The psychology of narcissism - W. Keith Campbell

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Way before the first selfie,

ပထမဆုံး selfie မတိုင်မီ အတော်ကြာက

the ancient Greeks and Romans had a myth

ရှေးဟောင်း ဂရိနဲ့ ရိုမန်တွေမှာ သူ့ ပုံရိပ်ကို

about someone a little too obsessed with his own image.

နည်းနည်း အစွဲအလမ်းလွန်နေတဲ့
 လူတစ်ယောက် အကြောင်း ဒဏ္ဍာရီတစ်ခုရှိတယ်

In one telling,

အပြောတစ်ခုမှာ

Narcissus was a handsome guy wandering the world in search of someone to love.

Narcissus က စုံမက်ဖို့ လူတစ်ယောက် ရှာရင်း ကမ္ဘာထဲ လှည့်လည်နေတဲ့ ချောမောတဲ့ လူငယ်ပါ။

After rejecting a nymph named Echo,

Echo ဆိုတဲ့ သစ်ပင်စောင့် နတ်သမီးကို ငြင်းပြီးနောက်

he caught a glimpse of his own reflection in a river,

မြစ်တစ်ခုထဲမှာ သူ့ပုံရိပ်ကို ရိပ်ခနဲ မြင်ခဲ့မိသွားပြီး

and fell in love with it.

ဒါကို ချစ်ကြိုက်သွားတယ်။

Unable to tear himself away,

သူ့ကိုယ်သူ ရုန်းမထွက်နိုင်တော့

Narcissus drowned.

Narcissus ဟာ ရေနစ်သေသွားတယ်။

A flower marked the spot of where he died, and we call that flower the Narcissus.

သူ သေခဲ့တဲ့နေရာမှာ ပန်းတစ်ပွင့်ကို အမှတ် အသားပြုခဲ့တော့ Narcissus ပန်းလို့ခေါ်တယ်။

The myth captures the basic idea of narcissism,

ဒီဒဏ္ဍာရီက အတ္တပေမ ဝါဒရဲ့ အခြေခံ အယူအဆကို သရုပ်ဖော်တယ်။

elevated and sometimes detrimental self-involvement.

ရည်မွန်ပေမဲ့ တစ်ခါတစ်ရံ အကျိုးပျက်စေတဲ့ ကိုယ်အတွေးနဲ့ကိုယ် ထွေးပတ်နေတယ်။

But it's not just a personality type that shows up in advice columns.

ဒါပေမဲ့ ဒါက အကြံပေး ကဏ္ဍမှာ မြင်ရတဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အမျိုးအစားတစ်ခုပဲ မဟုတ်ပါ။

It's actually a set of traits classified and studied by psychologists.

ဒါက တကယ်ကျတော့ စိတ်ပညာရှင်တွေ အမျိုးအစားခွဲပြီး လေ့လာတဲ့ လက္ခဏာတစ်စုပါ။

The psychological definition of narcissism is an inflated, grandiose self-image.

အတ္တပေမ ဝါဒရဲ့ စိတ်ပညာ အနက်ဖွင့်ဆိုချက်က ချဲ့ကား၊ ဟိတ်များတဲ့ အတ္တပုံရိပ်တစ်ခုပါ။

To varying degrees, narcissists think they're better looking,

အဆင့်အမျိုးမျိုးလုိက်ကာ အတ္တပေမ ဝါဒီ တွေက သူတို့ဟာ ပိုကြည့်ကောင်းတယ်၊

smarter,

and more important than other people,

ပိုတော်တယ်ပြီး

သူများတွေထက် ပိုအရေးပါတယ်၊

and that they deserve special treatment.

အထူး အရေးယူမှု ခံထိုက်တယ်လို့ ထင်ကြတယ်။

Psychologists recognize two forms of narcissism as a personality trait:

စိတ်ပညာရှင်တွေက အတ္တပေမ ပုံစံနှစ်ခုကို ပင်ကို လက္ခဏာတစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြ​ုတယ်။

grandiose and vulnerable narcissism.

ဟိတ်ဟန်များတာနဲ့ အားနွဲ့တံ့ အတ္တပေမ ဝါဒပါ။

There's also narcissistic personality disorder,

အတ္တပေမဆိုင်ရာ ပင်ကိုစရိုက် ရောဂါလည်း ရှိပါတယ်။

a more extreme form, which we'll return to shortly.

ပိုအစွန်းရောက်တဲ့ ပုံစံတစ်ခုပါ။ ခဏနေရင် ပြန်ပြောပါ့မယ်။

Grandiose narcissism is the most familiar kind,

ဟိတ်ဟန်များတဲ့ အတ္တပေမ ဝါဒဟာ အကျွမ်းဝင်ဆုံး အမျိုးအစားပါ။

characterized by extroversion,

ဘွင်းဘွင်း သမားဖြစ်ခြင်း၊

dominance,

လွှမ်းမိုးခြင်း

and attention seeking.

ဂရုစိုက်မှု ရှာခြင်းတွေနဲ့ ပြတယ်။

Grandiose narcissists pursue attention and power,

ဟိတ်ဟန်များတဲ့ အတ္တပေမ ဝါဒီတွေဟာ ဂရုစိုက်မှုနဲ့ အဏာနောက်ကို လိုက်တယ်။

sometimes as politicians,

တစ်ခါတစ်ရဲ နိုင်ငံရေးသမားတွေ၊

celebrities,

အကျာ်အမော်တွေ (သို့)

or cultural leaders.

ယဉ်ကျေးမှု ခေါင်းဆောင်တွေပါ။

Of course, not everyone who pursues these positions of power is narcissistic.

အမှန်ကတော့ အာဏာ ရဲ့ ဒီရားထူးတွေကို လိုက်သူတိုင်းတော့ အတ္တပေမဖြစ်တာမဟုတ်ဘူး။

Many do it for very positive reasons,

အများက အပြုသဘော အကြောင်းတွေအတွက်ပါ။

like reaching their full potential,

ဥပမာ စွမ်းရည် အပြည်ရောက်ခြင်း

or helping make people's lives better.

(သို့) သူတစ်ပါး ဘဝတွေ ပိုကောင်းအောင် ကူညီခြင်းပါ။

But narcissistic individuals seek power

ဒါပေမဲ့ အတ္တပေမတစ်ဦးချင်းတွေဟာ ဒါနဲ့လိုက်ဖက်တဲ့

for the status and attention that goes with it.

အခြေအနေနဲ့ ဂရုစိုက်မှုအတွက် အာဏာကို တောင်းခံကြတယ်။

Meanwhile, vulnerable narcissists can be quiet and reserved.

တစ်ချိန်တည်း အားနွဲ့တဲ့ အတ္တပေမသမားတွေဟာ တိတ်ဆိတ်ပြီး သီးခြားဖြစ်နေနိုင်တယ်။

They have a strong sense of entitlement,

ပြင်းထန်တဲ့ ခံစားပိုင်ခွင့် သဘောရှိပေမဲ့

but are easily threatened or slighted.

အလွယ်တကူး ခြိမ်းခြောက်ခံရ (သို့) အရှက်ခွဲခံရတယ်။

In either case, the dark side of narcissism shows up over the long term.

ဒီအဖြစ်နှစ်ခုစလုံးမှာ အတ္တပေမ ဝါဒရဲ့ အမှောင်ခြမ်းက တာရှည် ပေါ်လွင်တယ်။

Narcissists tend to act selfishly,

အတ္တပေမ ဝါဒီတွေဟာ တစ်ကိုယ်ကောင်းဆန်စွာ' လုပ်ဆောင်တတ်ကြတော့

so narcissistic leaders may make risky or unethical decisions,

အတ္တပေမ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ စွန့်စား(သို့) ကျင့်ဝတ်သွေဖည်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချနိုင်ကာ

and narcissistic partners may be dishonest or unfaithful.

အတ္တပေမဆန်တဲ့ အဖော်တွေဟာ မရိုးသားတဲ့ သစ္စာမဲ့တဲ့သူတွေ ဖြစ်နိုင်လောက်တယ်။

When their rosy view of themselves is challenged,

ကိုယ်တိုင်ရဲ့ အားတက်ဖွယ် အမြင်တွေကို စိန်ခေါ်ခံရရင်

they can become resentful and aggressive.

သူတို့ဟာ မကျေမချမ်းဖြစ်ပြီး ရန်လိုလာကြတယ်။

It's like a disease where the sufferers feel pretty good,

ဒါက ဝေဒနာခံစားရသူတွေ အတော်လေး နေလို့ ကောင်းတဲ့ ရောဂါလိုဆိုပေမဲ့

but the people around them suffer.

သူတို့ဝန်းကျင်က လူတွေကတော့ ဒုက္ခခံရတယ်။

Taken to the extreme,

အစွန်းရောက်သွားတဲ့အခါ

this behavior is classified as a psychological disorder

ဒီအပြုအမူကို အတ္တပေမ ပင်ကိုစရိုက် ရောဂါလို့ ခေါ်တဲ့

called narcissistic personality disorder.

စိတ်aရာဂါ တစ်ခုဖြစ် အမျိုးအစားသတ်မှတ်တယ်။

It affects one to two percent of the population,

ဒီရောဂါက လူဦးရေရဲ့ တစ်ကနေ နှစ်ရာခိုင်နှုန်းအထိ သက်ရောက်တယ်၊

more commonly men.

အမျိုးသားတွေ ဖြစ်တာ ပိုများပါတယ်။

It is also a diagnosis reserved for adults.

ဒါက လူကြီးတွေအတွက် သီသန့်ထားတဲ့ ရောဂါတွေ့ရှိုမှုတစ်ခုလည်းဖြစ်တယ်။

Young people, especially children, can be very self-centered,

လူငယ်တွေ၊ အထူးသဖြင့် ကလေးတွေဟာ အလွန် အတ္တဆန်နိုင်ပေမဲ့

but this might just be a normal part of development.

ဒါက ဖွံ့ဖြိုးမှုရဲ့ သာမန် အစိတ်အပိုင်းပဲ ဖြစ်နိုင်လောက်ပါတယ်။

The fifth edition of the American Psychiatric Association's

အမေရိကန် စိတ်ရောဂါ အသင်းကြီးရဲ့ ပဉ္စမအကြိမ်ထုတ်

Diagnostic and Statistical Manual

Diagnostic and Statistical Manual က

describes several traits associated with narcissistic personality disorder.

အတ္တပေမ ပင်ကိုစရိုက် ရောဂါနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ လက္ခဏာများစွာကို ဖော်ပြထားတယ်။

They include a grandiose view of oneself,

ဒါတွေမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဟိတ်ဟန်ကြီးတဲ့ အမြင်တစ်ခု

problems with empathy,

မျှဝေခံစားမှုနဲ့ ပြဿနာတွေ၊

a sense of entitlement,

ခံစားပိုင်ခွင့် သဘောနဲ့

and a need for admiration or attention.

လေးစားမှုနဲ့ ဂရုစိုက်မှု လိုအပ်ချက် တစ်ခု ပါဝင်တယ်။

What makes these trait a true personality disorder

ဒီလက္ခဏာတွေကို စစ်မှန်တဲ့ ပင်ကိုယ်စရိုက် ရောဂါ ဖြစ်စေတာက

is that they take over people's lives and cause significant problems.

ဒါတွေက လူတွေရဲ့ ဘဝတွေကို လွှမ်းမိုးပြီး သိသာထင်ရှားတဲ့ ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပေါ်စေတာပါ။

Imagine that instead of caring for your spouse or children,

အိမ်ထောင်ဘက်(သို့) ကလေးတွေကို စောင့်ရှောက်ပေးတာအစား

you used them as a source of attention or admiration.

ဂရုစိုက်မှုနဲ့ လေးစားမှုရဲ့ ရင်းမြစ် တစ်ခုအဖြစ် သုံးတာ စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

Or imagine that instead of seeking

(သို့) သင့်စွမ်းဆောင်မှအကြောင်း

constructive feedback about your performance,

အပြုသော တုံ့ပြန်မှု ရယူတာကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

you instead told everyone who tried to help you

ဒီအစား သင့်ကို ကူညီဖို့ ကြိုးစားခဲ့ သူတိုင်းကို

that they were wrong.

သူတို့ဟာ မှားတယ်လို့ သင်ပြောခဲ့တာပါ။

So what causes narcissism?

ဒီတော့ ဘာက အတ္တပေမ ဝါဒ ဖြစ်စေတာလဲ။

Twin studies show a strong genetic component,

ပူးတွဲ လေ့လာမှုတွေက ပြတာက ဘယ်ဗီဇတွေ ပါဝင်တယ်ဆိုတာ

although we don't know which genes are involved.

မသိပေမဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ဗီဇဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပါ။

But environment matters, too.

ဒါပေမဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကလည်း အရေပါပါတယ်။

Parents who put their child on a pedestal

ကလေးကို ဖျာလိုလိပ် ထိပ်ပေါ်တင်ကြတဲ့ မိဘတွေဟာ

can foster grandiose narcissism.

ဟိတ်ဟန်ကြီးတဲ့ အတ္တပေမ ဝါဒကို အားပေးနိုင်ပါတယ်။

And cold, controlling parents can contribute to vulnerable narcissism.

အေးစက်ပြီး ထိန်းချုပ်တဲ့ မိဘတွေက အားနွဲ့တဲ့ အတ္တပေမ ဝါဒကို ပံ့ပိုးပေးတယ်။

Narcissism also seems to be higher

အတ္တပေမ ဝါဒဟလည်း ပင်ကိုလက္ခဏာနံ့

in cultures that value individuality and self-promotion.

မိမိကိုယ်မိမိ ကြော်ငြာတာကို တန်ဖိုးထားတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေမှာ ပိုမြင့်မားပုံရပါတယ်။်

In the United States, for example,

ဥပမာ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ

narcissism as a personality trait has been rising since the 1970s,

၆၀ နှစ်လွန်တွေရဲ့ ဘုံ အာရုံစိုက်ရာက မိမိ ကိုယ်မိမိ တန်ဖိုးထားရေး လှုပ်ရှားမှုနဲ့

when the communal focus of the 60s

ရုပ်ဝါဒ တိုးမြင့်မှုကို လမ်းဖွင့်ပေးတဲ့အခါ

gave way to the self-esteem movement

အတ္တပေမ ပင်ကို လက္ခဏာဟာ ၁၉၇၀ နှစ်တွေကတည်းက

and a rise in materialism.

မြင့်တက်လာနေခဲ့တယ်။

More recently, social media has multiplied the possibilities for self-promotion,

မကြာခင်က လူမှုမီဒီယာက ကိုယ်တိုင်ကြော်ငြာ မှုအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို တိုးစေခဲ့တယ်။

though it's worth noting

မှတ်သားထိုက်စရာ ဆိုပေမဲ့

that there's no clear evidence that social media causes narcissism.

လူမှုမီဒီယာက အတ္တပေမ ဝါဒကို ဖြစ်စေတယ် ဆိုတဲ့ ရှင်းလင်းတဲ့အထောက်အထားမရှိဘူး။

Rather, it provides narcissists a means to seek social status and attention.

ဒါထက် အတ္တပေမသမားတွေကို လူမှုဂုဏ်ဒြပ်နဲ့ အာရုံစိုက်မှုကို ရယူဖို့ နည်းလမ်ပေးတယ်။

So can narcissists improve on those negative traits?

ဒီတော့ အတ္တပေမသမားတွေက ဒီအပျက်သဘော ဉာဉ်တွေကို တိုးတက်အောင် လုပ်နိုင်လား။

Yes!

လုပ်နိုင်ပါတယ်။

Anything that promotes honest reflection on their own behavior

အပြုအမူအပေါ် ရိုးသားတဲ့ ရောင်ပြန်ဟပ်မှု တိုးစေတဲ့အရာတိုင်းနဲ့

and caring for others,

အခြားသူတွေကို စောင့်ရှောက်ခြင်းဟာ

like psychotherapy or practicing compassion towards others, can be helpful.

ဥပမာ စိတ်ပညာကုထုံးနဲ့ သူတစ်ပါးကို စာနာတဲ့ အကျင့်ကျင့်တာကအထောက်အကူဖြစ်နိုင်တယ်။

The difficulty is it can be challenging

အခက်အခဲက အတ္တပေမ ပင်ကိုစရိုက် ရောဂါရှိတဲ့

for people with narcissistic personality disorder

လူတွေအတွက် မိမိကိုယ်မိမိ ပိုကောင်းအောင်

to keep working at self-betterment.

ဆက်လုပ်ဖို့ စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်နိင်တာပါ။

For a narcissist, self-reflection is hard from an unflattering angle.

အတ္တပေမသမားအတွက် မိမိကိုယ်မိမိ ပုံရိပ်ထင် မှုဟာ ကဲ့ရဲ့တဲ့ ရှုထောင့်ကနေဆို ခက်ခဲတယ်။