Why do cats act so weird? - Tony Buffington

Tại sao mèo lại hành động kì lạ đến vậy? - Tony Buffington

Translator: Hiếu Huỳnh Reviewer: Linh Tran

Why do cats do that?

Tại sao mèo lại làm vậy?

Mèo dễ thương, mèo đáng yêu

They're cute, they're lovable,

and judging by the 26 billions views of over 2 million YouTube videos

và dựa vào 26 tỉ lượt xem của hơn 2 triệu video trên Youtube

of them pouncing,

quay cảnh chúng vồ,

bouncing,

climbing,

nhảy,

leo trèo,

cramming,

chen chúc,

stalking,

rình mò,

clawing,

cào cấu,

chattering,

chuyện trò,

and purring,

và kêu rừ... ừ... ừ...

one thing is certain:

có một điều chắc chắn là:

cats are very entertaining.

mèo rất mang tính giải trí.

Một số biểu hiện của chúng,

These somewhat strange feline behaviors,

both amusing and baffling,

vừa thú vị vừa kì lạ,

leave many of us asking, "Why do cats do that?"

khiến chúng ta phải tự hỏi rằng: "Tại sao chúng lại làm vậy?"

Throughout time, cats were simultaneously solitary predators of smaller animals

Từ xưa, mèo vừa là động vật săn mồi cỡ nhỏ đơn độc

and prey for larger carnivores.

vừa làm mồi cho những động vật ăn thịt lớn hơn.

Vừa là kẻ đi săn vừa là con mồi,

As both predator and prey,

survival of their species depended on crucial instinctual behaviors

sự sống còn của giống loài chúng phụ thuộc vào hành vi bản năng

which we still observe in wild and domestic cats today.

như chúng ta vẫn thấy ngày nay ở mèo hoang và mèo nuôi.

While the feline actions of your house cat Grizmo might seem perplexing,

Những hành vi của chú mèo Grizmo nhà bạn trông có vẻ khó hiểu,

in the wild, these same behaviors,

trong tự nhiên, những hành vi tương tự

naturally bred into cats for millions of years,

đã được phát sinh ở những chú mèo hàng triệu năm trước,

would make Grizmo a super cat.

có thể khiến Grizmo trở thành một siêu mèo.

Enabled by their unique muscular structure and keen balancing abilities,

Nhờ cấu trúc cơ thể khoẻ và khả năng giữ thăng bằng tốt,

cats climbed to high vantage points to survey their territory

mèo có thể trèo lên những vị trí cao thuận lợi để khảo sát địa hình

and spot prey in the wild.

và phát hiện con mồi trong tự nhiên.

Grizmo doesn't need these particular skills to find and hunt down dinner

Ngày nay, Grizmo không cần những kỹ năng đặc biệt này

in her food bowl today,

để kiếm bữa tối cho mình nữa,

but instinctually, viewing the living room from the top of the bookcase

nhưng việc nhìn phòng khách từ giá sách

is exactly what she has evolved to do.

chính xác là những gì nó làm theo bản năng.

As wild predators, cats are opportunistic and hunt whenever prey is available.

Là loài săn mồi hoang dã, mèo là lũ cơ hội và săn bắt mỗi khi có mồi.

Bởi hầu hết con mồi đều rất nhỏ,

Since most cat prey are small,

cats in the wild needed to eat many times each day,

loài mèo trong tự nhiên cần ăn nhiều lần trong một ngày,

and use a stalk, pounce, kill, eat strategy to stay fed.

và sử dụng chiến lược theo dõi-vồ-giết-ăn thịt để luôn được no.

This is why Grizmo prefers to chase and pounce on little toys

Đó chính là lý do vì sao Grizmo thích rượt đuổi và nhảy lên những đồ chơi nhỏ

and eat small meals over the course of the day and night.

và ăn những bữa nhỏ trong suốt ngày đêm.

Also, small prey tend to hide in tiny spaces in their natural environments,

Hơn nữa, con mồi bé thường ẩn nấp ở nơi nhỏ hẹp trong môi trường tự nhiên,

so one explanation for Grizmo's propensity to reach into containers and openings

nên việc Grizmo thích chui vào hộp và những khe hở

is that she is compelled by the same curiosity

là do bị thúc ép bởi chính trí tò mò

that helped ensure the continuation of her species for millions of years before.

đã giúp đảm bảo cho loài mèo tiếp tục tồn tại hàng triệu năm qua.

Trong tự nhiên, loài mèo cần vuốt nhọn để leo trèo, săn mồi, và tự vệ.

