Exploring the mind of a killer | Jim Fallon

Translator: YSLU MA translators 2010-2012 Reviewer: Varduhi Apoyan

I'm a neuroscientist, a professor at the University of California.

Ես նյարդաբան եմ, Կալիֆորնիա համալսարանի պրոֆեսոր:

And over the past 35 years,

Եվ 35 տարիների ընթացքում

I've studied behavior

ուսումնասիրել եմ

on the basis of everything from genes

ամեն ինչի վարքագիծը՝ սկսած գեներից

through neurotransmitters, dopamine, things like that,

մինչև նյարդափոխանակիչներ, դոպամին և նմանատիպ այլ բաներ

all the way through circuit analysis.

մինչև սխեմատիկ վերլուծություն:

So that's what I normally do.

Եվ սա է այն ամենն ինչ իրականում ես անում եմ:

But then, for some reason,

Սակայն, վերջերս, որոշ պատճառներով

I got into something else, just recently.

սկսեցի այլ բան ուսումնասիրել:

And it all grew out of one of my colleagues asking me

Եվ այս ամենն այն ժամանակ սկսվեց, երբ իմ գործընկերներից մեկն

to analyze a bunch of brains

առաջարկեց ինձ ուսումնասիրել

of psychopathic killers.

հոգեկան շեղումներով մարդասպանի ուղեղը:

And so this would be the typical talk I would give.

Եվ այսպիսով սա այն տիպիկ զեկույցն է, որ պատրաստվում եմ տալ:

And the question is, "How do you end up with a psychopathic killer?"

Հարցը հետևյալն է. «Ի՞նչպես են մարդիկ դառնում հոգեկան շեղումներով մարդասպան»:

What I mean by psychopathic killer

Հոգեկան խանգարումներով մարդասպան ասելով`

are these people, these types of people.

նկատի ունեմ այս տիպի մարդկանց:

And so some of the brains that I've studied

Եվ ուղեղները, որ ուսումնասիրել եմ

are people you know about.

պատկանում են ձեզ հայտնի մարդկանց:

When I get the brains I don't know what I'm looking at.

Երբ ուղեղներն իմ ձեռքում էին, ես չգիտեի, թե որն եմ ուսումնասիրում:

It's blind experiments. They also gave me normal people and everything.

Դա կույր փորձ էր, քանի որ ինձ տվել էին նաև նորմալ մարդկանց ուղեղ:

So I've looked at about 70 of these.

Այսպիսով դրանցից 70-ն ուսումնասիրեցի

And what came up was a number of pieces of data.

և արդյունքում ձեռք բերեցի բազմաթիվ տվյալներ:

So we look at these sorts of things theoretically,

Մենք տեսաբանորեն ուսումնասիրեցինք այս ամենը՝

on the basis of genetics,

հիմնված գեների,

and brain damage, and interaction with environment,

ուղեղի վնասվածքի, ինչպես նաև շրջակա միջավայրի փոխազդեցության վրա

and exactly how that machine works.

և այն բանի վրա, թե կոնկրետ ինչպես է աշխատում այդ մեխանիզմը:

So we're interested in exactly where in the brain,

Մեզ հետաքրքրում էր, թե կոնկրետ ուղեղի որ մասում է այն

and what's the most important part of the brain.

և որն է ուղեղի կարևորագույն մասը:

So we've been looking at this:

Մենք ոսումնասիրում ենք հետևյալը՝

the interaction of genes,

գեների փոխազդեցությունը,

what's called epigenetic effects,

որը կոչվում է էպիգենային էֆեկտներ

brain damage, and environment,

ուղեղի վնասվածքը և շրջակա միջավայրը

and how these are tied together.

և թե ինչպես են սրանք փոխկապակցված:

And how you end up with a psychopath, and a killer,

Եվ թե ինչպես ես դու դառնում հոգեկան խանգարումներով հիվանդ, մարդասպան՝

depends on exactly when the damage occurs.

կախված է նրանից, թե երբ է առաջանում վնասվածքը:

It's really a very precisely timed thing.

