Mihaly Csikszentmihalyi: Flow, the secret to happiness

Translator: Nguyen Cao Reviewer: Trang Tran-Do

I grew up in Europe, and World War II caught me

Tôi lớn lên ở Châu Âu, và chiến tranh Thế giới lần thứ II nổ ra

when I was between seven and 10 years old.

giữa những năm tôi lên 7 đến 10 tuổi.

And I realized how few of the grown-ups that I knew

Tôi nhận ra quá ít những người trưởng thành tôi quen

were able to withstand the tragedies that the war visited on them --

có thể chịu đựng được những bi kịch mà chiến tranh mang lại --

how few of them could even resemble a normal, contented,

có quá ít người trong số họ có thể có một cuộc sống bình thường, hài lòng,

satisfied, happy life once their job, their home, their security

mãn nguyện, hạnh phúc một khi công việc, nhà cửa, và sự an toàn của họ

was destroyed by the war.

bị chiến tranh xóa sổ.

So I became interested in understanding

Thế nên tôi bị thu hút vào việc tìm hiểu

what contributed to a life that was worth living.

điều gì làm cho cuộc sống trở nên đáng sống.

And I tried, as a child, as a teenager, to read philosophy

Và tôi đã cố gắng, từ khi là một đứa trẻ, một thiếu niên, tôi đọc sách triết học

and to get involved in art and religion and many other ways

tham gia và các hoạt động nghệ thuật và tôn giáo và nhiều cách khác

that I could see as a possible answer to that question.

để cố gắng tìm ra câu trả lời cho câu hỏi trên.

And finally I ended up encountering psychology by chance.

Cuối cùng, tôi làm quen với tâm lý học một cách rất tình cờ.

I was at a ski resort in Switzerland without any money

Lúc đó, tôi đang ở một khu trượt tuyết tại Thụy Sĩ mà chẳng một đồng xu dính túi

to actually enjoy myself, because the snow had melted and

để tận hưởng, bởi vì tuyết đã tan và

I didn't have money to go to a movie. But I found that on the --

tôi thì chẳng có đồng nào để đi xem phim. Nhưng tôi phát hiện ra --

I read in the newspapers that there was to be a presentation

trên tờ báo tôi đọc rằng sẽ có một bài thuyết trình

by someone in a place that I'd seen in the center of Zurich,

của ai đó ở tại trung tâm của Zurich,

and it was about flying saucers [that] he was going to talk.

và ông ta sẽ nói về những cái đĩa bay.

And I thought, well, since I can't go to the movies,

Tôi nghĩ, vì tôi chẳng thể đi xem phim,

at least I will go for free to listen to flying saucers.

chí ít tôi sẽ có buổi nghe miễn phí về đĩa bay.

And the man who talked at that evening lecture was very interesting.

Và người diễn thuyết đêm đó thật sự rất thú vị.

Instead of talking about little green men,

Thay vì nói về những sinh vật xanh lè nhỏ bé,

he talked about how the psyche of the Europeans

ông ta nói đến việc tinh thần của người dân Châu Âu

had been traumatized by the war, and now they're projecting

đã bị khủng hoảng như thế nào bởi chiến tranh, và họ đang lên kế hoạch

flying saucers into the sky.

phóng vài chiếc đĩa bay lên trời.

He talked about how the mandalas of ancient Hindu religion

Ông ta nói về việc những biểu tượng 'mandala' của đạo Hindu cổ

were kind of projected into the sky as an attempt to regain

được chiếu lên trời như một nỗ lực để giành lại

some sense of order after the chaos of war.

một chút trật tự sau sự hỗn loạn của chiến tranh.

And this seemed very interesting to me.

Điều đó rất thú vị với tôi.

And I started reading his books after that lecture.

Tôi bắt đầu tìm đọc sách của ông ta sau buổi thuyết giảng đó.

And that was Carl Jung, whose name or work I had no idea about.

Đó là Carl Jung, người tôi chẳng biết gì về tên tuổi và công việc.

Then I came to this country to study psychology

Sau đó tôi đến đất nước này để theo học ngành tâm lý học

and I started trying to understand the roots of happiness.

tôi bắt đầu cố gắng để tìm ra gốc rễ của hạnh phúc.

