Brenda Laurel on making video games for girls

Translator: Daban Q. Jaff Reviewer: Razaw S. Bor

لە ساڵی ١٩٩٢، ئیشم بۆ کۆمپانیایەك دەکرد

ناوی (ئنتێرڤاڵ ڕیسێرچ) بوو

کە لەو کاتەدا دامەزرێندرا بوو

لە لایەن (دەیڤت لیدڵ) و (پاوڵ ئالین)ەوە

مەبەستەکەی قازانج کردن بوو لەو مادانەی لە لێکۆڵینەوەکانی دۆڵی سلیکۆن دەدۆزرانەوە

Back in 1992, I started working for a company

called Interval Research,

which was just then being founded

دەیڤدم بینی

by David Lidell and Paul Allen

بۆ ئەوەی قسەی لەگەڵ بکەم کە من پێویستە چی بکەم لە کۆمپانیاکەیدا

as a for-profit research enterprise in Silicon Valley.

لە ڕاستیدا من تازە بە تازە لە پڕۆژەیەکی شکست خواردووی بازرگانی یەوە هاتبووم

داواکاری ئەوەم کرد کە بمە ئەندامی دەستەی ووتە بێژان

I met with David

هەروەها نوسینی کتێبیش

to talk about what I might do in his company.

دوای ٢٠ ساڵ یان زیاتر لە پیشەسازی یاری کۆمپیتەر

I was just coming out of a failed virtual reality business

بیرۆکەی وامان هەبوو کە خەڵکی تەنانەت بڕوای نەدەکرد کە شتەکانمان بفرۆشرێت

and supporting myself by being on the speaking circuit

and writing books --

من و دەیڤد بۆمان دەرکەوت

after twenty years or so in the computer game industry

کە پرسیارێکی هاوبەشمان هەیە

کە بەڕاستی ئەو وەڵامەمان دەوێت

having ideas that people didn't think they could sell.

کە دەڵێت

″بۆ چی هیچ کەسێک هیچ یارییەکی کۆمپیتەری دروست نەکردووە بۆ کچانی بچووك؟″

And David and I discovered

that we had a question in common,

بۆچی وایە؟

that we really wanted the answer to,

ئەمە تەنها پیلانە دژی ڕەگەز

and that was,

ئەو خەڵکانە ئەوەندە وریا نین

"Why hasn't anybody built any computer games for little girls?"

لەسەر ئەو مێزە شەش بلیۆن دۆلاری لێ یە

Why is that?

It can't just be a giant sexist conspiracy.

ئەگەر بۆیان دەربکەوێت ئەم یارییانە چۆن درووست دەکرێت لەوانەیە ئەو پارەیە بەکار بهێنن

These people aren't that smart.

کەواتە، ڕێکەوتنەکە لێرەدا چییە؟

هەر وەک چۆن بیرمان لە ئامانجەکانمان کردۆتەوە

There's six billion dollars on the table.

پێویستە ئەوە بڵێم ئەم (ئینتێرڤاڵ)ە دامەزراوەیەکی مرۆڤایەتییە

They would go for it if they could figure out how.

بە بیرۆکەیەکی کلاسیکی

So, what is the deal here?

And as we thought about our goals --

دەتوانین بەم شێوەیە پێناسەی مرۆڤایەتی بکەین

I should say that Interval is really a humanistic institution,

کە بریتی یە لە دۆزینەوەی ڕێگایەک بۆ تێکەڵ کردنی ئەزموونی لێکۆڵینەوەکان

in the classical sense

لەگەڵ ناوەڕۆکی چەندین بابەتی گرنگدا

that humanism, at its best,

کە گرنگترین ئامانجی بریتیە لە خۆشویستن و ڕێز گرتن لە خەڵکی

finds a way to combine clear-eyed empirical research

بیرۆکەی سەرەکی مرۆڤایەتی

with a set of core values

بریتییە لە باشکردنی چۆنیەتی ژیان

that fundamentally love and respect people.