Դա իսկապես շատ ճիշտ որոշված բան է:

You get different kinds of psychopaths.

Այդպես առաջանում են տարբեր տիպի հոգեկան խանգարումները:

So we're going along with this. And here's, just to give you the pattern.

Մենք համաձայն ենք սրա հետ:

The pattern is that those people, every one of them I looked at,

Ահա այստեղ նմուշն է այն մարդկանց, որոնց ուղեղը ես ուսումնասիրել եմ,

who was a murderer, and was a serial killer,

ովքեր մարդասպաններ էին, սերիական մարդասպաններ,

had damage to their orbital cortex,

վնասված էր նրանց ակնակապիճային կեղևը

which is right above the eyes, the orbits,

որը հենց աչքերի վերևում է, աչքի խոռոչները

and also the interior part of the temporal lobe.

և ինչպես նաև քունքային բլթակի ներքին մասը:

So there is the pattern that every one of them had,

Նրանք բոլորն էլ ունեին այդ վնասվածքը,

but they all were a little different too.

բայց դրանք մի փոքր տարբերվում էին միմյանցից:

They had other sorts of brain damage.

Նրանց մոտ կային նաև ուղեղի վնասվածքի այլ տեսակներ:

A key thing is that

Հիմնականը

the major violence genes,

բռնության գեներն են,

it's called the MAO-A gene.

որոնք կոչվում են մեկ ամինախումբ պարունակող օքսիդազա ֆերմենտային գեներ:

And there is a variant of this gene that is in the normal population.

Եվ այս գենի բազմազանությունը գոյություն ունի նաև նորմալ մարդկային ուղեղում:

Some of you have this. And it's sex-linked.

Ձեզնից ոմանք էլ ունեն: Եվ դա սեռական գենի հետ է կապված:

It's on the X chromosome. And so in this way

Դա պարունակվում է X քրոմոսոմներում:

you can only get it from your mother.

Եվ այսպես դուք այն կժառանգեք միայն ձեր մորից:

And in fact this is probably why mostly men, boys,

Եվ հավանաբար սա է պատճառը, որ մեծամասամբ տղամարդիկ, տղաները

are psychopathic killers,

հոգեկան խանգարումով մարդասպաններ են դառնում :

or are very aggressive.

կամ էլ շատ ագրեսիվ են

Because a daughter can get one X from the father,

Քանի որ աղջիկը և՛ հորից ,

one X from the mother, it's kind of diluted out.

և՛ մորից կարող է ժառանգել մեկ X քրոմոսոմ,

But for a son, he can only get

իսկ տղան X քրոմոսոմը

the X chromosome from his mother.

ժառանգում է միայն մորից:

So this is how it's passed from mother to son.

Ահա, թե ինչպես է այն մորից անցնում տղային:

And it has to do with too much brain serotonin during development,

Ուղեղի զարգացման ժամանակ գործ ենք ունենում սերոտինի ավելցուկի հետ,

which is kind of interesting because serotonin

որը հետաքրքիր է,

is supposed to make you calm and relaxed.

քանի որ սերոտինը հանդարտեցնում և հանգստացնում է քեզ:

But if you have this gene, in utero

Բայց եթե դուք ունեք այս գենը,

your brain is bathed in this,

ձեր ուղեղը սկսում է լողալ սերոտինի մեջ,

so your whole brain becomes insensitive to serotonin,

այսպիսով քո ուղեղն այլևս չի զգում սերոտինի ազդեցությունը

so it doesn't work later on in life.

և կյանքի ընթացքում այն էլ չի վերականգնվում:

And I'd given this one talk in Israel,

Այս նույն ելույթն ունեցել եմ նաև Իսրայելում

just this past year.

անցյալ տարի

And it does have some consequences.