This is a typical result that many people have presented,

Đây là một kết quả điển hình mà rất nhiều người đã trình bày

and there are many variations on it.

và có rất nhiều phiên bản khác nhau.

But this, for instance, shows that about 30 percent of the people

Tuy nhiên, khoảng 30% những người

surveyed in the United States since 1956

được khảo sát ở Mỹ từ năm 1956

say that their life is very happy.

cho rằng cuộc sống của họ rất hạnh phúc.

And that hasn't changed at all.

Và con số đó chẳng hề thay đổi.

Whereas the personal income,

Trong khi thu nhập cá nhân,

on a scale that has been held constant to accommodate for inflation,

ở mức đã được điều chỉnh lạm phát,

has more than doubled, almost tripled, in that period.

đã tăng gấp hai, thậm chí gần gấp 3 trong khoảng thời gian đó.

But you find essentially the same results,

Thế nhưng, bạn lại thấy về cơ bản kết quả như nhau,

namely, that after a certain basic point -- which corresponds more or less

nói cách khác, sau một mức cơ bản nhất định -- nhiều hay ít hơn

to just a few 1,000 dollars above the minimum poverty level --

vài ngàn đô trên mức nghèo túng tối thiểu --

increases in material well-being don't seem to affect how happy people are.

việc gia tăng của cải vật chất có vẻ như không ảnh hưởng đến hạnh phúc con người.

In fact, you can find that the lack of basic resources,

Thực tế, các bạn có thể thấy việc thiếu những nhu cầu thiết yếu,

material resources, contributes to unhappiness,

vật chất thiết yếu sẽ gây nên sự đau khổ,

but the increase in material resources does not increase happiness.

thế nhưng việc gia tăng của cải vật chất không làm gia tăng hạnh phúc.

So my research has been focused more on --

Vậy nên nghiên cứu của tôi tập trung nhiều vào --

after finding out these things that actually corresponded

sau khi tìm ra những điều thật sự tương hợp với

to my own experience, I tried to understand:

kinh nghiệm của bản thân, tôi đã cố gắng để hiểu ra:

where -- in everyday life, in our normal experience --

ở đâu -- trong cuộc sống hằng ngày, trong trải nghiệm thông thường --

do we feel really happy?

chúng ta thật sự cảm thấy hạnh phúc?

And to start

Và để bắt đầu

those studies about 40 years ago, I began to look at creative people --

những nghiên cứu đó 40 năm trước, tôi bắt đầu tim hiểu những nhà sáng tạo --

first artists and scientists, and so forth -- trying to understand

đầu tiên là các nghệ sĩ và các nhà khoa học, và sau đó -- cố gắng tìm ra

what made them feel that it was worth essentially spending their life

điều gì khiến họ cảm thấy đáng để dành cả đời

doing things for which many of them didn't expect either fame or fortune,

làm những việc mà nhiều người trong họ không mong có được danh tiếng hay của cải,

but which made their life meaningful and worth doing.

nhưng là điều khiến cuộc sống của họ có ý nghĩa và đáng để làm.

This was one of the leading composers of American music back in the '70s.

Đây là một trong những nhà soạn nhạc đi đầu của nền âm nhạc Mỹ những năm '70

And the interview was 40 pages long.

Cuộc phỏng vấn dài đến 40 trang giấy.

But this little excerpt is a very good summary

Nhưng phần trích đoạn này là một đoạn tóm tắt rất hay

of what he was saying during the interview.

về điều mà ông ấy đã nói trong suốt buổi phỏng vấn.

And it describes how he feels when composing is going well.

Và nó mô tả cách mà ông ấy cảm nhận khi việc soạn nhạc diễn ra tốt đẹp.

And he says by describing it as an ecstatic state.

Ông ấy mô tả nó như một trạng thái 'ngây ngất'.

Now, "ecstasy" in Greek meant

'Ngây ngất' (ecstasy) - tiếng Hy Lạp có nghĩa

simply to stand to the side of something.

đơn giản là đứng về một phía của một thứ nào đó.

