Let's teach for mastery -- not test scores | Sal Khan

Аудармашы: Bakytgul Salykhova Редактор: Asqat Yerkimbay

I'm here today to talk about the two ideas that,

Бұл жерге бүгін мен 2 идея айту үшін келдім,

at least based on my observations at Khan Academy,

олар Хан академиясындағы бақылауыма негізделген,

are kind of the core, or the key leverage points for learning.

оқытудың негізгі өзегі, маңызды сәттері.

And it's the idea of mastery

Бұл шеберлік және

and the idea of mindset.

ойлау идеялары.

I saw this in the early days working with my cousins.

Мен оны жиендерімнен кішкентай кезінен байқадым.

A lot of them were having trouble with math at first,

Олардың көбі басында математикадан қиналған еді,

because they had all of these gaps accumulated in their learning.

өйткені оларда сабақта түсінбей қалған тақырыптары бар еді.

And because of that, at some point they got to an algebra class

Олар алгебра сабағына барады,

and they might have been a little bit shaky on some of the pre-algebra,

оған дейінгі кезеңде кейбір тақырыптар игерілмей қалады,

and because of that, they thought they didn't have the math gene.

сондықтан олар математикаға қабілетіміз жоқ деп ойлайды.

Or they'd get to a calculus class,

Немесе оларда есептеу болса,

and they'd be a little bit shaky on the algebra.

алгебрадан олқылықтар болуы мүмкін.

I saw it in the early days

Сол күндері мен

when I was uploading some of those videos on YouTube,

YouTube-қа видео жүктегенде

and I realized that people who were not my cousins were watching.

менің жиендерімнен басқа адамдар да көретін.

(Laughter)

(Күлкі)

And at first, those comments were just simple thank-yous.

Басында олардың пікірлерінде жай ғана рақмет деген сөз болатын.

I thought that was a pretty big deal.

Мен бұл үлкен іс деп ойлайтынмын.

I don't know how much time you all spend on YouTube.

YouTube-та қанша уақыт өткізгендеріңізді білмейтін.

Most of the comments are not "Thank you."

Пікірлердің көбі "Рақмет" емес.

(Laughter)

(Күлкі)

They're a little edgier than that.

Пікірлер дөрекі және өткір.

But then the comments got a little more intense,

Бірақ кейін пікірлер көбейе бастады,

student after student saying that they had grown up not liking math.

студенттер бірінен кейін бірі математиканы жақсы көрмейтіндерін айтты.

It was getting difficult as they got into more advanced math topics.

Олар математикадан күрделі тапсырмалар алғанда қиналып жүрді.

By the time they got to algebra,

Алгебра сабағын,

they had so many gaps in their knowledge they couldn't engage with it.

игерілмей қалған білімдері көп болғандықтан меңгере алмайтын.

They thought they didn't have the math gene.

Математикаға қабілетіміз жоқ деп ойлайтын.

But when they were a bit older,

Кішкене өскеннен кейін

they took a little agency and decided to engage.

олар кішкене агенттік ашып, оқуды бастады.

They found resources like Khan Academy

Олар Хан академиясы сияқты

and they were able to fill in those gaps and master those concepts,

ресурстарды тапты, олар білімдерін толықтыра бастады, тұжырымдарды

and that reinforced their mindset that it wasn't fixed;

түсінді, ойлау қабілеттері жетілді;

that they actually were capable of learning mathematics.

олар математиканы үйренуге қабілетті еді.

And in a lot of ways, this is how you would master a lot of things in life.

Өмірде әртүрлі нәрселерді меңгеруге болатын түрлі жолдар бар.

It's the way you would learn a martial art.

Бұл жол - жекпе-жек өнерін үйренген сияқты.

In a martial art, you would practice the white belt skills

Жекпе-жек өнерінде сіз ақ белдік дағдысына дейін

as long as necessary,

жаттыға бересіз, қажет болса,

and only when you've mastered it

тек қана шеберлікке жеткенде

you would move on to become a yellow belt.

сіз сары белдік деңгейіне өтесіз.

It's the way you learn a musical instrument:

Музыканы да үйрену жолы осы:

you practice the basic piece over and over again,

сіз негізгі бөлімді қайта-қайта ойнайсыз және

and only when you've mastered it,

шеберлікке жеткенде, сіз одан да

you go on to the more advanced one.

қиынырақ бөліктерге өтесіз.

But what we point out --

Бірақ біздің байқағанымыз

this is not the way a traditional academic model is structured,

бұл дәстүрлі академиялық модельдің жолы емес екен,

the type of academic model that most of us grew up in.

көпшілігіміз өсіп шыққан академиялық үлгіде олай емес екен.

