Nizar Ibrahim: How we unearthed the spinosaurus

Translator: Mai Luong Reviewer: Tu Le

These dragons from deep time are incredible creatures.

Những con rồng từ cổ xưa là những sinh vật lạ thường

They're bizzarre,

Chúng rất khác biệt,

they're beautiful,

chúng rất đẹp,

and there's very little we know about them.

và chúng ta biết rất ít về chúng.

These thoughts were going through my head

Những suy nghĩ đó xuyên qua đầu tôi,

when I looked at the pages of my first dinosaur book.

khi tôi nhìn vào cuốn sách về khủng long đầu tiên của mình.

I was about five years old at the time,

Lúc đó tôi khoảng 5 tuổi,

and I decided there and then

và tôi quyết định

that I would become a paleontologist.

mình sẽ trở thành nhà cổ sinh vật học.

Paleontology allowed me to combine my love for animals

Cổ sinh vật học cho phép tôi kết hợp tình yêu với động vật

with my desire to travel to far-flung corners of the world.

với ước mơ đặt chân đến mọi ngóc ngách rộng lớn trên thế giới.

And now, a few years later, I've led several expeditions

Cho đến nay, sau vài năm, tôi đã lãnh đạo nhiều cuộc thám hiểm

to the ultimate far-flung corner on this planet, the Sahara.

đến tận cùng những ngóc ngách trên hành tinh, sa mạc Sahara.

I've worked in the Sahara because I've been on a quest

Tôi đã làm việc ở Sahara bởi vì tôi đang trong cuộc tìm kiếm

to uncover new remains of a bizarre, giant predatory dinosaur

để mở rộng những ghi nhận mới về loài khủng long kỳ quái,

called Spinosaurus.

gọi là Thằn lằn gai

A few bones of this animal have been found

Một ít mẩu xương của loài này đã được tìm thấy

in the deserts of Egypt

trong sa mạc của Ai Cập

and were described about 100 years ago by a German paleontologist.

và đã được nhà cổ sinh vật học người Đức mô tả vào 100 năm trước .

Unfortunately, all his Spinosaurus bones were destroyed in World War II.

Không may, tất cả số xương ông ấy có được bị hủy trong Chiến tranh thế giới thứ 2.

So all we're left with are just a few drawings and notes.

Vì vậy tất cả những gì chúng tôi có được chỉ là một ít bản vẽ và ghi chú.

From these drawings,

Từ những bản vẽ,

we know that this creature, which lived about 100 million years ago,

chúng tôi biết loài này, sống cách đây khoảng 100 triệu năm trước,

was very big,

rất to lớn,

it had tall spines on its back, forming a magnificent sail,

nó có những cái gai lớn trên lưng, tạo nên một cánh buồm lộng lẫy,

and it had long, slender jaws, a bit like a crocodile,

và nó cũng có bộ hàm thon, dài, hơi giống với cá sấu,

with conical teeth,

với những chiếc răng hình nón,

that may have been used to catch slippery prey, like fish.

có lẽ được dùng để bắt lấy những con mồi trơn, giống như cá.

But that was pretty much all we knew

Nhưng đó là tất cả những gì chúng tôi biết

about this animal for the next 100 years.

về loài động vật này sau 100 năm.

My fieldwork took me to the border region between Morocco and Algeria,

Tôi đến biên giới giữa Morocco và Algeria để tiến hành nghiên cứu thực địa của mình,

a place called the Kem Kem.

vùng đất có tên là Kem Kem.

It's a difficult place to work in.

Đó là một nơi khó khăn để làm việc.

You have to deal with sandstorms and snakes and scorpions,

Bạn phải đối mặt với bão cát, rắn và bò cạp,

and it's very difficult to find good fossils there.

Rất khó để tìm được hóa thạch tốt ở đó.

But our hard work paid off.

Nhưng công việc cực khổ của chúng tôi đã có kết quả tốt.

We discovered many incredible specimens.