And then it became essentially an analogy for a mental state

Và sau đó nó trở thành một từ chỉ một trạng thái tinh thần

where you feel that you are not doing your ordinary everyday routines.

khi mà bạn cảm thấy bạn không đang làm những công việc bình thường hằng ngày.

So ecstasy is essentially a stepping into an alternative reality.

Thế nên "ecstasy" về cơ bản là một bước tiến đến một hiện thực khác.

And it's interesting, if you think about it, how, when we think about

Và nó rất thú vị, nếu bạn nghĩ đến nó, khi bạn nghĩ về

the civilizations that we look up to as having been pinnacles of human achievement --

những nền văn minh mà chúng ta ngưỡng mộ vì những thành tựu đỉnh cao của con người

whether it's China, Greece, the Hindu civilization,

như Trung Hoa, Hy Lạp, nền văn minh Hindu,

or the Mayas, or Egyptians -- what we know about them

hay Maya, Ai Cập -- điều chúng ta biết về họ

is really about their ecstasies, not about their everyday life.

thực ra là về sự "ngây ngất" của họ, chứ ko phải về cuộc sống hằng ngày của họ.

We know the temples they built, where people could come

Chúng ta biết về những ngôi đền họ xây, nơi người ta đến

to experience a different reality.

để trải nghiệm một hiện thực khác.

We know about the circuses,

Chúng ta biết về những gánh xiếc,

the arenas, the theaters.

trường đấu, nhà hát.

These are the remains of civilizations and they are the places that people went

Chúng là di tích của những nền văn mình và là nơi người ta đến

to experience life in a more concentrated, more ordered form.

để trải nghiệm cuộc sống theo một dạng tập trung và bài bản hơn.

Now, this man doesn't need to go to a place like this,

Bây giờ, người này không cần phải đến những nơi như thế này,

which is also -- this place, this arena, which is built

nơi mà cũng -- nơi này, đấu đường này, được xây dựng

like a Greek amphitheatre, is a place for ecstasy also.

như một hí trường Hy Lạp, cũng là một nơi dành cho trạng thái ngây ngất.

We are participating in a reality that is different

Chúng ta đang ở trong một hiện thực khác với

from that of the everyday life that we're used to.

những gì chúng ta quen trong cuộc sống hằng ngày.

But this man doesn't need to go there.

Nhưng người đàn ông này không cần phải đến đây.

He needs just a piece of paper where he can put down little marks,

Anh ta chỉ cần một mảnh giấy mà anh ta có thể ghi vài ký hiệu nhỏ nhỏ,

and as he does that, he can imagine sounds

và khi anh ta làm vậy, anh ta có thể tưởng tượng ra những âm thanh

that had not existed before in that particular combination.

chưa từng tồn tại bằng cách kết hợp chúng theo một cách riêng biệt.

So once he gets to that point of beginning to create,

Và chính thời điểm anh ta bắt đầu sáng tác,

like Jennifer did in her improvisation,

giống như Jennifer trong ứng tác của cô ấy,

a new reality -- that is, a moment of ecstasy --

một thực tế mới xuất hiện - đó là, khoảnh khắc của ngây ngất --

he enters that different reality.

anh ta bước vào một hiện thực khác.

Now he says also that this is so intense an experience

Anh ta cũng kể rằng đó là một trải nghiệm hết sức mãnh liệt

that it feels almost as if he didn't exist.

đến mức anh ta cảm thấy như thể mình không còn tồn tại nữa.

And that sounds like a kind of a romantic exaggeration.

Và điều đó nghe giống như một sự cường điệu đầy tiểu thuyết.

But actually, our nervous system is incapable of processing

Thế như thật sự thì hệ thống thần kinh của chúng ta không có khả năng xử lý

more than about 110 bits of information per second.

nhiều hơn 110 bit thông tin mỗi giây.

And in order to hear me and understand what I'm saying,

Và để nghe thấy tiếng tôi và hiểu những gì tôi đang nói,

you need to process about 60 bits per second.

bạn phải xử lý khoảng 60 bits thông tin mỗi giây.

That's why you can't hear more than two people.

Đó là tại sao bạn không thể nghe nhiều hơn hai người nói.

You can't understand more than two people talking to you.