և դա որոշ հետևանքներ ունեցավ:

Theoretically what this means

Տեսականորեն սա նշանակում է.

is that in order to express this gene,

որպեսզի արտահայտես այս գենը

in a violent way,

բռնության միջոցով

very early on, before puberty,

շատ վաղ հասակում, նախքան սեռական հասունությունը,

you have to be involved in something that is really traumatic --

դու պետք է որևէ բանի մեջ ներառված լինես, որն իսկապես վնասվածքային է:

not a little stress, not being spanked or something,

Ոչ փոքր սթրես, կամ ապտակի հարված, կամ ինչ- որ ուրիշ բան,

but really seeing violence,

բայց իսկապես տեսնես բռնություն,

or being involved in it, in 3D.

կամ էլ ներառված լինես դրա մեջ 3D ում:

Right? That's how the mirror neuron system works.

Ահա թե ինչպես է նյարդային համակարգը գործում:

And so, if you have that gene,

Եվ այսպիսով, եթե դու ունես այդ գենը

and you see a lot of violence

բռնության շատ իրավիճակների

in a certain situation,

ականատես ես եղել,

this is the recipe for disaster, absolute disaster.

սա այդ հիվանդության դեղատոմսն է,բացարձակ դեղատոմսը:

And what I think might happen in these areas of the world,

Եվ սա ավելի շատ աշխարհի այն մասում է կատարվում,

where we have constant violence,

որտեղ մշտական բռնություն է տիրում

you end up having generations of kids

հատկապես այն սերնդի մոտ,

that are seeing all this violence.

ովքեր միշտ տեսնում են բոլոր այս բռնությունները:

And if I was a young girl, somewhere in a violent area,

Եվ եթե ես 14 տարեկան երիտասարդ աղջիկ լինեի այդպիսի բռնությամբ լի վայրերից մեկում,

you know, a 14 year old, and I want to find a mate,

այնպիսի ամրակազմ ամուսին կգտնեի ինձ համար

I'd find some tough guy, right, to protect me.

ով կկարողանար պաշտպանել ինձ:

Well what the problem is this tends to concentrate these genes.

Խնդիրը կայանում է նրանում, որ պետք է այդ գեները կենտրոնացնել:

And now the boys and the girls get them.

Հիմա և՛ աղջիկները , և՛ տղաները դրանք ձեռք են բերում:

So I think after several generations,

Կարծում եմ՝ մի քանի սերունդ հետո

and here is the idea, we really have a tinderbox.

մենք իսկապես կապրենք մի պայթուցիկ արկղում:

So that was the idea.

Այսպիսով դրանում էր կայանում իմ միտքը:

But then my mother said to me, "I hear you've been going around talking

Բայց երբ մայրս ասաց ինձ.- Լսել եմ, որ պատրաստվում ես խոսել

about psychopathic killers.

հոգեկան շեղումներով մարդասպանների մասին

And you're talking as if you come from a normal family."

և խոսում ես այնպես, կարծես դու ինքդ նորմալ ընտանիքից ես սերվել:

I said, "What the hell are you talking about?"

Ես ասացի. - Գրողը տանի, ի՞նչի մասին ես խոսում:

She then told me about our own family tree.

Հետո սկսեց ինձ պատմել մեր ընտանեկան տոհմածառի մասին:

Now she blamed this on my father's side, of course.

Եվ, իհարկե, այս առումով նա իմ հոր կողմին էր մեղադրում:

This was one of these cases, because she has no violence in her background,

Դա այն պատճառով էր, որ նրա ընտանիքում ոչ մի բռնություն չէր եղել՝

but my father did.

ի տարբերություն հորս ընտանիքի:

Well she said, "There is good news and bad news.

-Լավ, ասաց նա,- և՛ լավ, և՛ վատ լուր կա:

One of your cousins is Ezra Cornell, founder of Cornell university.

Քո բարեկամներից մեկը՝ Էզրա Քորնելը, Քորնել համալսարանի հիմնադիրն է:

But the bad news is that your cousin is also Lizzie Borden.

Բայց վատ լուրն այն է, որ քո բարեկամներից է նաև Լիզի Բորդենը:

Now I said, "Okay, so what? We have Lizzie."