ئێمە دەتوانین شتی باش بکەین

کارێک کە شایەنی ئەوەبێت کە بیکەین

The basic idea of humanism

لەبەر ئەوەی ئەکارەنە باشن ئەگەر بە ئەنجام بگەیەنرێن

is the improvable quality of life;

وە ئەزمونیی تەواویش هەیە

کە یارمەتیمان دەدات بزانین چۆن ئەم کارانە بکەین

that we can do good things,

that there are things worth doing

کەواتە، بە پێچەوانەی بیرو و باوەڕی خەڵکی یەوە،

because they're good things to do,

نرخی یارییەکان لەگەڵ ئەو ئەزمونەی لێوەی پەیدا دەکەن هێندەیان جیاوازی نی یە !

and that clear-eyed empiricism

can help us figure out how to do them.

وە لێکۆڵینەوەکانی (ئینتێرڤاڵ) جۆرێکن لە نموونەی زیندوو

So, contrary to popular belief,

کە چۆن دەبێت ئەوە ڕاست بێت

there is not a conflict of interest between empiricism and values.

کەواتە من و دەیڤد بڕیارمان دا کە ئەوە بدۆزینەوە،

لە ڕێگەی ئەو باشترین لێکوڵینەوانەی کە دەتوانین وە دەستیان بخەین

And Interval Research is kind of the living example

دەتوانین چی بکەین تاکو سەرەنجی کچانی منداڵ ڕابکێشین

of how that can be true.

کە دەستەکانی بخاتە سەر کۆمپیتەرێك،

So David and I decided to go find out,

تاکو قۆناغی سادەو ساکاری بەکارهێنانی تەکنەلۆژیا تێبپەڕێنن

through the best research we could muster,

کە کوڕەکانیش هەمان ئەو ئەزمونەیان هەیە بەهۆی یارییە ئەلکترۆنییەکانەوە

what it would take to get a little girl

دوو ساڵ و نیومان بەسەر برد لە پێناو توێژینەوەیەکدا؛

to put her hands on a computer,

to achieve the level of comfort and ease with the technology

ساڵ و نیوێکی کەمان بەسەر برد لە بایەخ پێدان بە گەشە کردنی

that little boys have because they play video games.

دواتریش کۆمپانیاکەمان دامەزراند.

We spent two and a half years conducting research;

وە قۆناغەکانی گەڕانی پڕۆژەکە لە (ئینتێرڤاڵ)،

we spent another year and a half in advance development.

پەیمانمان بەست لەگەڵ کۆمپانیایەکدا ناوی (چیسکین) بوو بۆتوێژینەوە

Then we formed a spin-off company.

وە ئەمانە (داڤیز ماستن) و (کریستۆفەر ئیرلەند)

In the research phase of the project at Interval,

ڕای منیان لەسەر لێکۆڵینەوەکانی بازاڕ بەتەواوەتی گۆڕی

we partnered with a company called Cheskin Research,

و دەبوایە چیم بکردایە

فێریان کردم کە چۆن سەیری کەموو بیبینم

and these people -- Davis Masten and Christopher Ireland --

وە ئەوان شتی باوەڕپێ نەکراو و شێتانە

changed my mind entirely about what market research was

بە منداڵان ناڵێن

and what it could be.

''هەموو ئەو شتانەی کە وات لێ دەکات،

They taught me how to look and see,

کامیان بە باشترین بزانیت؟ ''

وەڵامێکی بێ مانات دەداتێ کە بۆ بەکارهێنان شیاوە.

and they did not do the incredibly stupid thing

کەواتە، چی بکەین بۆ یەکەم دوو ساڵ و نیو لە تەمەنی منداڵان

of saying to a child,

چوار شتە:

"Of all these things we already make you,

ئێمە گۆڤارێکی ئەدەبی فراوانمان بڵاو کردەوە

which do you like best?" --

which gives you zero answers that are usable.

لە بوارە پەیوەندی دارەکاندا وەك زانینی دەرونزانی

So, what we did for the first two and a half years

هەست پێکردن، زانینی جۆری ڕەگەز،

was four things:

یاری بیردۆزی، کۆمەڵناسی، سەرەک مەترانزانی.

We did an extensive review of the literature

سوپاس بۆ تۆ (فرانس دی واڵ)، لە هەر شوێنێکیت،

in related fields, like cognitive psychology,

خۆشمدەوێیت و هەموو شتێك دەبەخشم بۆ بینینت.

spatial cognition, gender studies,

دوای ئەوەی ئەمەمان ئەنجام دا لەگەڵ تیمێکی گەورەی چاکدا

play theory, sociology, primatology.

