Symbiosis: A surprising tale of species cooperation - David Gonzales

Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Piotr Szczepankiewicz

(Muzyka)

Are you familiar with the word symbiosis?

Znacie słowo symbioza?

To wyszukane określenie dla partnerstwa między dwoma różnymi gatunkami,

It's a fancy term for a partnership between two different species,

takimi jak pszczoły czy kwiaty.

such as bees and flowers.

In a symbiosis, both species depend on each other.

W symbiozie oba gatunki są zależne od siebie.

Chcę wam opowiedzieć o niezwykłej symbiozie

I want to tell you about a remarkable symbiosis

between a little bird, the Clark's nutcracker,

pomiędzy niewielkim ptakiem - orzechówką popielatą

and a big tree, the whitebark pine.

a sporym drzewem - długowieczną sosną wysokogórską.

Whitebark grow in the mountains of Wyoming, Montana

Sosny rosną w górach Wyoming, Montanie i innych zachodnich stanach.

and other western states.

They have huge canopies and lots of needles,

Mają ogromne korony i wiele igieł,

which provide cover and shelter for other plants and animals,

które zapewniają osłonę i schronienie innym roślinom i zwierzętom.

and whitebark feed the forest.

Sosna jest także żywicielem lasu.

Their cones are packed with protein.

Jej szyszki zawierają mnóstwo protein.

Squirrels gnaw the cones from the upper branches

Wiewiórki podgryzają szyszki z górnych gałęzi

aby spadły na ziemię,

so they fall to the ground,

and then race down to bury them in piles, or middens.

a następnie zbiegają zagrzebać je stosach.

But they don't get to keep all of them;

Nie zatrzymują ich jednak w całości dla siebie.

grizzlies and black bears love finding middens.

Grizzly i czarne niedźwiedzie kochają znajdować te stosy.

But there's more to a symbiosis than one species feeding another.

W symbiozie chodzi jednak o coś więcej.

In the case of the Clark's nutcracker, this bird gives back.

W przypadku orzechówki, ten ptak daje również coś w zamian.

While gathering its seeds, it also replants the trees.

Zbierając nasiona, zasadza również drzewa.

Działa to następująco: używając silnego dzioba,

Here's how it works: using her powerful beak,

the nutcracker picks apart a cone in a treetop,

orzechówka rozbija szyszkę i wyciąga nasiona

pulling out the seeds.

W wolach gardła może przechowywać aż do 80 sztuk.

She can store up to 80 of them in a pouch in her throat.

Then she flies through the forest

Potem szuka w lasie miejsca do przechowania nasion,

looking for a place to cache the seeds

zakopując je w stosach po osiem ziaren 2-3 cm pod ziemią.

an inch under the soil in piles of up to eight seeds.

Nutcrackers can gather up to 90,000 seeds in the autumn,

Orzechówka może zebrać jesienią do 90 tys. nasion,

po które wraca zimą i wiosną.

which they return for in the winter and spring.

And these birds are smart.

Te mądre ptaki pamiętają gdzie znajdują się nasiona.

They remember where all those seeds are.

Używają punktów orientacyjnych...

They even use landmarks on the landscape --

trees, stumps, rocks --

Drzew, pni, skał...

to triangulate to caches buried deep under the snow.

by odszukiwać zbiory zakopane pod śniegiem.

What they don't go back and get, those seeds become whitebark.

Z tego, czego nie zabiorą, wyrasta sosna.

Ta symbioza jest tak ważna dla obu gatunków,

This symbiosis is so important to both species

that they've changed, or evolved, to suit each other.

że oba ewaluowały, by się do siebie dostosować.

Orzechówki wytworzyły długie, ostre dzioby,

Nutcrackers have developed long, tough beaks

by wyciągać z szyszek nasiona,

for extracting seeds from cones,

and whitebarks' branches all sweep upwards

a gałęzie sosny rosną w górę

with the cones at the very ends,

z szyszkami na samych końcach, by ułatwić dostęp ptakom.

so they can offer them to the nutcrackers as they fly by.

Oto właśnie symbioza.

That's a symbiosis:

Two species cooperating to help each other for the benefit of all.

Dwa gatunki współpracujące ze sobą dla obopólnej korzyści.