Why do your jeans wear out so quickly? - Madhavi Venkatesan

Translator: Chan Nyein Reviewer: Sanntint Tint

The first pairs of jeans were designed for durability.

ဂျင်းအဝတ်အထည်တွေကို အစက ကြာရှည်ခံဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး ထုတ်လုပ်ခဲ့တာပါ။

“နင်းမ်“ဆိုတဲ့ ပြင်သစ်မြို့ကို အစွဲပြုပြီး ပေးထားတဲ့

Named for the French city of Nîmes,

denim was constructed as a sturdy cotton weave worn by sailors.

ဒက်နင် ခေါ် ဂျင်းထည်ဟာ သင်္ဘောသားဝတ် အကြမ်းခံ ချည်သားအဖြစ် ထုတ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီချည်ကြမ်းဟာ ၁၉ရာစုမှာ ပိုလို့တောင် ခိုင်ခံ့လာပါတယ်။

This rugged material got even stronger in the 19th century,

when Levi Strauss and Jacob Davis added metal rivets to reinforce stress points.

Levi Strauss နဲ့ Jacob Davisတို့ ပွတ်တိုက်မှုများတဲ့နေရာတွေမှာ

သတ္တုလေပစ်တွေတပ်လိုက်တဲ့ အချိန်ကစလို့ပေါ့။

သူတို့ရဲ့ဒီဇိုင်းဟာ ကြာရှည်ခံ ဘောင်းဘီတစ်မျိုးကို စတင်မိတ်ဆက်ပေးခဲ့တယ်။

Their design introduced a new brand of durable trousers

for California miners that could withstand years of wear and tear.

California ပြည်နယ်က မိုင်းအလုပ်သမားတွေ အတွက်ပေါ့၊ အကြမ်းပတမ်းခံတဲ့ အဝတ်မျိုးပေါ့။

Over the course of the 20th century,

၂၀ရာစုတစ်လျှောက်မှာ

these working-class pants have transformed into fashion icons.

လက်လုပ်လက်စားလူတန်းစားတွေဝတ်တဲ့ ဘောင်းဘီဟာ ဖက်ရှင်သင်္ကေတအဖြစ် ကူးပြောင်းခဲ့ပါတယ်။

But as the demand for jeans has gone up, their durability has gone down.

သို့သော် ဂျင်းထည်ဝယ်လိုအား တက်လာတဲ့အခါ ဂျင်းထည်‌ရဲ့ ကြာရှည်ခံမှု ကျဆင်းသွားပါတယ်။

Today, most pairs last no longer than a year.

ကနေ့ခေတ်မှာ ဂျင်းဘောင်းဘီအများစုဟာ တစ်နှစ်ထက်ပိုမခံကြပါဘူး။

And each new pair you buy has a much higher cost than you might think.

ဂျင်းဘောင်းဘီသစ်တစ်ထည်ဟာ သင်ထင်တာ ပိုပြီး တန်ကြေးကြီးပါတယ်။

Every pair of jeans begins its life in a cotton field.

အထည်တိုင်းဟာ ဝါ(ပင်)စိုက်ခင်းမှာ ဘဝစကြပါတယ်။

It takes about 0.7 kilograms of cotton to produce a single pair of pants.

ဂျင်းဘောင်းဘီတစ်ထည်ရဖို့ ဝါအလေးချိန် ၀.၇ကီလိုဂရမ်လောက် သုံးရပါတယ်။

Growing this much cotton requires roughly 10,000 liters of water,

အဲဒီလောက်ဝါ ပမာဏရအောင် စိုက်ဖို့ အကြမ်းဖျင်း ရေ ၁၀,၀၀၀ လီတာလိုပါတယ်။

not to mention various herbicides and pesticides,

ပေါင်းသတ်ဆေး၊ ပိုးသတ်ဆေးအမျိုးမျိုးသုံးတာ မပါသေးဘူးနော်။

which can contaminate groundwater.

