The history of the world according to cats - Eva-Maria Geigl

Vertaald door: Hannelore Blanckaert Nagekeken door: Bieke Van Gelder

On May 27th, 1941, the German battleship Bismarck sank in a fierce firefight,

Op 27 mei 1941 zonk het Duitse slagschip Bismarck in een heftig vuurgevecht.

leaving only 118 of her 2,200 crew members alive.

Slechts 118 van de 2.200 bemanningsleden overleefden de schipbreuk.

But when a British destroyer came to collect the prisoners,

Maar toen een Brits schip de gevangenen kwam ophalen,

they found an unexpected survivor -

vonden ze een onverwachte overlever ...

(Gemiauw)

a black and white cat clinging to a floating plank.

Een zwart-witte kat, vastgeklampt aan een drijvende plank.

For the next several months this cat hunted rats and raised British morale -

De maanden erna jaagde deze kat op ratten en verhoogde de Britse moraal --

until a sudden torpedo strike shattered the hull and sank the ship.

tot een plotse aanval van een onderzeeër de romp brak en het schip deed zinken.

But, miraculously, not the cat.

Maar -- verrassend genoeg -- niet de kat.

(Gemiauw)

Nicknamed Unsinkable Sam,

Hij kreeg de bijnaam Onzinkbare Sam

he rode to Gibraltar with the rescued crew

en voer naar Gibraltar samen met de geredde bemanning

and served as a ship cat on three more vessels –

en hij deed dienst als scheepskat op nog drie andere schepen --

one of which also sank - before retiring to the Belfast Home for Sailors.

waarvan één ook zonk ...

(Gemiauw)

... voor hij met pensioen ging in het Tehuis voor Zeelui in Belfast.

Many may not think of cats as serviceable sailors,

Velen vinden waarschijnlijk niet dat katten goede zeemannen zijn,

or cooperative companions of any kind.

of meewerkende metgezellen van eender welke aard.

But cats have been working alongside humans for thousands of years -

Maar katten werken al duizenden jaren aan de zijde van mensen

helping us just as often as we help them.

en helpen ons net zo vaak als wij hen.

So how did these solitary creatures go from wild predator to naval officer

Hoe evolueerden deze solitaire wezens

van wild roofdier, tot marineofficier,

to sofa sidekick?

tot zetelmaatje?

The domestication of the modern house cat

Het temmen van de moderne huiskat kan teruggevoerd worden

can be traced back to more than 10,000 years ago in the Fertile Crescent,

tot meer dan 10.000 jaar geleden, in de Vruchtbare Sikkel,

at the start of the Neolithic era.

aan het begin van het Neolithicum.

People were learning to bend nature to their will,

Mensen leerden de natuur te buigen naar hun wil

producing much more food than farmers could eat at one time.

en produceerden veel meer voedsel dan de boeren in één keer konden eten.

These Neolithic farmers stored their excess grain in large pits and short, clay silos.

Deze boeren bewaarden hun graanoverschot in grote kuilen en kleine silo's van klei.

But these stores of food attracted hordes of rodents,

Maar deze voedselvoorraden trokken veel knaagdieren aan

as well as their predator, Felis silvestris lybica -

en ook hun roofvijand, Felis silvestris lybica --

the wildcat found across North Africa and Southwest Asia.

de wilde kat die voorkwam in Noord-Afrika en Zuidwest-Azië.

These wildcats were fast, fierce, carnivorous hunters.

Deze wilde katten waren snelle, krachtige en vleesetende jagers.

And they were remarkably similar in size and appearance to today’s domestic cats.

Ze leken in grootte en uiterlijk erg op moderne huiskatten.

The main differences being that ancient wildcats were more muscular,

De grootste verschillen waren dat de wilde katten gespierder waren,

had striped coats, and were less social towards other cats and humans.

gestreept en minder sociaal tegenover andere katten en mensen.

(Gemiauw)

The abundance of prey in rodent-infested granaries

De overvloed aan prooien in de met knaagdieren bevolkte korenzolders

drew in these typically solitary animals.

lokte deze gewoonlijk solitaire dieren.

