What happens during a heart attack? - Krishna Sudhir

Kalp krizi sırasında ne olur? - Krishna Sudhir

Çeviri: Gamze HOŞGÖR Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

Approximately 7 million people around the world die from heart attacks every year,

Dünyada yaklaşık 7 milyon insan kalp krizinden ölüyor

and cardiovascular disease,

ve kalp krizi ya da felç gibi

which causes heart attacks and other problems like strokes,

problemlere neden olan kardiyovasküler hastalık

is the world's leading killer.

dünyadaki en önde gelen katillerden biri.

So what causes a heart attack?

Kalp krizine ne yol açar?

Like all muscles, the heart needs oxygen,

Tüm kaslar gibi kalbin de oksijene ihtiyacı var

and during a heart attack, it can't get enough.

ve bir kalp krizi esnasında kalbimiz yeterince oksijen alamaz.

Fatty deposits, or plaques,

Yağ birikintileri ya da plakalar,

develop on the walls of our coronary arteries.

kroner atardamarda bir duvar oluşturur.

Those are the vessels that supply oxygenated blood to the heart.

Bu damarlar, kalbimize gerekli kanı ileten damarlar.

These plaques grow as we age,

Plakalar biz yaşlandıkça büyür,

sometimes getting chunky,

bunlar bazen bodur,

hardened,

bazen katılaşmış,

or enflamed.

bazen de alevlenmiş olur.

Eventually, the plaques can turn into blockages.

Sonunda bu plakalar tıkanıklığa dönüşür.

If one of the plaques ruptures or cracks,

Eğer bu plakalardan biri kırılır ya da çatlarsa

a blood clot will form around it in minutes,

birkaç dakika içinde etrafında kan pıhtıları oluşur

and a partially closed artery can become completely blocked.

ve zaten neredeyse kapalı olan damar tamamen kapanmış olur.

Blood flow is cut off to the cardiac muscle

Kalp kaslarına kan akışı durur

and the oxygen-starved cells start to die within several minutes.

ve birkaç dakika sonra oksijensiz kalan hücreler ölmeye başlar.

This is a myocardial infarction,

Buna miyokart enfarktüsü

or heart attack.

ya da kalp krizi denir.

Things can rapidly deteriorate in the absence of treatment.

Tedavi eksikliğinde işler kötüye gidebilir.

The injured muscle may not be able to pump blood as well,

Yaralı olan kas yeterince kan pompalayamayabilir

and its rhythm might be thrown off.

ve nabız atışı düzensiz olabilir.

In the worst case scenario, a heart attack can cause sudden death.

En kötüsü ise kalp krizi ani ölümlere sebep olabilir.

And how do you know that someone is having a heart attack?

Birisinin kalp krizi geçirdiğini nasıl anlarsın?

The most common symptom is chest pain

En yaygın belirtisi, oksijensiz kalan

caused by the oxygen-deprived heart muscle.

kalp kasının neden olduğu göğüs ağrısı.

Patients describe it as crushing or vice-like.

Hastalar bu ağrıyı ezilmeye ya da kıskaça benzetiyor.

It can radiate to the left arm,

Bu ağrı, sol kola,

jaw,

çeneye,

back,

sırta ya da

or abdomen.

karına yayılabilir.

But it's not always as sudden and dramatic as it is in the movies.

Ama bu olay her zaman filmlerdeki gibi ani ve dramatik olmaz.

Some people experience nausea

Bazı insanlar bulantı

or shortness of breath.

ya da nefes darlığı yaşar.

Symptoms may be less prominent in women and the elderly.

Kadınlarda ve yaşlılarda bu belirtiler daha az olur.

For them, weakness and tiredness may be the main signal.

Onlarda zayıflık ve yorgunluk en büyük belirtilerden biri.

And surprisingly, in many people,

Ve şaşırtıcı bir biçimde

especially those with diabetes, which affects the nerves that carry pain,

özellikle ağrılı sinirleri etkileyen şeker hastalığı olan kişilerde

a heart attack may be silent.

kalp krizi sessiz gerçekleşir.

If you think that someone might be having a heart attack,

Eğer birisinin kalp krizi geçirdiğini düşünüyorsan

the most important thing is to respond quickly.

hızlı hareket etmen en önemli şey.

If you have access to emergency medical services, call them.

Eğer acil servisi arayabiliyorsan hemen ara.

They're the fastest way to get to a hospital.

Hastaneye hızla gitmenin en iyi yolu onlar.

Taking aspirin, which thins the blood,

Kan incelten aspirin ve

and nitroglycerin, which opens up the artery,

damarı açan nitrogliserin almak

can help keep the heart attack from getting worse.

kalp krizinin kötüleşmesini engelleyebilir.

