This app makes it fun to pick up litter | Jeff Kirschner

Translator: Lam Nguyen Reviewer: Lê Linh

This story starts with these two --

Câu chuyện này xuất phát

my kids.

từ hai đứa con của tôi.

We were hiking in the Oakland woods

Lúc đó, chúng tôi đang đi vào rừng Oakland

when my daughter noticed a plastic tub of cat litter in a creek.

con gái tôi phát hiện một cái hộp nhựa trong một con lạch.

She looked at me and said,

Nó nhìn tôi rồi nói:

"Daddy?

"Bố ơi?"

That doesn't go there."

"Cái hộp không nên ở đó."

When she said that, it reminded me of summer camp.

Khi cô bé nói vậy, tôi nhớ đến buổi cắm trại mùa hè.

On the morning of visiting day,

Vào buổi sáng đi thăm quan đó,

right before they'd let our anxious parents come barreling through the gates,

ngay trước khi họ để các bố mẹ đi qua cổng để đón con,

vị giám sát trại sẽ nói: "Nhanh nào!"

our camp director would say,

"Quick! Everyone pick up five pieces of litter."

"Mỗi người hãy nhặt năm mảnh rác!"

You get a couple hundred kids each picking up five pieces,

Bạn thấy vài trăm đứa trẻ, mỗi đứa nhặt năm mảnh rác,

and pretty soon, you've got a much cleaner camp.

sau đó, khu trại trở nên sạch sẽ hơn rất nhiều.

So I thought,

Tôi nghĩ rằng,

why not apply that crowdsourced cleanup model to the entire planet?

tại sao ta không áp dụng mô hình đó với tầm cỡ toàn cầu?

And that was the inspiration for Litterati.

Đó chính là ý tưởng của Litterati.

The vision is to create a litter-free world.

Tham vọng là tạo ra một thế giới sạch bóng rác.

Let me show you how it started.

Tôi sẽ nói về cách nó bắt đầu.

I took a picture of a cigarette using Instagram.

Tôi chụp một điếu thuốc lá và đăng lên Instagram.

Then I took another photo ...

Và tôi chụp một bức khác...

and another photo ...

một bức khác...

and another photo.

lại một bức khác nữa.

And I noticed two things:

Tôi thấy hai điều:

một, rác trở thành một thứ nghệ thuật dễ tiếp cận.

one, litter became artistic and approachable;

and two,

Thứ hai,

trong vòng vài ngày, tôi đã chụp 50 bức ảnh,

at the end of a few days, I had 50 photos on my phone

and I had picked up each piece,

tôi nhặt ra từng ảnh một,

and I realized that I was keeping a record

tôi nhận ra tôi đã lập kỷ lục mới

of the positive impact I was having on the planet.

về khả năng gây ảnh hưởng tích cực của bản thân lên toàn thế giới.

That's 50 less things that you might see,

Đó có thể là một trong 50 thứ bạn nhìn thấy,

or you might step on,

hoặc bạn dẫm lên,

or some bird might eat.

hoặc các chú chim vô tình ăn.

So I started telling people what I was doing,

Tôi nói với mọi người về điều mình đang làm,

and they started participating.

và họ bắt đầu tham gia cùng tôi.

One day,

Một ngày,

this photo showed up from China.

bức ảnh từ Trung Quốc này xuất hiện.

Và dó là lúc tôi nhận ra

And that's when I realized

that Litterati was more than just pretty pictures;

Litterati có sẽ không chỉ dừng lại ở vài bức ảnh hoa mỹ,

we were becoming a community that was collecting data.

chúng tôi sẽ trở thành một cộng đồng thu thập dữ liệu.

Each photo tells a story.

Mỗi bức ảnh là một câu chuyện.

It tells us who picked up what,

Nó cho ta biết, ai đã nhặt được gì,

a geotag tells us where

và được nhặt ở đâu,

and a time stamp tells us when.

và khi nào.

So I built a Google map,

Tôi đã xây dựng một bản đồ trên Google map,

and started plotting the points where pieces were being picked up.

và đánh dấu các địa điểm những túi rác được thu gom.

