Let's teach for mastery -- not test scores | Sal Khan

Tłumaczenie: Grzesiek Kopeć Korekta: Rysia Wand

I'm here today to talk about the two ideas that,

Chciałbym pomówić o dwóch ideach,

które, z tego, co widzę w Khan Academy,

at least based on my observations at Khan Academy,

are kind of the core, or the key leverage points for learning.

stanowią podstawowe czy też kluczowe zasady uczenia się.

And it's the idea of mastery

Pierwsza to opanowanie materiału,

and the idea of mindset.

druga - nastawienie psychiczne.

Zauważyłem to na początku pracy z kuzynami.

I saw this in the early days working with my cousins.

A lot of them were having trouble with math at first,

Z początku mieli kłopoty z matematyką,

because they had all of these gaps accumulated in their learning.

bo mieli zaległości w nauce.

And because of that, at some point they got to an algebra class

Kiedy zaczęli algebrę,

and they might have been a little bit shaky on some of the pre-algebra,

pewnie brakowało im trochę podstaw,

and because of that, they thought they didn't have the math gene.

przez co uznali, że nie mają "matematycznego genu".

Or they'd get to a calculus class,

Na zajęciach z rachunku różniczkowego

and they'd be a little bit shaky on the algebra.

czuli się niepewnie z powodu braków w algebrze.

I saw it in the early days

Zauważyłem to, gdy wrzucałem

when I was uploading some of those videos on YouTube,

filmy Khan Academy na YouTube

i okazało się, że nie tylko moi kuzyni to oglądają.

and I realized that people who were not my cousins were watching.

(Laughter)

(Śmiech)

And at first, those comments were just simple thank-yous.

Z początku komentarze sprowadzały się do podziękowań.

Pomyślałem, że to ważna sprawa.

I thought that was a pretty big deal.

Nie wiem, ile czasu spędzacie na YouTube,

I don't know how much time you all spend on YouTube.

Most of the comments are not "Thank you."

ale większość komentarzy nie brzmi "Dziękuję".

(Laughter)

(Śmiech)

Zwykle wyrażają irytację.

They're a little edgier than that.

But then the comments got a little more intense,

Potem komentarze zrobiły się bardziej intensywne,

student after student saying that they had grown up not liking math.

coraz więcej uczniów pisało, że dorastając nie lubili matematyki.

It was getting difficult as they got into more advanced math topics.

Z każdym nowym zagadnieniem było im coraz trudniej,

By the time they got to algebra,

a gdy dotarli do zadań z algebry,

they had so many gaps in their knowledge they couldn't engage with it.

mieli tyle zaległości, że nie mogli opanować nowego materiału.

They thought they didn't have the math gene.

Uważali, że nie mają "matematycznego genu".

But when they were a bit older,

Lecz gdy podrośli,

they took a little agency and decided to engage.

postanowili się zaangażować.

They found resources like Khan Academy

Znaleźli źródła takie jak Khan Academy,

and they were able to fill in those gaps and master those concepts,

nadgonili zaległości, opanowali zagadnienia,

and that reinforced their mindset that it wasn't fixed;

a przy okazji odkryli, że nastawienie da się zmienić

that they actually were capable of learning mathematics.

i że umieją nauczyć się matematyki.

And in a lot of ways, this is how you would master a lot of things in life.

Właśnie tak uczymy się w życiu wielu rzeczy.

Na przykład sztuki walki.

It's the way you would learn a martial art.

In a martial art, you would practice the white belt skills

Najpierw ćwiczysz na poziomie białego pasa

as long as necessary,

tak długo, jak potrzeba,

a po osiągnięciu biegłości

and only when you've mastered it

you would move on to become a yellow belt.

otrzymujesz żółty pas.

It's the way you learn a musical instrument:

Tak samo uczymy się grać na instrumentach:

you practice the basic piece over and over again,

gramy w kółko podstawowe wprawki

i dopiero po ich opanowaniu

and only when you've mastered it,

you go on to the more advanced one.

przechodzimy do trudniejszych.

But what we point out --

Proszę zwrócić uwagę:

this is not the way a traditional academic model is structured,

to nie jest tradycyjny akademicki model nauczania.

the type of academic model that most of us grew up in.

