Carolyn Porco: This is Saturn

Translator: Titus Asle Reviewer: Zu Yue

18 phút tới đây, tôi sẽ đưa bạn đi một hành trình.

Hành trình đó chúng ta đã đi được trong nhiều năm, cho đến tận bây giờ,

Nó bắt đầu 50 năm trước, khi mà loài người lần đầu bước ra khỏi hành tinh này.

In the next 18 minutes, I'm going to take you on a journey.

Và trong 50 năm đó, không chỉ chúng ta đặt chân lên mặt trăng theo nghĩa đen,

And it's a journey that you and I have been on for many years now,

mà chúng ta còn gửi tàu vũ trụ đến những hành tinh khác,

and it began some 50 years ago, when humans first stepped off our planet.

8 hành tinh tất cả,

And in those 50 years, not only did we literally, physically set foot on the moon,

và chúng ta hạ cánh trên những tiểu hành tinh, gặp sao chổi theo dự đoán,

và tính đến thời điểm này, chúng ta có một con tàu đang trên đường đến Diêm tinh,

but we have dispatched robotic spacecraft to all the planets -- all eight of them --

một vật thể mà trước đây được biết đến như một hành tinh.

Và tất cả những sứ mệnh nhân tạo này đều là một phần của hành trình vĩ đại hơn

and we have landed on asteroids, we have rendezvoused with comets,

của loài người:

and, at this point in time, we have a spacecraft on its way to Pluto,

một chuyến đi để hiểu hơn về mọi thứ, để nắm bắt được không gian vũ trụ

xung quanh chúng ta,

the body formerly known as a planet.

để hiểu thêm gì đó về nguồn cội của ta, và cách mà Trái đất, hành tinh của ta,

And all of these robotic missions are part of a bigger human journey:

và bản thân chúng ta, những người đang sống ở đó,

đã được hình thành như thế nào.

a voyage to understand something, to get a sense of our cosmic place,

Trong số những nơi trong hệ mặt trời mà chúng ra có thể đến thăm

và tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi giống như vậy,

to understand something of our origins, and how Earth, our planet,

có Thổ tinh. Chúng ta đã từng đến Thổ tinh trước đây,

Chúng ra từng ghé qua Thổ tinh vào đầu những năm 1980,

and we, living on it, came to be.

nhưng cuộc nghiên cứu về Thổ tinh đã tiến xa hơn rất nhiều

And of all the places in the solar system that we might go to

and search for answers to questions like this,

kể từ khi có tàu vũ trụ Cassini, du hành trong khoảng không gian giữa các hành tinh

there's Saturn. And we have been to Saturn before --

trong 7 năm, lướt vào quỹ đạo xung quanh Thổ tinh vào mùa hè năm 2004,

we visited Saturn in the early 1980s --

but our investigations of Saturn have become far more in-depth in detail

và trở thành điểm đóng quân của máy móc

xa nhất mà loài người chưa từng đạt được trong hệ mặt trời

since the Cassini spacecraft, traveling across interplanetary space

Giờ, hệ thống Thổ tinh là một hệ thống hành tinh giàu thông tin.

for seven years, glided into orbit around Saturn in the summer of 2004,

Nó cho thấy những điều bí ẩn, những hiểu biết khoa học sâu sắc

and became at that point the farthest robotic outpost

và hiển nhiên vượt xa khỏi những so sánh,

that humanity had ever established around the Sun.

Sự nghiên cứu hệ thống này đã đạt được những cột mốc to lớn trong ngành vũ trụ.

Now, the Saturn system is a rich planetary system.

Thực tế, chỉ riêng việc nghiên cứu về các vành đai, chúng ta đã học được rất nhiều

It offers mystery, scientific insight and obviously splendor beyond compare,

về những đĩa sao và khí mà ta gọi là Thiên hà xoắn ốc.

Đây là tinh vân Tiên Nữ lộng lẫy,

and the investigation of this system has enormous cosmic reach.

cũng là thiên hà xoắn ốc lớn nhất, gần với Ngân Hà nhất.

In fact, just studying the rings alone, we stand to learn a lot

Đây là sự kết hợp của Thiên hà Xoáy nước,

about the discs of stars and gas that we call the spiral galaxies.

chụp bởi kính thiên văn vũ trụ Hubble.