هەر وەک بیرمان لێ کردبووەوە، ئەمانەی باسم کرد شتە دیارەکان بوون

Thank you Frans de Waal, wherever you are,

I love you and I'd give anything to meet you.

لە یاری کردنی کچان و کوڕاندا

After we had done that with a pretty large team of people

لەبەرئەوەی هەرچۆنێک بێت، ئەمە ئەو ڕاستییەیە کە باسی دەکەین

and discovered what we thought the salient issues were

چوینە قۆناغی دووهەم لە ئیشەکەمان،

مەبەستم ئەو کاتەیە کە چاوپێکەوتنێکمان لەگەڵ تازەپێگەشتویەکی شارەزادا کرد

with girls and boys and playing --

لە ئەکادیمی، هەندێك کەس٠٠٠٠

because, after all, that's really what this is about --

ئەو کەسانەی کە ئەو جۆرە بابەتە ئەدەبیانەیان دەنووسی پەیوەندیدار بوو بە کارەکانی ئێمەوە

we moved to the second phase of our work,

هەروەها تەرکیزمان کردە سەر ئەو کەسانەی کە هەموو ڕۆژێك لەگەڵ منداڵانن،

where we interviewed adult experts

وەک سەرپەرشتیاری یاریگای منداڵان. قسەمان لەگەڵ کردن،

in academia, some of the people

جەند گریمانەیەکیان بۆ پشتڕاست کردینەوە و هەرەها وەڵامی چەند پرسیارێکی گرنگیان داینەوە

who'd produced the literature that we found relevant.

دەربارەی جیاوازی رەگەز و یاری

Also, we did focus groups with people who were on the ground with kids every day,

پاشان چوینە سەر ئەو کارەی کە من بە کڕۆکی پڕۆژەکەمانم دەزانی

like playground supervisors. We talked to them,

confirmed some hypotheses and identified some serious questions

چاوپێکەوتنمان لەگەڵ ١،١٠٠ منداڵدا کرد، کوڕ و کچ،

about gender difference and play.

لە تەمەنی ٧ بۆ ١٢ ساڵی، لە سەرتاسەری ویلایەتە یەکگرتووەکان

Then we did what I consider to be the heart of the work:

بە تایبەتی دۆڵی سلیکۆن، بۆستۆن، ئۆستن

interviewed 1,100 children, boys and girls,

لەبەر ئەوەی دەمانزانی کە ئەو خێزانە بچوکانەی ئەوێ ملیۆنەها کۆمپیوتەریان هەیە

ages seven to 12, all over the United States --

ئەوانیش ئامادە نین لەسەر یەک بەرنامە بەردەوام بن

except for Silicon Valley, Boston and Austin

لە کۆتایی ئەو گفتوگۆ بایەخدارانەدا کە کردمانن لەگەڵ

because we knew that their little families would have millions of computers in them

منداڵان و هاوڕێ باشەکانیان لە ویلایەتە یەکگرتووەکاندا

and they wouldn't be a representative sample.

دوای دوو ساڵ، هەندێک زانیاری زیاترمان لە چاوپێکەوتن لەگەڵ ١٠،٠٠٠ منداڵی ترەوە دەست کەوت

And at the end of those remarkable conversations

کە بوونە کۆمەڵە زانیارییەک، کە پێشتریش ئێمە هەر بە کلیلی لێکۆڵینەوەکانی خۆمانمان دەزانی

with kids and their best friends across the United States,

after two years, we pulled together some survey data from another 10,000 children,

drew up a set up of what we thought were the key findings of our research,

و ساڵێکی ترمان بەسەر برد لە بەرجەستە کردنی ئەو بیرۆکانەدا

بۆ دیزاینکردنی بەرهەمە کۆمپیوتەرییەکان

کردماننە هەرجۆرە بەرهەمێک کە بشێن بۆ کچانی بچوك لە ٨ بۆ ١٢ ساڵ

and spent another year transforming them into design heuristics,

ئەو کاتەشمان بۆ دیزاین کردنی نمونەی بەرنامە کۆمپیوتەرییەکان بەکار هێنا

for designing computer-based products --

and, in fact, any kind of products -- for little girls, ages eight to 12.

