Alan Russell: The potential of regenerative medicine

Translator: David Machakhelidze Reviewer: Michael Kaulashvili

I'm going to talk to you today about

დღეს მე მოგითხრობთ იმის შესახებ,

hopefully converting fear into hope.

თუ როგორ გადავაქციოთ შიში იმედად.

When we go to the physician today --

როცა მივდივართ ექიმთან,

when we go to the doctor's office and we walk in,

და შევდგამთ ფეხს მის კაბინეტში

there are words that we just don't want to hear.

არის სიტყვები, რომლის მოსმენაც არ გვინდა.

There are words that we're truly afraid of.

არის სიტყვები, რომლებისაც ნამდვილად გვეშინია.

Diabetes, cancer, Parkinson's, Alzheimer's,

დიაბეტი, კიბო, პარკინსონი, ალცჰეიმერი,

heart failure, lung failure --

გულისა და ფილტვების უკმარისობა.

things that we know are debilitating diseases,

ეს არის დაავადებები, რომლებიც გვაუძლურებს.

for which there's relatively little that can be done.

რომლებთანაც ვერაფერს გავხდებით.

And what I want to lay out for you today is

და მე მინდა თქვენ წარმოგიდგინოთ დღეს

a different way of thinking about how to treat debilitating disease,

განსხვავებული აზრი და მეთოდი თუ როგორ უნდა ვებრძოლოთ ამ დაავადებებს,

why it's important,

რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი.

why without it perhaps our health care system will melt down

რატომ შეიძლება ამის გამო ჩვენი ჯანდაცვის სისტემა დაინგრეს,

if you think it already hasn't,

თუ თქვენ არ ფიქრობთ, რომ ის უკვე დაინგრა.

and where we are clinically today, and where we might go tomorrow,

სად ვართ ჩვენ კლინიკური თვალსაზრისით დღეს და სად ვიქნებით ხვალ.

and what some of the hurdles are.

და რა გვიშლის წინსვლაში.

And we're going to do all of that in 18 minutes, I promise.

და ჩვენ ამას 18 წუთში მოვახერხებთ, პირობას გაძლევთ.

I want to start with this slide,

მე მინდა დავიწყო ამ სლაიდით,

because this slide sort of tells the story the way Science Magazine thinks of it.

იმიტომ რომ ამ სლაიდში ასახულია თუ რას ფიქრობს Science Magazine ამის შესახებ.

This was an issue from 2002

ეს არის 2002 წლის ნომერი,

that they published with a lot of different articles on the bionic human.

რომელშიც დაიბეჭდა მრავალი სტატია ხელოვნურ ადამიანზე.

It was basically a regenerative medicine issue.

ეს იყო ნომერი რეგენერაციულ მედიცინის შესახებ.

Regenerative medicine is an extraordinarily simple concept

რეგენერაციული მედიცინა ძალიან მარტივი იდეაა

that everybody can understand.

ყველასთვის ადვილად გასაგები.

It's simply accelerating the pace at which the body heals itself

ესა არის ტემპის აჩქარება, რითაც სხეული კურნავს საკუთარ თავს

to a clinically relevant timescale.

კლინიკურად მისაღები დროის მონაკვეთში.

So we know how to do this in many of the ways that are up there.

ჩვენ ვიცით თუ როგორ მივაღწიოთ ამას უამრავი არსებული საშუალებებით.

We know that if we have a damaged hip, you can put an artificial hip in.

ჩვენ ვიცით რომ თუ გვაქვს დაზიანებული მენჯ-ბარძაყის სახსარი,ის შეიძლება შევცვალოთ ხელოვნურით.

And this is the idea that Science Magazine used on their front cover.

და ეს არის იდეა რომელიც Science Magazine გამოსახა ჟურნალის ყდაზე

This is the complete antithesis of regenerative medicine.

ეს არის რეგენერაციული მედიცინის სრული ანტითეზისი.

This is not regenerative medicine.

ეს არ არის რეგენერაციული მედიცინა.

Regenerative medicine is what Business Week put up

რეგენერაციული მედიცინა არის ის რაც გამოაქვეყნა Business Week-მა

when they did a story about regenerative medicine not too long ago.

როცა მათ დაწერეს სტატია რეგენერაციულ მედიცინაზე ცოტა ხნის წინ

The idea is that instead of figuring out how to ameliorate symptoms

იდეა იმაში მდგომარეობს რომ იმის ნაცვლად რომ გავარკვიოთ თუ, როგორ ვებრძოლოთ სიმპტომებს

with devices and drugs and the like --

მოწყობილობებითა და წამლებით, და ასე შემდეგ -

and I'll come back to that theme a few times --

და ამ თემას რამდენიმეჯერ დავუბრუნდები -

instead of doing that, we will regenerate lost function of the body

ამის მაგივრად ჩვენ რეგენერაციას ვუკეთებთ სხეულის დაკარგულ ფუნქციებს

by regenerating the function of organs and damaged tissue.

კონკრეტული ორგანოს ფუნქციების და ქსოვილების რეგენერაციით.

So that at the end of the treatment,

ამ მეთოდით, მკურნალობის დასასრულს,

you are the same as you were at the beginning of the treatment.

თქვენ ისეთივე იქნებით, როგორც დასაწყისში.

Very few good ideas -- if you agree that this is a good idea --

ძალიან ცოტაა კარგი იდეები -- თუ დამეთანხმებითნ ეს კარგი იდეაა --

very few good ideas are truly novel.

ძალიან ცოტაა ჭეშმარიტად ახალი იდეები.

And this is just the same.

და ესეც ზუსტად ასეთივეა

If you look back in history,

თუ ისტორიას გადავხედავთ,

Charles Lindbergh, who was better known for flying airplanes,

ჩარლზ ლინდბერგი -- რომელიც ცნობილი იყო როგორც მფრინავი -

was actually one of the first people

იყო პირველი იმათთაგანი ალექსის კარელთან ერთად

along with Alexis Carrel, one of the Nobel Laureates from Rockefeller,

რომლებიც გახდნენ ნობელის პრემიის ლაურეატები როკფელერებისგან,

to begin to think about, could you culture organs?