In a traditional academic model,

Дәстүрлі академиялық үлгіде

we group students together, usually by age,

біз оқушыларды көбінесе жасына қарай топтастырамыз,

and around middle school,

орта мектепте жасына және

by age and perceived ability,

жорамалдаған қабілетіне қарай,

and we shepherd them all together at the same pace.

біз олардың бәрін бір жерде бір жылдамдықпен бағамыз.

And what typically happens,

Көбінесе мынаны көресіз:

let's say we're in a middle school pre-algebra class,

орта мектепте алгебраға дайындық кезеңіндеміз,

and the current unit is on exponents,

тақырыбымыз көрсеткіштер,

the teacher will give a lecture on exponents,

мұғалім көрсеткіштер туралы дәріс береді, сосын

then we'll go home, do some homework.

сіз үйге барып, үй жұмысын жасайсыз.

The next morning, we'll review the homework,

Келесі күні үй жұмысы тексеріледі,

then another lecture, homework, lecture, homework.

сосын тағы бір дәріс, үй жұмысы, дәріс, үй жұмысы.

That will continue for about two or three weeks,

Осылай 2 не 3 апта жалғасады,

and then we get a test.

сосын тест тапсырамыз.

On that test, maybe I get a 75 percent,

Бұл тесте мен, мүмкін, 75%,

maybe you get a 90 percent,

мүмкін 90 %,

maybe you get a 95 percent.

мүмкін 95 % алармын.

And even though the test identified gaps in our knowledge,

Тест біліміміздегі игерілмеген нәрселерді анықтаса да,

I didn't know 25 percent of the material.

мен материалдың 25 % білмеймін.

Even the A student, what was the five percent they didn't know?

Тіпті А деңгейіндегі оқушы да 5 % материалды білмейді.

Even though we've identified the gaps,

Үйренбеген нәрсесін анықтасақ та,

the whole class will then move on to the next subject,

бүкіл сынып келесі тақырыпқа көшеді,

probably a more advanced subject that's going to build on those gaps.

тақырып одан да қиын және үйренбегендерімен байланысты болуы мүмкін.

It might be logarithms or negative exponents.

Бұл логорифм не теріс көрсеткіштер болар.

And that process continues, and you immediately start to realize

Бұл үдеріс әлі де жалғасып жатыр және оның сондай оғаш

how strange this is.

екенін бірден түсінесіз.

I didn't know 25 percent of the more foundational thing,

Мен іргелі мәселелердің 25% білмеймін және

and now I'm being pushed to the more advanced thing.

маған одан да қиынырақ тақырыптарды ұсынады.

And this will continue for months, years, all the way until at some point,

Осындай жағдай айлар, жылдар бойы жалғасып жатады, мен алгебра

I might be in an algebra class or trigonometry class

немесе тригонометрия үйренетін сыныпта болар едім, бірақ

and I hit a wall.

мен тығырыққа тірелдім.

And it's not because algebra is fundamentally difficult

Бұл алгебраның негізінде қиын болғанына немесе

or because the student isn't bright.

оқушылардың ақылды болмағанына байланысты емес.

It's because I'm seeing an equation and they're dealing with exponents

Бұл теңдеудің көрсеткіштермен байланысты екенінде,

and that 30 percent that I didn't know is showing up.

30 % меңгермеген білімім осы жерде өзін көрсетті.

And then I start to disengage.

Осылай мен жолдан шығып қаламын.

To appreciate how absurd that is,

Бұның қаншалықты ақылға сыймайтынын көру үшін, осындай жолмен басқа

imagine if we did other things in our life that way.

нәрселерді істейтінімізді көз алдыңызға елестетіңізші.

Say, home-building.

Айталық үй салуды.

(Laughter)

(Күлкі)

So we bring in the contractor and say,

Сонымен біз мердігерге келіп,

"We were told we have two weeks to build a foundation.

"Бізде фундамент құюға 2 апта уақыт бар. Қолдарыңыздан

Do what you can."

келгенін жасаңыздар".

(Laughter)

(Күлкі)

So they do what they can.

Сөйтіп олар қолынан келгенін жасайды.

Maybe it rains.

Мүмкін, жаңбыр жауады.

Maybe some of the supplies don't show up.

Мүмкін кейбір қосымша материалдар жоқ.

And two weeks later, the inspector comes, looks around,

Екі аптадан кейін тексеруші келіп жан-жағына қарайды да,

says, "OK, the concrete is still wet right over there,

"Бетон әлі де кеппепті

that part's not quite up to code ...

мына жері толық аяқталмапты ...

I'll give it an 80 percent."