لەگەڵ کچی بچوکدا تاقیمان کردنەوە

لە تشرینی دووەمی ساڵی ١٩٩٦ کۆمپانیای (پێرپڵ موون)مان دامەزراند

And we spent that time designing interactive prototypes for computer software

کە بە بەشێك دادەنرێت لە کۆمپانیای (ئنتێرڤاڵ) بۆ لێکۆڵینەوە

and testing them with little girls.

سەرۆکی بەرهەمهێنەری لێکۆڵینەوەی (ئینتێرڤاڵ)، ڤەڵکان نۆرسوێست بوو

In 1996, in November, we formed the company Purple Moon

کە شەریك بوون لە ڕێکخراو و پڕۆژە و کۆمپانیای (ئەلێن)

لە ٢ ی ئەیلولدا ناونیشانێکی ئەلیکترۆنیمان لەسەر تۆڕی ئینتەرنێت کردەوە

which was a spinoff of Interval Research,

and our chief investors were Interval Research, Vulcan Northwest,

کە ئێستا ٢٥ میلیۆن لاپەڕەی ئەلکترۆنی هەیە،

Institutional Venture Partners and Allen and Company.

وە ٤٢٠٠٠ بەکارهێنەری کچی بچوکی هەیە.

We launched a website on September 2nd

تێکڕای کردنەوەی ئەم سایتە لە ڕۆژ و نیوێکدا،

that has now served 25 million pages,

and has 42,000 registered young girl users.

بریتی یە لە یەک بینین بۆ هەر ٣٥ خولەکێک

وە هەر میوانێك سەیری ٥٠ پەیج دەکات

They visit an average of one and a half times a day,

کەواتە ئێمە وا هەست دەکەین کە بەرنامەیەکی ئەلکترۆنی باشمان داناوە بۆ کچان

spend an average of 35 minutes a visit,

دوو ناونیشانمان دەست کەوت لە تشرینی یەکەم

and look at 50 pages a visit.

''خوێندنگەی نوێی ڕۆکێت'' یەکەمین زنجیرەی

So we feel that we've formed a successful online community with girls.

بەرهەم هێنرا.. کە دەربارەی دەست پێکردنی یەکەم ڕۆژی خوێندنگەی کارەکتەرێک بوو

کە لە قۆناغی هەشتەم بوو، لە شوێنێکی نوێ شتێک هەڵواسرابوو

We launched two titles in October --

"Rockett's New School" -- the first of a series

کە ڕێگەی بە کچان دەدا یاری لەگەڵ ئەو پرسیارە بکەن کە دەڵێت: ″کە گەورەبووم چۆن دەبم؟″

of products -- is about a character called Rockett beginning her first day of school

in eighth grade at a brand new place, with a blank slate,

″وەك چی ئەبێت کاتێك من لە ناوەندی بم یان لە دوا ناوەندی؟″

which allows girls to play with the question of, "What will I be like when I'm older?"

''هاوڕێکانم کێ دەبن؟''

بۆ هەست کردن بە خۆشەویستی لەناو ئاڵۆزییەکانی کۆمەڵگادا

وە هەروەها چیرۆکی زرنگی کە وا لە زۆربەیان دەکات هەڵسوکەوت بە باشی بکەن

"What's it going to be like to be in high school or junior high school?

ئەمانە بەنرخی خۆیان دەسەلمێنن و نیشانمان دەدات کە ئێمە هەڵبزاردنی زۆرمان لەبەردەمدایە

Who are my friends?";

to exercise the love of social complexity

and the narrative intelligence that drives most of their play behavior;

لە ژیانماندا و هەروەها ڕیگەی زۆریشمان لەبەردەستدایە کە خۆمانی پیادا بەڕێوە بەرین

and which embeds in it values about noticing that we have lots of choices

ناونیشانەکەی تر کە پێی گەیشتووین ناوی ″ڕێگایەکی نهێنی لە دارستاندا″

کە ئێستا بە باشترین یاری خەیاڵگەری ناودەبرێت بۆ بەرەو باشتر کردنی ژیانی ناوەوەی کچان

in our lives and the ways that we conduct ourselves.

ئەم دوو ناونیشانەبوونە دوو لە ٥٠ باشترین یارییە دڵخۆشکارەکان لە یارییە کۆمپیوتەرییەکاندا

The other title that we launched is called "Secret Paths in the Forest,"

ناونیشانە دڵخۆشکارەکان لە ئامێرە کۆمپیوتەرییەکاندا

which addresses the more fantasy-oriented, inner lives of girls.