Model, w którym większość z nas dorastała.

In a traditional academic model,

W tradycyjnym modelu akademickim

we group students together, usually by age,

grupuje się uczniów, zwykle według wieku,

and around middle school,

a w szkole średniej według

wieku i postrzeganych umiejętności.

by age and perceived ability,

and we shepherd them all together at the same pace.

Następnie spędzany ich w jedno miejsce.

Tak to z grubsza wygląda.

And what typically happens,

let's say we're in a middle school pre-algebra class,

Na przykład w szkole średniej

and the current unit is on exponents,

na lekcji o wykładnikach.

the teacher will give a lecture on exponents,

Nauczyciel daje wykład,

then we'll go home, do some homework.

potem idziemy do domu, odrabiamy pracę domową.

The next morning, we'll review the homework,

Następnego ranka, omawiamy pracę domową

then another lecture, homework, lecture, homework.

słuchamy kolejnego wykładu dostajemy pracę domową.

That will continue for about two or three weeks,

Powtarza się to przez dwa, trzy tygodnie,

and then we get a test.

po czym jest test.

Na teście zdobywam, powiedzmy, 75%,

On that test, maybe I get a 75 percent,

maybe you get a 90 percent,

ty może 90%,

maybe you get a 95 percent.

a ty 95%.

And even though the test identified gaps in our knowledge,

Test wykazał braki w wiedzy.

I didn't know 25 percent of the material.

Ja nie znałem 25% materiału.

Even the A student, what was the five percent they didn't know?

Nawet piątkowy uczeń nie znał 5% materiału, prawda?

Even though we've identified the gaps,

Pomimo wykazania zaległości

the whole class will then move on to the next subject,

cała klasa przejdzie do następnych zagadnień,

prawdopodobnie bardziej złożonych, i opartych na tych zaległościach.

probably a more advanced subject that's going to build on those gaps.

It might be logarithms or negative exponents.

To mogą być logarytmy lub wykładniki ujemne.

And that process continues, and you immediately start to realize

Ten proces się powtarza, i zaczynasz zdawać sobie sprawę,

how strange this is.

jakie to niedorzeczne.

Choć nie znałem 25% zagadnień podstawowych,

I didn't know 25 percent of the more foundational thing,

and now I'm being pushed to the more advanced thing.

muszę uczyć się zagadnień zaawansowanych.

And this will continue for months, years, all the way until at some point,

Ten proces będzie trwać miesiącami, latami.

Może na algebrze, może na trygonometrii

I might be in an algebra class or trigonometry class

and I hit a wall.

w końcu uderzę w mur.

And it's not because algebra is fundamentally difficult

Nie dlatego, że algebra jest zasadniczo trudna,

or because the student isn't bright.

albo że uczeń nie dość bystry.

It's because I'm seeing an equation and they're dealing with exponents

Raczej dlatego, że w obliczu równania z wykładnikami

and that 30 percent that I didn't know is showing up.

pojawia się te 30%, których się nie nauczyłem.

And then I start to disengage.

Zaczynam tracić zaangażowanie.

To appreciate how absurd that is,

Żeby zrozumieć, jakie to absurdalne,

imagine if we did other things in our life that way.

wyobraźmy sobie inne czynności organizowane w ten sposób.

Na przykład - budowanie domów.

Say, home-building.

(Laughter)

(Śmiech)

So we bring in the contractor and say,

Mówimy budowlańcowi:

"We were told we have two weeks to build a foundation.

"Mamy dwa tygodnie na zbudowanie fundamentów.

Do what you can."

Zrób, co możesz".

(Laughter)

(Śmiech)

So they do what they can.

Więc robią, co mogą,

Maybe it rains.

może pada deszcz

Maybe some of the supplies don't show up.

może jakieś materiały nie dojechały.

And two weeks later, the inspector comes, looks around,

Po dwóch tygodniach przyjeżdża inspektor i mówi:

says, "OK, the concrete is still wet right over there,

"Tutaj beton jest trochę mokry,

that part's not quite up to code ...

tam jest trochę nieprzepisowo...

I'll give it an 80 percent."

daję 80%".

(Laughter)

(Śmiech)

You say, "Great! That's a C. Let's build the first floor."