Chúng tôi khám phá được nhiều mẫu vật khác lạ.

There's the largest dinosaur bone

Đó là xương khủng long lớn nhất

that had ever been found in this part of the Sahara.

đã từng được tìm thấy ở khu vực này của Sahara.

We found remains of giant predatory dinosaurs,

Chúng tôi tìm được hài cốt của loài khủng long ăn thịt khổng lồ,

medium-sized predatory dinosaurs,

của loài có kích thước trung bình,

and seven or eight different kinds of crocodile-like hunters.

và 7 hay 8 loại săn mồi khác nhau trông giống như cá sấu.

These fossils were deposited in a river system.

Những hóa thạch này được vùi dưới một hệ thống sông.

The river system was also home to a giant, car-sized coelacanth,

Hệ thống này cũng là nơi sống của một con cá vây tay khổng lồ, to cỡ ô tô,

a monster sawfish,

và một quái vật cá kiếm,

and the skies over the river system were filled with pterosaurs,

và bầu trời bên trên thì đầy ắp thằn lằn bay,

flying reptiles.

các loài bò sát bay.

It was a pretty dangerous place,

Đó là một nơi khá nguy hiểm,

not the kind of place where you'd want to travel to if you had a time machine.

không phải là nơi bạn muốn đi du hành nếu bạn có cỗ máy thời gian

So we're finding all these incredible fossils of animals

Chúng tôi đang tìm tất cả hóa thạch khác lạ của các loài

that lived alongside Spinosaurus,

mà sống gần gũi với Thằn lằn gai,

but Spinosaurus itself proved to be very elusive.

nhưng Thằn lằn gai tự chứng tỏ rằng chúng rất khó nắm bắt.

We were just finding bits and pieces

Chúng tôi chỉ tìm được một vài mẫu

and I was hoping that we'd find a partial skeleton at some point.

và tôi mong rằng một lúc nào đó chúng tôi có thể tìm thấy một phần của bộ xương.

Finally, very recently,

Cuối cùng, gần đây thôi,

we were able to track down a dig site

chúng tôi đã có thể tìm thấy một vùng

where a local fossil hunter found several bones of Spinosaurus.

nơi những thợ săn hóa thạch địa phương tìm thấy nhiều mẫu xương của Thằn lằn gai

We returned to the site, we collected more bones.

Chúng tôi trở lại vùng đó, thu thập nhiều mẫu xương hơn.

And so after 100 years we finally had another partial skeleton

Và sau 100 năm, cuối cùng chúng tôi đã có một phần nữa của bộ xương

of this bizarre creature.

của loài sinh vật khác thường này.

And we were able to reconstruct it.

Và chúng tôi đã có thể tái dựng nó.

We now know that Spinosaurus had a head

Giờ chúng tôi biết Thằn lằn gai có đầu

a little bit like a crocodile,

hơi giống với cá sấu,

very different from other predatory dinosaurs,

rất khác so với loài khủng long ăn thịt,

very different from the T. rex.

rất khác so với khủng long bạo chúa.

But the really interesting information came from the rest of the skeleton.

Nhưng thông tin thật sự thú vị đến từ phần còn lại của bộ xương.

We had long spines,

Những cái gai dài,

the spines forming the big sail.

những cái gai tạo nên một cánh buồm lớn.

We had leg bones, we had skull bones,

Chúng tôi có xương chân, xương sọ,

we had paddle-shaped feet, wide feet --

chúng tôi có bàn chân hình cái chèo, bàn chân rộng --

again, very unusual, no other dinosaur has feet like this --

một điểm rất khác biệt, không có loài khủng long nào giống vậy -

and we think they may have been used to walk on soft sediment,

chúng tôi nghĩ chúng được dùng để di chuyển trên lớp trầm tích mềm

or maybe for paddling in the water.

hoặc có thể để chèo trong nước.