Vậy hành trình trở lại Thổ tinh thật sự là một phần, cũng là một phép ẩn dụ

And here's a beautiful picture of the Andromeda Nebula,

cho một hành trình lớn lao hơn nhiều

which is our closest, largest spiral galaxy to the Milky Way.

của loài người

để hiểu mối liên kết của tất cả mọi thứ xung quanh ta,

And then, here's a beautiful composite of the Whirlpool Galaxy,

taken by the Hubble Space Telescope.

cũng như cách mà con người hoà hợp trong bức tranh đó.

So the journey back to Saturn is really part of and is also a metaphor

Tôi khá đau lòng khi không thể kể hết cho các bạn tất cả những điều chúng tôi

đã nghiên cứu được từ tàu Cassini. Tôi không thể cho bạn thấy

for a much larger human voyage

to understand the interconnectedness of everything around us,

tất cả những bức ảnh mà chúng tôi đã chụp được

trong 2 năm rưỡi qua, đơn giản là vì tôi không có đủ thời gian

and also how humans fit into that picture.

Vậy nên tôi sẽ tập trung vào 2 câu chuyện thú vị nhất

And it pains me that I can't tell you all that we have learned with Cassini.

đã xảy ra trong cuộc viễn chinh thăm dò vĩ đại này

I can't show you all the beautiful pictures that we've taken

khi chúng tôi đã và đang thăm dò Thổ tinh

trong suốt hai năm rưỡi qua.

in the last two and a half years, because I simply don't have the time.

Thổ tinh có một tập hợp rất nhiều vệ tinh khác nhau.

So I'm going to concentrate on two of the most exciting stories

Chúng trải rộng trong phạm vi một vài km chiều ngang rộng như chiều ngang nước Mỹ.

that have emerged out of this major exploratory expedition

that we are conducting around Saturn,

Những bức ảnh đẹp nhất về Thổ tinh từng được chụp, thực ra,

and have been for the past two and a half years.

là Thổ tinh đồng hành với một số vệ tinh của nó. Đây là Thổ tinh với Dione,

Saturn is accompanied by a very large and diverse collection of moons.

và đây Thổ tinh với những vành đai được chụp theo chiều ngang,

They range in size from a few kilometers across to as big across as the U.S.

cho thấy rằng thực sự chúng mỏng đến thế nào, cùng vệ tinh Enceladus.

Most of the beautiful pictures we've taken of Saturn, in fact,

Giờ, 2 trong số 47 vệ tinh của Thổ tinh thực sự nổi bật.

show Saturn in accompaniment with some of its moons. Here's Saturn with Dione,

Chúng là Titan và Enceladus. Titan là vệ tinh lớn nhất của Thổ tinh,

and then, here's Saturn showing the rings edge-on,

showing you just how vertically thin they are, with the moon Enceladus.

và cho đến tận khi tàu Cassini đến đó,

đó là dải đất đơn lẻ lớn nhất chưa được khám phá

Now, two of the 47 moons that Saturn has are standouts.

mà chúng ta bỏ sót trong hệ Mặt trời.

And those are Titan and Enceladus. Titan is Saturn's largest moon,

Nó là một vật thể mà từ lâu đã gây tò mò cho những người hay quan sát hành tinh.

and, until Cassini had arrived there,

Nó có một bầu khí quyển rộng, dày,

was the largest single expanse of unexplored terrain

Thực tế, môi trườngtrên bề mặt của nó được cho là

that we had remaining in our solar system.

gần giống nhất với môi trường trên Trái đất của chúng ta

And it is a body that has long intrigued people who've watched the planets.

hoặc ít nhất đã có trong quá khứ, so với bất kì vật thể khác trong hệ mặt trời

It has a very large, thick atmosphere,

Khí quyển của nó phần lớn là phân tử Nito, như không khí bạn đang thở trong phòng này

and in fact, its surface environment was believed to be

ngoại trừ rằng khí quyển của nó tràn đầy

more like the environment we have here on the Earth,

những chất hữu cơ đơn giản như metan, propan và etan.

or at least had in the past, than any other body in the solar system.

Và những phân tử này chất đống trong bầu khí quyển của Titan

Its atmosphere is largely molecular nitrogen, like you are breathing here in this room,

bị vỡ ra, những phần bị vỡ ấy lại hợp lại tạo thành những làn sương mù toàn hạt.

except that its atmosphere is suffused with

Làn sương này ở khắp mọi nơi. Nó bao phủ hoàn toàn Titan.

simple organic materials like methane and propane and ethane.