In the wild, cats needed sharp claws for climbing, hunting, and self-defense.

Sharpening their claws on nearby surfaces kept them conditioned and ready,

Việc mài vuốt trên những bề mặt gần đó giúp chúng ở trạng thái tốt và sẵn sàng,

helped stretch their back and leg muscles,

giúp duỗi thẳng lưng và cơ chân

and relieve some stress, too.

đồng thời còn giúp giải toả căng thẳng.

So, it's not that Grizmo hates your couch,

Thế nên, không phải Grizmo ghét ghế bành,

chair,

ghế đẩu, ghế dài có đệm,

ottoman,

pillows,

gối,

curtains,

and everything else you put in her environment.

màn,

và những thứ khác bạn đặt xung quanh nó.

She's ripping these things to shreds and keeping her claws in tip-top shape

Nó xé những thứ này ra thành từng mảnh và giữ móng vuốt sắc bén nhất

because this is exactly what her ancestors did in order to survive.

bởi vì đó chính là những gì tổ tiên của nó làm để có thể sống sót.

Vì cũng là con mồi của những loài động vật khác

As animals that were preyed upon,

cats evolved to not get caught,

nên mèo phải tránh để không bị tóm,

and in the wild, the cats that were the best at avoiding predators thrived.

và trong tự nhiên, loài mèo là cao thủ trong việc tránh thú săn mồi.

Thế nên, ngày nay, khi ở trong nhà bạn,

So at your house today,

Grizmo is an expert at squeezing into small spaces

Grizmo là một chuyên gia trong việc len lỏi vào những ngóc ngách,

and seeking out and hiding in unconventional spots.

tìm kiếm, lẩn trốn vào những nơi không thể nào ngờ tới.

It also explains why she prefers a clean and odor-free litter box.

Điều này cũng giải thích vì sao nó thích hộp vệ sinh sạch sẽ và không mùi hơn.

That's less likely to give away her location to any predators

Rất khó để thú săn mồi có thể phát hiện ra vị trí của nó

that may be sniffing around nearby.

khi đánh hơi gần đó.

Considering everything we do know about cats,

Dựa theo những gì ta đã biết về mèo,

it seems that one of their most predominate behaviors

có vẻ một trong những hành vi nổi trội nhất của chúng

is still one of the most mysterious.

vẫn còn là một trong những điều bí ẩn.

Cats may purr for any number of reasons,

Loài mèo kêu rừ... ừ... ừ... thường vì vài lý do,

such as happiness,

như khi chúng vui,

stress,

căng thẳng,

and hunger.

và đói.

But curiously, the frequency of their purrs,

Nhưng điều lạ là tần số tiếng kêu của chúng,

between 25 and 150 hertz,

dao động từ khoảng 25 đến 150 hertz,

is within a range that can promote tissue regeneration.

là khoảng âm giúp kích thích tái sinh mô.

So while her purring makes Grizmo an excellent nap companion,

Vì vậy, việc kêu rừ... ừ... ừ... giúp Grizmo tiện thể chợp mắt,

it is also possible that her purr is healing her muscles and bones,

cũng có thể tiếng kêu giúp nó

thậm chí là bạn, chữa lành cơ và chân,

and maybe even yours, too.

Chúng phát triển theo thời gian

They developed through time

as both solitary predators that hunted and killed to eat,

vừa là loài động vật săn mồi đơn độc, đi săn rồi ăn thịt con mồi

and stealthy prey that hid and escaped to survive.

vừa là con mồi lén lút biết ẩn mình và trốn thoát để sống sót.

So cats today retain many of the same instincts

Vì vậy, loài mèo ngày nay vẫn còn duy trì nhiều bản năng

that allowed them to thrive in the wild for millions of years.

cho phép chúng phát triển trong thế giới hoang dã hàng triệu năm qua.

This explains some of their seemingly strange behaviors.

Điều này giải thích phần nào cho những hành động có vẻ kỳ lạ của chúng.

To them, our homes are their jungles.

Đối với mèo, nhà của chúng ta cũng như khu rừng của chúng.

But if this is the case, in our own cat's eyes,

Nếu như vậy thì trong mắt chúng,

who are we?

ta là ai?

Big, dumb, hairless cats competing with them for resources?

Là loài mèo khổng lồ, ngu ngốc, không lông, tranh tài nguyên với chúng?

Terribly stupid predators they're able to outsmart every day?

Là loài động vật ăn thịt ngu ngốc mà chúng có thể qua mặt mỗi ngày?

Or maybe they think we're the prey.

Hoặc có thể chúng nghĩ ta chính là con mồi.