80 % дайын деуге болады".

(Laughter)

(Күлкі)

You say, "Great! That's a C. Let's build the first floor."

"Керемет! Бұл С деген баға. 1-қабатты салайық",-дейсіз.

(Laughter)

(Күлкі)

Same thing.

Ұқсас нәрсе.

We have two weeks, do what you can, inspector shows up, it's a 75 percent.

Қолыңыздан келгенді істеуге, 2 аптамыз бар, бұл - 75 %.

Great, that's a D-plus.

Керемет, бұл D+.

Second floor, third floor,

2-қабат, 3-қабат,

and all of a sudden, while you're building the third floor,

кенеттен 3-қабатты салып жатқанда

the whole structure collapses.

бүкіл құрылыс қирап қалады.

And if your reaction is the reaction you typically have in education,

Осыған сіз білім саласындағыдай қарасаңыз немесе көпшіліктің

or that a lot of folks have,

реакциясындай болса,

you might say, maybe we had a bad contractor,

сіз нашар мердігер болды,

or maybe we needed better inspection or more frequent inspection.

немесе жақсырақ тексеру, не жиірек тексеру керек еді дер едіңіз.

But what was really broken was the process.

Бірақ шын мәнінде қираған нәрсе процесс еді.

We were artificially constraining how long we had to something,

Біз мүмкіндігінше жасандылықпен ұзақ уақыт ұстап тұрдық,

pretty much ensuring a variable outcome,

өзгергіш нәтижені қамтамасыз еттік,

and we took the trouble of inspecting and identifying those gaps,

өзімізге тексеру мен білімдегі олқылықтарды табу жұмысын алдық,

but then we built right on top of it.

бірақ шыңына дейін шықтық.

So the idea of mastery learning is to do the exact opposite.

Соңында шеберлікке үйрету қарама-қарсы нәрсе екенін ұқтық.

Instead of artificially constraining, fixing

Жасанды түрде тежеу мен жазып алудан гөрі,

when and how long you work on something,

бір нәрсені ұзақ уақыт істесеңіз де,

pretty much ensuring that variable outcome,

нәтижесінде A, B, C, D, F

the A, B, C, D, F --

берсек те,

do it the other way around.

бұны керісінше жасау керек.

What's variable is when and how long

Ауыспалы шама қандай болса да,

a student actually has to work on something,

студент шын мәнінде жұмыс істейді,

and what's fixed is that they actually master the material.

материалды қалай меңгергені жазылынып алынады.

And it's important to realize

Бұның маңыздылығын түсіну керек,

that not only will this make the student learn their exponents better,

бұл тек қана студенттің жақсы көрсеткіштері ғана емес,

but it'll reinforce the right mindset muscles.

бұл оның дұрыс ойлауын жақсарта түседі.

It makes them realize that if you got 20 percent wrong on something,

Егер сіз жұмысыңызды 20 % қате істесеңіз,

it doesn't mean that you have a C branded in your DNA somehow.

ДНҚ-ңызда "С" бағасы бар деген сөз емес.

It means that you should just keep working on it.

Бұл сіз осы бағытта жұмыс істеуіңіз керек деген сөз.

You should have grit; you should have perseverance;

Сіз мықты болып, табандылық танытуыңыз керек;

you should take agency over your learning.

сіз өз оқуыңызды қолыңызға алыңыз.

Now, a lot of skeptics might say, well, hey, this is all great,

Қазір скептиктердің бәрі, әрине, бұның бәрі керемет,

philosophically, this whole idea of mastery-based learning

философиялық тұрғыдан шеберлікке негізделген оқу және

and its connection to mindset,

оның бейімделумен байланысы,

students taking agency over their learning.

оқуына жауапты студент болуы керемет дейді.

It makes a lot of sense, but it seems impractical.

Осының маңыз зор болса да, практикалық тұрғыдан пайдасыз.

To actually do it, every student would be on their own track.

Осыны шын мәнінде орындау үшін, әрбір студенттің өз жолы болуы керек.

It would have to be personalized,

Дараланған білім болуы керек,

you'd have to have private tutors and worksheets for every student.

жеке үйретуші мен әр оқушыға арналған тапсырмалар парағы керек.

And these aren't new ideas --

Бұл жаңа идея емес -

there were experiments in Winnetka, Illinois, 100 years ago,

100 жыл бұрын Уинетка, Илииониста тәжірибе болды, шеберлікке

where they did mastery-based learning and saw great results,

бағытталған оқу жақсы нәтиже көрсетті, бірақ оны

but they said it wouldn't scale because it was logistically difficult.

кең таратпайтындарын, ұйымдастыру қиын екенін айтты.