မြေအောက်ရေကို ညစ်ညမ်းစေတဲ့အရာတွေပေါ့။

The cotton is harvested by hand or industrial machines

ဝါကို လက် သို့မဟုတ် စက်နဲ့ ခူးဆွတ်ပါတယ်။

and transported to textile factories where it’s spun into yarn.

ပြီးရင် အထည်စက်ရုံတွေဆီပို့ပြီး၊ ချည်လုံးတွေဖြစ်အောင် ရက်လုပ်ပါတယ်။

At this point, it’s typically combined with plastic fibers like spandex

အဲသလိုရက်လုပ်စဥ်မှာ spandex လို ပလတ်စတစ်ချည်မျှင်တွေနဲ့ ရောနှောရက်ပါတယ်။

to increase the yarn’s elasticity.

ချည်ရဲ့ ဆွဲသား အားကောင်းလာအောင်လို့ပါ။

These plastic threads make modern jeans more comfortable and flexible,

ပလက်စတစ်ချည်မျှင်တွေဟာ ကနေ့ခတ် ဂျင်းထည်တွေကို

ပိုပြီး သက်တောင့်သက်သာဖြစ်စေ၊ ပျော့ပြောင်း‌စေပါတယ်။

but also much less durable.

သို့သော် ကြာရှည်ခံမှုကို ကျစေပါတယ်။

Next, the yarn is dyed jeans’ trademark blue.

အဲဒီနောက် ချည်လုံးကို ဂျင်းရဲ့ အများသိ အပြာရောင် ဆေးဆိုးပါတယ်။

Historically, this color came from natural plant-derived indigo.

သမိုင်း‌ကြောင်းအရ ဒီဂျင်းပြာရောင်ကို အပင်ကရတဲ့ သဘာဝ မဲနယ်ကနေ ရပါတယ်။

But most modern manufacturers use a synthetic dye

သို့သော် ယနေ့ခေတ် ထုတ်လုပ်သူအများစုက သဘာဝမဟုတ်တဲ့ ဆိုးဆေးတွေကို သုံးပါတယ်။

made from petroleum byproducts and toxic chemicals.

သူတို့ကို ရေနံဘေးထွက်ပစ္စည်း‌နဲ့ အဆိပ်ရှိ ဓာတု‌ပစ္စည်းတွေကနေ ရရှိပါတယ်။

Once dyed, the cotton-plastic blend is woven into denim sheets,

ဆေးဆိုးပြီးတာနဲ့ ဝါ၊ပလက်စတစ်အရောအနှောကို ချည်ကြမ်းထည်အဖြစ်ရက်လုပ်ပါတယ်။

which are then cut and sewn into jeans.

ရလာတဲ့ပိတ်စကိုမှ ဂျင်းဘောင်းဘီအဖြစ် ဖြတ်တောက် ချုပ်လုပ်ပါတယ်။

After assembly, some jeans undergo additional procedures

ချုပ်ပြီးတဲ့နောက် အချို့ဂျင်းဘောင်းဘီဟာ နောက်ထပ် အဆင့်တွေကို ဖြတ်ရပါသေးတယ်။

to get a distressed look.

ဟောင်းနွမ်းနေတဲ့ပုံပေါက်အောင်ပါ။

This often includes chemical sprays and multiple cycles of acid-washing,

ဒီလိုဖြစ်ဖို့ ဓာတုဆေးဖြန်းတာ၊ အက်ဆစ်ဖြင့် ထပ်တလဲလဲ လျှော်ဖွတ်တာတွေလုပ်ရပါတယ်။

အဆိပ်ရှိစွန့်ပစ်ရေဆိုးတွေဟာ မြစ်တွေကို မဲနယ်ရောင်ပြောင်းပစ်နိုင်ပါတယ်။

the toxic runoff can turn rivers indigo-blue.

Finally, there are the zippers, buttons, and rivets

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ဇစ်ဆွဲ၊ ဂျင်းကြယ်သီးနဲ့ လေပစ်တွေ ရှိပါသေးတယ်။

made of copper and other metals,

သူတို့ကို ကြေးနီ၊ အခြားသောသတ္တုများနဲ့ ပြုလုပ်ပါတယ်။

whose mining is yet another source of environmental degradation.

