How my dad's dementia changed my idea of death (and life) | Beth Malone

Reviewer: 24 Anh

Tôi đã nghĩ ngợi đôi chút.

Tôi sẽ giết bố của mình.

Tôi gọi điện cho chị.

"Chị ơi,

I've been doing some thinking.

em đang có ý nghĩ rằng

I'm going to kill my dad.

em sẽ giết bố.

Em sẽ đưa bố đến Oregon,

I called my sister.

"Listen,

I've been doing some thinking.

mua ma túy

và đưa cho bố."

I'm going to kill Dad.

Bố tôi mắc chứng sa sút trí tuệ tiền đình thái dương hay FTD.

I'm going to take him to Oregon,

find some heroin,

Đó là căn bệnh khó hiểu thường gặp ở nhóm người 50, 60 tuổi.

and give it to him."

Bệnh làm thay đổi hoàn toàn tính cách của một người,

My dad has frontotemporal lobe dementia,

or FTD.

khiến họ bị hoang tưởng và thậm chí bạo lực.

It's a confusing disease that hits people in their 50s or 60s.

Bố tôi đã bị bệnh 10 năm,

nhưng ba năm gần đây, bố bệnh chuyển nặng,

It can completely change someone's personality,

và chúng tôi buộc phải đưa bố đi khỏi nhà,

making them paranoid and even violent.

nơi tôi đã lớn lên,

My dad's been sick for a decade,

căn nhà chính tay bố đã xây dựng.

but three years ago he got really sick,

Người bố mạnh mẽ, tuyệt vời với chất giọng cao vút của tôi

and we had to move him out of his house --

the house that I grew up in,

phải chuyển vào trung tâm để được chăm sóc suốt ngày đêm

the house that he built with his own hands.

khi chỉ mới 65 tuổi.

My strapping, cool dad with the falsetto singing voice

Ban đầu, mẹ, các chị và tôi đã mắc sai lầm

had to move into a facility for round-the-clock care

khi đưa bố vào viện dưỡng lão thông thường.

when he was just 65.

Đó là một nơi rất đẹp;

với thảm nhung và các lớp mỹ thuật buổi chiều

At first my mom and sisters and I made the mistake

và một chú chó tên là Diane.

of putting him in a regular nursing home.

Nhưng rồi tôi nhận được cuộc gọi.

It was really pretty;

it had plush carpet and afternoon art classes

"Cô Malone, chúng tôi đã bắt giữ bố cô."

and a dog named Diane.

“Gì cơ?”

But then I got a phone call.

“Chà, ông cầm dao nĩa dọa mọi người.

"Ms. Malone, we've arrested your father."

Rồi giật bay các tấm rèm treo tường,

"What?"

sau đó cố ném các chậu cây ra cửa sổ.

"Well, he threatened everybody with cutlery.

Rồi sau đó, à, ông còn đẩy tất cả các bà cụ lớn tuổi khỏi xe lăn.

And then he yanked the curtains off the wall,

and then he tried to throw plants out the window.

"Tất cả các cụ bà?"

And then, well, he pulled all the old ladies out of their wheelchairs."

(Tiếng cười)

“Đúng là cao bồi thứ thiệt.”

(Tiếng cười)

Sau khi bố bị đưa ra khỏi đó,

chúng tôi đưa bố đến hàng loạt cơ sở công lập

"All the old ladies?"

(Laughter)

trước khi tìm được một trung tâm điều trị dành riêng cho người bị sa sút trí tuệ.

"What a cowboy."

(Laughter)

After he got kicked out of there,

Lúc đầu, bố có vẻ thích nó,

we bounced him between a bunch of state-run facilities

nhưng rồi sức khỏe của bố giảm sút,

và ngày nọ khi tôi bước vào

before finding a treatment center specifically for people with dementia.

và thấy bố ngồi gập người trên sàn trong bộ áo liền quần,

At first, he kind of liked it,

kiểu đồ có dây kéo phía sau lưng.

but over time his health declined,

and one day I walked in

and found him sitting hunched over on the ground wearing a onesie --

Tôi đứng nhìn bố gần một giờ đồng hồ khi bố cố giật mạnh bộ đồ,

those kinds of outfits that zip in the back.

tìm cách thoát ra khỏi thứ này.