რომლებამც დაიწყეს ფიქრი, შეიძლება თუ არა გამოვზარდოთ ორგანოები?

And they published this book in 1937,

და მათ 1937 წელს გამოქვეყნეს წიგნი,

where they actually began to think about,

სადაც მათ ფაქტიურად დაიწყეს ფიქრი იმაზე,

what could you do in bio-reactors to grow whole organs?

თუ რისი გაკეთება შეიძლება ბიო-რეაქტორში, რომ გამოვზარდოთ ორგანოები?

We've come a long way since then.

მას შემდეგ დიდი დრო გავიდა.

I'm going to share with you some of the exciting work that's going on.

მე მინდა დღეს მიმდინარე ძალიან საინტერესო კვლევის ნაწილი გაგიზიაროთ.

But before doing that, what I'd like to do

მაგარმ სანამ ამას გავაკეთებ მე მინდა

is share my depression about the health care system

გამოვხატო ჩემი უკმაყოფილება ჯანმრთელობის დაცვის სისტემის მიმართ

and the need for this with you.

და ამის საჭიროება თქვენც დაგანახოთ.

Many of the talks yesterday talked about

ბევრ გუშინდელ გამოსვლაში ითქვა იმის შესახებ თუ როგორ

improving the quality of life, and reducing poverty,

გავაუმჯობესოთ სიცოცხლის ხარისხი და შევამციროთ სიღარიბე.

and essentially increasing life expectancy all around the globe.

და გავზარდოთ სიცოცხლის ხანგრძლივობა მთელს პლანეტაზე.

One of the challenges is that the richer we are, the longer we live.

ერთ ერთი გამოწვევა არის ის რომ, რამდენადაც მდიდრები ვართ მით უფრო მეტ ხანს ვცოცხლობთ.

And the longer we live, the more expensive it is

რაც უფრო მეტ ხანს ვცოცხლობთ, მით უფრო ძვირი გვიჯდება იმ

to take care of our diseases as we get older.

დაავედებების მკურნალობა დაბერებამდე.

This is simply the wealth of a country

ეს არის მარტივი შეფარდებაა ქვეყნის სიმდიდრესა და

versus the percent of population over the age of 65.

65 წელს გადაცილებული მოსახლეობის რაოდენობას შორის.

And you can basically see that the richer a country is,

მარტივი შესამჩენვია ის რომ რაც უფრო მდიდარია ქვეყანა

the older the people are within it.

მით უფრო მეტი ასაკოვანი ხალხი ცხოვრობს იქ.

Why is this important?

რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?

And why is this a particularly dramatic challenge right now?

რატომ არის ასეთი დრამატული ეს პრობლემა ახლა?

If the average age of your population is 30,

თუ მოსახლეობის საშუალო ასაკი არის 30,

then the average kind of disease that you have to treat

მაშინ საშუალო დაავადებების ტიპი რომელსაც ვებრძვით

is maybe a broken ankle every now and again,

ძეიძლება იყოს დრო და დრო ტერფის მოტეხილობა,

maybe a little bit of asthma.

ცოტაოდენი ასთმა.

If the average age in your country is 45 to 55,

თუ საშუალო ასაკი თქვენს ქვეყანაში არის 45 დან 55 წლამდე

now the average person is looking at diabetes,

საშუალოდ გავრცელებული დაავადება არის დიაბეტი,

early-onset diabetes, heart failure, coronary artery disease --

ნაადრევი დიაბეტი, გულის დაავადებები, კორონარული არტერიების დაავადებები.

things that are inherently more difficult to treat,

დაავადებები რომელიბიც პრინციპულად უფრო ძნელი დასამარცხებელია

and much more expensive to treat.

და უფრო ძვირია.

Just have a look at the demographics in the U.S. here.

შეერთებული შტატების დემოგრაფიას რომ გადავხედოთ

This is from "The Untied States of America."

ეს არის "The United States of America."-მონაცემები

In 1930, there were 41 workers per retiree.

1930 წელს ერთ პენსიონერზე 41 მოსამსახურე მოდიოდა.

41 people who were basically outside of being really sick,

41 ადამიანი რომელიც არ იყო ძალიან მძიმედ ავად,

paying for the one retiree who was experiencing debilitating disease.

იხიდნენ გადასახადს ერთი დაავადებული პენსიონერისთვის.

In 2010, two workers per retiree in the U.S.

2010 წელს, 2 მოსამსახურე ერთ პენსიონერზე აშშ-ში.

And this is matched in every industrialized, wealthy country in the world.

და იგივეა ყველა განვითარებულ, მდიდარ ქვეყანაში მთელს მსოფლიოში.

How can you actually afford to treat patients

როგორ უნდა მოხერხდეს პაციენტების განკურნება,

when the reality of getting old looks like this?

როცა დაბერების რეალობა ასე გამოიყურება?

This is age versus cost of health care.

ეს არის ასაკის და მურნალობის ხარჯების შეფარდება.

And you can see that right around age 45, 40 to 45,

სადც ჩანს, რომ 45 დან 45 წლამდე არის

there's a sudden spike in the cost of health care.

საფასურის მკვეთრი ზრდა.

It's actually quite interesting. If you do the right studies,

ეს მართლაც საინტერესოა - თუ კარგად დავაკვირდებით,

you can look at how much you as an individual spend on your own health care,

შეიძლება ვნახოთ ხარჯები სამედიცინო მომსახურებაზე,

plotted over your lifetime.

სიცოცხლის განმავლობაში.

And about seven years before you're about to die, there's a spike.

დაახლოებით 7 წლით ადრე სიკვდილამდე ფიქსირდება მკვეთრი ზრდა.

And you can actually --

და ფაქტიურად შეიძლება -

(Laughter)

(სიცილი)

-- we won't get into that.