The teacher had to give different worksheets to every student,

Мұғалім әр оқушыға тапсырмасы әртүрлі парақшалар беруі керек,

give on-demand assessments.

оны бағалауы да өзгеше.

But now today, it's no longer impractical.

Бірақ осы күні, бұл - орынсыз.

We have the tools to do it.

Бұны жасауға құралдар бар.

Students see an explanation at their own time and pace?

Студент сабақты қалаған кезде және жерінде көре алады.

There's on-demand video for that.

Қалауы бойынша видеолар бар.

They need practice? They need feedback?

Оларға тәжірибе, кері байланыс керек пе?

There's adaptive exercises readily available for students.

Ол жерде бейімделген тапсырмалар студентерге қолжетімді.

And when that happens, all sorts of neat things happen.

Осылай болған кезде жақсы нәрселер көрініс табады.

One, the students can actually master the concepts,

Біріншіден, студенттер тұжырымдамаларды түсінеді,

but they're also building their growth mindset,

сонымен қатар олардың ойлау қабілеті де өседі,

they're building grit, perseverance,

табандылық пен қайсарлық жетіліп,

they're taking agency over their learning.

өз оқуларын өз қолдарына алады.

And all sorts of beautiful things can start to happen

Әртүрлі таңғажайып нәрселер бола бастауы мүмкін,

in the actual classroom.

сіздің сыныбыңызда.

Instead of it being focused on the lecture,

Дәрістерге өз ықыластарын бөлуден гөрі, олар

students can interact with each other.

бір-бірімен араласа бастайды.

They can get deeper mastery over the material.

Олар материалды тереңірек түсіне бастайды.

They can go into simulations, Socratic dialogue.

Олар симуляция жасап, пікірталасқа қатысады.

To appreciate what we're talking about

Біз айтып жатқанымызды бағалау үшін

and the tragedy of lost potential here,

және жоғалтқанымызды түйсіну үшін

I'd like to give a little bit of a thought experiment.

мен кішкене эксперимент жасағым келеді.

If we were to go 400 years into the past to Western Europe,

Егер біз 400 жылға кейін Батыс Еуропаға қайтсақ,

which even then, was one of the more literate parts of the planet,

олар сол кездің өзінде сауаттылардың қатарында еді,

you would see that about 15 percent of the population knew how to read.

халықтың 15 % оқи алатынын көрер едіңіз.

And I suspect that if you asked someone who did know how to read,

Егер сіз оқи алатын адамнан

say a member of the clergy,

дін басылар мүшесінен

"What percentage of the population do you think is even capable of reading?"

"Халықтың неше пайызы оқи алады деп ойлайсыз?" деп сұрасаңыз.

They might say, "Well, with a great education system,

Олар "Жақсы, керемет білім жүйесінде,

maybe 20 or 30 percent."

мүмкін 20 не 30 %" деп айтулары мүмкін.

But if you fast forward to today,

Егер біз осы күнге қайтып келсек,

we know that that prediction would have been wildly pessimistic,

бұл болжау пессимистік екенін көрер едік,

that pretty close to 100 percent of the population is capable of reading.

қазіргі халықтың 100 % оқи алады.

But if I were to ask you a similar question:

Осыған ұқсас сұрақты қойсақ:

"What percentage of the population do you think is capable

"Сіздің ойыңызша халықтың қанша пайызы

of truly mastering calculus,

шын мәнінде математиканы игерген,

or understanding organic chemistry,

немесе органикалық химияны,

or being able to contribute to cancer research?"

немесе обырды зерттеу жұмыстарына өз үлесін қоса алады?"

A lot of you might say, "Well, with a great education system,

Көбі былай дер еді: "Жақсы білім жүйесі болса,

maybe 20, 30 percent."

мүмкін 20, 30 пайыз."

But what if that estimate

Бірақ бұл бағалау

is just based on your own experience in a non-mastery framework,

біздің жеке тәжірибемізге негізделген,

your own experience with yourself or observing your peers,

өзіңізді немесе қасыңыздағы әріптесіңізді бақылау кезінде

where you're being pushed at this set pace through classes,

туған ой, сіз бұған сыныптан сыныпқа өту барысында, барлық

accumulating all these gaps?

олқылықтарды жинап жеттіңіз.

Even when you got that 95 percent,

Тіпті сіз 95 пайыз алсаңыз,

what was that five percent you missed?

қалған 5 пайыз нені білдіреді?

And it keeps accumulating -- you get to an advanced class,

Ол жинақтала береді - сіз жоғары сыныпта болғанда,

all of a sudden you hit a wall and say,

сіз тығырыққа тіреліп:

"I'm not meant to be a cancer researcher;

"Мен обыр зерттеуші болғым келмейді;

not meant to be a physicist; not meant to be a mathematician."