Đó là lý do tại sao bạn không thể nhìn xuống bề mặt

And these molecules high up in the atmosphere of Titan

bằng mắt thường ở vùng quang phổ khả kiến.

get broken down, and their products join together to make haze particles.

Nhưng làn sương hạt này, đã được phỏng đoán,

trước khi chúng ta tiếp cận nó bằng tàu Cassini, qua hàng tỉ năm,

This haze is ubiquitous. It's completely global and enveloping Titan.

đã dần dần lắng xuống và bao phủ bề mặt với một lớp dày lầy lội

And that's why you cannot see down to the surface

toàn chất hữu cơ.

with our eyes in the visible region of the spectrum.

Tương tự như vậy, nhựa đường, dầu, hoặc gì đó của Titan, chúng ta không biết gì cả

But these haze particles, it was surmised,

Nhưng đấy là chỉ là những gì chúng ta phỏng đoán.

before we got there with Cassini, over billions and billions of years,

Và những phân tử này,

gently drifted down to the surface and coated the surface

đặc biệt là metan và etan, có thể tồn tại dưới dạng lỏng

in a thick organic sludge.

So like the equivalent, the Titan equivalent, of tar, or oil, or what -- we didn't know what.

ở nhiệt độ bề mặt của Titan

Vậy hoá ra metan đối với Titan cũng giống như nước đối với Trái đất.

But this is what we suspected. And these molecules,

especially methane and ethane, can be liquids at the surface temperatures of Titan.

Nó có thể tụ lại trong bầu khí quyển,

và việc công nhận tình huống này đã mang đến một thế giới

của những khả năng kì quái. Bạn có thể có mây metan, được thôi,

And so it turns out that methane is to Titan what water is to the Earth.

và bên trên những đám mây đó và hàng trăm kilomet sương mù,

It's a condensable in the atmosphere,

ngăn bất kì tia sáng nào đến bề mặt.

and so recognizing this circumstance brought to the fore

Nhiệt độ bề mặt khoảng -350 độ F.

a whole world of bizarre possibilities. You can have methane clouds, OK,

Nhưng dù lạnh như thế, vẫn có mưa rơi trên bề mặt Titan.

and above those clouds, you have this hundreds of kilometers of haze,

Và tác động lên Titan như mưa ở Trái đất:

which prevent any sunlight from getting to the surface.

tạo thành rãnh nước, định hình sông và thác nước;

The temperature at the surface is some 350 degrees below zero Fahrenheit.

Nó có thể tạo ra những hẻm núi, đào những vùng lòng chảo rộng lớn và miệng núi lửa.

But despite that cold, you could have rain falling down on the surface of Titan.

Nó có thể rửa trôi lớp bùn lầy trên đồi và đỉnh núi,

trôi xuống vùng đất thấp. Hãy dừng lại và suy nghĩ một phút

And doing on Titan what rain does on the Earth: it carves gullies; it forms rivers

Thử tưởng tượng bề mặt Titan sẽ trông như thế nào.

and cataracts; it can create canyons; it can pool in large basins and craters.

Tối tăm. Giữa trưa ở Titan cũng tối như lúc chạng vạng ở những nơi sâu thẳm

It can wash the sludge off high mountain peaks and hills,

ở trên Trái đất.

Lạnh lẽo, kì quái, ẩm ướt,

down into the lowlands. So stop and think for a minute.

Nó cũng có thể đang mưa, và bạn thì đứng trên bờ hồ Michigan

Try to imagine what the surface of Titan might look like.

với một đống dung dịch pha loãng màu.

It's dark. High noon on Titan is as dark as deep earth twilight on the Earth.

Đó là viễn cảnh ta có về bề mặt của Titan trước khi chúng ta đến bằng tàu Cassini,

It's cold, it's eerie, it's misty,

và tôi có thể nói với bạn rằng những gì chúng tôi tìm thấy ở Titan,

it might be raining, and you might be standing

dù không phải giống đến từng chi tiết,

on the shores of Lake Michigan brimming with paint thinner. (Laughter)

đều là những thứ quyến rũ như chính câu chuyện đó.