Wy na to: "Trója! Super, budujemy parter".

(Śmiech)

(Laughter)

Ta sama sytuacja.

Same thing.

We have two weeks, do what you can, inspector shows up, it's a 75 percent.

Dwa tygodnie robimy, co się da, przyjeżdża inspektor i daje 75%.

Super, 2+.

Great, that's a D-plus.

Second floor, third floor,

Pierwsze piętro, drugie piętro

and all of a sudden, while you're building the third floor,

i podczas budowy drugiego piętra

cała budowla się wali.

the whole structure collapses.

And if your reaction is the reaction you typically have in education,

Gdyby zareagować tak, jak zwykle się to dzieje w edukacji

albo jak robi wiele osób,

or that a lot of folks have,

you might say, maybe we had a bad contractor,

możnaby powiedzieć, że mieliśmy złego budowlańca,

or maybe we needed better inspection or more frequent inspection.

albo że potrzebne były lepsze i częstsze inspekcje.

But what was really broken was the process.

Ale tak naprawdę problemem był proces.

Ciągle sztucznie ograniczamy czas, w jakim trzeba coś wykonać,

We were artificially constraining how long we had to something,

co praktycznie zapewnia niejednorodne rezultaty.

pretty much ensuring a variable outcome,

and we took the trouble of inspecting and identifying those gaps,

Postaraliśmy się sprawdzić i zidentyfikować braki,

ale potem budujemy, jak gdyby nigdy nic.

but then we built right on top of it.

So the idea of mastery learning is to do the exact opposite.

Idea opanowania materiału jest odwrotna.

Instead of artificially constraining, fixing

Zamiast sztucznie ograniczać czas

when and how long you work on something,

potrzebny na opanowanie materiału,

pretty much ensuring that variable outcome,

co na pewno da zróżnicowane rezultaty:

the A, B, C, D, F --

piątka, czwórka, trója, dwójka i jedynka

do it the other way around.

zróbmy dokładnie na odwrót.

What's variable is when and how long

Zmienną jest czas,

jakiego uczeń potrzebuje na opanowanie materiału,

a student actually has to work on something,

and what's fixed is that they actually master the material.

natomiast wartość stała to faktyczne opanowanie materiału.

And it's important to realize

Trzeba uświadomić sobie,

że w ten sposób uczeń nie tylko lepiej nauczy się wykładników,

that not only will this make the student learn their exponents better,

but it'll reinforce the right mindset muscles.

ale także wzmocni swoje nastawienie.

It makes them realize that if you got 20 percent wrong on something,

Uczniowie zrozumieją wreszcie, że jeśli nie nauczyli się 20% materiału

it doesn't mean that you have a C branded in your DNA somehow.

to nie dlatego, że mają gen trójkowicza.

It means that you should just keep working on it.

tylko że muszą jeszcze przysiąść fałdów.

You should have grit; you should have perseverance;

Trzeba mieć charakter, wytrwałość,

you should take agency over your learning.

wziąć odpowiedzialność za własną naukę

Now, a lot of skeptics might say, well, hey, this is all great,

Sceptycy powiedzą, że filozoficznie to wszystko ładnie,

philosophically, this whole idea of mastery-based learning

idea opanowania materiału

and its connection to mindset,

i jej związek z nastawieniem,

odpowiedzialność uczniów za naukę.

students taking agency over their learning.

It makes a lot of sense, but it seems impractical.

Wszystko ma sens, tylko wydaje się niepraktyczne.

To actually do it, every student would be on their own track.

Każdy uczeń musiałby mieć indywidualny tok studiów,

It would have to be personalized,

całkowicie zindywidualizowany.

you'd have to have private tutors and worksheets for every student.

Każdy musiałby mieć własnego korepetytora, osobne zestawy zadań.

And these aren't new ideas --

Te idee nie są nowe,

100 lat temu w Winnetka, Illinois, przeprowadzono eksperyment.

there were experiments in Winnetka, Illinois, 100 years ago,

Uczono aż do opanowania materiału.

where they did mastery-based learning and saw great results,

but they said it wouldn't scale because it was logistically difficult.

Rezultaty były dobre, ale stwierdzono, że logistycznie jest to trudne.