(Gemiauw)

And as the wildcats learned to tolerate the presence of humans

En toen de wilde katten leerden omgaan met mensen

and other cats during mealtime,

en andere katten tijdens het eten,

we think that farmers likewise tolerated the cats in exchange for free pest control.

denken we dat boeren hen ook tolereerden in ruil voor gratis ongediertebestrijding.

The relationship was so beneficial that the cats migrated with Neolithic farmers

De verstandhouding was zo voordelig dat ze meegingen met de Neolitische boeren

from Anatolia into Europe and the Mediterranean.

van Anatolië naar Europa en de Middellandse zee.

Vermin were a major scourge of the seven seas.

Ongedierte was een grote plaag van de zeven zeeën.

They ate provisions and gnawed at lines of rope,

Ze verslonden de voorraden en knaagden aan de touwen,

so cats had long since become essential sailing companions.

dus katten waren bij het zeilen al lang noodzakelijke metgezellen geworden.

Around the same time these Anatolian globe trotting cats set sail,

Rond de tijd dat deze Anatolische katten de wereld begonnen te verkennen,

the Egyptians domesticated their own local cats.

temden de Egyptenaren hun eigen plaatselijke katten.

Revered for their ability to dispatch venomous snakes, catch birds, and kill rats,

Vereerd om het vellen van giftige slangen, vangen van vogels en doden van ratten,

domestic cats became important to Egyptian religious culture.

werden huiskatten belangrijk in de Egyptische religieuze cultuur.

They gained immortality in frescos, hieroglyphs, statues, and even tombs,

Ze verwierven onsterfelijkheid in fresco's, hiërogliefen, standbeelden

en zelfs graven -- gemummificeerd aan de zijde van hun baasjes.

mummified alongside their owners.

(Gemiauw)

Egyptian ship cats cruised the Nile,

Egyptische scheepskatten voeren rond op de Nijl,

holding poisonous river snakes at bay.

terwijl ze giftige rivierslangen op afstand hielden.

And after graduating to larger vessels,

En nadat ze promoveerden naar grotere schepen,

they too began to migrate from port to port.

begonnen ook zij rond te trekken van haven naar haven.

During the time of the Roman Empire, ships traveling between India and Egypt

Tijdens de Romeinse overheersing, reisden de schepen tussen Indië en Egypte,

carried the lineage of the central Asian wildcat F. s. ornata.

met aan boord de Centraal-Aziatische wilde kat F. s. ornata.

Centuries later, in the Middle Ages, Egyptian cats voyaged up to the Baltic Sea

Eeuwen later, in de middeleeuwen,

reisden Egyptische katten tot aan de Baltische zee

on the ships of Viking seafarers.

op de schepen van Vikingen.

And both the Near Eastern and North African wildcats

En zowel de Oosterse als de Noord-Afrikaanse wilde katten --

– probably tamed at this point -- continued to travel across Europe,

waarschijnlijk getemd op dat moment -- bleven doorheen Europa reizen,

eventually setting sail for Australia and the Americas.

om uiteindelijk koers te zetten naar Australië en Amerika.

Today, most house cats have descended

Vandaag stammen de meeste huiskatten af

from either the Near Eastern or the Egyptian lineage of F.s.lybica.

van het Oosterse of het Egyptische geslacht van de F. s. lybica.

But close analysis of the genomes and coat patterns of modern cats

Maar nauwkeurig onderzoek van de genomen en vachtpatronen van moderne katten

tells us that unlike dogs,

leert ons dat, anders dan honden,

which have undergone centuries of selective breeding,

die eeuwen lang selectief fokken hebben ondergaan,

modern cats are genetically very similar to ancient cats.

moderne katten genetisch erg gelijken op de katten van vroeger.

And apart from making them more social and docile,

En buiten de katten zachtmoediger en socialer maken,

we’ve done little to alter their natural behaviors.

hebben we weinig gedaan om hun natuurlijke gedrag te veranderen.

In other words, cats today are more or less as they’ve always been: Wild animals.

Met andere woorden, katten zijn vandaag wat ze altijd al waren: wilde dieren.

Fierce hunters. Creatures that don’t see us as their keepers.

Krachtige jagers en wezens die ons niet als hun baasjes zien.

And given our long history together, they might not be wrong.

En gezien onze lange geschiedenis samen, hebben ze misschien wel gelijk.