That is the view that we had of the surface of Titan before we got there with Cassini,

Và với chúng tôi, những người tàu Cassini,

nó giống như một chuyến phiêu lưu của Jules Verne thành hiện thực.

and I can tell you that what we have found on Titan, though it is not the same in detail,

Như tôi đã nói, nó có khí quyển rộng và dày

Đây là ảnh của Titan, được Mặt trời chiếu sáng từ sau, với các vành đai

is every bit as fascinating as that story is.

tạo thành một khung nền đẹp.

Và kia là một vệ tinh nữa

And for us, it has been like -- the Cassini people --

Tôi thậm chí không biết nó là cái nào. Đó là không gian rất rộng

it has been like a Jules Verne adventure come true.

Chúng tôi có các công cụ trên Cassini để nhìn được xuống bề mặt

As I said, it has a thick, extensive atmosphere.

xuyên qua bầu khí quyển này; máy ảnh của tôi là một trong số đó

This is a picture of Titan, backlit by the Sun, with the rings as a beautiful backdrop.

Và chúng tôi đã chụp những bức như thế này.

And yet another moon there --

Như bạn có thể thấy những vùng sáng và tối và đó là tất cả những gì nó đem lại cho ta

I don't even know which one it is. It's a very extensive atmosphere.

We have instruments on Cassini which can see down to the surface

Nó gây hoang mang: Chúng tôi không biết đang nhìn vào cái gì trên Titan.

through this atmosphere, and my camera system is one of them.

Khi bạn nhìn kĩ hơn vào khu vực này, bạn bắt đầu thấy những thứ

giống như những kênh rạch uốn lượn-- chúng tôi không biết.

And we have taken pictures like this.

And what you see is bright and dark regions, and that's about as far as it got for us.

Xung quanh đây có một vài vật hình tròn. Sau này chúng tôi đã tìm ra,

thực ra, nó là một miệng núi lửa,

It was so mystifying: we couldn't make out what we were seeing on Titan.

nhưng có rất ít miệng núi lửa trên bề mặt Titan,

When you look closer at this region, you start to see things

tức là bề mặt đó còn trẻ.

Và đây là một số kiến tạo.

Chúng giống như đã bị đẩy ra xa nhau.

like sinuous channels -- we didn't know. You see a few round things.

Bất cứ hành tinh nào có đường kẻ,

tức là đã từng có rạn nứt ở đó, như bị đứt đoạn.

This, we later found out, is, in fact, a crater,

but there are very few craters on the surface of Titan,

Vì thế nó đã có kiến tạo địa hình.

meaning it's a very young surface.

Nhưng chúng tôi không hiểu những bức ảnh đó

And there are features that look tectonic.

cho đến 6 tháng sau khi chúng tôi đi vào quỹ đạo,

They look like they've been pulled apart.

Whenever you see anything linear on a planet,

một sự kiện đã xảy ra và nhiều người coi đó

it means there's been a fracture, like a fault.

là một sự kiện nổi bật trong hành trình khám phá Titan của Cassini

Sao khi đưa máy dò Huygens vào hoạt động,

And so it's been tectonically altered.

But we couldn't make sense of our images,

một máy dò Huygens kiểu châu Âu mà Cassini đã mang theo

until, six months after we got into orbit,

7 năm trong hệ Mặt trời. Chúng tôi kích hoạt nó với bầu khí quyển Titan,

an event occurred that many have regarded

Nó mất 2 tiếng rưỡi để rơi xuống và tiếp cận bề mặt.

as the highlight of Cassini's investigation of Titan.

And that was the deployment of the Huygens probe,

Tôi chỉ muốn nhấn mạnh tính vĩ đại của sự kiện này.

the European-built Huygens probe that Cassini had carried

Đây là một công cụ do con người làm ra,

for seven years across the solar system. We deployed it to the atmosphere of Titan,

nó tiếp đất ở vòng ngoài hệ mặt trời lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại,

it took two and a half hours to descend, and it landed on the surface.

Nó trọng đại đến mức, đối với tôi,

And I just want to emphasize how significant an event this is.

đây là một sự kiện đáng để ăn mừng

bằng một cuộc diễu hành chúc mừng ở mọi thành phố khắp nước Mỹ và châu Âu,

This is a device of human making,

and it landed in the outer solar system for the first time in human history.

và buồn thay, không ai làm vậy cả.