And through that process, the community grew

Bằng cách đó, cộng đồng chúng tôi phát triển

and the data grew.

và các dữ liệu cũng phát triển.

My two kids go to school right in that bullseye.

Đường đến trường của hai con tôi xuyên qua trung tâm những chỗ rác đó.

Litter:

Rác:

it's blending into the background of our lives.

nó luôn hiện diện đằng sau cuộc sống của chúng ta.

But what if we brought it to the forefront?

Nhưng nếu ta đưa chúng ra ánh sáng?

What if we understood exactly what was on our streets,

Nếu ta hiểu rõ về chúng, thứ hiện diện trên đường phố,

our sidewalks

trên vỉa hè,

and our school yards?

và trong sân trường?

How might we use that data to make a difference?

Làm cách nào để tạo nên sự khác biệt nhờ vào những dữ liệu đó?

Well, let me show you.

Tôi sẽ cho các bạn thấy.

The first is with cities.

Đầu tiên là ở các thành phố.

San Francisco wanted to understand what percentage of litter was cigarettes.

San Francisco muốn tìm hiểu xem trong rác chứa bao nhiêu phần trăm thuốc lá,

Why?

Tại sao?

To create a tax.

Để đánh thuế.

So they put a couple of people in the streets

Họ cho một vài người đi trên phố,

với bút chì và bảng ghi,

with pencils and clipboards,

who walked around collecting information

họ sẽ đi thu thập thông tin,

which led to a 20-cent tax on all cigarette sales.

để đưa đến việc đánh thuế 20 cent cho mỗi điếu thuốc bán ra.

And then they got sued

Và họ bị kiện

by big tobacco,

bởi công ty thuốc lá,

who claimed that collecting information with pencils and clipboards

vì cho rằng việc đi thu thập dữ liệu bằng bút chì và bảng ghi

là không chính xác và không đáng tin.

is neither precise nor provable.

The city called me and asked if our technology could help.

Thành phố hỏi tôi rằng liệu công nghệ của chúng tôi có giúp được không.

I'm not sure they realized

Họ không phát hiện ra,

that our technology was my Instagram account --

rằng thứ "công nghệ" đó thực ra là Instagram...

(Laughter)

(Cười)

But I said, "Yes, we can."

Nhưng tôi nói, "Được chứ!"

(Laughter)

(Cười)

"And we can tell you if that's a Parliament or a Pall Mall.

"Công nghệ đó kiểm tra được nhãn thuốc lá, ví dụ Parliament hoặc Pall Mall.

Plus, every photograph is geotagged and time-stamped,

Hơn nữa, mọi bức ảnh đều được gán nhãn thời gian và địa điểm,

providing you with proof."

để làm bằng chứng."

Four days and 5,000 pieces later,

Trong bốn ngày, 5000 ảnh đã được xử lý,

our data was used in court to not only defend but double the tax,

dữ liệu đó được đưa ra toà, giúp cho việc thu thuế và tăng gấp đôi số thuế thu được,

generating an annual recurring revenue of four million dollars

tạo ra giá trị thặng dư hằng năm khoảng bốn triệu đôla,

for San Francisco to clean itself up.

giúp San Francisco trong việc vệ sinh môi trường.

Now, during that process I learned two things:

Tôi rút ra hai thứ khi làm công việc đó:

một, Instagram không hẳn là công cụ tốt...

one, Instagram is not the right tool --

(Laughter)

(Cười)

so we built an app.

nên chúng tôi đã viết phần mềm.

And two, if you think about it,

Thứ hai, nếu bạn để ý kỹ,

every city in the world has a unique litter fingerprint,

mỗi thành phố trên thế giời đều có cách thức xả rác riêng!

and that fingerprint provides both the source of the problem

Cách thức riêng biệt đó giúp chúng tôi nhận diện căn nguyên vấn đề,

and the path to the solution.

và tìm ra hướng giải quyết.