Và việc này lẽ ra được xem là thiết thực,

I watched him for about an hour as he yanked at it,

nhưng với tôi, nó như thể sự bó buộc.

trying to find a way out of this thing.

Thế nên tôi chạy ra ngoài.

And it's supposed to be practical,

Để bố ở lại đó.

but to me it looked like a straightjacket.

Tôi ngồi trong xe tải - xe cũ của bố -

And so I ran out.

cúi gập người,

tôi khóc nấc lên, bụng tôi quặn đau.

I left him there.

Tôi chỉ không thể tin rằng bố tôi,

I sat in my truck -- his old truck --

hunched over,

this really deep guttural cry coming out of the pit of my belly.

anh hùng Adonis của tuổi thơ tôi,

và là người bạn thân thiết,

I just couldn't believe that my father,

sẽ nghĩ rằng cuộc sống như thế đáng kéo dài nữa không.

the Adonis of my youth,

Từ ban sơ, ta đã phải ưu tiên năng suất.

my really dear friend,

would think that this kind of life was worth living anymore.

Thế nên khi một người, trường hợp này, là anh hùng Adonis của tôi,

không còn năng suất như những mong đợi của chúng tôi về bố,

We're programmed to prioritize productivity.

theo mong muốn của chính bố dành cho bản thân,

So when a person -- an Adonis in this case --

thì giá trị gì còn lại ở sinh mạng đó?

is no longer productive in the way we expect him to be,

Cái ngày tôi ngồi trong xe tải,

the way that he expects himself to be,

những gì tôi có thể tượng tượng ra là bố tôi đang chịu tra tấn

what value does that life have left?

và cơ thể bố chính là nguồn cơn của sự tra tấn đó.

That day in the truck,

all I could imagine was that my dad was being tortured

Tôi phải đưa bố ra khỏi cơ thể đó.

Tôi phải đưa bố ra khỏi cơ thể đó; Tôi sẽ giết bố.

and his body was the vessel of that torture.

Tôi gọi cho chị gái.

I've got to get him out of that body.

Chị tôi nói: “Beth,”

I've got to get him out of that body; I'm going to kill Dad.

I call my sister.

“Em sẽ không muốn sống phần đời còn lại dằn vặt vì đã giết bố.

"Beth," she said.

Và chị nghĩ em sẽ bị bắt vì bố sẽ không chịu nhận món đồ đó đâu.

Và em thậm chí còn không biết cách mua ma túy mà.”

"You don't want to live the rest of your life

knowing that you killed your father.

(Tiếng cười)

Đúng vậy, tôi không biết.

And you'd be arrested I think,

(Tiếng cười)

because he can't condone it.

Sự thật là chúng tôi đã nói về cái chết của bố rất nhiều.

And you don't even know how to buy heroin."

Khi nào nó xảy ra? Nó sẽ kết thúc thế nào?

(Laughter)

It's true, I don't.

Nhưng tôi ước rằng chúng ta sẽ nói về cái chết khi đều đang còn khỏe mạnh.

(Laughter)

Cái chết đẹp nhất của tôi sẽ như thế nào nhỉ?

The truth is we talk about his death a lot.

When will it happen? What will it be like?

Cái chết đẹp nhất của bạn sẽ như thế nào đây?

But I wish that we would have talked about death when we were all healthy.

Nhưng gia đình tôi không biết phải làm thế nào.

What does my best death look like?

Và chị tôi đã đúng.

What does your best death look like?

Tôi không nên hại bố bằng ma túy,

But my family didn't know to do that.

nhưng tôi phải đưa bố ra khỏi cơ thể đó.

And my sister was right.

Vậy nên tôi tìm đến một nhà ngoại cảm.

I shouldn't murder Dad with heroin,

Và sau đó là một linh mục và một nhóm hỗ trợ,

but I've got to get him out of that body.

tất cả họ nói cùng một điều:

thỉnh thoảng con người ta kéo dài sự sống vì họ lo lắng cho những người yêu thương.

So I went to a psychic.

Chỉ cần bảo họ rằng họ được an toàn và hãy cứ nhắm mắt khi họ sẵn sàng.

