The dangerous evolution of HIV | Edsel Salvaña

Translator: Hasmik Nersesyan Reviewer: Sona Martirossian

The Philippines: an idyllic country

Ֆիլիպինները ՝ իդեալական երկիր է

with some of the clearest water and bluest skies on the planet.

երկրագնդի ամենամաքուր ջրերով և երկնքով ։

Այն նաև էպիկենտրոն է աշխարհի

It is also the epicenter

of one of the fastest-growing HIV epidemics in the world.

ամենաարագ աճող ՄԻԱՎ-ի համաճարակի։

On the surface, it seems as if we are just a late bloomer.

Մակերեսորեն, թվում է որ մեր մոտ սա ուշ է սկսվել։

However, the reasons for our current epidemic

Սակայն մեր այժմյա համաճարակի պատճառները

are much more complicated

ավելի խրթին են և կարող են

and may foreshadow a global resurgence of HIV.

գլոբալ ՄԻԱՎ-ի վերականգման ցուցիչ լինել։

Մինչ աշխարհում ընդհանուր ՄԻԱՎ-ի նոր դեպքերի թիվն իջնում է

While overall new cases of HIV continue to drop in the world,

this trend may be short-lived

այս միտումը կարող է կարճատև լինել

when the next wave of more aggressive and resistant viruses arrive.

երբ հաջորդ ավելի ագրեսիվ և դիմացկուն վարակները հայտնվեն։

HIV has a potential to transform itself into a new and different virus

ՄԻԱՎ-ը ունի ներուժ փոխվելու նոր այլ վարակի

ամեն անգամ բջիջին վարակելիս։

every time it infects a cell.

Despite the remarkable progress we've made in reversing the epidemic,

Չնայած այն մեծ առաջընթացին որին մենք հասել ենք

the truth is that we are just a few viral mutations away from disaster.

ճշմարտությունն այն է որ մեզ միայն մի քիչ մուտացիա է մնում աղետին հասնելու։

To appreciate the profound way in which HIV transforms itself

Որպեսզի գնահատենք թե ինչպես է ՄԻԱվ-ը

վերափոխվում ամեն վերարտադրվելիս

every time it reproduces,

let's make a genetic comparison.

եկեք գենետիկ համեմատություն անենք։

If we look at the DNA variation among humans of different races

Եթե նայենք տարբեր ռասաների մարդկանց

from different continents,

ԴՆԹ-ի փոփոխություններին

the actual DNA difference is only 0.1 percent.

իրական ԴՆԹ-ի տարբերությունը 0.1տոկոս է։

If we look at the genetic difference

Եթե նայենք մարդկանց, պրիմատների և

between humans, great apes, and rhesus macaques,

մակակաների գենետիկ տարբերությանը

that number is seven percent.

ապա թիվը կազմում է յոթ տոկոս։

In contrast, the genetic difference between HIV subtypes

Ի տարբերության ԴՆԹ-ի ՄԻԱՎ-ի ենթատեսակները

from different patients

տարբեր հիվանդների մոտ

may be as much as 35 percent.

կարող են հասնել 35տոկոս տարբերության։

Within a person infected with HIV,

ՄԻԱՎ-ով վարակված մարդու մոտ

the genetic difference between an infecting mother virus

գենետիկ տարբենությունը մայր վարակի և

and subsequent daughter viruses

հաջորդող դուստր վարակի տարբերությունը

has been shown to be as much as five percent.

կազմում է անգամ հինգ տոկոս։

This is the equivalent of a gorilla giving birth to a chimpanzee,

Սա հավասարազոր է նրան, որ իր կյանքի ընթացքում

then to an orangutan,

գորիլան ծնի շինպոնզե, հետո օրանգուտան

then to a baboon,

հետո բաբուին

then to any random great ape within its lifetime.

հետո պատահական մի կապիկի։

There are nearly 100 subtypes of HIV,

Գոյություն ունեն ՄԻԱՎ-ի մոտ 100 ենթատեսակ

with new subtypes being discovered regularly.

նոր ենթատեսակների հայտնաբերման զուգահեռ։

HIV in the developed world is almost all of one subtype:

Զարգացած երկրներում տարածված է

ՄԻԱՎ-ի մեկ ենթախումբ՝ B։

subtype B.

Mostly everything we know and do to treat HIV

Այն ամենը ինչ մենք գիտենք և անում ենք բուժելու ՄԻԱՎ-ը

is based on studies on subtype B,

հիմնված է B ենթախմբի ուսումնասիրությունների վրա

even though it only accounts for 12 percent

չնայած նրան որ այն կազմում է

of the total number of cases of HIV in the world.