The teacher had to give different worksheets to every student,

Nauczyciel dawał każdemu inne zadania,

prowadził testy na życzenie.

give on-demand assessments.

But now today, it's no longer impractical.

Dziś problem niepraktyczności znika.

We have the tools to do it.

Mamy odpowiednie narzędzia.

Uczeń potrzebuje kilkukrotnego tłumaczenia w swoim tempie?

Students see an explanation at their own time and pace?

There's on-demand video for that.

Mamy dostępne wideo.

They need practice? They need feedback?

Trzeba poćwiczyć? Potrzeba informacji zwrotnej?

There's adaptive exercises readily available for students.

Mamy łatwo dostępne ćwiczenia adaptacyjne.

Kiedy to się dzieje, rezultatem są różne wspaniałe rzeczy.

And when that happens, all sorts of neat things happen.

One, the students can actually master the concepts,

Uczniowie umieją opanować materiał,

but they're also building their growth mindset,

budują odpowiednie nastawienie,

they're building grit, perseverance,

budują charakter, wytrwałość

they're taking agency over their learning.

i biorą odpowiedzialność za swoją naukę.

And all sorts of beautiful things can start to happen

Cudowne rzeczy mogą się dziać

in the actual classroom.

w szkolnej sali.

Zamiast skupiać się na wykładzie,

Instead of it being focused on the lecture,

uczniowie wchodzą ze sobą w interakcje,

students can interact with each other.

They can get deeper mastery over the material.

dzięki czemu jeszcze lepiej opanowują materiał.

Mogą robić symulacje, dialogi sokratyczne.

They can go into simulations, Socratic dialogue.

To appreciate what we're talking about

Żeby lepiej to uzmysłowić

and the tragedy of lost potential here,

i pokazać stracony potencjał

I'd like to give a little bit of a thought experiment.

posłużę się eksperymentem myślowym.

If we were to go 400 years into the past to Western Europe,

Gdybyśmy cofnęli się o 400 lat do zachodniej Europy,

która już wtedy była wtedy jednym z bardziej wykształconych regionów,

which even then, was one of the more literate parts of the planet,

you would see that about 15 percent of the population knew how to read.

okazałoby się, że około 15% ludzi potrafi czytać.

And I suspect that if you asked someone who did know how to read,

Gdybyśmy spytali kogoś, kto umie czytać,

say a member of the clergy,

powiedzmy przedstawiciela kleru,

"Jaki procent populacji mógłby nauczyć się czytać?",

"What percentage of the population do you think is even capable of reading?"

They might say, "Well, with a great education system,

pewnie odpowiedziałby: "Przy świetnej edukacji

maybe 20 or 30 percent."

jakieś 20 - 30 procent".

But if you fast forward to today,

Ale w naszych czasach wiemy,

że to bardzo pesymistycznie założenie

we know that that prediction would have been wildly pessimistic,

i że zdolni do czytania są prawie wszyscy.

that pretty close to 100 percent of the population is capable of reading.

But if I were to ask you a similar question:

Lecz jeśli zadamy podobne pytanie:

"What percentage of the population do you think is capable

"Jaki procent populacji jest w stanie dogłębnie opanować

rachunek różniczkowy i całki

of truly mastering calculus,

or understanding organic chemistry,

albo zrozumieć chemię organiczną,

or being able to contribute to cancer research?"

albo wziąć udział w badaniach nad rakiem?".

A lot of you might say, "Well, with a great education system,

Wielu pewnie odpowiedziałoby: "Przy świetnej edukacji

maybe 20, 30 percent."

może jakieś 20 - 30 procent".

But what if that estimate

A jeśli to założenie bazuje

na naszym doświadczeniu z systemem niedouczania,

is just based on your own experience in a non-mastery framework,

your own experience with yourself or observing your peers,

na własnych doświadczeniach lub doświadczeniach rówieśników,

where you're being pushed at this set pace through classes,

gdy brniemy przez materiał w narzuconym tempie,

gromadząc zaległości?

accumulating all these gaps?

Even when you got that 95 percent,

I nawet jeśli uzyskamy 95%,

what was that five percent you missed?

to co z pozostałymi 5%?

