The history of the world according to cats - Eva-Maria Geigl

9,116,112 views ・ 2019-01-03

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Afroditi Vergidou Επιμέλεια: Giannis Tsiougkos
00:06
On May 27th, 1941, the German battleship Bismarck sank in a fierce firefight,
0
6664
6480
Στις 27 Μαΐου του 1941,
το γερμανικό πολεμικό πλοίο «Μπίσμαρκ» βυθίστηκε έπειτα από σφοδρή μάχη.
00:13
leaving only 118 of her 2,200 crew members alive.
1
13144
5310
Από το ναυάγιο επέζησαν μόνο 118 από τα 2.000 μέλη του πληρώματος.
00:18
But when a British destroyer came to collect the prisoners,
2
18454
3080
Όταν ένα βρετανικό πλοίο πήγε να περισυλλέξει τους αιχμαλώτους
00:21
they found an unexpected survivor -
3
21534
3350
βρήκε έναν απροσδόκητο επιζώντα,
00:24
a black and white cat clinging to a floating plank.
4
24884
3360
μια ασπρόμαυρη γάτα που είχε γαντζωθεί σε μια σανίδα.
00:28
For the next several months this cat hunted rats and raised British morale -
5
28244
4020
Για μήνες η γάτα κυνηγούσε ποντίκια και ανέβαζε το ηθικό των Βρετανών,
00:32
until a sudden torpedo strike shattered the hull and sank the ship.
6
32264
4000
μέχρι που μια τορπίλη διέλυσε το πλοίο και το βύθισε.
00:36
But, miraculously, not the cat.
7
36264
3380
Αλλά, ως εκ θαύματος, δεν συνέβη το ίδιο και με τη γάτα.
00:39
Nicknamed Unsinkable Sam,
8
39644
2250
«Ο Αβύθιστος Σαμ», όπως ονομάστηκε,
00:41
he rode to Gibraltar with the rescued crew
9
41894
2580
ταξίδεψε στο Γιβραλτάρ μαζί με τους επιζώντες
00:44
and served as a ship cat on three more vessels –
10
44474
3140
και υπηρέτησε τη γατίσια θητεία του σε τρία ακόμα πλοία,
00:47
one of which also sank - before retiring to the Belfast Home for Sailors.
11
47614
5810
ένα εκ των οποίων βυθίστηκε,
προτού τελικά αποσυρθεί στον Οίκο Ναύτου του Μπέλφαστ.
00:53
Many may not think of cats as serviceable sailors,
12
53424
3120
Οι περισσότεροι δεν φαντάζονται τις γάτες σε θητεία ναύτη,
00:56
or cooperative companions of any kind.
13
56544
2780
και σε καμία περίπτωση ως συντρόφους ή συνεργάτες.
00:59
But cats have been working alongside humans for thousands of years -
14
59324
3670
Όμως, οι γάτες βαδίζουν δίπλα στον άνθρωπο εδώ και χιλιάδες χρόνια
01:02
helping us just as often as we help them.
15
62994
2770
και μας βοηθούν όσο συχνά τις βοηθούμε κι εμείς.
01:05
So how did these solitary creatures go from wild predator to naval officer
16
65764
4460
Πώς αυτά τα μοναχικά πλάσματα εξελίχθηκαν από άγριοι θηρευτές σε μέλη του ναυτικού
01:10
to sofa sidekick?
17
70224
2650
και σε συντρόφους δίπλα μας στον καναπέ;
01:12
The domestication of the modern house cat
18
72874
1700
Η εξημέρωση της οικόσιτης γάτας
01:14
can be traced back to more than 10,000 years ago in the Fertile Crescent,
19
74574
3870
ξεκινά πριν από τουλάχιστον 10.000 χρόνια στην Εύφορη Ημισέληνο,
01:18
at the start of the Neolithic era.
20
78444
2500
στις αρχές της Νεολιθικής εποχής.
01:20
People were learning to bend nature to their will,
21
80944
2350
Οι άνθρωποι είχαν αρχίσει να δαμάζουν τη φύση,
01:23
producing much more food than farmers could eat at one time.
22
83294
3190
παράγοντας άφθονη ποσότητα τροφής.