Bạn không thể hiểu được nhiều hơn hai người nói với bạn.

Well, when you are really involved in this completely engaging process

Khi bạn thật sự bị thu hút vào quá trình tạo ra những thứ mới mẻ

of creating something new, as this man is,

một cách hoàn toàn nhập tâm này, giống như người đàn ông này,

he doesn't have enough attention left over to monitor

anh ta không còn tâm trí nào để kiểm soát

how his body feels, or his problems at home.

cảm nhận của cơ thể, hay về những vấn đề rắc rối ở nhà.

He can't feel even that he's hungry or tired.

Anh ta thậm chí không thể cảm thấy đói hay mệt mỏi.

His body disappears,

Cơ thể anh ta bị xóa mờ,

his identity disappears from his consciousness,

danh tính của anh ta bị xóa khỏi nhận thức,

because he doesn't have enough attention, like none of us do,

bởi vì anh ta không đủ tập trung, không giống như bất kỳ ai trong chúng ta,

to really do well something that requires a lot of concentration,

để làm tốt điều gì đó cần rất nhiều sự tập trung,

and at the same time to feel that he exists.

mà cảm thấy mình tồn tại cùng lúc đó.

So existence is temporarily suspended.

Thế nên sự tồn tại tạm thời ngưng lại.

And he says that his hand seems to be moving by itself.

Và anh ta kể rằng tay anh ta dường như tự di chuyển.

Now, I could look at my hand for two weeks, and I wouldn't feel

Tôi đã nhìn tay tôi trong hai tuần, và tôi không cảm thấy

any awe or wonder, because I can't compose. (Laughter)

sợ hãi hay kinh ngạc, bởi vì tôi không thể sáng tác được. (Cười)

So what it's telling you here

Điều câu chuyện muốn nói đến ở đây

is that obviously this automatic,

là rõ ràng quá trình vô thức,

spontaneous process that he's describing can only happen to someone

tự phát sinh mà anh ta đang mô tả chỉ xảy ra cho những ai

who is very well trained and who has developed technique.

được đào tạo rất tốt và có kỹ thuật phát triển.

And it has become a kind of a truism in the study of creativity

Có một điều trở nên hiển nhiên trong nghiên cứu về sự sáng tạo

that you can't be creating anything with less than 10 years

là bạn không thể sáng tạo là cái gì khi chưa đủ 10 năm

of technical-knowledge immersion in a particular field.

theo đuổi công kiến thức -công nghệ trong một lĩnh vực nhất định.

Whether it's mathematics or music, it takes that long

Cho dù là toán học hay âm nhạc, bạn cần mất chừng đó thời gian

to be able to begin to change something in a way that it's better

để có thể bắt đầu biến đổi một thứ gì đó trở nên tốt hơn

than what was there before.

cái nó đã từng.

Now, when that happens,

Và, khi điều đó xảy ra,

he says the music just flows out.

anh ta kể rằng âm nhạc chứ thế tuôn chảy.

And because all of these people I started interviewing --

Và bởi vì tất cả những người tôi phỏng vấn --

this was an interview which is over 30 years old --

đây là bài phỏng vấn có tuổi đời hơn 30 năm --

so many of the people described this as a spontaneous flow

rất nhiều người trong số họ mô tả điều này như là một dòng chảy (flow) tự phát

that I called this type of experience the "flow experience."

và tôi gọi đó là 'trải nghiệm dòng chảy'.

And it happens in different realms.

Nó xảy ra ở nhiều lĩnh vực khác nhau.

For instance, a poet describes it in this form.

Ví dụ, một nhà thơ đã mô tả nó theo cách này.

This is by a student of mine who interviewed

Cái này do một sinh viên của tôi - người đã phỏng vấn

some of the leading writers and poets in the United States.

một số nhà văn và nhà thơ hàng đầu của Mỹ.

And it describes the same effortless, spontaneous feeling

Và nó mô tả cảm giác tự nhiên, tự phát

that you get when you enter into this ecstatic state.

mà bạn có được khi bạn bước vào trạng thái ngây ngất.