We also looked at the fine microstructure of the bone,

Chúng tôi đã nhìn vào bản cấu trúc vi mô của bộ xương,

the inside structure of Spinosaurus bones,

cấu trúc bên trong của xương Thằn lằn gai,

and it turns out that they're very dense and compact.

và kết quả là chúng rất dày đặc và rắn chắc.

Again, this is something we see in animals that spend a lot of time in the water,

Lần nữa, đây là thứ chúng tôi có thể thấy ở những động vật chủ yếu sống dưới nước,

it's useful for buoyancy control in the water.

rất có ích cho việc điều khiển độ chìm nổi trong nước.

We C.T.-scanned all of our bones and built a digital Spinosaurus skeleton.

Chúng tôi chụp CT tất cả các mẫu xương và xây dựng bộ xương Thằn lằn gai kỹ thuật số.

And when we looked at the digital skeleton,

và khi chúng tôi nhìn vào bộ xương đó,

we realized that yes, this was a dinosaur unlike any other.

chúng tôi nhận ra loài khủng long này không giống bấy kỳ loài nào.

It's bigger than a T. rex,

Nó to hơn khủng long bạo chúa,

and yes, the head has "fish-eating" written all over it,

và cái đầu rõ ràng là để ăn cá,

but really the entire skeleton has "water-loving" written all over it --

nhưng toàn bộ bộ xương thì phù hợp để sống dưới nước --

dense bone, paddle-like feet, and the hind limbs are reduced in size,

xương dày đặc, chân hình cái chèo, và chân sau bị tiêu giảm,

and again, this is something we see in animals

và lần nữa, chúng tôi nhận thấy loài này

that spend a substantial amount of time in the water.

ở dưới nước rất nhiều.

So, as we fleshed out our Spinosaurus --

Vì vậy, chúng tôi đã làm phong phú hơn về Thằn lằn gai --

I'm looking at muscle attachments and wrapping our dinosaur in skin --

Tôi đang nhìn vào các cơ bắp kèm theo và bọc da nó --

we realize that we're dealing with a river monster,

và nhận ra mình đang làm việc với một con thủy quái,

a predatory dinosaur, bigger than T. rex,

con khủng long ăn thịt, to hơn khủng long bạo chúa

the ruler of this ancient river of giants,

người cai trị dòng sông cổ đại của những người khổng lồ,

feeding on the many aquatic animals I showed you earlier on.

nơi nuôi dưỡng nhiều động vật sống ở nước mà tôi đã cho các bạn xem.

So that's really what makes this an incredible discovery.

Đây thật sự là cuộc khám phá bí ẩn.

It's a dinosaur like no other.

Loài khủng long thật khác biệt.

And some people told me, "Wow, this is a once-in-a-lifetime discovery.

Và vài người đã nói với tôi, "Wow, đây là khám phá để đời.

There are not many things left to discover in the world."

Không có nhiều thứ còn lại để khám phá trên thế giới."

Well, I think nothing could be further from the truth.

Tôi cho rằng không gì có thể thay thế sự thật.

I think the Sahara's still full of treasures,

Tôi tin Sahara vẫn còn nhiều điều quý giá,

and when people tell me there are no places left to explore,

và khi người ta nói với tôi không còn nơi nào để khám phá,

I like to quote a famous dinosaur hunter, Roy Chapman Andrews,

tôi sẽ trích dẫn câu nói của thợ săn khủng long nổi tiếng, Roy Chapman Andrews,

and he said, "Always, there has been an adventure just around the corner --

"Luôn luôn có những điều bí ẩn ở các ngõ ngách --

and the world is still full of corners."

và thế giới thì vẫn còn nhiều những ngõ ngách".

That was true many decades ago

Đó là sự thật cách đây nhiều thập kỷ

when Roy Chapman Andrews wrote these lines.

khi Roy Chapman Andrews viết các dòng này.

And it is still true today.

Và vẫn đúng cho đến ngày nay.

Thank you.

Cám ơn

(Applause)

(Vỗ tay)