Why do your jeans wear out so quickly? - Madhavi Venkatesan

Translator: Smita Kantak Reviewer: Arvind Patil

The first pairs of jeans were designed for durability.

सर्वात पहिली जीन पँट अतिशय टिकाऊ बनवली गेली होती.

Named for the French city of Nîmes,

नीम नावाच्या फ्रेंच शहराचे नाव असलेली,

denim was constructed as a sturdy cotton weave worn by sailors.

कापसाच्या मजबूत विणीची ही डेनिम पँट खलाशी वापरत असत.

This rugged material got even stronger in the 19th century,

१९ व्या शतकात हे जाड कापड आणखी मजबूत बनले.

when Levi Strauss and Jacob Davis added metal rivets to reinforce stress points.

कारण Levi Strauss आणि Jacob Davis नी जोड घट्ट करण्यासाठी धातूचे खिळे लावले.

Their design introduced a new brand of durable trousers

यामुळे मजबूत पँट्सचा एक नवा ब्रँड उपलब्ध झाला.

for California miners that could withstand years of wear and tear.

वर्षानुवर्षे टिकणारा हा ब्रँड कॅलिफोर्नियातील खाणकामगार वापरू लागले.

Over the course of the 20th century,

विसाव्या शतकात

these working-class pants have transformed into fashion icons.

या कष्टकऱ्यांच्या पँट्स म्हणजे फॅशनची एक खूण बनली.

But as the demand for jeans has gone up, their durability has gone down.

पण जीन्सची मागणी जशी वाढत गेली, तसा त्यांचा टिकाऊपणा कमी झाला.

Today, most pairs last no longer than a year.

आज बऱ्याचशा जीन पँट्स वर्षभराहून जास्त टिकत नाहीत.

And each new pair you buy has a much higher cost than you might think.

आणि दरवेळी नवीन पँट घेताना कल्पनेपेक्षा जास्त किंमत द्यावी लागते.

Every pair of jeans begins its life in a cotton field.

प्रत्येक जीन पँटचे जीवनचक्र कापसाच्या शेतातून सुरु होते.

It takes about 0.7 kilograms of cotton to produce a single pair of pants.

एक जीन पँट बनवण्यासाठी सुमारे ०.७ किलो कापूस लागतो.

Growing this much cotton requires roughly 10,000 liters of water,

एवढा कापूस पिकवण्यासाठी सुमारे दहा हजार लिटर पाणी लागते.

not to mention various herbicides and pesticides,

याशिवाय विविध जंतुनाशके, तणनाशके लागतात.

which can contaminate groundwater.

त्यांच्यामुळे भूजल प्रदूषित होते.

The cotton is harvested by hand or industrial machines

कापूस हाताने किंवा यंत्रांनी वेचला जातो,

and transported to textile factories where it’s spun into yarn.

मग तो कापड कारखान्यांमध्ये पाठवून, त्याचे सूत काढले जाते.

At this point, it’s typically combined with plastic fibers like spandex

याचवेळी spandex सारखे प्लास्टिकचे धागे त्यात मिसळले जातात.

to increase the yarn’s elasticity.

त्यामुळे धाग्याची लवचिकता वाढते.

These plastic threads make modern jeans more comfortable and flexible,

या प्लास्टिक धाग्यांमुळे आधुनिक जीन्स जास्त लवचिक, आरामदायी असतात.

but also much less durable.

पण त्यांचा टिकाऊपणा अत्यंत कमी होतो.

Next, the yarn is dyed jeans’ trademark blue.

यानंतर या धाग्याला जीन्सचा ट्रेडमार्क असा निळा रंग दिला जातो.

Historically, this color came from natural plant-derived indigo.

पूर्वी वनस्पतीजन्य, नैसर्गिक इंडिगो रंग वापरला जात असे.

But most modern manufacturers use a synthetic dye

पण आधुनिक काळातील बहुसंख्य उत्पादक कृत्रिम रंग वापरतात.

made from petroleum byproducts and toxic chemicals.

ते पेट्रोलियमजन्य पदार्थ आणि विषारी रसायनांपासून बनलेले असतात.

Once dyed, the cotton-plastic blend is woven into denim sheets,

रंगवलेल्या कापूस-प्लास्टिक मिश्र कापडाचे तागे बनवले जातात.

which are then cut and sewn into jeans.

ते कापून त्यापासून जीन पँट शिवली जाते.

After assembly, some jeans undergo additional procedures

शिलाईनंतर काही जीन पँट्सवर आणखी प्रक्रिया करून

to get a distressed look.

त्या विटल्यासारख्या बनवतात.

This often includes chemical sprays and multiple cycles of acid-washing,

यामध्ये रासायनिक फवारे, आम्ल वापरून अनेकवेळा धुणे यांचा समावेश असतो.

the toxic runoff can turn rivers indigo-blue.

यातल्या विषारी सांडपाण्यामुळे नद्यांमध्ये इंडिगो रंग उतरतो.

Finally, there are the zippers, buttons, and rivets

याशिवाय बटणे, झिपर्स, जोडणी

made of copper and other metals,

ही तांबे किंवा अन्य धातूची असतात.

whose mining is yet another source of environmental degradation.

