Why incompetent people think they're amazing - David Dunning

Translator: linh nguyễn Reviewer: Nhu PHAM

Are you as good at things as you think you are?

Bạn có giỏi như bạn nghĩ?

How good are you at managing money?

Bạn có giỏi quản lí tiền?

What about reading people's emotions?

Hay giỏi đọc cảm xúc người khác?

How healthy are you compared to other people you know?

Sức khỏe của bạn như thế nào so với những người bạn quen biết?

Are you better than average at grammar?

Ngữ pháp của bạn có trên mức trung bình?

Knowing how competent we are

Việc biết mình tài giỏi đến đâu

and how are skill stack up against other people's

khi so sánh với người khác

is more than a self-esteem boost.

không chỉ giúp ta thêm tự tin,

It helps us figure out when we can forge ahead on our own decisions and instincts

mà còn giúp ta biết được khi nào nên nghe theo lí trí và bản năng

and when we need, instead, to seek out advice.

và khi nào nên xin lời khuyên từ ai đó.

But psychological research suggests that we're not very good

Thế nhưng, nghiên cứu tâm lí chỉ ra rằng chúng ta không giỏi lắm

at evaluating ourselves accurately.

trong việc tự đánh giá năng lực.

In fact, we frequently overestimate our own abilities.

Trên thực tế, ta thường đánh giá quá cao bản thân.

Researchers have a name for this phenomena,

Các nhà nghiên cứu đã gọi hiện tượng này

the Dunning-Kruger effect.

là Hiệu ứng Dunning-Kruger.

This effect explains why more than 100 studies

Hiệu ứng này giải thích tại sao hơn 100 nghiên cứu

have shown that people display illusory superiority.

đã chỉ ra rằng con người có tính ảo tưởng tự tôn.

We judge ourselves as better than others

Chúng ta đánh giá mình cao hơn người khác

to a degree that violates the laws of math.

đến mức vi phạm cả những định luật toán học.

When software engineers at two companies were asked to rate their performance,

Khi hai kỹ sư phần mềm ở hai công ty

được yêu cầu đánh giá hiệu quả làm việc của họ,

32% of the engineers at one company and 42% at the other

32% kỹ sư ở công ty này và 42% ở công ty kia

put themselves in the top 5%.

đặt mình vào top 5% cao nhất.

In another study, 88% of American drivers

Trong một nghiên cứu khác, 88% tài xế người Mỹ

described themselves as having above average driving skills.

cho là mình có kỹ năng lái xe trên mức trung bình.

Đó không phải là những nghiên cứu duy nhất.

These aren't isolated findings.

On average, people tend to rate themselves better than most

Thường thì mọi người có xu hướng đánh giá mình cao hơn người khác

in disciplines ranging from health, leadership skills, ethics, and beyond.

trong những lĩnh vực như sức khỏe, khả năng lãnh đạo, đạo đức và hơn thế.

What's particularly interesting is that those with the least ability

Điều thực sự thú vị là những người có ít khả năng nhất

are often the most likely to overrate their skills to the greatest extent.

thường đánh giá bản thân là những chuyên gia giỏi nhất.

People measurably poor at logical reasoning,

Người được xem là kém về lí luận logic,

grammar,

ngữ pháp,

financial knowledge,

kiến thức tài chính,

math,

emotional intelligence,

toán,

thông minh cảm xúc,

running medical lab tests,

thử nghiệm y khoa,

and chess

và cờ vua

all tend to rate their expertise almost as favorably as actual experts do.

đều có xu hướng đánh giá mình thành thạo gần như một chuyên gia thực thụ.

Vậy những ai dễ bị ảo tưởng như thế này nhất?

So who's most vulnerable to this delusion?

Sadly, all of us because we all have pockets of incompetence

Đáng buồn thay, tất cả chúng ta đều có nhiều lỗ hổng năng lực

we don't recognize.

mà ta không nhận ra.

But why?

Tại sao thế?

When psychologists Dunning and Kruger first described the effect in 1999,

Khi hai nhà tâm lí học Dunning và Kruger lần đầu mô tả hiệu ứng và năm 1999,

they argued that people lacking knowledge and skill in particular areas

họ cho rằng người bị thiếu kiến thức và kĩ năng ở một mặt nào đó

suffer a double curse.

sẽ bị ảnh hưởng bởi hai thứ cùng lúc.