This poet describes it as opening a door that floats in the sky --

Nhà thơ này mô tả nó giống như việc mở một cánh cửa đang trôi trên trời --

a very similar description to what Albert Einstein gave

và nó cũng rất giống với những gì Albert Einstein đã miêu tả

as to how he imagined the forces of relativity,

về việc ông đã hình dung ra thuyết tương đối như thế nào,

when he was struggling with trying to understand how it worked.

khi ông đang vật lộn để cố hiểu xem cách thức mà chúng hoạt động.

But it happens in other activities.

Thế nhưng nó cũng xảy ra ở những hoạt động khác nữa,

For instance, this is another student of mine,

Ví dụ, đây là một sinh viên khác của tôi,

Susan Jackson from Australia, who did work

Susan Jackson từ Úc, người đã làm việc

with some of the leading athletes in the world.

với một số vận động viên hàng đầu trên thế giới.

And you see here in this description of an Olympic skater,

Và cái bạn thấy ở đây là một đoạn mô tả của một vận động viên trượt băng Olympic,

the same essential description of the phenomenology

và về cơ bản, nó giống với mô tả hiện tượng học

of the inner state of the person.

của trạng thái bên trong con người.

You don't think; it goes automatically,

Bạn không nghĩ; nó đến một cách tự động,

if you merge yourself with the music, and so forth.

nếu bạn chìm đắm trong âm nhạc, và vân vân..

It happens also, actually, in the most recent book I wrote,

Nó cũng thật sự xuất hiện trong cuốn sách tôi viết gần đây nhất,

called "Good Business," where I interviewed some of the CEOs

có tên là "Kinh doanh tốt", trong đó tôi phỏng vấn một số CEOs

who had been nominated by their peers as being both very successful

những người đã được bạn bè đánh giá là vừa thành công

and very ethical, very socially responsible.

vừa rất đạo đức và có trách nhiệm với xã hội.

You see that these people define success

Bạn sẽ thấy rằng những người này định nghĩa thành công

as something that helps others and at the same time

như là thứ gì đó có thể giúp ích cho người khác và đồng thời

makes you feel happy as you are working at it.

khiến họ hạnh phúc khi đang thực hiện nó.

And like all of these successful and responsible CEOs say,

Và giống như những nhà CEOs thành công và đầy trách nhiệm nói,

you can't have just one of these things be successful

bạn không thể chỉ có một trong hai thứ đó

if you want a meaningful and successful job.

nếu bạn muốn có một công việc ý nghĩa và thành công.

Anita Roddick is another one of these CEOs we interviewed.

Anita Roddick là một trong những CEOs mà chúng tôi đã phỏng vấn.

She is the founder of Body Shop,

Cô ấy là nhà sáng lập của Body Shop,

the natural cosmetics king.

một ông hoàng về mỹ phẩm tự nhiên.

It's kind of a passion that comes

Nó kiểu như là một niềm đam mê xuất phát

from doing the best and having flow while you're working.

từ việc cố gắng hết sức mình và có dòng chảy khi bạn đang thực hiện nó.

This is an interesting little quote from Masaru Ibuka,

Đây là một trích dẫn nhỏ hết sức thú vị từ Masaru Ibuka,

who was at that time starting out Sony without any money,

người vào thời điểm đó đã gầy dựng Sony từ bàn tay không,

without a product -- they didn't have a product,

và chưa có sản phẩm-- họ không có một sản phẩm,

they didn't have anything, but they had an idea.

họ chẳng có gì cả, nhưng họ có một ý tưởng.

And the idea he had was to establish a place of work where engineers

Và ý tưởng mà ông ta có là tạo ra một nơi làm việc - nơi những người kỹ sư

can feel the joy of technological innovation,

có thể cảm thấy niềm vui trong việc sáng tạo kỹ thuật,

be aware of their mission to society and work to their heart's content.

nhận thức được sứ mệnh của họ đối với xã hội và làm việc bằng cả con tim.

I couldn't improve on this as a good example

Tôi không nghĩ có một có một ví dụ nào tốt hơn

of how flow enters the workplace.

về việc dòng chảy tiến vào nơi làm việc như thế nào.