ဒါတွေရဖို့ မိုင်းတူးတာကလည်း သဘာဝဝန်းကျင် ထိခိုက်ပျက်ဆီးစေတဲ့အကြောင်းတခု ဖြစ်ပါတယ်။

All in all, the manufacturing process for a single pair of jeans

ဂျင်းဘောင်းဘီးတစ်ထည် ထုတ်တဲ့လုပ်ငန်းစဥ်ကနေ

ကာ‌ဗွန် ၃၃ ကီလိုဂရမ်ကျော် ထုတ်လွှတ်ပါတယ်။

emits over 33 kilograms of carbon—

ဒါဟာ ကီလိုမီတာ ၁၁၀ ကျော်ခရီးကို ကားမောင်းရင်ထွက်တဲ့ ကာဗွန်ပမာဏနဲ့ ညီပါတယ်။

the equivalent of driving over 110 kilometers.

But this process doesn't just damage the environment.

သို့သော် ဒီလုပ်ငန်းစဥ်ဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ပျက်ဆီးစေရုံသာမကပါဘူး။

ကမ္ဘာ့‘ဝါ’အများအပြားကို ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာ စိုက်ပျိုးပါတယ်။

Much of the world’s cotton is grown in developing countries,

အလုပ်သမားတွေအတွက် စံမမီ လုပ်ငန်းခွင် အလေ့အထ၊ နည်းပါးတဲ့ ကာကွယ်ပေးမှုတွေ

with poor labor practices and few protections for workers.

ရှိနေဆဲ နိုင်ငံတွေပါ။

Cotton here is often picked by children or forced labor,

ကလေးလုပ်သားတွေ၊ သို့ အတင်းအကျပ်လုပ်အားကို သုံးလို့ ဝါ ဆွတ်ကြပါတယ်။

and most jean manufacturing plants frequently expose workers

ဂျင်းထုတ်လုပ်တဲ့စက်ရုံအများစုမှာ အလုပ်သမားတွေဟာ မကြာခဏဆိုသလို

ထုတ်လုပ်တဲ့လုပ်ငန်းစဥ်တလျှောက် အဆိပ်ရှိဓာတုပစ္စည်းတွေနဲ့ ထိတွေ့ရပါတယ်။

to toxic chemicals throughout production.

One particularly dangerous technique called sandblasting

အန္တရာယ်များတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့ သဲမှုတ်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

involves spraying jeans with fine sand at high pressures

ဂျင်းဘောင်းဘီကို သဲနဲ့ ဖိအားပြင်းပြင်း မှုတ်ဖြန်းခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

and has been linked with numerous cases of incurable and often fatal lung disease.

ဒီနည်းလမ်းဟာ ကုသမရတဲ့ သေနိုင်တဲ့ အဆုတ်ရောဂါ‌ဖြစ်ပွားမှုတွေနဲ့ဆက်စပ်နေပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်လွှားထုတ်လုပ်တဲ့ ထုတ်ကုန်တွေလိုပဲ

Like many globally produced products,

ဂျင်းဘောင်းဘီတွေကို ဆင်းရဲတဲ့တိုင်းပြည်တွေမှာထုတ်လုပ်ပြီး

jeans are made in poor countries and bought in rich ones.

ကြွယ်ဝတဲ့ တိုင်းပြည်တွေက ဝယ်ယူကြတယ်။

All these pants will likely be washed dozens or even hundreds of times per year.

ဒီဘောင်းဘီတွေကို တနှစ်မှာ အကြိမ်ရေများစွာ ဆယ်ချီရာချီ လျှော်ဖွတ်ကြမှာဖြစ်ပါတယ်။

စွမ်းအင်သုံးစွဲမှုများတဲ့ ဒီလုပ်ငန်းစဥ်ဟာ အထည်တိုင်းမှာ ရက်လုပ်ထားတဲ့ ပလက်စတစ်ကို

This energy intensive process breaks down the plastics woven into each pair,

ပြိုကွဲစေပြီး

releasing microplastics into the water

သေးမှုန်တဲ့ပလက်စတစ်စတွေကို ရေထဲ ပျံ့စေပါတယ်။

and, perhaps most ironic of all, shortening the jean’s lifespan.