- მოდით არ ჩავუღრმავდეთ ამას.

(Laughter)

(სიცილი)

There are very few things, very few things that you can really do

ძალიან ცოტა, ძალიან ცოტა რამ შეიძლება გაკეთდეს

that will change the way that you can treat these kinds of diseases

რომ შევცვალოთ ასეთი ავადმყოფობების მკურნალობის მეთოდები

and experience what I would call healthy aging.

და გამოვცადოთ, ის რასაც მე ვეძახი ჯანმრთელ დაბერებას.

I'd suggest there are four things,

მე ვფიქრობ, რომ არის 4 მეთოდი.

and none of these things include an insurance system or a legal system.

და ერთი მათგანი არ ითვალისწინებს დაზღვევასა და სამართლებრივ სისტემას.

All those things do is change who pays.

ეს სისტემები განსაზღვრავენ გადამხდელს.

They don't actually change what the actual cost of the treatment is.

ისინი სინამდვილეში არ ცვლიან მკურნალობის ფაქტიურ საფასურს.

One thing you can do is not treat. You can ration health care.

ასევე შეიძლება არ ვიმკურნალოთ. შეიძლება მკურნალობის ნორმირება.

We won't talk about that anymore. It's too depressing.

მაგრამ ამის შესახებ მეტს არ ვისაუბრებ. ეს ძალიან მოსაწყენია.

You can prevent.

შესაძლებელია აღკვეთა.

Obviously a lot of monies should be put into prevention.

ცხადია, რომ პროფილაქტიკაზე უნდა დაიხარჯოს ბევრი ფული.

But perhaps most interesting, to me anyway, and most important,

მაგრამ ყველაზე საინტერესო და მნიშვნელოვანი, თუნდაც ჩემთვის,

is the idea of diagnosing a disease much earlier on in the progression,

არის ავადმყოფობების დიაგნოსტირება განვითარების საწყის სადიებში,

and then treating the disease to cure the disease

და შემდგომ მისი მკურნალობა,

instead of treating a symptom.

და არა სიმპტომებთან ბრძოლა.

Think of it in terms of diabetes, for instance.

მოდით ამ კუთხით შევხედოთ დიაბეტს.

Today, with diabetes, what do we do?

რას ვაკეთებთ დღეს დიაბეტთან მიმართებაში?

We diagnose the disease eventually, once it becomes symptomatic,

ჩვენ მის დიაგნოსტიკას ვახდენთ მას შემდეგ რაც ის ხდება სიმპტომატური,

and then we treat the symptom for 10, 20, 30, 40 years.

და შემდეგ ვკურნავთ სიმპტომებს 10, 20, 30, 40 წლის განმავლობაში.

And we do OK. Insulin's a pretty good therapy.

და ყველაფერი რიგზეა. ინსულინი საკმაოდ კარგი წამალია.

But eventually it stops working,

მაგრამ უცებ ის არ მოქმედებს.

and diabetes leads to a predictable onset of debilitating disease.

და დიაბეტს მივყავართ ნაწინასწარმეტყველებ დამაუძლურებელ ავადმყოფობამდე.

Why couldn't we just inject the pancreas with something

რატომ არ შეგვყვას კუჭქვეშა ჯირკვალში ნივთიერება

to regenerate the pancreas early on in the disease,

ადრეულ სტადიებზე რეგენერაციისათვის,

perhaps even before it was symptomatic?

თუნდა მანამდე სანამ ის სიმპტომატური გახდება?

And it might be a little bit expensive at the time that we did it,

ეს შეიძლება ცოტათი ძვირიც იყოს, როცა ამას დავიწყებთ

but if it worked, we would truly be able to do something different.

მაგრამ თუ გაამართლებს, ეს ძალიან დიდი მიღწევა იქნება.

This video, I think, gets across the concept that I'm talking about quite dramatically.

ჩემი თვალსაზრისით, ეს ვიდეო ძალიან ეფექტურ წარმოდგენას გვიქმნის იმაზე თუ რას ვამბობ მე.

This is a newt re-growing its limb.

ეს არის ტრიტონი, ის თავიდან ზრდის მის კიდურს.

If a newt can do this kind of thing, why can't we?

თუ ეს შეუძლია ტრიტონს. რატომ არ შეგვიძლია ჩვენ?

I'll actually show you some more important features

სინამდვილეში მინდა დაგანახოთ უფრო მნიშვნელოვანი მომენტები

about limb regeneration in a moment.

კიდურების რეგენერაცია წამში.

But what we're talking about in regenerative medicine

მაგრამ ის, რასაც ჩვენ ვამბობთ რეგენერაციულ მედიცინაში -

is doing this in every organ system of the body,

არის იგივე სხეულის სისტემაში შემავალი ორგანოებისთვის,

for tissues and for organs themselves.

ქსოვილებისთვის და თვით ორგანოებისთვის.

So today's reality is that if we get sick,

რა ხდება სინამდვილეში - თუ დავსნეულდით,

the message is we will treat your symptoms,

ჩვენ უნდა ვუმკურნალოთ სიმპტომებს,

and you need to adjust to a new way of life.

და მივეჩვიოთ ცხოვრების ახალ პირობებს.

I would pose to you that tomorrow --

მე გეტყვით თქვენ, რომ ხვალ --

and when tomorrow is we could debate,

როდის იქნება ხვალ ამაზე შეიძლება ვიდაოთ,

but it's within the foreseeable future --

მაგრამ უახლოეს მომავალში --

we will talk about regenerative rehabilitation.

ჩვენ ვისაუბრებთ რეგენარაციულ რეაბილიტაციაზე.

There's a limb prosthetic up here,

ეს არის კიდურის პროთეზი,

similar actually one on the soldier

იმის მსგავსი, როგორიც ჯარისკაცს აქვს,

that's come back from Iraq.

რომელიც ერაყიდან დაბრუნდა...

There are 370 soldiers that have come back from Iraq that have lost limbs.