لە کانونی یەکەمدا، لەگەڵ ئامادەبونی یاریزانی تۆپی پێ (جۆن مادن)

These two titles both showed up in the top 50 entertainment titles in PC Data --

کە ترساندمی تا ڕادەی مردن

entertainment titles in PC Data

کەواتە، ئێمە ڕاستین،

وە کاریگەریمان کردۆتە سەر سەدان هەزار کچی بچوک

in December, right up there with "John Madden Football,"

دەتونین بڵێین کە کاریگەریمان لەسەر نیو ملیۆن کەس هەبووە

which thrills me to death.

So, we're real,

جگە لە کردنەوەی بەشی فرۆشتن و درووستکردنی پەیوەندی لەگەڵ بەم بەشەی پێرپڵ موون

and we've touched several hundreds of thousands of little girls.

لە سەدا نەوەد و شەش لەمانە پۆسێتیڤ بوون؛

We've made half-a-billion impressions

لەسەدا چواری لە جۆرەکانی ترن

with marketing and PR for this brand, Purple Moon.

ئەمەوێت لەبارەی ئەوانی ترەوە قسە بکەم،

لەبەر ئەوەی ئەم پڕۆژە ژیرانەیە، بەڕێگەیەك

Ninety-six percent of them, roughly, have been positive;

کە بەلای منەوە زۆر سەرەنج ڕاکێشە

four percent of them have been "other."

دوو ڕەخنەی نێگەتیڤمان لێ گیراوە

I want to talk about the other,

because the politics of this enterprise, in a way,

یەکێک لە ڕەخنە گرەکان کوڕێکە کا یری کۆمپیوتەر دەکات

have been the most fascinating part of it, for me.

بە بڕوای خۆی ئەزانێت کە یارییەکان پێویستە چۆن بن،

There are really two kinds of negative reviews that we've received.

ناشیەوێت بەرهەمەکانمان بۆ کچە منداڵەکان بێت.

One kind of reviewer is a male gamer

ڕەخنەگرەکەی تریش بە تەواوی لایەنگری ئافرەتان بوو

who thinks he knows what games ought to be,

کە بڕوای وایە دەزانێت کە پێویستە کچی بچوك چۆن بێت.

and won't show the product to little girls.

زۆر پێکەنیناوییە کە ئەم خەڵکە سەیر و سەمەرە و خەواڵووانە

The other kind of reviewer is a certain flavor of feminist

who thinks they know what little girls ought to be.

شتێکی هاوبەشییان هەیە:

گوێ لە کچانی بچوك ناگرن.

And so it's funny to me that these interesting, odd bedfellows

گرنگی بە منداڵان نادەن

have one thing in common:

وە بە دڵنییاییەوە هیچ خۆشەویستییەکیان بۆ دەرنابڕن.

they don't listen to little girls.

حەز ئەکەم تۆزێك لە دەنگی کچی بچوکتان بۆ لێبەم

They haven't looked at children

لە ماوەی دوو ساڵ و نیو لەو توێژینەوەیەی کە کردومانە

and they're certainly not demonstrating any love for them.

لە ڕاستیدا، هەندێك لە دەنگەکان زۆر نوێن.

ئەم دەنگانە وێنەشیان لەگەڵدایە

I'd like to play you some voices of little girls

ئەو وێنانەی کە هی ژیانی خۆیانە

from the two-and-a-half years of research that we did --

هی ئەو شتانەی گوێیان داوەتێ و بەنرخ بوون بەلایانەوە.

actually, some of the voices are more recent.

ئەمە ڕەسمی ئە کچەیە کە خۆی هەرگیز نەیبینیوە، بەڵام یاویانە بە ئێمە

And these voices will be accompanied by photographs

ئەم شتانە کە نیشان دەدرێت دەربارەی نازانن یان گوێیان پێ نەداوە

that they took for us of their lives,

of the things that they value and care about.

ئەمە جۆرێکە لە توێژینەوە کە بە بڕوای من باشتر وایە ئەو کەسانەی

These are pictures the girls themselves never saw, but they gave to us

کە ئەیانەوێت کار لە مرۆڤایەتییا بکەن سوودی لێ وەربگرن

This is the stuff those reviewers don't know about and aren't listening to

کچی ١: بەڵێ، دەورەکەم هەمیشە کوڕانییە.