And it keeps accumulating -- you get to an advanced class,

A to się nawarstwia w kolejnych latach,

all of a sudden you hit a wall and say,

aż wreszcie uderzamy w mur i mówimy:

"I'm not meant to be a cancer researcher;

"Nie będę prowadzić badań nad rakiem.

not meant to be a physicist; not meant to be a mathematician."

Nie będę fizykiem, nie będę matematykiem".

I suspect that that actually is the case,

Uważam, że właśnie w tym tkwi problem.

but if you were allowed to be operating in a mastery framework,

Lecz jeśli przestawimy się na ideę opanowania materiału,

if you were allowed to really take agency over your learning,

jeśli skupimy się bardziej na nauce,

and when you get something wrong,

to nawet gdy coś pójdzie źle,

embrace it -- view that failure as a moment of learning --

nie szkodzi - porażka to część nauki.

that number, the percent that could really master calculus

Procent osób zdolnych do opanowania całek i rachunku różniczkowego,

or understand organic chemistry,

zrozumienia chemii organicznej

może być wiele bliższa 100%.

is actually a lot closer to 100 percent.

And this isn't even just a "nice to have."

To nie jest jakieś pobożne życzenie,

uważam to za imperatyw społeczny.

I think it's a social imperative.

We're exiting what you could call the industrial age

Epoka industrialna się kończy

and we're going into this information revolution.

i wchodzimy w rewolucję informatyczną.

And it's clear that some things are happening.

To jasne, że coś się dzieje.

In the industrial age, society was a pyramid.

W epoce industrialnej społeczeństwo było piramidą.

At the base of the pyramid, you needed human labor.

Na spodzie potrzebowano wielu pracowników fizycznych,

w środku przetwarzała informacje

In the middle of the pyramid, you had an information processing,

a bureaucracy class,

klasa biurokratyczna,

a na szczycie byli posiadacze kapitału,

and at the top of the pyramid, you had your owners of capital

and your entrepreneurs

przedsiębiorcy

and your creative class.

i klasa kreatywna.

But we know what's happening already,

Wiemy jednak, co już zaczyna się dziać,

as we go into this information revolution.

bo weszliśmy już w rewolucję informacyjną.

The bottom of that pyramid, automation, is going to take over.

W dolnej części piramidy pojawiła się automatyzacja.

Even that middle tier, information processing,

W środkowej podobnie,

komputery dobrze przetwarzają informacje.

that's what computers are good at.

So as a society, we have a question:

Musimy więc zadać sobie pytanie:

All this new productivity is happening because of this technology,

Kto korzysta z tych wszystkich dobrodziejstw technologicznych

but who participates in it?

poprawiających produktywność?

Czy są to ludzie ze szczytu piramidy?

Is it just going to be that very top of the pyramid, in which case,

A jeśli tak, to co robi reszta?

what does everyone else do?

How do they operate?

Jak oni funkcjonują?

Or do we do something that's more aspirational?

A może zrobimy coś ambitniejszego?

Do we actually attempt to invert the pyramid,

Może odwrócimy piramidę,

where you have a large creative class,

gdzie klasa kreatywna będzie duża

where almost everyone can participate as an entrepreneur,

i prawie każdy będzie przedsiębiorcą,

an artist, as a researcher?

artystą i badaczem?

And I don't think that this is utopian.

Nie uważam, że to utopia.

I really think that this is all based on the idea

Naprawdę sądzę, że pomysł

pozwolenia ludziom na wykorzystanie własnego potencjału

that if we let people tap into their potential

by mastering concepts,

przez uczenie się zagadnień,

by being able to exercise agency over their learning,

przez przejęcie kontroli nad swoją nauką,

that they can get there.

może tę piramidę odwrócić.

And when you think of it as just a citizen of the world,

Dla obywatela świata

it's pretty exciting.

to ekscytująca myśl.

I mean, think about the type of equity we can we have,

Będzie można wyrównać szanse

and the rate at which civilization could even progress.

i osiągnąć równowagę rozwoju cywilizacji.

And so, I'm pretty optimistic about it.

Patrzę na te zagadnienia bardzo optymistycznie.

I think it's going to be a pretty exciting time to be alive.

Myślę, że najbliższa przyszłość będzie bardzo ekscytująca.

Dziękuję,

Thank you.

(Applause)

(Brawa)