01:26
These Neolithic farmers stored their excess grain in large pits and short, clay silos.
23
86484
5330
Οι νεολιθικοί αγρότες αποθήκευαν τα σιτηρά σε πιθάρια και πήλινα σιλό.
01:31
But these stores of food attracted hordes of rodents,
24
91814
3020
Αλλά αυτές οι αποθήκες τροφίμων προσέλκυαν ορδές τρωκτικών,
01:34
as well as their predator, Felis silvestris lybica -
25
94834
4090
μαζί με τον θηρευτή τους, τη Felis silvestris lybica,
01:38
the wildcat found across North Africa and Southwest Asia.
26
98924
3700
την αγριόγατα της Βορείου Αφρικής και της Νοτιοδυτικής Ασίας.
01:42
These wildcats were fast, fierce, carnivorous hunters.
27
102624
3370
Αυτές οι αγριόγατες ήταν γρήγοροι, άγριοι, σαρκοβόροι κυνηγοί
01:45
And they were remarkably similar in size and appearance to today’s domestic cats.
28
105994
4730
και έμοιαζαν πολύ σε μέγεθος και εμφάνιση με τις σημερινές οικόσιτες γάτες.
01:50
The main differences being that ancient wildcats were more muscular,
29
110724
3500
Η κυριότερη διαφορά τους ήταν ότι οι αρχαίες αγριόγατες ήταν πιο μυώδεις,
01:54
had striped coats, and were less social towards other cats and humans.
30
114224
5720
είχαν ρίγες και ήταν λιγότερο κοινωνικές με τις άλλες γάτες ή τους ανθρώπους.
01:59
The abundance of prey in rodent-infested granaries
31
119944
3140
Η αφθονία θηραμάτων στις γεμάτες τρωκτικά σιταποθήκες
02:03
drew in these typically solitary animals.
32
123084
3090
ήταν αυτό που τράβηξε αυτά τα συνήθως μοναχικά ζώα.
02:06
And as the wildcats learned to tolerate the presence of humans
33
126174
2605
Καθώς οι αγριόγατες συνήθισαν την παρουσία των ανθρώπων
02:08
and other cats during mealtime,
34
128779
1795
και άλλων γατών την ώρα του γεύματος,
02:10
we think that farmers likewise tolerated the cats in exchange for free pest control.
35
130574
5350
οι αγρότες τις δέχτηκαν με αντάλλαγμα τη δωρεάν εξόντωση των τρωκτικών.
02:15
The relationship was so beneficial that the cats migrated with Neolithic farmers
36
135924
5360
Η σχέση ήταν τόσο επωφελής, που οι γάτες μετανάστευσαν με τους νεολιθικούς αγρότες
02:21
from Anatolia into Europe and the Mediterranean.
37
141284
3840
από την Ανατολία στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο.
02:25
Vermin were a major scourge of the seven seas.
38
145124
2590
Τα τρωκτικά ήταν η μεγάλη μάστιγα των επτά θαλασσών.
02:27
They ate provisions and gnawed at lines of rope,
39
147714
2640
Έτρωγαν τις προμήθειες και ροκάνιζαν τα σκοινιά,
02:30
so cats had long since become essential sailing companions.
40
150354
4110
και έτσι οι γάτες έγιναν από τότε απαραίτητοι συνοδοί στα πλοία.
02:34
Around the same time these Anatolian globe trotting cats set sail,
41
154464
3880
Περίπου την ίδια εποχή που άρχισαν να εξαπλώνονται οι γάτες από την Ανατολία,
02:38
the Egyptians domesticated their own local cats.
42
158344
3410
οι Αιγύπτιοι εξημέρωσαν τις δικές τους ντόπιες γάτες.
02:41
Revered for their ability to dispatch venomous snakes, catch birds, and kill rats,
43
161754
4440
Φημισμένες για την ικανότητά τους να παγιδεύουν φίδια, πουλιά και τρωκτικά,
02:46
domestic cats became important to Egyptian religious culture.
44
166194
4700
οι οικόσιτες γάτες απέκτησαν σημαντική θέση στην αιγυπτιακή θρησκεία.