-Ասացի լավ, ու ի՞նչ ես ուզում դրանով ասել, եթե Լիզին իմ բարեկամուհին է:

She goes, "No it gets worse, read this book."

-Ամենավատը դեռ առջևում է, կարդա այս գիրքը:

And here is this "Killed Strangely," and it's this historical book.

Ահա այս պատմական գիրքը՝ «Տարօրինակ սպանություն»:

And the first murder

Եվ առաջին սպանությունը,

of a mother by a son

որ տղան սպանել է մորը,

was my great-great-great-great-great-great-grandfather.

եղել է իմ նախա նախա նախա նախա նախա նախա պապը:

Okay, so that's the first case of matricide.

Լավ դա առաջին մայրասպանությունն է:

And that book is very interesting. Because it's about witch trials,

Եվ այդ գիրքը շատ հետաքրքիր էր, որովհետև այն կախարդի փորձությունների մասին էր

and how people thought back then.

և նաև թե ինչպես էին այդ ժամանակ մարդիկ մտածում:

But it doesn't stop there.

Բայց պատմությունն այդքանով չէր ավարտվում:

There were seven more men, on my father's side,

Հորս կողմից դեռ 7-ից ավելի մարդիկ կային,

starting then, Cornells, that were all murderers.

բոլոր Կորնելները, ովքեր մարդասպաններ էին:

Okay, now this gives one a little pause.

Այստեղ մտածելու տեղիք է տալիս:

(Laughter)

(ծիծաղ)

Because my father himself,

Որովհետև հայրս

and my three uncles, in World War II,

և իմ երեք հորեղբայրները Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմում

were all conscientious objectors, all pussycats.

զինվորական ծառայությունից հրաժարվել են, նրանք բոլորն էլ վախկոտներ են:

But every once in a while, like Lizzie Borden, like three times a century,

Բայց ժամանակի ընթացքում, ինչպես մեկ դարում երեք անգամ

and we're kind of due.

հայտնվում է Լիզի Բորդենը:

(Laughter)

(ծիծաղ)

So the moral of the story is:

Պատմության բարոյականությունն այն է,

people in glass houses shouldn't throw stones.

որ սեփական աչքի գերանը թողած, տեսնում են դիմացինի աչքի շյուղը:

But more likely is this.

Չնայած այդպես է:

(Laughter)

(ծիծաղ)

And we had to take action. Now our kids found out about it.

Մենք պետք է գործենք: Հիմա մեր երեխաները գիտեն դրա մասին:

And they all seemed to be OK.

Թվում է, թե ամեն ինչ լավ է նրանց հետ,

But our grandkids are going to be kind of concerned here.

սակայն մեր թոռներին դա կարող է անհանգստացնել:

So what we've done is I've started to do PET scans

Ես սկսեցի ընտանիքի բոլոր անդամների ուղեղի

of everybody in the family.

տոմոգրաֆիա անել(ՈւՏ):

(Laughter)

(ծիծաղ)

We started to do PET scans, EEGs and genetic analysis

Մենք արեցինք տոմոգրաֆիա, էլեկտրոէնցեֆալոգրաֆիա և գենային վերլուծություններ տեսնելու,

to see where the bad news is.

թե որտեղ է կայանում վատ լուրը:

Now the only person -- it turns out

Պարզվում է

one son and one daughter, siblings,

ունենք հարազատ քույր և եղբայր,

didn't get along and their patterns are exactly the same.

որոնք միմյանց հետ անհաշտ են և նրանց նկարները լիովին նույնն են:

They have the same brain, and the same EEG.

Նրանք ունեն ուղեղի միևնույն կառուցվածքը

And now they are close as can be.

և միևնույն էլեկտրոէնցեֆալոգրաֆիան:

But there's gonna be bad news somewhere.

Բայց այստեղ ինչ-որ վատ լուր կա,

And we don't know where it's going to pop up.

սակայն չգիտենք, թե երբ այն կբացահայտվի:

So that's my talk.

Այսպիսով սա էր իմ ելույթը:

(Laughter)

(ծիծաղ)