(Cười)

It is so significant that, in my mind,

Điều đó trọng đại bởi lý do khác nữa Đây là một sứ mệnh toàn cầu

this was an event that should have been celebrated

và sự kiện này đã được ăn mừng ở châu Âu, ở Đức,

with ticker tape parades in every city across the U.S. and Europe,

và những bài diễn văn chúc mừng bằng giọng Anh,

and sadly, that wasn't the case.

giọng Mỹ, giọng Đức, và cả giọng Pháp,Ý, Hà Lan.

(Laughter).

It was significant for another reason. This is an international mission,

Đó thể hiện một sự cảm động cho ý nghĩa của cụm từ

and this event was celebrated in Europe, in Germany,

and the celebratory presentations were given in English accents,

"những quốc gia hoà hảo" (united nations)

Một mối liên kết thật sự của các quốc gia với nỗ lực to lớn hợp tác

and American accents, and German accents, and French and Italian and Dutch accents.

cho những điều tốt đẹp.

Trong trường hợp này, đó là sự quyết tâm khám phá một hành tinh,

It was a moving demonstration of what the words

để hiểu rõ về một hệ thống hành tinh

"united nations" are supposed to mean:

mà trong suốt lịch sử nhân loại từng là một điều không thể vươn tới,

a true union of nations joined together in a colossal effort for good.

và giờ loài người đã thực sự chạm tới.

Tôi đã nổi da gà khi nói về chuyện này.

And, in this case, it was a massive undertaking to explore a planet,

Đó là một trải nghiệm cảm xúc dữ dội,

and to come to understand a planetary system

Điều mà bản thân tôi không bao giờ quên, và các bạn cũng nên như vậy.

that, for all of human history, had been unreachable,

(Vỗ tay)

and now humans had actually touched it.

So it was -- I mean, I'm getting goose bumps just talking about it.

Máy dò đã đo đạc bầu khí quyển trên trên đường đáp xuống,

It was a tremendously emotional event,

and it's something that I will personally never forget, and you shouldn't either.

Nó cũng chụp những bức tranh toàn cảnh.

Tôi không thể nói cho bạn cảm giác khi nhìn thấy bức ảnh đầu tiên

(Applause).

về bề mặt Titan thu được từ máy dò. Và đây là những gì chúng tôi thấy.

Nó thật sự gây sốc, vì đó là tất cả mọi thứ chúng tôi muốn thấy

But anyway, the probe took measurements of the atmosphere on the way down,

từ những bức ảnh khác chụp ngoài quỹ đạo

and it also took panoramic pictures.

Đó là những chi tiết địa chất rõ nét.

And I can't tell you what it was like to see the first pictures

Đó là những hệ thống sông ngòi hình cây chỉ có thể tạo ra bởi dòng chảy chất lỏng.

of Titan's surface from the probe. And this is what we saw.

And it was a shocker, because it was everything we wanted

Bạn có thể theo dấu những con rạch này

và cách chúng hội tụ.

those other pictures taken from orbit to be.

và chúng hội tụ lại ở nhánh này, rồi đổ vào vùng này.

It was an unambiguous pattern, a geological pattern.

Bạn đang nhìn thấy một ven bờ.

It's a dendritic drainage pattern that can be formed only by the flow of liquids.

Đây có phải ven bờ của dòng chất lỏng không? Chúng tôi không rõ.

Nhưng đây là một kiểu ven bờ nào đó.

And you can follow these channels

Bức ảnh được chụp từ độ cao 16km.

and you can see how they all converge.

Còn đây là từ độ cao 8km. Đây là ven bờ.

And they converge into this channel here, which drains into this region.

16km và 8km, đây thường là độ cao của máy bay.

You are looking at a shoreline.

Was this a shoreline of fluids? We didn't know.

Nếu bạn định bay ngang nước Mỹ,

But this is somewhat of a shoreline.

This picture is taken at 16 kilometers.

bạn cũng sẽ bay ở những độ cao này.

This is the picture taken at eight kilometers, OK? Again, the shoreline.

Đây sẽ là bức ảnh bạn có khi bạn nhìn qua cửa sổ máy bay hãng Titan

Okay, now, 16 kilometers, eight kilometers -- this is roughly an airline altitude.

khi bạn bay qua bề mặt Titan.