کچ زیاتر ئەبێت بە کوڕ.

کچی ٢: ئەه، بەڵێ

and this is the kind of research I recommend to those

كچی ١: ئێمە واین.. لە سەرەتای هەموو یارییەکدا، ئەمە دەکەین:

who want to do humanistic work.

Girl 1: Yeah, my character is usually a tomboy.

هەر یەکەمان پارچەیە وەرەقەمان دەداتێ؛ ناو و تەمەنی خۆمانی لەسەر دەنوسین

Hers is more into boys.

وە ئێمە دەوڵەمەندین، زۆر دەوڵەمەندین، دەوڵەمەند نین، فەقیرین، ناوەندین، ساماندارین

Girl 2: Uh, yeah.

Girl 1: We have -- in the very beginning of the whole game, always we do this:

we each have a piece of paper; we write down our name, our age --

هاوڕێکانیان،سەگەکانیان، ئاژەڵەکانیان..چیتر..خوشکەکانیان، براکانیان، هەموو ئەمانە.

are we rich, very rich, not rich, poor, medium, wealthy,

کچی ٢: تەلاق درا .. دایکی تەلاقدرا، لەوانەیە.

boyfriends, dogs, pets -- what else -- sisters, brothers, and all those.

کچی ٣: من وا خۆم نیشان دەدەم (ڕوون نییە)

کچی ٤: ڕۆژنامەی قوتابخانەمان بە کۆمپیتەر دروست کردووە.

Girl 2: Divorced -- parents divorced, maybe.

کچی ٥:هەروەها بۆ یاری کچان هەمیشە دیمەنی جوان هەیە

Girl 3: This is my pretend [unclear] one.

لەگەڵ هەور و گوڵەکان.

Girl 4: We make a school newspaper on the computer.

کچی ٦: هەروەك، ئەگەر تۆ کچێك بویتایە و بە ڕاستی سەرەڕۆ بویتایە وە کوڕانیش بویتایە

Girl 5: For a girl's game also usually they'll have really pretty scenery

وا هەست دەکەیت کە یاری کچان جۆرێکی ترسنۆکانەیە

with clouds and flowers.

کچی ٧: من پێشبڕکێ دەکەم، من یاری تۆپی پێ دەکەم،

Girl 6: Like, if you were a girl and you were really adventurous and a real big tomboy,

باسکە دەکەم، وە حەز دەکەم زۆر شت بکەم.

you would think that girls' games were kinda sissy.

هەندێکات وا هەست دەکەم کە ناتوانم خۆشی لە خۆم ببینم هەتاوەکو گەشتێک نەکەم

Girl 7: I run track, I played soccer,

I play basketball, and I love a lot of things to do.

وەك دووشەممە یان هەر ڕۆژێک لە ڕۆژە پشووەکانی تر

And sometimes I feel like I can't really enjoy myself unless it's like a vacation,

کچی ٨: باشە، هەندێ کات زۆر شت ڕوودەدات

لەبەرئەوەی من لە فێربونی مۆسیقا و تیمی مەلەم...

like when I get Mondays and all those days off.

پێویستە ئەم هەموو شتە جیاوازە بکەم،

Girl 8: Well, sometimes there is a lot of stuff going on

وە هەندێکات ئەمە پەرێشانکەرە

because I have music lessons and I'm on swim team --

کچی ٩: هاوڕێکەم جەستین

all this different stuff that I have to do,

بە شیوەیەک لە شێوەکان (کیلی) هاوڕیمیان لێ سەندووم، ئێستا ئەمانە لای من مانا دەبەخشن

and sometimes it gets overwhelming.

کچی ١٠: باشە، هەندێ کات بێزارم ئەکات کاتێك براکان و خوشکەکانم

Girl 9: My friend Justine

یان برا یان خوشك،کاتێک لاسایی تۆ دەکەنەوە و ئەو بیرۆکەیەی کە تۆ یەکەمجار هەتبووە

kinda took my friend Kelly, and now they're being mean to me.