02:50
They gained immortality in frescos, hieroglyphs, statues, and even tombs,
45
170894
4760
Απεικονίζονταν σε τοιχογραφίες, ιερογλυφικά, αγάλματα, ακόμα και τάφους,
02:55
mummified alongside their owners.
46
175654
3120
όπου τοποθετούνταν μουμιοποιημένες μαζί με τον ιδιοκτήτη τους.
02:58
Egyptian ship cats cruised the Nile,
47
178774
2540
Οι γάτες των αιγυπτιακών πλοίων ταξίδευαν στον Νείλο,
03:01
holding poisonous river snakes at bay.
48
181314
3130
κρατώντας μακριά τα δηλητηριώδη φίδια του ποταμού.
03:04
And after graduating to larger vessels,
49
184444
2330
Ύστερα, άρχισαν να σαλπάρουν με μεγαλύτερα πλοία
03:06
they too began to migrate from port to port.
50
186774
3880
και να μεταναστεύουν από λιμάνι σε λιμάνι.
03:10
During the time of the Roman Empire, ships traveling between India and Egypt
51
190654
4300
Την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τα πλοία ταξίδευαν μεταξύ Ινδίας και Αιγύπτου
03:14
carried the lineage of the central Asian wildcat F. s. ornata.
52
194954
5790
μεταφέροντας τους απογόνους της αγριόγατας της κεντρικής Ασίας F.s. ornata.
03:20
Centuries later, in the Middle Ages, Egyptian cats voyaged up to the Baltic Sea
53
200744
5030
Αιώνες αργότερα, τον Μεσαίωνα, οι αιγυπτιακές γάτες έφτασαν στη Βαλτική
03:25
on the ships of Viking seafarers.
54
205774
2750
με τα καράβια των Βίκινγκς.
03:28
And both the Near Eastern and North African wildcats
55
208524
3280
Τα δυο είδη αγριόγατας, από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική,
03:31
– probably tamed at this point -- continued to travel across Europe,
56
211804
3990
που στο μεταξύ είχαν εξημερωθεί, συνέχισαν να ταξιδεύουν στην Ευρώπη
03:35
eventually setting sail for Australia and the Americas.
57
215794
4300
και τελικά έφτασαν μέχρι την Αυστραλία και την Αμερική.
03:40
Today, most house cats have descended
58
220104
2060
Σήμερα, οι οικόσιτες γάτες κατάγονται κυρίως
03:42
from either the Near Eastern or the Egyptian lineage of F.s.lybica.
59
222164
4670
από την F.s. lybica της Εγγύς Ανατολής ή της Αιγύπτου.
03:46
But close analysis of the genomes and coat patterns of modern cats
60
226834
3610
Η ανάλυση όμως των γονιδιωμάτων και της γούνας των σύγχρονων γατών
03:50
tells us that unlike dogs,
61
230444
2120
μας δείχνει ότι, σε αντίθεση με τα σκυλιά, που εκτρέφονται επιλεκτικά επί αιώνες,
03:52
which have undergone centuries of selective breeding,
62
232564
2800
03:55
modern cats are genetically very similar to ancient cats.
63
235364
3760
οι σύγχρονες γάτες έχουν μεγάλη γενετική ομοιότητα με τις αρχαίες.
03:59
And apart from making them more social and docile,
64
239124
2840
Και παρότι τις κάναμε πιο κοινωνικές και πιο υπάκουες,
04:01
we’ve done little to alter their natural behaviors.
65
241964
3720
δεν καταφέραμε να αλλάξουμε τη φυσική τους συμπεριφορά.
04:05
In other words, cats today are more or less as they’ve always been: Wild animals.
66
245684
5710
Με άλλα λόγια, οι γάτες σήμερα είναι αυτό που ήταν πάντα.
Άγρια ζώα, δεινοί κυνηγοί,
04:11
Fierce hunters. Creatures that don’t see us as their keepers.
67
251394
3450
πλάσματα που δεν μας θεωρούν αφέντες τους.
04:14
And given our long history together, they might not be wrong.
68
254844
4000
Και, αν σκεφτούμε τη μακρά ιστορία μας μαζί τους, ίσως έχουν δίκιο.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7