Cuối cùng, máy dò dừng lại trên bề mặt

If you were going to take an airplane trip across the U.S.,

Hỡi những quý ông quý bà, Đây

you would be flying at these altitudes.

là bức ảnh đầu tiên được chụp từ bề mặt của một vệ tinh ở vòng ngoài hệ mặt trời.

So, this is the picture you would have at the window of Titanian Airlines

Đây là đường chân trời.

as you fly across the surface of Titan. (Laughter)

And then finally, the probe came to rest on the surface,

Chắc chắn có những viên nước đá, phải không?

and I'm going to show you, ladies and gentlemen,

(Vỗ tay)

the first picture ever taken from the surface of a moon in the outer solar system.

Rõ ràng, nó đáp ở một trong những nơi bằng phẳng và tối nhất

And here is the horizon, OK?

và không chìm mất. Vậy chúng ta không đáp trên chất lỏng.

These are probably water ice pebbles, yes?

(Applause).

Về cơ bản, máy dò đã đáp xuống

một lớp bùn bằng phẳng trên Titan.

And obviously, it landed in one of these flat, dark regions

Đây cũng là phần đất không chắc chắn, chứa đầy metan lỏng.

and it didn't sink out of sight. So it wasn't fluid that we landed in.

Khả năng cao là các chất này

What the probe came down in was basically

đã bị rửa trôi từ những vùng đất cao của Titan xuống những kênh rạch

the Titan equivalent of a mud flat.

mà chúng ta thấy,

và khô cạn qua hàng tỉ năm đổ vào những vùng đất trũng.

This is an unconsolidated ground that is suffused with liquid methane.

Đó là nơi mà máy dò Huygens đáp xuống.

And it's probably the case that this material

Nhưng vẫn không có dấu hiệu gì trong những bức ảnh của chúng tôi,

has washed off the highlands of Titan

hay thậm chí ảnh của Huygens, mở ra viễn cảnh một vật thể có chứa chất lỏng.

through these channels that we saw,

and has drained over billions of years to fill in low-lying basins.

Chúng ở đâu? Mọi thứ thậm chí phức tạp hơn khi chúng tôi tìm thấy những đụn cát.

And that is what the Huygens probe landed in.

But still, there was no sign in our images,

Đây là bộ phim của chúng tôi về vùng gần xích đạo Titan,

cho thấy những đụn cát. Những đụn này cao 100m,

or even in the Huygens' images, of any large, open bodies of fluids.

chia cách nhau vài kilomet,

Where were they? It got even more puzzling when we found dunes.

và trải dài hàng dặm.

Có từ vài trăm đến 1000 hoặc 1200 dặm toàn những đụn cát.

OK, so this is our movie of the equatorial region of Titan,

Đây là sa mạc Sahara của Titan.

showing these dunes. These are dunes that are 100 meters tall,

Rõ ràng là một nơi vô cùng khô, nếu không bạn không thể có những đụn cát.

separated by a few kilometers,

and they go on for miles and miles and miles.

Vậy một lần nữa, thật bối rối khi không thấy nơi nào có chất lỏng,

There's hundreds, up to a 1,000 or 1,200 miles of dunes.

cho đến khi, cuối cùng, chúng tôi tìm thấy hồ ở vùng cực.

This is the Saharan desert of Titan.

It's obviously a place which is very dry, or you wouldn't get dunes.

Đây là cảnh hồ ở khu vực cực Nam Titan.

Nó cỡ bằng hồ Ontario. Và rồi,

So again, it got puzzling that there were no bodies of fluid,

chỉ 1 tuần rưỡi trước

chúng tôi bay qua cực bắc của Titan và một lần nữa,

until finally, we saw lakes in the polar regions.

chúng tôi tìm thấy một cái cỡ biển Caspian.

And there is a lake scene in the south polar region of Titan.

Có vẻ như chất lỏng, chúng tôi không rõ vì lý do nào đó

It's about the size of Lake Ontario.

And then, only a week and a half ago,

hoặc ít nhất trong mùa này, tập trung ở hai cực của Titan.

we flew over the north pole of Titan and found, again,

we found a feature here the size of the Caspian Sea.

