The surprising way groups like ISIS stay in power | Benedetta Berti

Translator: Phuong Nguyen Reviewer: Trung Hong

For the past decade,

Trong suốt thập kỷ qua,

I've been studying non-state armed groups:

tôi đã nghiên cứu về các nhóm vũ trang phi chính phủ:

armed organizations like terrorists, insurgents or militias.

các tổ chức vũ trang như khủng bố, phiến quân hoặc dân vệ.

I document what these groups do when they're not shooting.

Tôi thu thập thông tin về công việc các nhóm này làm khi ngừng bắn

My goal is to better understand these violent actors

Mục đích của tôi là để hiểu rõ hơn những nhân tố bạo lực này

and to study ways to encourage transition from violent engagement

và để nghiên cứu cách thức thúc đẩy sự chuyển tiếp từ tham gia bạo bực

to nonviolent confrontation.

sang đối đầu phi bạo lực.

I work in the field, in the policy world and in the library.

Tôi làm việc thực địa, trong giới chính sách và ở thư viện

Understanding non-state armed groups is key to solving most ongoing conflict,

Hiểu về các nhóm vũ trang phi chính phủ là chìa khóa giải quyết hầu hết các mâu thuẫn hiện tại,

because war has changed.

bởi vì chiến tranh đã thay đổi bản chất.

It used to be a contest between states.

Nó từng là cuộc chiến giữa các nhà nước.

No longer.

Không còn như thế nữa

It is now a conflict between states and non-state actors.

Bây giờ nó là mâu thuẫn giữa các nhân tố nhà nước và phi nhà nước

For example, of the 216 peace agreements

Ví dụ, trong số 216 thỏa ước hòa bình

signed between 1975 and 2011,

ký kết từ 1975 đến 2011,

196 of them were between a state and a non-state actor.

196 thỏa ước là giữa nhân tố nhà nước và phi nhà nước

So we need to understand these groups; we need to either engage them

Do đó ta cần hiểu về chúng; cần phải giao ước với chúng

or defeat them in any conflict resolution process that has to be successful.

hoặc đánh bại chúng trong bất kỳ quá trình giải quyết mâu thuẫn nào

So how do we do that?

Vậy chúng ta phải làm thế nào?

We need to know what makes these organizations tick.

Chúng ta cần biết điều gì làm nên hoạt động của các tổ chức này.

We know a lot about how they fight, why they fight,

Ta biết chúng chiến đấu thế nào, và tại sao,

but no one looks at what they're doing when they're not fighting.

nhưng không ai lưu ý những gì chúng làm khi không chiến đấu.

Yet, armed struggle and unarmed politics are related.

Tuy nhiên, tranh đấu vũ trang và chính trị phi vũ trang có tương quan.

It is all part of the same organization.

Đó là toàn bộ của cùng một tổ chức.

We cannot understand these groups, let alone defeat them,

Chúng ta không thể hiểu các nhóm này, nói gì đến đánh bại chúng,

if we don't have the full picture.

nếu chúng ta không có một bức tranh toàn diện.

And armed groups today are complex organizations.

Và các nhóm vũ trang ngày nay là những tổ chức phức tạp.

Take the Lebanese Hezbollah,

lấy Hezbollah Li-băng làm minh họa,

known for its violent confrontation against Israel.

được biết đến qua cuộc đối đầu bạo lực với Ix-ra-en.

But since its creation in the early 1980s,

Nhưng từ khi được thành lập vào nhưng năm đầu thập niên 80,

Hezbollah has also set up a political party,

Hezbolla đã thiết lập một đảng phái chính trị,

a social-service network, and a military apparatus.

một mạng lưới dịch vụ xã hội, và một bộ máy quân sự.

Similarly, the Palestinian Hamas,

Tương tự, Pa-les-tin Hamas,

known for its suicide attacks against Israel,

được biết đến qua các vụ liều chết chống Ix-ra-en,

also runs the Gaza Strip since 2007.

cũng điều hành dãy Gaza từ năm 2007.

So these groups do way more than just shoot.

Thế nên các nhóm này làm nhiều việc hơn là chỉ bắn phá.