In the emergency room, doctors can diagnose a heart attack.

Acil serviste doktorlar, kalp krizi teşhisi koyabilir.

They commonly use an electrocardiogram

Kalbin elektriksel aktivitelerini ölçmek için

to measure the heart's electrical activity

yaygın olarak kullanılan elektrokardiyogramı

and a blood test to assess heart muscle damage.

ve kalp kasındaki hasarı belirlemek için kan testini uygularlar.

The patient is then taken to a high-tech cardiac suite

Daha sonra hasta, tıkanıklıkların yerini belirlemek için

where tests are done to locate the blockages.

yüksek teknolojili kalp cihazına götürülür.

Cardiologists can reopen the blocked artery

Kardiyologlar, tıkanmış arteri anjiyoplasti

by inflating it with a balloon in a procedure called an angioplasty.

adı verilen bir işlemle balon şişirerek yeniden açılabilir.

Frequently, they also insert a metal or polymer stent

Genellikle, arteri açık tutmak için

that will hold the artery open.

metal ya da polimer bir stent yerleştirirler.

More extensive blockages might require coronary artery bypass surgery.

Daha büyük tıkanıklıklar kroner arter baypas ameliyatı gerektirebilir.

Using a piece of vein or artery from another part of the body,

Kalp cerrahları, vücudun başka bir yerinden bir damar ya da arter alarak,

heart surgeons can reroute blood flow around the blockage.

tıkanıklık etrafındaki kan akışını yeniden dengeleyebilir.

These procedures reestablish circulation to the cardiac muscle,

Bu işlem kalpteki kan dolaşımını yeniden düzenler

restoring heart function.

ve kalp fonksiyonlarını yeniler.

Heart attack treatment is advancing,

Kalp krizi tedavisi gelişiyor

but prevention is vital.

ama bunu önlemek hayati önem taşıyor.

Genetics and lifestyle factors both affect your risk.

Genetik durumun ve yaşam tarzın senin kriz riskini etkiler.

And the good news is that you can change your lifestyle.

İyi haber ise, hayat tarzını değiştirebilirsin.

Exercise, a healthy diet, and weight loss

Egzersiz, sağlıklı bir diyet ve kilo vermek

all lower the risk of heart attacks,

önceden geçirmiş olsan da olmasan da,

whether you've had one before or not.

kalp krizi riskini azaltır.

Doctors recommend exercising a few times a week,

Doktorlar haftada birkaç kez aerobik aktiviteleri

doing both aerobic activity and strength training.

ve güç arttırıcı antrenman yapılmasını öneriyor.

A heart-healthy diet is low in sugar and saturated fats,

Kalp hastalığına neden olan doymuş yağlar ve şekerin az olduğu

which are both linked to heart disease.

bir diyet tam bir kalp dostu.

So what should you eat?

Peki ne yemelisin?

Lots of fiber from vegetables,

Sebzelerden gelen lifler,

chicken and fish instead of red meat,

kırmızı et yerine balık ya da tavuk tüketimi,

whole grains and nuts like walnuts and almonds

tüm tahıl ürünleri, ceviz badem gibi

all seem to be beneficial.

tüm çerezler faydalıdır.

A good diet and exercise plan can also keep your weight in a healthy range,

Ayrıca iyi bir diyet ve egzersiz planı kilonu sağlıklı aralıkta tutmanı sağlar

which will lower your heart attack risk as well.

ve bu durum kalp krizi riskini de azaltır.

And of course, medications can also help prevent heart attacks.

Ve elbette ki ilaçlar da kalp krizini önlemeye yardımcı olur.

Doctors often prescribe low-dose aspirin, for example,

Örneğin doktorlar, daha önce kalp krizi

particularly for patients who've already had a heart attack

geçiren ya da yüksek risk taşıyan hastalarına

and for those known to be at high risk.

sıklıkla düşük dozlu aspirin yazar.

And drugs that help manage risk factors,

İlaçlar yüksek tansiyon, kolestrol,

like high blood pressure, cholesterol, and diabetes,

diyabet gibi faktörleri düzenlerken ayrıca kalp krizi

will make heart attacks less likely, too.

riskini de azaltır.

Heart attacks may be common, but they don't have to be inevitable.

Kalp krizi yaygın olarak görülebilir ama asla kaçınılmaz değil.

A healthy diet,

Sağlıklı bir diyet,

avoiding tobacco use,

tütün kullanımından kaçınmak,

staying fit,

zayıf kalmak,

and enjoying plenty of sleep and lots of laughter

sağlıklı bir uyku ve bol miktarda kahkaha

all go a long way in making sure your body's most important muscle

vücudun en önemli kasının uzun bir süre

keeps on beating.

atmasını sağlar.