физик те; математик те болмаймын."

I suspect that that actually is the case,

Шын мәнінде осылай деп күдіктенемін,

but if you were allowed to be operating in a mastery framework,

бірақ егер сіз шеберлікке жету бағытында жаттықсаңыз,

if you were allowed to really take agency over your learning,

егер сізге шынында өз оқуыңызды қолыңызға алуға рұқсат берсе,

and when you get something wrong,

қате жіберсеңіз, қабылдаңыз -

embrace it -- view that failure as a moment of learning --

сәтсіздікті оқудың бір сәті деп қабылдаңыз,

that number, the percent that could really master calculus

сан, пайыз есептеуде шебер болуға көмектеседі,

or understand organic chemistry,

немесе органикалық химияны түсінуге,

is actually a lot closer to 100 percent.

бұл 100 пайызға жақын.

And this isn't even just a "nice to have."

Бұл тек қана "болғаны жақсы" емес,

I think it's a social imperative.

меніңше бұл әлеуметтік императив.

We're exiting what you could call the industrial age

Біз индустриалды заман деп аталатын кезеңнен

and we're going into this information revolution.

ақпараттық революцияға аяқ бастық.

And it's clear that some things are happening.

Әрине кейбір нәрселердің болып жатқаны заңды.

In the industrial age, society was a pyramid.

Индустрия заманында қоғам пирамида сияқты.

At the base of the pyramid, you needed human labor.

Пирамиданың негізінде жұмысшылар тұрады.

In the middle of the pyramid, you had an information processing,

Пирамиданың ортасында сізге ақпаратты өңдеу керек,

a bureaucracy class,

бюрократия классы,

and at the top of the pyramid, you had your owners of capital

пирамиданың жоғарғы жағында, капиталдың иелері мен

and your entrepreneurs

кәсіпкерлер және

and your creative class.

креативті класс тұрады.

But we know what's happening already,

Оның жүзеге асып жатқанын білеміз,

as we go into this information revolution.

біз ақпараттық революцияға аяқ бастық.

The bottom of that pyramid, automation, is going to take over.

Пирамиданың түбі - автоматизация өзіне билік алайын деп жатыр.

Even that middle tier, information processing,

Тіпті ортаңғы деңгейдегі ақпаратты өңдеу

that's what computers are good at.

компьютердің жақсы жұмысы.

So as a society, we have a question:

Қоғам ретінде мынадай сұрағымыз бар:

All this new productivity is happening because of this technology,

Бұның бәрі технологияның арқасында мүмкін болып жатыр,

but who participates in it?

бірақ оған кім қатысады?

Is it just going to be that very top of the pyramid, in which case,

Пирамиданың басындағыларына арналса,

what does everyone else do?

басқалары не істейді?

How do they operate?

Қалай жұмыс істейді?

Or do we do something that's more aspirational?

Немесе қалағанымыздай бірнәрсе істейміз бе?

Do we actually attempt to invert the pyramid,

Пирамиданы төңкеруге әрекет жасауымыз керек пе,

where you have a large creative class,

үлкен жасампаз топ болса,

where almost everyone can participate as an entrepreneur,

кәсіпкер, суретші, зерттеуші ретінде

an artist, as a researcher?

қалаған адам қатыса алса?

And I don't think that this is utopian.

Мен бұл утопия деп ойламаймын.

I really think that this is all based on the idea

Мен мұның бәрі идеяға негізделген деп ойлаймын,

that if we let people tap into their potential

адамдарға әлеуетін қолдануға мүмкіндік берсек,

by mastering concepts,

түсініктерді үйрену арқылы

by being able to exercise agency over their learning,

өз оқуын басқаруға мүмкіндік жасау арқылы, онда

that they can get there.

олар сол жерде болады.

And when you think of it as just a citizen of the world,

Егер сіз бұл туралы әлем азаматы ретінде ойласаңыз,

it's pretty exciting.

бұл - өте қызық.

I mean, think about the type of equity we can we have,

Бізде бар және қолымыз жететін әділеттіліктің түрі және

and the rate at which civilization could even progress.

өркениеттің дамуының жылдамдығы туралы ойланыңыздар.

And so, I'm pretty optimistic about it.

Менің бұған үмітім зор, оптимистпін.

I think it's going to be a pretty exciting time to be alive.

Меніңше бұл көзіміздің тірісінде көретін ең қызықты жайт болады.

Thank you.

Көп рақмет!

(Applause)

(Қол шапалақтау)