त्यांचे उत्खनन पर्यावरणाची हानी करते.

All in all, the manufacturing process for a single pair of jeans

सर्व गोष्टी लक्षात घेता, जीनच्या एका पँटच्या निर्मिती प्रक्रियेमधून

emits over 33 kilograms of carbon—

३३ किलोहून अधिक कार्बनचे उत्सर्जन होते.

the equivalent of driving over 110 kilometers.

हे प्रमाण ११० किमीहून जास्त अंतर वाहन चालवल्याइतके असते.

But this process doesn't just damage the environment.

या प्रक्रियेमुळे फक्त पर्यावरणाचीच हानी होते असे नव्हे.

Much of the world’s cotton is grown in developing countries,

जगातला बराचसा कापूस विकसनशील देशांत पिकतो.

with poor labor practices and few protections for workers.

या देशांत कामगार कायदे चांगले नसतात, त्यांना पुरेसे संरक्षण नसते.

Cotton here is often picked by children or forced labor,

बरेचदा कापूस वेचण्याचे काम बालमजूर किंवा वेठबिगार करतात.

and most jean manufacturing plants frequently expose workers

बहुतेक सर्व जीन्स कारखान्यांतील कामगार उत्पादन प्रक्रियेदरम्यान

to toxic chemicals throughout production.

वारंवार विषारी रसायनांच्या संपर्कात येतात.

One particularly dangerous technique called sandblasting

Sandblasting नावाचे एक तंत्र विशेष धोकादायक आहे.

involves spraying jeans with fine sand at high pressures

यात जीन पँट्स वर अतिदाबाखालील वाळूचा फवारा मारतात.

and has been linked with numerous cases of incurable and often fatal lung disease.

यामुळे अनेकांना फुफ्फुसांचे दुर्धर किंवा प्राणांतिक विकार जडले.

Like many globally produced products,

जगभर उत्पादन होत असणाऱ्या अनेक वस्तूंप्रमाणेच

jeans are made in poor countries and bought in rich ones.

जीन्स गरीब देशांत तयार होतात आणि श्रीमंत देशांत विकल्या जातात.

All these pants will likely be washed dozens or even hundreds of times per year.

या सर्व पँट्स दरवर्षी बहुतेक डझनावारी, अगदी शेकडो वेळा धुतल्या जातील.

This energy intensive process breaks down the plastics woven into each pair,

पुष्कळ ऊर्जा वापरणाऱ्या या प्रक्रियेत पँटमध्ये गुंफलेले प्लास्टिक धागे तुटतात.

releasing microplastics into the water

यामुळे सूक्ष्म प्लास्टिक पाण्यात मिसळते

and, perhaps most ironic of all, shortening the jean’s lifespan.

आणि विरोधाभास असा, की यामुळे पँटचे आयुष्यमान कमी होते.

Like most waste, discarded jeans end up in landfills,

बऱ्याचशा कचऱ्याप्रमाणे टाकलेल्या जीन्स जमिनीच्या भरावात पोहोचतात.

where their decomposition releases methane gas,

तिथे त्यांच्या विघटनामुळे मिथेन वायू तयार होतो.

while their dyes and plastics leach into the soil and groundwater.

त्यांमधले रंग आणि प्लास्टिक माती आणि भूजलामध्ये झिरपतात.

Some companies are working on solutions here,

काही कंपन्या यावर उपाय शोधत आहेत.

from using organic cotton to recycling and reusing denim.

जसे सेंद्रिय कापूस वापरणे, डेनिमचा पुनर्वापर करणे.

You can also help reduce the environmental impact of your favorite pants

आपल्या आवडत्या पँटमुळे होणारी पर्यावरणाची हानी कमी करा.

by buying used jeans and buying fewer pairs altogether.

वापरलेल्या जीन्स खरेदी करा, आणि एकंदरच कमी पँट्स खरेदी करा.

Denim manufacturers also recommend only washing your jeans once every 10 wears.

डेनिम उत्पादक असेही सांगतात, की जीन्स दहा वेळा वापरून मगच धुवावी.

And, when possible, air dry your pants to reduce energy consumption.

आणि शक्य तेव्हा मोकळ्या हवेत सुकवावी, म्हणजे ऊर्जेचा वापर कमी होईल.

Life cycle and labor problems like these extend far beyond just jeans.

वस्तूच्या जीवनचक्राशी निगडित कामगारांच्या समस्या इतर उत्पादनांमध्येही आहेत.

Some governments are pursuing policies to make companies more responsible

कंपन्यांनी कामगार वेतन आणि सुरक्षेची जबाबदारी घ्यावी असे धोरण

for worker pay and welfare,

काही प्रशासने राबवीत आहेत.

but unsustainable practices still run rampant throughout the fashion industry.

पण वस्त्रोद्योगामध्ये अयोग्य पद्धती अनिर्बंधपणे चालताहेत.

So when the price tags on your clothes seem like a steal,

म्हणूनच कपड्यांवर अगदी स्वस्त किमतीचे लेबल दिसेल,

it’s important to consider who’s actually being robbed.

तेव्हा नक्की कोण लुटले जात आहे, हा विचार करणे महत्त्वाचे आहे.