იქ არის 370 ჯარისკაცი, რომლებმაც ერაყში კიდურები დაკარგეს.

Imagine if instead of facing that, they could actually

წარმოიდგინეთ, პროთეზის ნაცვლად მათ,

face the regeneration of that limb.

რომ შეეძლოთ კიდურების რეგენერაცია.

It's a wild concept.

ეს გიჟური იდეაა.

I'll show you where we are at the moment in working towards that concept.

მე გაჩვენებთ, თუ სად ვართ ამ იდეაზე მუშაობის პროცესში.

But it's applicable, again, to every organ system.

ამის გამოყენება შეიძლება ორგანოების ნებისმიერი სისტემისათვის.

How can we do that?

როგორ შევძელბთ ამას?

The way to do that is to develop a conversation with the body.

ამის გაკეთება შეიძლება სხეულთან კომუნიკაციის დამყარებით.

We need to learn to speak the body's language.

ჩვენ უნდა ვისწავლოთ სხეულის ენაზე საუბარი.

And to switch on processes that we knew how to do when we were a fetus.

და ჩავრთოთ პროცესები, რომელთა ჩართვაც შეგვეძლო სანამ ებრიონები ვიყავით.

A mammalian fetus, if it loses a limb during the first trimester of pregnancy,

ძუძუმწოვარის ემბრიონი, თუ დაკარგავს კიდურს ორსულობის პირველ ტრიმესტრში,

will re-grow that limb.

თავიდან გამოიზრდის მას.

So our DNA has the capacity to do these kinds of wound-healing mechanisms.

ამგვარად, ჩვენს დნმ-ს აქვს ჭრილობების მკურნალობის მექანიზმი.

It's a natural process,

ეს ბუნებრივი პროცესია,

but it is lost as we age.

და ის ქრება, როცა ჩვენ ვიზრდებით.

In a child, before the age of about six months,

ბავშვი, დაახლოებით 6 თვემდე,

if they lose their fingertip in an accident,

თუ შემთხვევით დაკარგავს თითის წვერს,

they'll re-grow their fingertip.

მას ახალი თითის წვერი გამოეზრდება.

By the time they're five, they won't be able to do that anymore.

ხუთი წლის ბავშვს კი ეს უკვე არ შეუძლია.

So to engage in that conversation with the body,

იმისათვის, რომ დავიწყოთ სხეულთან დიალოგი

we need to speak the body's language.

უნდა ვისაუბროთ მის ენაზე.

And there are certain tools in our toolbox that allow us to do this today.

და ჩვენ გვაქვს ინსტრუმენტები, რომელიც ამის საშუალებას გვაძლევს უკვე დღეს.

I'm going to give you an example of three of these tools

მე მოგიყვანთ სამი ასეთი ინსტრუმენტის მაგალითს,

through which to converse with the body.

რომლის დახმარებითაც ჩვენ შეგვიძლია ვესაუბროთ სხეულს.

The first is cellular therapies.

პირველი - უჯრედული თერაპია.

Clearly, we heal ourselves in a natural process,

რა თქმა უნდა, ჩვენ ჩვენს თავს ბუნებრივად ვმკურნალობთ,

using cells to do most of the work.

და უმთავრესად უჯრედების საშუალებით.

Therefore, if we can find the right cells

ამიტომაც, თუ ვიპოვით საჭირო უჯრედებს

and implant them in the body, they may do the healing.

და მოვახდენთ მათ იმპლანტაციას სხეულში, მათ შეიძლება გვიმკურნალონ.

Secondly, we can use materials.

მეორე, ჩვენ შეგვიძლია მატერიალების გამოყენება.

We heard yesterday about the importance of new materials.

გუშინ ჩვენ გავიგეთ ახალი მატერიალების მნიშვნელობის შესახებ.

If we can invent materials, design materials,

ჩვენ რომ შეგვეძლოს მატერიალების გამოგონება, მატერიალების შემუშავება,

or extract materials from a natural environment,

ან ბუნებრივი გარემოდან მათი გამოცალკევება,

then we might be able to have those materials induce the body to heal itself.

მაშინ ჩვენ შევძლებდით ამ მატერიალებით დაგვერწმუნებინნა სხეული, რომ განეკურნა საკუთარი თავი.

And finally, we may be able to use smart devices

და ბოლოს, ჩვენ შეგვეძლებოდა გამოგვეყენებინა ჭკვიანი მოწყობილობები

that will offload the work of the body and allow it to heal.

რომლებიც განტვირთავენ სხეულს და მისცემენ განკურნების საშუალებას.

I'm going to show you an example of each of these,

მე გაჩვენებთ ყოველი მაგალითის შესაბამის მაგალითს,

and I'm going to start with materials.

და დავიწყებ მატერიალებით.

Steve Badylak -- who's at the University of Pittsburgh --

სტივ ბაიალკას - პიტსბურგის უნივერსიტეტიდან -

about a decade ago had a remarkable idea.

დაახლოებით ათი წლის წინ ჰქონდა შესანიშნავი იდეა.

And that idea was that the small intestine of a pig,

და ეს იდეა მდგომარეობდა იმაში, რომ ღორის წვრილი ნაწლავი,

if you threw away all the cells,

თუ გადავყრით ყველა უჯრედს,

and if you did that in a way that allowed it to remain biologically active,

და თუ გავაკეთებთ ამას, როცა ის ბიოლოგიურად აქტიურია,

may contain all of the necessary factors and signals

შესაძლოა შეიცავს ყველა საჭირო ფაქტორასა და სიგნალს

that would signal the body to heal itself.

რომლებიც განკურნების სიგნალს მისცემენ სხეულს.

And he asked a very important question.

და მან დასვა მნიშვნელოვანი კითხვა.