Now, when we do studies --

Hiện nay, khi chúng tôi tiến hành nghiên cứu --

we have, with other colleagues around the world,

chúng tôi đã đang, cùng những đồng nghiệp khác trên khắp thế giới,

done over 8,000 interviews of people -- from Dominican monks,

thực hiện hơn 8,000 cuộc phỏng vấn -- từ những tu sĩ người Dominica,

to blind nuns, to Himalayan climbers, to Navajo shepherds --

những nữ tu mù, đến những nhà leo núi Himalaya, hay dân du mục Navajo --

who enjoy their work.

những người yêu thích công việc của mình.

And regardless of the culture,

Và bất kể văn hóa,

regardless of education or whatever, there are these seven conditions

bất kể học thức hay cái gì khác, có 7 điều kiện

that seem to be there when a person is in flow.

có mặt khi 1 người trải nghiệm dòng chảy.

There's this focus that, once it becomes intense,

Và điều trọng tâm là, khi điều đó trở nên mạnh mẽ,

leads to a sense of ecstasy, a sense of clarity:

nó sẽ dẫn đến cảm giác 'ngây ngất', rõ hơn là:

you know exactly what you want to do from one moment to the other;

bạn biết chính xác điều bạn muốn làm trong lúc đó;

you get immediate feedback.

bạn nhận được phản hồi ngay lập tức.

You know that what you need to do

Bạn biết rằng cái bạn cần làm

is possible to do, even though difficult,

là điều khả thi, mặc dù khó khăn,

and sense of time disappears, you forget yourself,

và cảm giác thời gian ngừng trôi, bạn quên mất bản thân mình,

you feel part of something larger.

bạn cảm thấy bạn thuộc về một thứ gì đó lớn hơn.

And once the conditions are present,

Và một khi những điều kiện thỏa mãn,

what you are doing becomes worth doing for its own sake.

cái bạn đang làm - tự nó đã đáng giá rồi.

In our studies, we represent the everyday life of people in this simple scheme.

Chúng tôi thể hiện cuộc sống hằng ngày của con người với lược đồ này.

And we can measure this very precisely, actually,

Và chúng tôi có thể đo đạc nó hết sức chính xác, thực sự thế,

because we give people electronic pagers that go off 10 times a day,

bởi vì chúng tôi đưa cho họ máy nhắn tin điện tử báo hiệu 10 lần mỗi ngày,

and whenever they go off you say what you're doing, how you feel,

và mỗi lần nó báo tin, bạn kể ra bạn đang làm gì, bạn cảm thấy thế nào,

where you are, what you're thinking about.

bạn đang ở đâu, bạn đang nghĩ gì.

And two things that we measure is the amount of challenge

Và có hai điều chúng tôi đo lường là lượng thử thách

people experience at that moment and the amount of skill

họ trải nghiệm vào lúc đó và lượng kỹ năng

that they feel they have at that moment.

họ nghĩ mình có vào lúc đó.

So for each person we can establish an average,

Và với mỗi người, chúng tôi có thể lập một giá trị trung bình,

which is the center of the diagram.

là trung tâm của biểu đồ.

That would be your mean level of challenge and skill,

Đó là mức trung bình thống kê về thử thách và kỹ năng của bạn,

which will be different from that of anybody else.

chỉ số này sẽ khác biệt với người khác.

But you have a kind of a set point there, which would be in the middle.

Thế nhưng bạn có một điểm quyết định ở đây, điểm sẽ ở giữa.

If we know what that set point is,

Nếu chúng tôi biết điểm xác định đó là gì,

we can predict fairly accurately when you will be in flow,

chúng tôi có thể đoán trước khá chính xác khi nào thì bạn sẽ ở trạng thái dòng chảy,

and it will be when your challenges are higher than average

và nó sẽ xảy ra khi thách thức của bạn cao hơn mức trung bình

and skills are higher than average.

và kỹ năng của bạn cao hơn mức trung bình.

And you may be doing things very differently from other people,

Bạn có thể đang làm những thứ rất khác so với những người khác,

but for everyone that flow channel, that area there,

thế nhưng với tất cả mọi người, vùng dòng chảy,

will be when you are doing what you really like to do --

sẽ xảy ra khi bạn đang làm điều bạn thật sự thích --

play the piano, be with your best friend, perhaps work,

chơi piano, dành thời gian với bạn thân, và có thể là công việc,

if work is what provides flow for you.

nếu công việc là thứ đem lại 'dòng chảy cho bạn.