First, they make mistakes and reach poor decisions.

Thứ nhất, họ phạm sai lầm và có những quyết định tồi tệ.

But second, those same knowledge gaps also prevent them from catching their errors.

Nhưng thứ hai, chính những lỗ hổng kiến thức ấy ngăn họ nhận ra lỗi sai.

In other words, poor performers lack the very expertise needed

Nói cách khác, người kém thiếu kỹ năng chuyên môn cần thiết

to recognize how badly they're doing.

để nhận ra mình kém đến đâu.

For example, when the researchers studied

Ví dụ, khi nghiên cứu các thí sinh

participants in a college debate tournament,

ở một giải hùng biện của trường đại học,

the bottom 25% of teams in preliminary rounds

25% số đội kém nhất ở vòng chơi đầu tiên

lost nearly four out of every five matches.

thua bốn trên năm vòng đấu.

But they thought they were winning almost 60%.

Nhưng họ nghĩ rằng họ đã thắng gần 60%.

WIthout a strong grasp of the rules of debate,

Không nắm chắc luật hùng biện,

the students simply couldn't recognize when or how often

họ đơn giản là không thể nhận ra khi nào hay đã bao nhiêu lần

their arguments broke down.

luận điểm của họ bị đánh bại.

The Dunning-Kruger effect isn't a question of ego blinding us to our weaknesses.

Hiệu ứng Dunning-Kruger không phải là việc để cái tôi che mù điểm yếu.

People usually do admit their deficits once they can spot them.

Người ta thường chấp nhận thiếu sót của mình khi biết về nó.

In one study, students who had initially done badly on a logic quiz

Trong một nghiên cứu, sinh viên kém về câu hỏi logic ngay từ ban đầu

and then took a mini course on logic

khi học giờ logic

were quite willing to label their original performances as awful.

sẵn sàng thừa nhận thành tích ban đầu của họ rất tệ.

Đó có thể là lí do vì sao

That may be why people with a moderate amount of experience or expertise

người có kỹ năng ở mức trung bình hoặc chuyên gia

often have less confidence in their abilities.

thường kém tự tin vào khả năng của mình.

They know enough to know that there's a lot they don't know.

Họ biết đủ để hiểu rằng còn rất nhiều điều họ không biết.

Meanwhile, experts tend to be aware of just how knowledgeable they are.

Nghĩa là, các chuyên gia sẽ nhận thức được họ thông thạo vấn đề đến đâu.

But they often make a different mistake:

Nhưng họ lại thường mắc một sai lầm khác:

they assume that everyone else is knowledgeable, too.

họ cho rằng mọi người khác cũng thông thạo như thế.

The result is that people, whether they're inept or highly skilled,

Cho nên, những người này, dù kém cỏi hay thực sự giỏi,

are often caught in a bubble of inaccurate self-perception.

vẫn thường bị vướng vào rắc rối của việc đánh giá sai bản thân.

When they're unskilled, they can't see their own faults.

Khi không có kĩ năng, họ không thể tự nhận ra sai lầm.

When they're exceptionally competent,

Khi quá giỏi,

they don't perceive how unusual their abilities are.

họ không nhận ra khả năng của mình vượt trội đến thế nào.

So if the Dunning-Kruger effect is invisible to those experiencing it,

Vậy nên, nếu không thể nhận ra sự tồn tại của hiệu ứng Dunning-Krugger,

what can you do to find out how good you actually are at various things?

bạn có thể làm gì để biết năng lực của mình thực sự đến đâu?

First, ask for feedback from other people,

Đầu tiên, hãy hỏi ý kiến của người khác,

and consider it, even if it's hard to hear.

và xem xét ý kiến đó, ngay cả khi nó thật khó nghe.

Second, and more important, keep learning.

Thứ hai, và quan trọng hơn là, hãy không ngừng học hỏi.

The more knowledgeable we become,

Càng hiểu biết,

the less likely we are to have invisible holes in our competence.

chúng ta càng có ít khả năng có lỗ hổng trong năng lực.

Perhaps it all boils down to that old proverb:

Có thể tất cả đều được tóm gọn trong câu thành ngữ xưa:

When arguing with a fool,

Khi cãi nhau với một kẻ ngốc, trước tiên, hãy chắc rằng,

first make sure the other person isn't doing the same thing.

mình không phải là kẻ ngốc trong mắt họ.