He asked the question,

მან დასვა კითხვა,

if I take that material, which is a natural material

თუ ავიღებთ ასეთ მატერიალს, რომელიც არის ბუნებრივი მატერიალი,

that usually induces healing in the small intestine,

რომელიც ჩვეულებრივ იწვევს შეხორცებას წვრილ ნაწლავში,

and I place it somewhere else on a person's body,

და მოვათავსოთ ის კიდე სადმე ადამიანის სხეულში,

would it give a tissue-specific response,

მოგვცემს თუ არა ქსოვილის სპეცოფიურ რეაქციას?

or would it make small intestine if I tried to make a new ear?

თუ გამოგვივა პატარა კუჭი, როცა ვცდილობთ ახალი ყურის გამოზრდას?

I wouldn't be telling you this story if it weren't compelling.

მე არ მოგიყვებოდით ამ ისტორიას, რომ არ ყოფილიყო ის დამაჯერებელი.

The picture I'm about to show you

სურათი რომლის ჩვენებაც მინდა -

is a compelling picture.

(სიცილი)

(Laughter)

- დამაჯერებელი სურათი.

However, for those of you that are even the slightest bit squeamish --

თუცმა, იმათთვის ვინც ცოტათი მაინც მიდრეკილია პირღებინებისკენ -

even though you may not like to admit it in front of your friends --

და მიუხედავად იმისა რომ არ გინდათ ამის აღიარება მეგობრებთან -

the lights are down. This is a good time to look at your feet,

შუქი ჩამქარალია. ყველაზე კარგი დროა დახედოთ თქვენს ფეხებს,

check your Blackberry, do anything other than look at the screen.

შეამოწმოთ სმარტფონი, გააკეთოთ რამე რომ არ უყუროთ ეკრანს.

(Laughter)

(სიცილი)

What I'm about to show you is a diabetic ulcer.

რისი ჩვენებაც მინდა - ეს არის დიაბეტური წყლული.

And although -- it's good to laugh before we look at this.

და მუხედავად ამისა - უკეთესია გავიცინოთ მანამ სანამ ვნახავთ.

This is the reality of diabetes.

ეს დიაბეტის რეალობაა.

I think a lot of times we hear about diabetics, diabetic ulcers,

მე ვფიქრობ, როცა ჩვენ ხშირად გვესმის დიაბეტიანებზე, დიაბეტურ წყლულებზე,

we just don't connect the ulcer with the eventual treatment,

ჩვენ არ ვუკავშირებთ წყლულს შესაძლო მკურნალობას,

which is amputation, if you can't heal it.

ანუ ამპუტაცია, თუ შეუძლებელია განკურნება.

So I'm going to put the slide up now. It won't be up for long.

მე გაჩვენებთ სლაიდს. ცოტა ხნით.

This is a diabetic ulcer. It's tragic.

ეს არის დიაბეტური წყლული. ეს საშინელებაა.

The treatment for this is amputation.

მკურნალობა - ამპუტაცია.

This is an older lady. She has cancer of the liver as well as diabetes,

ეს ხნიერი ქალია. მას ღვიძლის კიბო აქვს დიაბეტთან ერთად,

and has decided to die with what' s left of her body intact.

და გადწყვიტა სიკვდილი იმით თუ რაც დარჩა მისი სხეულისგან ხელუხლებელი.

And this lady decided, after a year of attempted treatment of that ulcer,

და ამ ქალმა გადაწყვიტა, წყლულის ერთ წლიანი მკურნალობის მცდელობების შემდეგ,

that she would try this new therapy that Steve invented.

მოსინჯოს სტივის მიერ გამოგონილი ახალი მკურნალობა.

That's what the wound looked like 11 weeks later.

აი როგორ გამოიყურებოდა ის 11 კვირის შემდეგ.

That material contained only natural signals.

ეს მატერიალი შეგებოდა მხოლოდ ბუნებრივი სიგნალებისგან.

And that material induced the body to switch back on a healing response

და ამ მატერიალმა გააღვიძა სხეულის მკურნალობის რეაქცია

that it didn't have before.

რომელიც აქამდე არ იყო.

There's going to be a couple more distressing slides for those of you --

იქნება კიდევ რამოდენიმე უფრო სამწუხარო სლაიდს მათთვის თქვენს შორის -

I'll let you know when you can look again.

გეტყვით როცა შეგიძლიათ შეხედოთ.

This is a horse. The horse is not in pain.

ეს არის ცხენი. ცხენს არ ტკივა.

If the horse was in pain, I wouldn't show you this slide.

ცხენისვის ეს რომ მტკივნეული ყოფილიყო, არ გაჩვენებდით ამ სლაიდს.

The horse just has another nostril that's developed

ამ ცხენს უბრალოდ აქვს კიდევ ერთი ნესტო, რომელიც გამოეზარდა,

because of a riding accident.

ჯირითის დროს მიღებული ტრავმის შემდეგ.

Just a few weeks after treatment --

მკურნალობიდან სულ რაღაც რამოდენიმე კვირის შემდეგ --

in this case, taking that material, turning it into a gel,

ამ შემთხვევაში, ამიღეთ ის მატერიალი და გადავაქციეთ ის ჟელედ,

and packing that area, and then repeating the treatment a few times --

ამოვავსეთ ეს ადგილი და გავიმეორეთ მკურნალობა რამოდენიმეჯერ -

and the horse heals up.

და ცხენი გამოჯანმრთელდა.

And if you took an ultrasound of that area, it would look great.

და თუ გავაკეთებთ ამ ადგილის ექოსკოპიას, ყველაფერი რიგზე იქნება.

Here's a dolphin where the fin's been re-attached.

აქ არის დელფინი, რომელსაც მიამაგრეს ფარფლი.

There are now 400,000 patients around the world

მიმდინარე დროისთვის 400 000 პაციენტი მთელს მსოფლიოში

who have used that material to heal their wounds.

იყენებს ამ მატერიალს ჭრილობების შესახორცებლად.

Could you regenerate a limb?

შეიძლება თუ არა კიდურების რეგენერაცია?

DARPA just gave Steve 15 million dollars to lead an eight-institution project

DARPA-მ გამოუყო სტივს 15 მილიონი დოლარი რომ განახორციელოს პროექტი,

to begin the process of asking that question.