աշխարհում ՄԻԱՎ-ի դեպքերի միայն 12 տոկոսը

Բայց տարբեր ենթախմբերի միջև գոյ․ ունեցող

But because of the profound genetic difference

among different subtypes,

գենետիկ տարբերությունների պատճառով

some subtypes are more likely to become drug-resistant

որոշ ենթախմբեր ավելի ունակ են

դեղերին դիմադրելու կամ ՁԻԱՀ-ի արագ զարգացման

or progress to AIDS faster.

We discovered that the explosion of HIV cases in the Philippines

Մենք բացահայտել ենք որ ՄԻԱՎ-ի թվերի կտրուկ աճը Ֆիլիպիններում

is due to a shift from the Western subtype B

կապված է Արևմտյան B ենթախմբի ավելի ագրեսիվ

to a more aggressive Southeast Asian subtype AE.

հարավարևելյան ասիական AE ենթախմբի անցման հետ

We are seeing younger and sicker patients

Մենք տեսնում ենք դեղերի հակազդման/ դիմադրման բարձր

with high rates of drug resistance.

ավելի երիտասարդ և ավելի տկար հիվանդների քանակ

Initial encroachment of this subtype

Այս ենթախմբի սկզբնական դրսևորումը

is already occurring in developed countries,

արդեն նկատվում է զարգացած երկրներում

including Australia, Canada and the United States.

ներառյալ Ավստրալիան, Կանադան և ԱՄՆ-ն։

We may soon see a similar explosion of cases in these countries.

Հնարավոր է շուտով տեսնենք նմանատիպ մեծաքանակ դեպքեր այս երկրներում։

Եվ մինչդեռ մենք կարծում ենք, որ ՄԻԱՎ-ը ոչնչացել է

And while we think that HIV is done

and that the tide has turned for it,

և մակընթացությունն ավարտվել է

just like with real tides, it can come right back.

իրական մակընթացության պես, այն կարող է վերադառնալ։

In the early 1960s, malaria was on the ropes.

1960- ականների սկզբում մալարիան վերանալու շեմին էր։

As the number of cases dropped,

Երբ հիվանդների քանակը կտրուկ քչացավ,

people and governments stopped paying attention.

մարդիկ և կառավարությունը դադարեցին ուշադրություն դարձնել։

The result was a deadly resurgence of drug-resistant malaria.

Արդյունքն եղավ դեղերին ընդդիմացող մալարիայի հայտնվելը։

Մենք պետք է մտածենք ՄԻԱՎ-ի մասին

We need to think of HIV

not as a single virus that we think we've figured out,

ոչ որպես մի վարակի, որին մենք տեղյակ ենք

but as a collection of rapidly evolving and highly unique viruses,

բայց որպես արագ զարգացող և յուրօրինակ վարակների միացություն

որոնցից յուրաքանչյուրը կարող է նոր համաճարակի պատճառ դառնալ։

each of which can set off the next deadly epidemic.

We are incorporating more powerful and new tools

Մենք ընդգրկում ենք ավելի նոր և ուժեղ միջոցներ

to help us detect the next deadly HIV strain,

որոնք մեզ կօգնեն գտնել հաջորդ մահացու ՄԻԱՎ-ի տեսակը

and this needs to go hand in hand with urgent research

և սա պետք է ուղեկցվի շտապ հետազոտություններով

on the behavior and proper treatment of non-B subtypes.

ոչ B ենթախմբի դրսևորումների և ճշգրիտ բուժման շուրջ

We need to convince our governments

Մենք պետք է համոզենք մեր կառավարությանը

and our funding agencies

և ֆինանսավորող գործակալություններին

that HIV is not yet done.

որ ՄԻԱՎ-ը դեռ չի վերացել։

Շուրջ 35միլիոն մարդիկ մահացել են ՄԻԱՎ-ից։

Over 35 million people have died of HIV.

Մենք ՁԻԱՀ-ից ազատված սերունդը դառնալու եզրին ենք։

We are on the verge of an AIDS-free generation.

We need to pay attention.

Մենք պետք է ուշադիր լինենք։

We need to remain vigilant

Պետք է զգոն մնանք և

and follow through.

շարունակենք պայքարել։

Otherwise, millions more will die.

Հակառակ դեպքում միլիոնավոր մարդիկ կմահանան

Thank you.

Շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)