بیرۆکەکەت دەبەن و خۆیان جێبەچێی دەکەن بۆ خۆیان

Girl 10: Well, sometimes it gets annoying when your brothers and sisters,

or brother or sister, when they copy you and you get your idea first

کچی ١١: لەبەرئەوەی خوشکە گەورەکەم، هەموو شتێك وەردەگرێت

and they take your idea and they do it themselves.

وە، کاتێك داوام لە دایکم دەکرد بۆ شتێك، هەموو کات دەیگوت،″نەخێر″ ..هەمووکات

بەڵام هەموو شتێکی دەدا بە خوشکەکەم

Girl 11: Because my older sister, she gets everything

برندا لورا: من ئەمەوێت شتێکی خێراتان نیشان بدەم، تەنها دەقەیەك

بۆ ″ بڕیارە هەڵخەڵەتێنەرەکەی ڕۆکێت″ کە دوو ڕۆژ لەمەو پێش خەڵاتەکەی بەدەست هێنابوو

and, like, when I ask my mom for something, she'll say, "No" -- all the time.

با هیوا بخوازین بەڕاستی جێگیر بێت

But she gives my sister everything.

ئەمە دووەم ڕۆژە لە ژیانی (ڕۆکێت)

Brenda Laurel: I want to show you, real quickly, just a minute

of "Rockett's Tricky Decision," which went gold two days ago.

هۆکاری ئەوەی کە من ئەمەتان نیشان دەدەم

ئەوەیە کە هیوا دەخوازم ئەم دیمەنانەی دەیبینن یەکەمجارتان نەبێت و پێشتر پێی ئاشنا بوبێتن

Let's hope it's really stable.

This is the second day in Rockett's life.

دەنگەکانیش ئاشنا بن، ئێستا گوێتان لە دەنگی جەند کچێک دەبێت

The reason I'm showing you this

وە دەتوانن ببینن کە چۆن هەوڵ دەدەین بۆ دروست کردنی پەیوەندییەک لە نێوان ئەو شتانەی کە بەلای ئەوانەوە گرنگە

is I'm hoping that the scene that I'm going to show you will look familiar

لەو یارییەی کە ئێمە دروستمان کردووە.

and sound familiar, now that you've listened to some girls' voices.

And you can see how we've tried to incorporate the issues that matter to them

میکۆ: هێی ڕۆکێت! وەرە ئێرە

رۆکێت: چۆنی میکۆ! چی ڕودەدات؟

in the game that we've created.

میکۆ: بیستوتە دەربارەی ئاهەنگی هۆلۆوین کە لە کۆتایی ئەم هەفتەیەدا نیکیلییا دەیکات؟

داوای لێکردم کە دڵنیابم کە تۆ زانیوتە.

Miko: Hey Rockett! C'mere!

نیکیلیا بانگێشتی (روبین)یشی کردووە، بەڵام...

Rockett: Hi Miko! What's going on?

ڕۆکێت: بەڵام چێ؟ نایەت؟

Miko: Did you hear about Nakilia's big Halloween party this weekend?

میکۆ: بڕوا ناکەم بێت

She asked me to make sure you knew about it.

مەبەستم، بیستومە تیپەکەی مۆسیقا لێدەدەن لە ئاهەنگێکی تر لە هەمان شەودا.

Nakilia invited Reuben too, but --

ڕۆکێت: بەڕاست؟ ئاهەنگی تری چی؟

Rockett: But what? Isn't he coming?

Miko: I don't think so.

کچ: ئاهەنگەکەی ماکس زۆر خۆش دەبێت، ویتنی.

I mean, I heard his band is playing at another party the same night.

هەموو هاوڕێ نزیکەکانی بانگهێشت کردووە

Rockett: Really? What other party?

بی ئێڵ: من بە نیازم کە بە خێرایی بگەمە خاڵی بڕیار دان

Girl: Max's party is going to be so cool, Whitney.

لەبەرئەوەی من دەزانم کە کاتم زۆر نییە.

دوای ئەو کارەساتە ناخۆشەی ڕویدا، ڕۆکێت دەیەوێت بزانێت کە هەستی چۆنە دەربارەی ڕوداوەکە.

He's invited all the best people.

BL: I'm going to fast-forward to the decision point

ڕۆکێت: بەهەرحاڵ کێ یەت بۆ ئاهەنگەکە؟

because I know I don't have a lot of time.