Và tôi nghĩ bạn sẽ đồng ý với chúng tôi

rằng Titan là một nơi đáng chú ý và bí ẩn. Nó kì dị, khác biệt với chúng ta,

So it seems that the liquids, for some reason we don't understand,

nhưng vẫn giống Trái đất một cách kì lạ,

or during at least this season, are apparently at the poles of Titan.

có sự kiến tạo địa chất giống Trái đất,

địa lý vô cùng phong phú,

And I think you would agree that we have found Titan

is a remarkable, mystical place. It's exotic, it's alien, but yet strangely Earth-like,

và là một thế giới đầy mê hoặc, chỉ có Trái đất là đối thủ cạnh tranh

trong hệ mặt trời, về sự phức tạp và giàu có.

and having Earth-like geological formations

Giờ ta đến với Enceladus. Enceladus là một vệ tinh nhỏ,

and a tremendous geographical diversity,

cỡ 1/10 Titan. Bạn có thể thấy nó bên cạnh nước Anh, chỉ để so sánh về kích cỡ.

and is a fascinating world whose only rival in the solar system

Đây không phải một lời đe doạ.

for complexity and richness is the Earth itself.

(Cười)

And so now we go onto Enceladus. Enceladus is a small moon,

Enceladus rất trắng và nó rất sáng,

Bề mặt của nó rõ ràng là bị nứt vỡ với các vết rạn.

it's about a tenth the size of Titan. And you can see it here next to England,

Vật thể này đang hoạt động về mặt địa chất.

just to show you the size. This is not meant to be a threat.

Nhưng mạch nước chính ở Enceladus

(Laughter).

được tìm thấy ở cực Nam, và chúng ra đang nhìn vào cực Nam đây.

And Enceladus is very white, it's very bright,

Chúng tôi tìm thấy hệ thống rãnh nứt này.

and its surface is obviously wrecked with fractures.

Chúng có màu khác,vì được làm từ chất khác

Chúng được bao phủ. Những vết nứt này được bao phủ bởi những hợp chất hữu cơ.

It is a very geologically active body.

But the mother lode of discoveries on Enceladus

Hơn nữa, tất cả khu vực cực Nam này,

was found at the south pole -- and we're looking at the south pole here --

where we found this system of fractures.

đều có nhiệt độ tăng. Đây là nơi nóng nhất trên hành tinh này, vật thể này.

And they're a different color because they're a different composition.

Điều đó lạ như là Nam cực ở Trái đất nóng hơn vùng nhiệt đới.

They are coated. These fractures are coated with organic materials.

Và khi chúng tôi chụp thêm ảnh, chúng tôi khám phá ra rằng

Moreover, this whole, entire region, the south polar region,

từ những khe nứt ấy đang phun ra những luồng hạt băng nhỏ,

has elevated temperatures. It's the hottest place on the planet, on the body.

That's as bizarre as finding that the Antarctic on the Earth is hotter than the tropics.

hàng trăm dặm vào không khí.

Và khi chúng tôi làm màu bức ảnh này, để làm rõ ánh sáng mờ,

And then, when we took additional pictures, we discovered

chúng tôi thấy rằng những vòi phun đó tạo thành hình lông chim

that from these fractures are issuing jets of fine, icy particles

Thực tế, như ta thấy trong những bức khác, đã đi ra hàng nghìn dặm

vào trong không gian xung quanh Enceladus.

extending hundreds of miles into space.

Nhóm của tôi và tôi đã nghiên cứu những ảnh như thế này,

And when we color-code this image, to bring out the faint light levels,

Như bức này, và nghĩ về những kết quả khác thu được từ Cassini.

we see that these jets feed a plume

Và chúng tôi đã đi đến kết luận rằng

that, in fact, we see, in other images, goes thousands of miles

có thể những vòi đó phun ra từ các túi nước lỏng

into the space above Enceladus.

My team and I have examined images like this,

bên dưới bề mặt Enceladus.

and like this one, and have thought about the other results from Cassini.

Vậy khả năng chúng ta có nước dạng lỏng, các chất hữu cơ và nhiệt quá giới hạn.

And we have arrived at the conclusion

Có thể chúng ta đã tình cờ gặp

that these jets may be erupting from pockets

chén Thánh của một tương lai khám phá hành tinh theo hướng hiện đại,

of liquid water under the surface of Enceladus.

hay nói cách khác, đó là một môi trường đầy tiềm năng cho một cơ thể sống.

So we have, possibly, liquid water, organic materials and excess heat.

