi.

You happy people that have a lot of hair on your head,

Các bạn, những con người vui vẻ, có rất nhiều tóc trên đầu,

if you take a shower, it takes you

nếu bạn tắm,

two or three hours to dry your hair

bạn sẽ mất 2 - 3 giờ để khô tóc

if you don't use a dryer machine.

nếu bạn không dùng máy sấy.

Me, one minute, it's dry. The same with the trees.

Với tôi, chỉ mất 1 phút, tóc tôi đã khô. Điều tương tự xảy ra với cây cối.

The trees are the hair of our planet.

Cây là tóc của hành tinh chúng ta.

When you have rain in a place that has no trees,

Khi bạn có mưa ở một nơi không có cây,

in just a few minutes, the water arrives in the stream,

chỉ trong vài phút, nước đến các dòng sông suối,

brings soil, destroying our water source,

mang theo đất, phá hủy nguồn nước của chúng ta,

destroying the rivers,

phá hủy các dòng sông,

and no humidity to retain.

và không giữ lại tí hơi ẩm nào.

When you have trees, the root system holds the water.

Khi bạn có cây, hệ thống rễ cây giữ nước lại.

All the branches of the trees, the leaves that come down

Tất cả các cành cây, những chiếc lá rụng

create a humid area,

tạo nên một khu vực ẩm,

and they take months and months under the water, go to the rivers,

và phải mất hàng tháng trời ngâm dưới nước, đi tới các dòng sông,

and maintain our source, maintain our rivers.

và gìn giữ nguồn nước, và các dòng sông của chúng ta.

This is the most important thing,

Đây là điều quan trọng nhất,

when we imagine that we need water for every activity in life.

khi bạn tưởng tượng rằng bạn cần nước cho mỗi hoạt động sống.

I want to show you now, to finish,

Tôi muốn cho bạn xem, để kết luận lại,

just a few pictures that for me

một vài bức ảnh mà đối với tôi

are very important in that direction.

rất quan trọng.

You remember that I told you,

Bạn ghi nhớ rằng tôi đã kể với bạn

when I received the farm from my parents

khi tôi nhận được trang trại từ bố mẹ mình

that was my paradise, that was the farm.

đó là thiên đường của tôi, đó là trang trại.

Land completely destroyed, the erosion there, the land had dried.

Đất bị phá hủy hoàn toàn, sói lở nữa, đất đã hoàn toàn khô cằn.

But you can see in this picture,

Nhưng bạn có thể thấy trên bức ảnh này,

we were starting to construct an educational center

chúng tôi đã bắt đầu xây dựng một trung tâm giáo dục

that became quite a large environmental center in Brazil.

mà trở thành một trung tâm môi trường rất lớn ở Brazil.

But you see a lot of small spots in this picture.

Nhưng bạn nhìn thấy rất nhiều các chấm nhỏ trên bức ảnh này.

In each point of those spots, we had planted a tree.

Trên mỗi chấm nhỏ này, chúng tôi đã trồng một cái cây.

There are thousands of trees.

Có hàng nghìn cây.

Now I'll show you the pictures made exactly in the same point

Bây giờ tôi sẽ cho bạn xem những bức ảnh chụp chính xác ở địa điểm đó

two months ago.

2 tháng trước.

(Applause)

(Vỗ tay)

I told you in the beginning that it was necessary

Tôi đã bảo với các bạn từ đầu rằng chúng ta rất cần thiết

for us to plant about 2.5 million trees

phải trồng khoảng 2.5 triệu cây

of about 200 different species

từ khoảng 200 loài khác nhau

in order to rebuild the ecosystem.

để tái tạo lại hệ thống sinh thái.

And I'll show you the last picture.

Và tôi sẽ cho bạn xem bức hình cuối.

We are with two million trees in the ground now.

Chúng ta với 2 triệu cây.

We are doing the sequestration

Chúng ta đang cô lập

of about 100,000 tons of carbon with these trees.

khoảng 100,000 tấn carbon với những cái cây này.

My friends, it's very easy to do. We did it, no?

Các bạn của tôi, điều này rất dễ làm. Chúng tôi đã làm được, phải không?

By an accident that happened to me,

Bằng một tai nạn đã xảy ra với tôi,

we went back, we built an ecosystem.

chúng tôi quay lại, chúng tôi đã xây dựng hệ sinh thái.

We here inside the room,

Chúng ta ở đây trong căn phòng này,

I believe that we have the same concern,

tôi tin là chúng ta có cùng một quan tâm,

and the model that we created in Brazil,

và mô hình chúng tôi đã tạo ra ở Brazil,

we can transplant it here.

chúng ta có thể xây dựng ở đây.

We can apply it everywhere around the world, no?

Chúng ta có thể áp dụng nó ở mọi nơi trên thế giới, phải không?

And I believe that we can do it together.

Và tôi tin rằng chúng ta có thể làm điều này cùng nhau.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)