რითაც დაიყებს ამკითხვაზე პასუხის ძიებას.

And I'll show you the 15 million dollar picture.

და მე გაჩვნებთ სურათს რომელიც 15 მილიონი ღირს.

This is a 78 year-old man who's lost the end of his fingertip.

ეს 78 წლის ადამიანია, რომელმაც თითის წვერი დაკარგა.

Remember that I mentioned before the children who lose their fingertips.

გახსოვთ, ადრე გითხარით ბავშვების შესახებ, რომლებმაც თითის წვერები დაკარგეს.

After treatment that's what it looks like.

აი როგორ გამოიყურება ეს მკურნალობის შემდეგ.

This is happening today.

ეს დღესაც ხდება.

This is clinically relevant today.

ეს დღეს კლინიკურადაა დამტკიცებული.

There are materials that do this. Here are the heart patches.

არის მატერიალები, რომლებიც ამას აკეთებს. არის სკერებლები გულისთვის.

But could you go a little further?

მაგრამ შეიძლება თუ არა წავიდეთ უფრო წინ?

Could you, say, instead of using material,

შეიძლება თუ არა, მატერიალების გამოყენების ნაცვლად

can I take some cells along with the material,

გამოვიყენოთ რამოდენიმე უჯრედი მატერიალთან ერთად,

and remove a damaged piece of tissue,

და მოვაშოროთ ქსოვილის დაზიანებული ნაწილები,

put a bio-degradable material on there?

მოვათავსოთ ბიო-გამხრწნელი მატერიალი?

You can see here a little bit of heart muscle beating in a dish.

აქ ვხედავთ გულის კუნთის პატარა ნაჭერს ჭურჭელში.

This was done by Teruo Okano at Tokyo Women's Hospital.

ეს ტერუო ოკანომ გააკეთა ტოკიოს ქალთა საავადმყოფოში.

He can actually grow beating tissue in a dish.

მას ფაქტიურად შეუძლია ჭურჭელში გამოზარდოს მფეთქავი უჯრედები.

He chills the dish, it changes its properties

ის აციებს ჭურჭელს და ის იცვლის მის თვისებებს,

and he peels it right out of the dish.

რის შემდეგაც გადმოაქვს ის ჭურჭლიდან.

It's the coolest stuff.

ეს ძალიან მაგარია.

Now I'm going to show you cell-based regeneration.

ახლა მინდა გაჩვენოთ უჯრედზე-დაფუძნებული რეგენერაცია.

And what I'm going to show you here

და რაც მინდა გაჩვენოთ ეს არის

is stem cells being removed from the hip of a patient.

ღეროვანი უჯრედები, რომლებიც პაციენტის ბარძაყიდანაა ამოღებული.

Again, if you're squeamish, you don't want to watch.

ისევ, თუ თქვენ სუსტად გრძნობთ თავს, არ უყუროთ.

But this one's kind of cool.

მაგრამ ეს ძალიან მაგარია.

So this is a bypass operation, just like what Al Gore had,

ეს არის შუნტირების ოპერაცია, იმის მსგავსი როგორც ალ გორს ჰქონდა,

with a difference.

ცოტა განსხვავებით.

In this case, at the end of the bypass operation,

ამ შემთხვევაში, შუნტირების ოპერაციის ბოლოში,

you're going to see the stem cells from the patient

თქვენ ნახავთ პაციენტის ღეროვან უჯრედებს

that were removed at the beginning of the procedure

რომლებიც ოპერაციის დასაწყისში იქნა ამოღებული

being injected directly into the heart of the patient.

მოთავსდება პირდაპირ პაციენტის გულში.

And I'm standing up here because at one point

და მე აქ ვდგავარ იმიტომ, რომ გაჩვენოთ

I'm going to show you just how early this technology is.

თუ რამდენად ნაადრევია ეს ტექნოლოგია ჯერ.

Here go the stem cells, right into the beating heart of the patient.

აი ღეროვანი უჯრედები, პირდაპირ პაციენტის მფეთქავ გულში.

And if you look really carefully,

და თუ ყურადღებით დააკვირდებით,

it's going to be right around this point

ის უნდა მოთავსდეს ამ წერტილის გარშემო

you'll actually see a back-flush.

თქვენ ხედავთ უკუ-დინებას.

You see the cells coming back out.

თქვენ ხედავთ ღეროვან უჯრედებს რომლებიც უკან ბრუნდება.

We need all sorts of new technology, new devices,

ჩვენ გვჭირდება უახლესი ტექნოლოგიები, ახალი მოწყობილობები,

to get the cells to the right place at the right time.

რომ მოვათავსოთ უჯრედები საჭირო ადგილას საჭირო დროს.

Just a little bit of data, a tiny bit of data.

სულ ცოტა ინფორმაცია, ინფორმაციის მცირე ნაწილი.

This was a randomized trial.

ეს შემთხვევითი ექსპერიმენტი იყო.

At this time this was an N of 20. Now there's an N of about 100.

მაშინ ასეთი იყო 20-დან ერთი. ახლა დაახლოებით 100 დან ერთი.

Basically, if you take an extremely sick patient

ჩვეულებრივ, თუ ავიღებთ ექსტრემალურად ავადმყოფ პაციენტს

and you give them a bypass, they get a little bit better.

და გავუკეთებთ შუნტირებას, ისინი ცოტათი უკეთესად იგრძნობენ თავს.

If you give them stem cells as well as their bypass,

თუ გამოვიყენებთ ღეროვან უჯრედებს შუნტირებასთან ერთად,

for these particular patients, they became asymptomatic.

ამ კონკრეტულ პაციენტებს სიმპტომები არ გამოუჩნდება.

These are now two years out.

ეს 2 წლის წინ იყო.

The coolest thing would be is if you could diagnose the disease early,

უკეთესი იქნებოდა, რომ შესაძლებელი იყოს ამ ავადმყოფობების ადრეული დიაგნოსტიკა,

and prevent the onset of the disease to a bad state.