If you could generate a revenue stream

Nếu bạn tạo ra lãi

just by understanding the percentage of cigarettes,

chỉ bằng việc điều tra về tỷ lệ vỏ thuốc lá,

well, what about coffee cups

ồ... nếu chúng là vỏ cốc cà phê,

or soda cans

vỏ chai soda,

or plastic bottles?

hoặc chai nhựa thì sao?

If you could fingerprint San Francisco, well, how about Oakland

Nếu bạn hiểu về những loại rác ở San Francisco, vậy còn Oakland,

or Amsterdam

Amsterdam,

or somewhere much closer to home?

hay những nơi xung quanh nhà mình thì sao?

And what about brands?

Nhãn của rác à?

How might they use this data

Ta dùng dữ liệu này thế nào,

to align their environmental and economic interests?

để tận dụng lợi ích về môi trường và kinh tế của chúng?

There's a block in downtown Oakland that's covered in blight.

Có một toà nhà ở trung tâm Oakland từng ngập trong rác,

The Litterati community got together and picked up 1,500 pieces.

Cộng đồng Litterati đến đó và đã thu thập được 1500 mẩu rác.

And here's what we learned:

Đây là thứ chúng tôi rút ra:

most of that litter came from a very well-known taco brand.

hầu hết số rác đó đều từ một nhãn bánh taco nổi tiếng.

Most of that brand's litter were their own hot sauce packets,

Hầu hết rác ở nhãn bánh đó đến từ gói tương ớt của họ.

and most of those hot sauce packets hadn't even been opened.

Và hầu hết những gói tương ớt đó thậm chí còn chưa được bóc ra.

The problem and the path to the solution --

Vấn đề là vậy, còn hướng giải quyết...

well, maybe that brand only gives out hot sauce upon request

Có lẽ họ chỉ nên cho khách hàng tương ớt khi được yêu cầu,

or installs bulk dispensers

hoặc bán với số lượng lớn,

or comes up with more sustainable packaging.

hoặc nghĩ ra cách lưu trữ bền lâu hơn.

How does a brand take an environmental hazard,

Làm cách nào để một nhãn hàng biến một thứ gây ô nhiễm,

turn it into an economic engine

thành một động lực phát triển kinh tế,

and become an industry hero?

và trở thành người hùng?

If you really want to create change,

Nếu bạn muốn thực sự thay đổi,

there's no better place to start than with our kids.

hãy bắt đầu với những đứa trẻ của mình.

A group of fifth graders picked up 1,247 pieces of litter

Một nhóm học sinh lớp năm thu gom được 1247 mảnh rác

just on their school yard.

chúng đều ở trên sân trường.

And they learned that the most common type of litter

Họ nhận ra rằng loại rác phổ biến nhất

were the plastic straw wrappers from their own cafeteria.

là ống hút bằng nhựa từ chính căng tin của trường mình.

So these kids went to their principal and asked,

Và những đứa trẻ này đến gặp Hiệu trưởng và hỏi,

"Why are we still buying straws?"

"Tại sao ta phải mua ống hút?"

And they stopped.

Và họ không mua nữa.

And they learned that individually they could each make a difference,

Họ ngộ ra rằng, từng cá nhân có thể tạo ra sự khác biệt,

but together they created an impact.

nhưng đoàn kết lại, họ sẽ tạo ra sức ảnh hưởng.

It doesn't matter if you're a student or a scientist,

Không quan trọng việc bạn là học sinh hay nhà khoa học,

whether you live in Honolulu or Hanoi,

bạn sống ở Honolulu hay Hà Nội,

this is a community for everyone.

đây là cộng đồng chung của mọi người.

It started because of two little kids in the Northern California woods,

Nó bắt đầu từ hai đứa trẻ ở khu rừng phía bắc California,

and today it's spread across the world.

và bây giờ nó lan rộng ra toàn thế giới.

And you know how we're getting there?

Cách chúng tôi đã đạt được chúng ư?

One piece at a time.

Từng chút, từng chút một.

Thank you.

Cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)