Why do cats act so weird? - Tony Buffington

Translator: Anna Guyumjyan Reviewer: Sona Martirossian

Why do cats do that?

Ինչու՞ են կատուներն այդպես անում:

They're cute, they're lovable,

Նրանք դուրեկան են, գրավիչ

and judging by the 26 billions views of over 2 million YouTube videos

և դատելով Յութուբյան 26 միլիարդ դիտում ունեցող շուրջ 2 միլիոն տեսանյութերից,

of them pouncing,

որտեղ նրանք թռչկոտում են,

bouncing,

climbing,

ոստոստում,

մագլցում,

cramming,

խցկվում,

stalking,

գաղտագողի մոտենում

clawing,

ճանկռտում,

chattering,

մլավում

and purring,

ու մռռում,

one thing is certain:

մի բան ակնհայտ է դառնում.

cats are very entertaining.

կատուները շատ զվարճալի են:

These somewhat strange feline behaviors,

Կատուների այս որոշ չափով տարօրինակ վարքագիծը,

both amusing and baffling,

որը և զվարճալի է, և շփոթեցնող,

leave many of us asking, "Why do cats do that?"

շատերիս մոտ մի հարց է առաջացնում. «Ինչու՞ են կատուներն այդպես անում»:

Throughout time, cats were simultaneously solitary predators of smaller animals

Կատուները մշտապես միայնակ են որսացել չափսերով ավելի փոքր կենդանիների,

and prey for larger carnivores.

և միաժամանակ իրենք են որպես որս ծառայել խոշոր գիշատիչների համար:

As both predator and prey,

Թե իբրև գիշատիչ և թե իբրև որս,

survival of their species depended on crucial instinctual behaviors

նրանց տեսակի գոյությունը պայմանավորված է եղել բնազդային այնպիսի վճռական վարքով,

which we still observe in wild and domestic cats today.

որոնք մեր օրերում էլ հանդիպում են ընտանի և վայրի կատուների մոտ:

While the feline actions of your house cat Grizmo might seem perplexing,

Թեև ձեր ընտանի Փիսոյի` կատվազգիներին բնորոշ պահվածքը կարող է ձեզ մոլորեցնել,

in the wild, these same behaviors,

վայրի բնության մեջ այդ նուն պահվածքը,

naturally bred into cats for millions of years,

որն անշուշտ նրանց մոտ ձևավորվել է միլիոնավոր տարիների ընթացքում,

would make Grizmo a super cat.

Փիսոյին կդարձներ մի հզոր կատու:

Enabled by their unique muscular structure and keen balancing abilities,

Ունենալով մկանային յուրահատուկ կառուցվածք

և օժտված լինելով հավասարակշռությունը չկորցնելու կարողությամբ՝

cats climbed to high vantage points to survey their territory

կատուները մագլցում էին բարձրադիր տարածքներ,որպեսզի ուսումնասիրեն տեղանքն

and spot prey in the wild.

ու վայրի բնության մեջ նշմարեն իրենց զոհին:

Grizmo doesn't need these particular skills to find and hunt down dinner

Փիսոյին պետք չեն այս հատուկ հմտությունները կերակուր հայթայթելու և որսալու համար

in her food bowl today,

իր իսկ ափսեից այսօր:

but instinctually, viewing the living room from the top of the bookcase

սակայն, բնազդաբար գրապահարանի վերևից հյուրասենյակն ուսումնասիրելով`

is exactly what she has evolved to do.

նա կարծես ճիշտ նույն բանն է անում:

As wild predators, cats are opportunistic and hunt whenever prey is available.

Լինելով գիշատիչներ` կատուները զգոն են և որսում են, երբ որ զոհը հասանելի է լինում:

Since most cat prey are small,

Քանի որ նրանց զոհերից շատերը փոքրիկ են,

cats in the wild needed to eat many times each day,

վայրի բնության մեջ կուշտ մնալու համար պետք է ուտեն օրական մի քանի անգամ`

and use a stalk, pounce, kill, eat strategy to stay fed.

գործի դնելով հետևյալ ռազմավարական քայլերը` թաքուն մոտենալ,վրա թռչել, սպանել և ուտել:

This is why Grizmo prefers to chase and pounce on little toys

Ահա ինչու է Փիսոն գերադասում որսալ փոքրիկ խաղալիքներ ու հարձակվել դրանց վրա,

and eat small meals over the course of the day and night.

ինչպես նաև ողջ օրվա ընթացքում սնվել փոքր չափաբաժիններով:

Also, small prey tend to hide in tiny spaces in their natural environments,

Բացի դրանից, չափսերով աչքի չընկնող զոհը բնության մեջ թաքնվում է փոքր տարածքում,

so one explanation for Grizmo's propensity to reach into containers and openings

ուստի Փիսոյի` տարաների և ճեղքերի հանդեպ սերը կարելի է բացատրել նրանով,

is that she is compelled by the same curiosity

որ նա լցված է նույն այն հետաքրքրասիրությամբ,

that helped ensure the continuation of her species for millions of years before.

որը միլիոնավոր տարիներ շարունակ օգնել է իր տեսակի պահպանմանը:

In the wild, cats needed sharp claws for climbing, hunting, and self-defense.