და მოვახერხოთ ვიწინასწარმეტყველოთ ავადმყოფობები გართულებებით.

This is the same procedure, but now done minimally invasively,

ეს ისეთივე პროცედურაა, მაგრამ უკვე მინიმალური ქირურგიული ჩარევით,

with only three holes in the body where they're taking the heart

სულ რაღაც 3 ჭრილობა სხეულზე, ვპოულობთ გულს

and simply injecting stem cells through a laparoscopic procedure.

და ვნერგავთ ღეროვან უჯრედებს.

There go the cells.

აი უჯრედები.

We don't have time to go into all of those details,

ჩვენ არ გვაქვს დრო შევეხოთ უფრო მეტ დეტალებს,

but basically, that works too.

თუმცა ესეც უკვე მუშაობს.

You can take patients who are less sick,

შეიძლება ავიღოთ ნაკლებად დაავადებული პაციენტი

and bring them back to an almost asymptomatic state

და დავაბრუნოთ ის ფაქტიურად უსიმპტომო მდგომარეობაში

through that kind of therapy.

ამისთანა მკურნალობით.

Here's another example of stem-cell therapy that isn't quite clinical yet,

აი კიდევ ერთი მაგალითი, როცა ვკურნავთ ღეროვანი უჯრედებით, მეთოდი ბოლომდე არ დახვეწილა ჯერ

but I think very soon will be.

მაგრამ მალე იქნება.

This is the work of Kacey Marra from Pittsburgh,

ეს არის კეისი მარას ნამუშევარი პიტსბურგიდან,

along with a number of colleagues around the world.

კოლეგების ჯგუფთან ერთად მთელი მსოფლიოდან.

They've decided that liposuction fluid,

მათ გადაწყვიტეს, რომ ლიპოსაქციის შემდეგ დარჩენილი სითხე,

which -- in the United States, we have a lot of liposuction fluid.

აქ ა.შ.შ.-ში ხშირად იკეთებენ ლიპოსაქციას.

(Laughter)

(სიცილი)

It's a great source of stem cells.

ეს არის ღეროვანი უკრედების კარგი წყარო.

Stem cells are packed in that liposuction fluid.

ისინი ძალიან ბევრია ამ სითხეში.

So you could go in, you could get your tummy-tuck.

ასე რომ შეგიძლიათ მოხვიდეთ და შეითხელოთ მუცელი.

Out comes the liposuction fluid,

მიირება სითხე,

and in this case, the stem cells are isolated and turned into neurons.

ამ შემთხვევაში ღეროვანი უჯრედები იზოლირებულია და გადაქვცეულია ნეირონებად.

All done in the lab.

ყველაფერი ლაბორატორიაში კეთდება.

And I think fairly soon, you will see patients being treated

და მე ვფიქრობ, ძალიან მალე ჩვენ ვნახავთ პაციენტების განკურნებას

with their own fat-derived, or adipose-derived, stem cells.

მათივე ღეროვანი უჯრედებით, რომელიც მიიღეა მათივე ცხიმიდან ან ლიპოციტებიდან.

I talked before about the use of devices

მე უკვე ვამბობდი, რომ მოწყობილობების გამოყენება

to dramatically change the way we treat disease.

შეძლებს საგრძნობლად შეცვალოს პაციენტების მკურნალობის პროცესი

Here's just one example before I close up.

და კიდევ ერთი მაგალითი, მანამ სანამ დავასრულებ.

This is equally tragic.

ეს ისევე ტრაგიკულია.

We have a very abiding and heartbreaking partnership

ჩვენ ძალიან მყარი და იმედის გამაცრუებელი თანამშრომლობა გვაქვს

with our colleagues at the Institute for Surgical Research in the US Army,

ჩვენს კოლეგებთან ა.შ.შ-ს სამხედრო საჰაერო ძალების ქირურგიული კვლევების ინსტიტუტიდან.

who have to treat the now 11,000 kids that have come back from Iraq.

რომლებსაცუწევთ 11 000 ერაყიდან დაბრუნებული ჯარისკაცების მკურნალობა.

Many of those patients are very severely burned.

ბევრ მათგანს აქვს ძალიან მძიმე დამწვრობები.

And if there's anything that's been learned about burn,

და თუ არის ის-რაც ჩვენ გავიგედ დამწვრობებზე,

it's that we don't know how to treat it.

ეს არის ის, რომ ჩვენ არ ვიცით მათი მკურნალობა.

Everything that is done to treat burn --

ის რაც გაკეთდა დამწვრობის მკურნალობისთვის -

basically we do a sodding approach.

უმთავრესად ჩვენ ვიყენებთ გადანერგვას

We make something over here,

ჯერ ჩვენ ვამზადებთ რაღაცას აქ

and then we transplant it onto the site of the wound,

და მერე ვნერგავთ დაზიანებულ ადგილზე

and we try and get the two to take.

და მერე ჩვენ ვცდილობთ მეორედ და მესამედ.

In this case here, a new, wearable bio-reactor has been designed --

ამ შემთხვევისთვის, არის შექმნილი ახალი ბიო-რეაქტორი --

it should be tested clinically later this year at ISR --

ის კლინიკურად უნდა შემოწმდეს გვიან ამ წელს ISR-ში --

by Joerg Gerlach in Pittsburgh.

იორგ ჰერლახის მიერ პიტსბურგიდან.

And that bio-reactor will lay down in the wound bed.

და ეს ბიო-რეაქტორი თავსდება დამწვრობის ზედაპირზე.

The gun that you see there sprays cells.

პოსტოლეტიდან, რომესაც ხედავთ, ასხურებენ უჯრედებს.

That's going to spray cells over that area.

ის ასხურებს უჯრედებს ზედაპირზე.

The reactor will serve to fertilize the environment,

რეაქტორი იმუშავებს როგორც გარემოს გამაფხვიერებელი,

deliver other things as well at the same time,

და ამასთანავე შეასრულებს სხვა ფუქციებსაც,

and therefore we will seed that lawn,

ასე და ამგვარად ჩვენ ვთესავთ ამ ნიადაგში

as opposed to try the sodding approach.

იმის მაგივრად რომ გადმოვნერგოთ.

It's a completely different way of doing it.

ეს სრულიად განსხვავებული მეთოდია.

So my 18 minutes is up.

აი ჩემი 18 წუთიც უახლოვდება დასასრულს.

So let me finish up with some good news,

ნება მომეცით დავასრულო კარგი სიახლეებით,

and maybe a little bit of bad news.

და შესაძლოა ცოტა ცუდითაც.

The good news is that this is happening today.

კარგი სიახლე - ეს ის არის რაც ხდება დღეს.

It's very powerful work.

ეს მნიშვნელოვანი საქმეა.

Clearly the images kind of get that across.

გამოსახულებები, გარკვეულ წილად ნათელ წარმოდგენას ქმნიან ამაზე.

It's incredibly difficult because it's highly inter-disciplinary.

ეს ძალიან ძნელია დისციპლინათაშორისი განსხვავებების მაღალი დონის გამო.

Almost every field of science engineering and clinical practice

ცოდნის თითქმის ყველა სფერო და კლინიკური პრაქტიკები

is involved in trying to get this to happen.

ამოქმედდა ამის რეალიზაციისთვის.

A number of governments, and a number of regions,

ზოგიერთი მთავრობა და რეგიონების ჯგუფი

have recognized that this is a new way to treat disease.

აღიარებს, რომ ეს არის ავადმყოფობების მკურნალობის ახალი მეთოდი.

The Japanese government were perhaps the first,

იაპონიის მთავრობა პირველი იყო ამაში,

when they decided to invest first 3 billion,

როცა მათ 3 მილიარდის ინვესტიცია ჩადეს,

later another 2 billion in this field.

და მოგიანებით კიდევ 2 მილიარდი დაამატეს.

It's no coincidence.

ეს დამთხვევა არ არის.

Japan is the oldest country on earth in terms of its average age.

იაპონია - ყველაზე მოხუცი ქვეყანაა მსოფლიოში თუ საშუალო ასაკის თვალსაზრისით შევხედავთ.

They need this to work or their health system dies.

მათ ეს სჭირდებათ, თუ არა და მათი ჯანდაცვის სისტემა მოკვდება.

So they're putting a lot of strategic investment focused in this area.

ამიტომაც ისინი აკეთებენ დიდ კაპიტალდაბანდებებს ამ სფეროში.

The European Union, same thing.

ევროკავშირში - იგივეა.

China, the same thing.

ჩინეთში - იგივე.

China just launched a national tissue-engineering center.

ჩინეთმა ახლახან აამოქმედა ქსოვილების გამოკვლევის ეროვნული ცენტრი.

The first year budget was 250 million US dollars.

ბიუჯერი პირველ წელს იყო 250 მილიონი დოლარი.

In the United States we've had a somewhat different approach.

ა.შ.შ.-ში ჩვენ რაღაც სხვანაირი მიდგომა გვაქვს. ჩვენ -

(Laughter)

(სიცილი)

Oh, for Al Gore to come and be in the real world as president.

მართლა ელ გორი უნდა გახდეს ამერიკის პრეზიდენტი

We've had a different approach.

ჩვენ სხვა მიდგომა გვაქვს.

And the approach has basically been to just sort of fund things as they come along.

და მიდგომა უმთავრესად მდგომარეობს პროექტის ჩვეულებრივ მხარდაჭერაში ჩამოყალიბების დროს.

But there's been no strategic investment

მაგრამ არ ყოფილა გრძელვადიანი ინვესტიციები,

to bring all of the necessary things to bear and focus them in a careful way.

რომ შეგვექმნა ყველაფერი აუცილებელი და მიგვემართა საჭირო მხარეს.

And I'm going to finish up with a quote, maybe a little cheap shot,

მე მინდა დავასრულო ციტატით, რომელმაც შეიძლება მტკივნეულად მოხვდეს

at the director of the NIH, who's a very charming man.

ჯანმრთელობის ნაციონალური ინსტიტუტის დირექტორს, შესანიშნავ ადამიანს.

Myself and Jay Vacanti from Harvard

მე და ჯეი ვაკანტი ჰარვარდიდან

went to visit with him and a number of his directors of his institute

მივედით მასთა და კიდე მისი ინსტიტუტის რამდენიმე დირექტორთან ვიზიტით

just a few months ago,

რამდენიმე თვის წინ.

to try and convince him that it was time to take just a little piece

და ვცადეთ დაგვერწმუნებინა ის იმაში, რომ აეღოთ პატარა ნაწილი

of that 27.5 billion dollars that he's going to get next year

27.5 მილიარდიდან, რომელსაც მიიღებს შემდეგ წელს

and focus it, in a strategic way, to make sure we can accelerate the pace

და მიემართა ის სტრატეგიულად, რომ დავრწმუნებულიყავით, რომ შეგვიძლია დავაჩქაროთ

at which these things get to patients.

პროცესი, რომ ეს ტექნოლოგია უფრო სწაფათ მივიდეს პაციენტამდე.

And at the end of a very testy meeting,

და ამ ძალიან გამაღიზიანებელი ვიზიტის ბოლოს,

what the NIH director said was,

ინსტიტუტის დირექტორმა თქვა:

"Your vision is larger than our appetite."

"თქვენი ხედვა უფრო მეტია ვიდა ჩვენი მადა"

I'd like to close by saying that no one's going to change our vision,

და მე დავასრულებ იმით, რომ არც ერთი ჩვენგანი არ ვაპირებთ შევიცვალოთ ხედვა,

but together we can change his appetite.

მაგრამ ერთად ჩვენ შეგვიძლია შევცვალოთ მისი მადა.

Thank you.

გმადლობთ.