And then the other areas become less and less positive.

Và sau đó là những vùng khác dần ít tích cực hơn.

Arousal is still good because you are over-challenged there.

Vùng thức tỉnh (Arousal) vẫn tốt nếu bạn trên mức thử thách ở đây.

Your skills are not quite as high as they should be,

Kỹ năng của bạn vẫn chưa đạt được mức cần thiết,

but you can move into flow fairly easily

thế như bạn vẫn có thể 'flow' khá dễ dàng

by just developing a little more skill.

bằng cách phát triển kỹ năng thêm một chút nữa.

So, arousal is the area where most people learn from,

Vậy, thức tỉnh là vùng mà mọi người đều học hỏi,

because that's where they're pushed beyond their comfort zone

bởi vì đó là nơi họ được thúc đẩy để vượt qua vùng giới hạn của chính mình.

and to enter that -- going back to flow --

và khi bước vào đó -- trở lại với 'flow' --

then they develop higher skills.

họ sẽ phát triển kỹ năng cao hơn.

Control is also a good place to be,

Kiểm soát (control) cũng là một vùng tốt,

because there you feel comfortable, but not very excited.

bởi vì bạn cảm thấy dễ chịu, nhưng không quá kích thích.

It's not very challenging any more.

Nó không mang nhiều tính thử thách.

And if you want to enter flow from control,

Và nếu bạn muốn đạt được cảm giác 'flow'

you have to increase the challenges.

bạn phải tăng mức độ thử thách lên.

So those two are ideal and complementary areas

Và đó là hai vùng lý tưởng và bổ sung

from which flow is easy to go into.

mà từ đó 'flow' có thể dễ dàng xảy ra.

The other combinations of challenge and skill

Những sự kết hợp khác của thử thách và kỹ năng

become progressively less optimal.

thì dần dần ít ưu việt hơn.

Relaxation is fine -- you still feel OK.

Vùng thư giãn (Relaxation) ổn -- bạn vẫn cảm thấy ok.

Boredom begins to be very aversive

Vùng buồn chán (Boredom) bắt đầu trở thành một điều khó chịu.

and apathy becomes very negative:

và vùng thờ ơ (Apathy) trở nên cực kỳ tiêu cực:

you don't feel that you're doing anything,

bạn không cảm thấy bạn đang làm gì,

you don't use your skills, there's no challenge.

bạn không sử dụng kỹ năng của mình, chẳng có thử thách nào cả.

Unfortunately, a lot of people's experience is in apathy.

Ko may là, rất nhiều người đang trong vùng thờ ơ này.

The largest single contributor to that experience

Điều góp phần lớn nhất vào trạng thái này

is watching television; the next one is being in the bathroom, sitting.

là xem tivi; tiếp theo là ngồi trong phòng tắm.

Even though sometimes watching television

Mặc dù thỉnh thoảng khi xem ti vi,

about seven to eight percent of the time is in flow,

khoảng 7-8% thời gian là 'dòng chảy',

but that's when you choose a program you really want to watch

nhưng chỉ khi bạn chọn chương trình bạn thật sự muốn xem

and you get feedback from it.

và nhận được phản hồi từ nó.

So the question we are trying to address -- and I'm way over time --

Vậy câu hỏi ở đây là chúng tôi cố gắng để tìm ra -- và tôi đang dần tìm ra --

is how to put more and more of everyday life in that flow channel.

cách để đạt 'flow' càng nhiều trong cuộc sống hằng ngày.

And that is the kind of challenge that we're trying to understand.

Và đó là điều khá thử thách mà chúng tôi đang cố gắng tìm hiểu.

And some of you obviously know how to do that spontaneously

Và một số trong các bạn biết rõ cách để làm điều đó rất tự nhiên

without any advice, but unfortunately a lot of people don't.

mà không cần bất kỳ lời khuyên nào, nhưng không may thay rất nhiều người không thể.

And that's what our mandate is, in a way, to do.

Và đó là trách nhiệm của chúng tôi.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)