တလွဲအနိုင်ဆုံးကတော့ ဂျင်းထည်ရဲ့ သက်တမ်းကို တိုစေတာပါပဲ။

စွန့်ပစ်ပစ္စည်းအများစုလိုပဲ စွန့်ပစ်ဂျင်းဘောင်းဘီတွေဟာ မြေဖို့ရာမှာ

Like most waste, discarded jeans end up in landfills,

နိဂုံးချုပ်ပါတယ်။

where their decomposition releases methane gas,

သူတို့ရဲ့ ပြိုကွဲဆွေးမြေ့မှုကနေ မီသိန်းဓာတ်ငွေ့ ထွက်ပါတယ်။

while their dyes and plastics leach into the soil and groundwater.

သူတို့ရဲ့ ဆိုးဆေးနဲ့ ပလက်စတစ်တွေကတော့ မြေဆီလွှာနဲ့ မြေအောက်ရေထဲ့ စိမ့်ဝင်ပါတယ်။

Some companies are working on solutions here,

အချို့ကုမ္ပဏီတွေကလည်း ဒီပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးပမ်းကြပါတယ်။

from using organic cotton to recycling and reusing denim.

အော်ဂဲနစ်ဝါချည်သုံးတာကစလို့ ဇင်ချည်သားကို ပြန်လည်အသုံးပြုတာထိ ပါဝင်ပါတယ်။

You can also help reduce the environmental impact of your favorite pants

သင့်အနေနဲ့လည်း သင့်ဘောင်းဘီတွေရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် သက်ရောက်မှုကို

by buying used jeans and buying fewer pairs altogether.

လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။

တစ်ပတ်ရစ်ဂျင်းဘောင်းဘီတွေဝယ်တာ၊ အထည်နည်းနည်းပဲဝယ်တာမျိုးပေ့ါ။

Denim manufacturers also recommend only washing your jeans once every 10 wears.

ဂျင်းထည်ထုတ်လုပ်သူတွေကလည်း ဂျင်း‌ဘောင်းဘီကို ၁၀ ခါဝတ် တစ်ခါလျှော်ဖို့

တိုက်တွန်းပါတယ်။

And, when possible, air dry your pants to reduce energy consumption.

တတ်နိုင်ရင် စွမ်းအင်သုံးတာ လျှော့ချဖို့ အခြောက်လျှော်ဖို့ တိုက်တွန်းပါတယ်။

Life cycle and labor problems like these extend far beyond just jeans.

ဂျင်းထည်ရဲ့ဘဝဖြစ်စဥ်၊ လုပ်သားပြဿနာတွေကလည်း ဂျင်းတထည်ထက် ပိုပါတယ်။

Some governments are pursuing policies to make companies more responsible

အစိုးရအချို့ဟာ ကုမ္ပဏီတွေ ပိုပြီးတာဝန်ယူမှုရှိလာအောင် မူဝါဒ‌‌တွေ

ချမှတ်လာကြပါတယ်။

for worker pay and welfare,

အလုပ်သမား လုပ်ခလစာနဲ့ သက်သာချောင်ချိရေးအတွက်ပေါ့။

but unsustainable practices still run rampant throughout the fashion industry.

ဖက်ရှင်လုပ်ငန်းမှာ ရေရှည်အတွက်မကောင်းတဲ့ အလေ့အထတွေ တောထနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်မို့ သင့်အဝတ်အထည်ရဲ့ စျေးနှုန်းဟာ အရမ်းချိုပြီး သူခိုးစျေး ဖြစ်နေတဲ့အခါ

So when the price tags on your clothes seem like a steal,

it’s important to consider who’s actually being robbed.

တကယ် အခိုးခံလိုက်ရတာဘယ်သူလဲ စဥ်းစားမိဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။