ئەگەر بمەوێت دەتوانم بانگهێشتی بکەم بۆ ئاهەنگەکە هەر ڕۆژێک بێت

After this awful event occurs, Rocket gets to decide how she feels about it.

گومانم هەیە من لیستی هاوڕێ باشەکانی ماکس دیاری دەکەم.

Rockett: Who'd want to show up at that party anyway?

بی ئێڵ: باشە، کەواتە بەرەو لایەنێکی خراپی کاریگەر دەچین.

I could get invited to that party any day if I wanted to.

ئەگەر ئێمە ئەو یارییە بکەین، کەواتە ئاوها دەبین

ئەگەر لەهەر کاتێکدا لەکاتی یارییەکەدا ویستمان زیاتر فێر بین لەبارەی ئەکتەرەکانەوە،

Gee, I doubt I'll make Max's best people list.

دەتوانین بڕۆین بۆ هۆڵە شاراوەکە

BL: OK, so we're going to emotionally navigate.

بەخێرایی ڕوکەشەکەیتان نیشان دەدم

If we were playing the game, that's what we'd do.

دەتوانین، بۆ نمونە، بڕۆ دۆڵابەکەی میکۆ بدۆزەرەوە

If at any time during the game we want to learn more about the characters,

we can go into this hidden hallway,

وە هەندێ زانیاری زۆر بهێنە دەربارەی ئەو

and I'll quickly just show you the interface.

ئۆو، هەڵە باسم کرد.

We can, for example, go find Miko's locker

بەڵام بیرۆکەی سەرەکی بەرهەمەکان تێگەیشتوون

ویستم ڕێگاکانتان نیشان بدەم، هەر وەک دیارە بێ زیانن

and get some more information about her.

کە پەیوەندیەکمان دروست کردووە لە نێوان ئەو شتانەی دەربارەی کچان زانیمانن لەگەڵ

Oops, I turned the wrong way.

داواکارییەکانیان بۆ بەکارهێنانی یاری خۆش و کاریگەر

But you get the general idea of the product.

I wanted to show you the ways, innocuous as they seem,

وە بۆ یاری کردن لەگەڵ ئاڵۆزییەکانی ئەو ژیانەی کە خۆیان تیایدا دەژین

in which we're incorporating what we've learned about girls --

their desires to experience greater emotional flexibility,

دەمەوێت ئەوە بڵێم ، ئەوەی کە بەم هەموو هەوڵە بۆ کچانی دەکەین

and to play around with the social complexity of their lives.

جۆرێکە لە پشگیریکردن،

I want to make the point that what we're giving girls, I think, through this effort,

بۆ ئەوەی بە ژیری ببینرێن

ژیریش هەڵبژاردنێکە کە لە ژیانیاندا دەتوانن هەڵی بژێرن

ئێمە ئەوانمان خۆشدەوێت

is a kind of validation,

ئەوان دەبینین

a sense of being seen.

ئێمە هەوڵی ئەوە نادەین کە پێیان دەبێت لە داهاتوودا ببنە کێ.

And a sense of the choices that are available in their lives.

بەڵام ئێمە لە ڕاستیدا، زۆر دڵخۆشین بە کەسایەتی ڕاستەقینەی خۆیان

We love them.

دەرکەوتووە کە ئەوان زۆر مەزنن

We see them.

دەمەوێت بە نیشاندانی پارچە ڤیدیۆیەک کۆتای پێ بهێنم

We're not trying to tell them who they ought to be.

But we're really, really happy about who they are.

کە ڤێرژنی داهاتووی یاری زنجیرەکانی ڕۆکێت-ە

It turns out they're really great.

کە گرافیک-کار و دیزاینەرەکانمان درووستیان کردووە

I want to close by showing you a videotape

کە وا هەستدەکەم ئەم بەرهەمەمان ئەو ٪٤ ڕەخنە گرە ڕەشبینانەش دڵخۆش دەکات

that's a version of a future game in the Rockett series

that our graphic artists and design people put together,

that we feel would please that four percent of reviewers.

''ڕۆکێت ٢٨!''

ڕۆکێت: وەك ئەوە وایە کە هەستم لە خەو، دەزانیت؟

"Rockett 28!"

سوپاس

Rockett: It's like I'm just waking up, you know?

BL: Thanks.