Վայրի բնության մեջ սուր ճանկերը կատուներին հարկավոր

էին մագլցելու, որսալու և ինքնապաշտպանության համար:

Sharpening their claws on nearby surfaces kept them conditioned and ready,

Մոտակա մակերևույթին ճանկերը սրելն օգնում էր պահել լավ վիճակն ու պատրաստ լինել,

helped stretch their back and leg muscles,

ձգել մեջքի և ոտքի մկանները,

and relieve some stress, too.

ինչպես նաև ազատվել սթրեսից:

So, it's not that Grizmo hates your couch,

Ուստի, Փիսոն չի ատում ձեր բազմոցը,

chair,

աթոռը,

ottoman,

փափուկ աթոռակները,

pillows,

բարձերը,

curtains,

and everything else you put in her environment.

վարագույրերն

ու այն ամենը ինչ կա նրա շուրջ:

She's ripping these things to shreds and keeping her claws in tip-top shape

Նա պատառ-պատառ է անում այս ամենն ու իր ճանկերը պահում փայլուն վիճակում,

because this is exactly what her ancestors did in order to survive.

քանի որ ճիշտ այսպես էին անում իր նախնիները գոյատևելու համար:

As animals that were preyed upon,

Քանի որ իրենց նույպես որսում էին,

cats evolved to not get caught,

կատուները չբռնվելու հմտություններ էին ձեռք բերել,

and in the wild, the cats that were the best at avoiding predators thrived.

և հաջողության էին հասնում վայրի բնության մեջ գիշատիչներից լավագույնս խուսափողները:

So at your house today,

Այսպիսով, այսօր ձեր տանը

Grizmo is an expert at squeezing into small spaces

Փիսոն փորձառու կերպով կարողանում է խցկվել փոքր

and seeking out and hiding in unconventional spots.

և թաքնվել անսովոր վայրերում:

It also explains why she prefers a clean and odor-free litter box.

Սրանով է բացատրվում նաև, թե ինչու է նա նախընտրում մաքուր և անհոտ կեղտամանը:

That's less likely to give away her location to any predators

Քանի որ այն հավանաբար չի մատնի իր գտնվելու վայրն այն գիշատիչներին,

that may be sniffing around nearby.

որոնք մոտակայքում ինչ-որ բանի հոտ են առել:

Considering everything we do know about cats,

Հաշվի առնելով ամենն, ինչ գիտենք կատուների մասին`

it seems that one of their most predominate behaviors

նրանց ամենագերիշխող վարքագծերից մեկը կարծես

is still one of the most mysterious.

դեռևս մնում է ամենաառեղծվածայինը:

Cats may purr for any number of reasons,

Կատուները կարող են մռռալ մի շարք պատճառներով,

such as happiness,

այդ թվում երջանկությունը

stress,

սթրեսն

and hunger.

ու քաղցը:

But curiously, the frequency of their purrs,

Հետաքրքրական է, որ նրանց մռռոցների հաճախականությունը,

between 25 and 150 hertz,

որը 25-ից 150 հերց է,

is within a range that can promote tissue regeneration.

այնպիսի տիրույթում է, որ կարող է նպաստել հյուսվածքների վերականգնմանը:

So while her purring makes Grizmo an excellent nap companion,

Ուստի Փիսոյի մռռոցը, բացի այն, որ լավ քնի հիանալի նախապայման է,

it is also possible that her purr is healing her muscles and bones,

միևնույն ժամանակ կարող է բուժել իր մկաններն ու ոսկրերը,

and maybe even yours, too.

և, ինչու ոչ, նաև ձերը:

They developed through time

Ժամանակի ընթացքում նրանք ձևավորվել են

as both solitary predators that hunted and killed to eat,

թե որպես միայնակ գիշատիչներ, որոնք որսում են և սպանում,

and stealthy prey that hid and escaped to survive.

և թե որպես գաղտնի որս, որը գոյատևելու համար փախչում է և թաքնվում:

So cats today retain many of the same instincts

Այսպիսով, այսօր էլ կատուները պահպանում են նույն այն բնազդները,

that allowed them to thrive in the wild for millions of years.

որոնք միլիոնավոր տարիներ շարունակ օգնել են հաջողության հասնել վայրի բնության մեջ:

This explains some of their seemingly strange behaviors.

Սրանով են բացատրվում նրանց թվացյալ տարօրինակ արարքներից մի քանիսը:

To them, our homes are their jungles.

Նրանց համար մեր տներն իրենց ջունգլիներն են:

But if this is the case, in our own cat's eyes,

Բայց եթե այդպես է, ապա նրանց աչքերում

who are we?

ո՞վ ենք մենք :

Big, dumb, hairless cats competing with them for resources?

Խոշոր, համր, անմազ կատունե՞ր, որոնք մրցում են նրանց հետ պաշարի համար:

Terribly stupid predators they're able to outsmart every day?

Սարսափելի հիմար գիշատիչնե՞ր, որոնց նրանք օր օրի գերազանցում են խորամանկությամբ:

Or maybe they think we're the prey.

Կամ գուցե կարծում են` որսը հենց մենք ենք: