The psychology of narcissism - W. Keith Campbell

Translator: Linh Pham Reviewer: Chau Uong

Way before the first selfie,

Rất lâu trước bức ảnh tự sướng đầu tiên,

the ancient Greeks and Romans had a myth

Người Hy Lạp, La Mã cổ đại có 1 truyền thuyết

about someone a little too obsessed with his own image.

về một người có đôi chút ám ảnh bởi vẻ ngoài của mình.

In one telling,

Truyền thuyết kể rằng,

Narcissus was a handsome guy wandering the world in search of someone to love.

Narcissus là một anh chàng đẹp trai, đi khắp thế giới để tìm nửa kia của mình.

After rejecting a nymph named Echo,

Sau khi từ chối nữ thần Echo,

he caught a glimpse of his own reflection in a river,

anh ta thoáng thấy hình bóng mình trên một dòng sông

and fell in love with it.

và đem lòng yêu nó.

Unable to tear himself away,

Không thể rời mắt khỏi hình bóng đó,

Narcissus drowned.

Narcissus chết đuối.

A flower marked the spot of where he died, and we call that flower the Narcissus.

Một đóa hoa mọc lên nơi anh ta chết, được gọi là hoa Narcissus - hoa thủy tiên.

The myth captures the basic idea of narcissism,

Truyền thuyết ấy mô tả định nghĩa cơ bản về sự ái kỷ,

elevated and sometimes detrimental self-involvement.

tự cao và đôi khi tự hại.

Nhưng đó không chỉ là loại hình tính cách thường xuất hiện ở mục tư vấn.

But it's not just a personality type that shows up in advice columns.

It's actually a set of traits classified and studied by psychologists.

Đây là một tổ hợp các đặc điểm được phân loại và nghiên cứu bởi các nhà tâm lí học

The psychological definition of narcissism is an inflated, grandiose self-image.

Định nghĩa khoa học của sự ái kỷ là sự tự cao quá lớn về bản thân.

To varying degrees, narcissists think they're better looking,

Từ nhiều góc độ khác nhau, người ái kỷ cho rằng mình đẹp hơn,

smarter,

and more important than other people,

thông minh hơn,

và quan trọng hơn tất cả mọi người,

and that they deserve special treatment.

và họ xứng đáng được sự quan tâm đặc biệt.

Psychologists recognize two forms of narcissism as a personality trait:

Các nhà tâm lí học công nhận 2 dạng ái kỷ là đặc điểm nhân cách, đó là:

grandiose and vulnerable narcissism.

"tự mãn, tự cao" và "mặc cảm, tự ti"

There's also narcissistic personality disorder,

Còn có bệnh rối loạn nhân mãn,

a more extreme form, which we'll return to shortly.

một dạng nghiêm trọng hơn, sẽ được nhắc đến ở phần sau

Grandiose narcissism is the most familiar kind,

"Tự cao" là triệu chứng thường gặp nhất,

characterized by extroversion,

biểu hiện qua tính cách hướng ngoại,

dominance,

muốn làm chủ,

and attention seeking.

và khao khát được chú ý.

Grandiose narcissists pursue attention and power,

Những người này tìm kiếm sự chú ý và quyền lực,

sometimes as politicians,

đôi khi là chính trị gia,

celebrities,

người nổi tiếng,

or cultural leaders.

hoặc các nhà lãnh đạo văn hóa.

Of course, not everyone who pursues these positions of power is narcissistic.

Đương nhiên, không phải ai theo đuổi vị trí quyền lực trên đều là người ái kỷ.

Many do it for very positive reasons,

Nhiều người xuất phát từ lí do tích cực,

like reaching their full potential,

như khám phá tiềm năng của bản thân,

or helping make people's lives better.

hoặc giúp cuộc sống mọi người trở nên tốt đẹp hơn.

But narcissistic individuals seek power

Nhưng những người ái kỷ tìm kiếm quyền lực

for the status and attention that goes with it.

bởi vị thế và sự chú ý đi kèm với nó.

Meanwhile, vulnerable narcissists can be quiet and reserved.

Ngược lại, những người ái kỷ tự ti có thể rất ít nói và hướng nội.

They have a strong sense of entitlement,

Họ có ý thức mạnh mẽ về quyền của mình,

but are easily threatened or slighted.

nhưng rất dễ cảm thấy bị đe dọa hoặc coi thường

In either case, the dark side of narcissism shows up over the long term.

Ở cả hai trường hợp, mặt trái của sự tự luyến bộc lộ thông qua tiếp xúc lâu dài

Narcissists tend to act selfishly,

Người ái kỉ thường tỏ ra ích kỉ,

so narcissistic leaders may make risky or unethical decisions,

Nên những nhà lãnh đạo dạng này thường đưa ra quyết định mạo hiểm và phi đạo đức,

and narcissistic partners may be dishonest or unfaithful.

và những người ái kỉ có thể không thành thật và chung thủy với bạn đời.

When their rosy view of themselves is challenged,

Khi cái nhìn lạc quan về bản thân bị thách thức,

they can become resentful and aggressive.

họ có thể trở nên rất hung dữ và nóng giận.

It's like a disease where the sufferers feel pretty good,

Đây có thể coi là một căn bệnh mà người mắc bệnh cảm thấy rất thoải mái,

but the people around them suffer.

trong khi những người xung quanh cảm thấy khổ sở.

Taken to the extreme,

Ở mức cực độ,

this behavior is classified as a psychological disorder

hành vi này còn được phân loại là một dạng rối loạn tâm lí

called narcissistic personality disorder.

gọi là rối loạn nhân cách ái kỉ.

It affects one to two percent of the population,

Nó ảnh hưởng từ 1% đến 2% dân số,

more commonly men.

thường là nam giới.

It is also a diagnosis reserved for adults.

Chẩn đoán này thường dành cho lứa tuổi trưởng thành.

Young people, especially children, can be very self-centered,

Những người trẻ tuổi, đặc biệt là trẻ em, có xu hướng lấy bản thân làm trung tâm,

but this might just be a normal part of development.

nhưng đây có thể là một điều bình thường trong quá trình phát triển.

The fifth edition of the American Psychiatric Association's

Cuốn "Chẩn đoán và thống kê" tái bản lần thứ 5

Diagnostic and Statistical Manual

của Hiệp hội Tâm lí học Hoa Kì

describes several traits associated with narcissistic personality disorder.

miêu tả một số đặc điểm tính cách liên quan đến chứng rối loạn nhân cách ái kỉ.

They include a grandiose view of oneself,

Bao gồm cái nhìn tự mãn về bản thân,

problems with empathy,

khó khăn trong việc đồng cảm,

a sense of entitlement,

mong muốn đặc quyền,

and a need for admiration or attention.

và nhu cầu được kính trọng và chú ý.

What makes these trait a true personality disorder

Những đặc điểm trên sẽ phản ánh bệnh rối loạn nhân cách

is that they take over people's lives and cause significant problems.

khi nó ảnh hưởng cuộc sống của người đó và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng.

Imagine that instead of caring for your spouse or children,

Hãy tưởng tượng, thay vì chăm sóc vợ/chồng và con cái

bạn lại coi họ là một nguồn đem lại sự ngưỡng mộ và chú ý cho bản thân

you used them as a source of attention or admiration.

Hoặc thay vì tìm kiếm

Or imagine that instead of seeking

những phản hồi mang tính chất xây dựng về bản thân,

constructive feedback about your performance,

you instead told everyone who tried to help you

bạn lại phản bác những người cố gắng giúp bạn

that they were wrong.

và khăng khăng là họ sai.

So what causes narcissism?

Vậy, nguyên nhân nào dẫn đến bệnh ái kỉ?

Twin studies show a strong genetic component,

Nghiên cứu trên những cặp song sinh cho thấy sự ảnh hưởng về di truyền là khá lớn

although we don't know which genes are involved.

mặc dù ta không biết loại gene nào đã được nghiên cứu

But environment matters, too.

Nhưng môi trường sống cũng là yếu tố liên quan,

Parents who put their child on a pedestal

Cha mẹ nào hay đặt con làm trung tâm

can foster grandiose narcissism.

có thể dẫn đến sự tự cao ở đứa trẻ.

And cold, controlling parents can contribute to vulnerable narcissism.

Ngược lại, cha mẹ lạnh nhạt và kiểm soát sẽ dẫn đến sự tự ti ở người con.

Narcissism also seems to be higher

Sự ái kỉ thường xảy ra nhiều hơn

in cultures that value individuality and self-promotion.

ở những nền văn hóa coi trọng cá nhân và sự thể hiện bản thân.

In the United States, for example,

Ví dụ như ở Mỹ,

narcissism as a personality trait has been rising since the 1970s,

Ái kỷ là một đặc điểm nhân cách phổ biến từ những năm 1970

when the communal focus of the 60s

khi chủ nghĩa cộng đồng của những năm 60

gave way to the self-esteem movement

nhường chỗ cho sự phát triển cá nhân

and a rise in materialism.

và sự đi lên của chủ nghĩa vật chất.

More recently, social media has multiplied the possibilities for self-promotion,

Gần đây, mạng xã hội cũng góp phần thúc đẩy khả năng thể hiện bản thân,

though it's worth noting

dù vậy, cũng phải chú ý rằng

that there's no clear evidence that social media causes narcissism.

chưa có bằng chứng nào cho thấy mạng xã hội dẫn đến ái kỉ.

Rather, it provides narcissists a means to seek social status and attention.

Đúng hơn, nó là phương tiện để người ái kỉ tìm kiếm địa vị xã hội và sự chú ý.

So can narcissists improve on those negative traits?

Vậy, liệu có cách nào giúp người ái kỉ cải thiện đặc điểm tính cách tiêu cực này?

Yes!

Câu trả lời là có.

Anything that promotes honest reflection on their own behavior

Bất cứ điều gì đem đến sự phản ánh chân thực về hành vi

and caring for others,

hoặc giúp nâng cao sự quan tâm đến mọi người

like psychotherapy or practicing compassion towards others, can be helpful.

như là tâm lí trị liệu, hoặc học cách đồng cảm, có thể rất hữu dụng

The difficulty is it can be challenging

Điều khó khăn ở đây là

for people with narcissistic personality disorder

đối với những người rối loạn nhân cách ái kỉ,

to keep working at self-betterment.

sự rèn luyện nâng cao bản thân có thể là một thách thức

For a narcissist, self-reflection is hard from an unflattering angle.

Đối với họ, nhìn nhận bản thân ở một góc độ không tốt là rất khó khăn.