And then a priest, and then a support group,

and they all said the same thing:

Thế nên khi tôi đến gặp bố.

sometimes people hang on when they're worried about loved ones.

Tôi thấy bố ngồi khom người trên sàn trong bộ áo liền quần.

Just tell them you're safe, and it's OK to go when you're ready.

Bố đang nhìn lướt qua tôi và kiểu như chỉ nhìn chằm chằm vào sàn.

Tôi đưa cho bố chút nước gừng

So I went to see Dad.

và bắt đầu nói chuyện luyên thuyên,

I found him hunched over on the ground in the onesie.

nhưng khi tôi đang trò chuyện, bố hắt hơi vì nước gừng.

He was staring past me and just kind of looking at the ground.

I gave him a ginger ale

Và cú hắt hơi đẩy người bố thẳng đứng,

and just started talking about nothing in particular,

but as I was talking, he sneezed from the ginger ale.

lóe lên một ít sự sống bên trong bố.

Và bố cứ tiếp tục uống, rồi lại hắt hơi và sự sống lóe lên,

cứ tiếp diễn như thế

And the sneeze -- it jerked his body upright,

cho tới khi dừng hẳn.

sparking him back to life a little bit.

Và tôi nghe,

And he just kept drinking and sneezing and sparking, over and over and over again

"Heheheheheheh,

heheheheheh ...

until it stopped.

Thật quá sức tưởng tượng.

And I heard,

"Heheheheheh,

Quá sức tưởng tượng."

heheheheheh ...

Mắt bố mở to và nhìn tôi,

this is so fabulous.

và tôi nói, "Chào bố!"

và bố nói, “Chào con, Beth.”

This is so fabulous."

His eyes were open and he was looking at me,

Và phải chăng đây là lúc tôi nên mở lời, nhỉ?

“Bố à, nếu bố muốn yên nghỉ, bố hãy rời đi.

and I said, "Hi, Dad!"

and he said, "Hiya, Beth."

Chúng con đều ổn."

Nhưng khi tôi bắt đầu nói với bố,

And I opened my mouth to tell him, right?

tôi chỉ có thể nói: “Bố!

"Dad, if you want to die, you can die.

Con nhớ bố."

We're all OK."

But as I opened my mouth to tell him,

Và rồi bố nói, “Ừm, bố cũng nhớ con.”

all I could say was, "Dad!

Và rồi tôi ngồi sụp xuống vì tôi thực sự rối bời.

Tôi sụp xuống và ngồi đó với bố

I miss you."

And then he said, "Well, I miss you, too."

And then I just fell over because I'm just a mess.

bởi vì rất lâu rồi đây là lần đầu tiên bố dường như đang ổn.

So I fell over and I sat there with him

Và tôi nhớ đôi bàn tay của bố,

cảm giác thật biết ơn rằng linh hồn bố vẫn còn gắn với thể xác này.

because for the first time in a long time he seemed kind of OK.

And I memorized his hands,

Và khoảnh khắc đó tôi nhận ra rằng

feeling so grateful that his spirit was still attached to his body.

tôi không chịu trách nhiệm cho con người này.

Tôi không phải là bác sĩ của bố,

không phải mẹ của bố,

And in that moment I realized

và chắc chắn không phải Chúa của bố,

I'm not responsible for this person.

và có lẽ cách tốt nhất để giúp bố và tôi

I'm not his doctor,

là duy trì vai trò của chúng tôi là bố và con gái.

I'm not his mother,

I'm certainly not his God,

Và rồi chúng tôi chỉ ngồi đó,

and maybe the best way to help him and me

bình lặng và yên tĩnh như mọi khi.

is to resume our roles as father and daughter.

Không ai năng suất cả.

Cả hai đều khỏe mạnh.

And so we just sat there,

calm and quiet like we've always done.

"Được rồi bố à. Con phải đi đây,

Nobody was productive.

nhưng con sẽ đến gặp bố vào ngày mai."

Both of us are still strong.

“Được rồi,” bố nói.

"OK, Dad. I'm going to go,

"Nè,

but I'll see you tomorrow."

đây quả thực là một nông trại khá tốt."

"OK," he said.

Cảm ơn.

(Tiếng vỗ tay)

"Hey,

this is a pretty nice hacienda."

Thank you.

(Applause)