Tôi không nghĩ cần phải cho bạn biết việc khám phá ra sự sống

In other words, we have possibly stumbled upon

ở nơi khác trong hệ Mặt trời,

có thể ở Enceladus hoặc đâu đó khác,

the holy grail of modern day planetary exploration,

có mối quan hệ mật thiết về văn hoá và khoa học .

or in other words, an environment that is potentially suitable for living organisms.

Vì nếu chúng ra có thể chứng minh rằng sự sống đã diễn ra

And I don't think I need to tell you that the discovery of life

không chỉ 1 lần, mà 2 lần, độc lập, trong hệ Mặt trời,

elsewhere in our solar system,

Vậy có nghĩ là, điều đó đã xảy ra với một con số gây choáng váng

whether it be on Enceladus or elsewhere,

would have enormous cultural and scientific implications.

trong suốt vũ trụ và 13.7 tỉ năm lịch sử của nó.

Because if we could demonstrate that genesis had occurred

Giờ đây, Trái đất là hành tinh dồi dào sự sống duy nhất mà ta biết

not once, but twice, independently, in our solar system,

Nó quý giá, nó khác biệt,

then that means, by inference, it has occurred a staggering number of times

và cho đến nay, nó vẫn là ngôi nhà duy nhất chúng ta từng biết.

throughout the universe and its 13.7 billion year history.

Trong suốt những năm 1960, Nếu ai ở đây từng được cảnh báo

Right now, Earth is the only planet still that we know is teeming with life.

Chúng tôi sẽ tha thứ, nếu bạn không thế

It is precious, it is unique,

bạn sẽ nhớ bức ảnh vô cùng nổi tiếng này

it is still, so far, the only home we've ever known.

được chụp bởi phi hành gia trên tàu Apollo 8 năm 1968.

And if any of you were alert and coherent during the 1960s --

Đây là lần đầu Trái đất được chụp từ vũ trụ,

Nó có tác động to lớn đến ý thức về bản thân ta trong vũ trụ

and we'd forgive you, if you weren't, OK --

Trách nhiệm bảo vệ hành tinh của của chúng ta.

you would remember this very famous picture

taken by the Apollo 8 astronauts in 1968.

Nhờ Cassini chúng ra lần đầu thấy được toàn cảnh

It was the first time that Earth was imaged from space,

một bức tranh mà chưa ai được thấy trước đây.

and it had an enormous impact on our sense of place in the universe,

Đây là nhật thực toàn phần của Mặt trời, được nhìn từ phía bên kia của Thổ tinh.

and our sense of responsibility for the protection of our own planet.

Và trong bức tranh đẹp đến khó tin này,

Well, we on Cassini have taken an equivalent first,

vòng đai được Mặt trời chiếu sáng từ sau.

a picture that no human eye has ever seen before.

Bạn thấy hình khúc xạ của Mặt trời

bạn thấy vành đai này được tạo nên, thực ra

It is a total eclipse of the Sun, seen from the other side of Saturn.

bởi sự thoát hơi của Enceladus.

And in this impossibly beautiful picture,

Nhưng nếu chừng đó chưa đủ thuyết phục, chúng ta có thể chỉ ra,

trong bức ảnh hoàn mỹ này,

you see the main rings backlit by the Sun,

you see the refracted image of the Sun

là hành tinh của chúng ta,

đung đưa trong cánh tay những vòng đai của Thổ tinh.

and you see this ring created, in fact,

by the exhalations of Enceladus.

Đây là một điều gây xúc động sâu sắc

But as if that weren't brilliant enough, we can spot, in this beautiful image,

về việc nhìn nhận bản thân từ xa,

và thấy hành tinh đại dương xanh nhỏ bé của chúng ta

trên bầu trời của những thế giới khác.

sight of our own planet,

Và đó là viễn cảnh chúng ta có được,

cradled in the arms of Saturn's rings.

có thể, vào phút cuối, là phần thưởng mà chúng ta đạt được

Now, there is something deeply moving

about seeing ourselves from afar,

từ chuyến đi khám phá đã bắt đầu từ nửa thế kỉ trước này.

and capturing the sight of our little, blue-ocean planet

Cảm ơn rất nhiều.

in the skies of other worlds.

(Vỗ tay)

And that, and the perspective of ourselves that we gain from that,

may be, in the end, the finest reward that we earn

from this journey of discovery that started half a century ago.

And thank you very much.

(Applause)