They multi-task.

Chúng thực hành đa tác vụ.

They set up complex communication machines --

Chúng thiết lập các cơ chế thông tin phức tạp -

radio stations, TV channels,

các trạm ra-đi-ô, các kênh truyền hình,

Internet websites and social media strategies.

trang mạng Internet và các chiến lược phương tiện xã hội.

And up here, you have the ISIS magazine,

Và trên đây, các bạn có tạp chí ISIS,

printed in English and published to recruit.

in bằng tiếng Anh, được xuất bản để tuyển mộ người.

Armed groups also invest in complex fund-raising --

Các nhóm vũ trang cũng đầu tư vào việc gây quỹ rất quy mô -

not looting, but setting up profitable businesses;

không trộm cắp, mà thiết lập nên các doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận;

for example, construction companies.

ví dụ như, các công ty xây dựng.

Now, these activities are keys.

Các hoạt động này là cốt lõi,

They allow these groups to increase their strength,

cho phép các nhóm này gia tăng sức mạnh

increase their funds,

gia tăng quỹ cũa mình,

to better recruit and to build their brand.

tuyển mộ hiểu quả hơn và xây dựng được tên tuổi.

Armed groups also do something else:

Các nhóm vũ trang còn làm nhiều việc khác:

they build stronger bonds with the population

chúng tạo lập mốt ràng buộc chặt chẽ hơn với người dân

by investing in social services.

bằng việc đầu tư và các dịch vụ xã hội.

They build schools, they run hospitals,

Chúng xây dựng trường học, điều hành bệnh viện,

they set up vocational-training programs or micro-loan programs.

thiết lập các chương trình đào tạo nghề hoặc chương trình cho vay quy mô nhỏ.

Hezbollah offers all of these services and more.

Hezbollah cung cấp tất cả các dịch vụ này và còn hơn như thế.

Armed groups also seek to win the population over

Các lực lương vũ trang cũng thu phục người dân

by offering something that the state is not providing:

thông qua việc cung cấp những dịch vụ mà nhà nước cung cấp được:

safety and security.

an toàn và an ninh.

The initial rise of the Taliban in war-torn Afghanistan,

Sự nổi dậy ban đầu của Ta-li-băng trong đất nước bị chiến tranh giằng xé Af-ga-nis-tan,

or even the beginning of the ascent of ISIS,

hay ngay cả sự trỗi dậy của ISIS,

can be understood also by looking at these groups' efforts

cũng có thể hiểu được thông qua quan sát các nỗ lực

to provide security.

mà chúng bảo đảm an ninh cho người dân

Now, unfortunately, in these cases,

Không may là trong các trường hợp này

the provision of security came at an unbearably high price

an ninh được cung cấp với một cái giá phải trả vô cùng đắt

for the population.

cho người dân.

But in general, providing social services fills a gap,

Nhưng nhìn chung, cung cấp dịch vụ xã hội lấp đi những lỗ hổng

a governance gap left by the government,

mà chính quyền còn bỏ ngỏ,

and allows these groups to increase their strength

và tạo cơ hội cho các nhóm này gia tăng sức mạnh

and their power.

và quyền lực của mình.

For example, the 2006 electoral victory of the Palestinian Hamas

Ví dụ, chiến thắng trong cuộc bầu cử 2006 của lực lượng Palestine Hamas

cannot be understood without acknowledging the group's social work.

sẽ không thể hiểu được nếu không lưu ý đến công tác xã hội của nhóm này

Now, this is a really complex picture,

Đây là một bức tranh phức tạp,

yet in the West, when we look at armed groups,

nhưng ở phía phương Tây, khi đánh giá các lực lượng vũ trang,

we only think of the violent side.

chúng ta chỉ nghĩ đến phương diện bạo lực.

But that's not enough to understand these groups' strength,

Nhưng bấy nhiêu không đủ để hiểu được sức mạnh thật sự của chúng,

strategy or long-term vision.

các chiến lược và tầm nhìn dài hạn.

These groups are hybrid.

Các nhóm này rất năng động.

They rise because they fill a gap left by the government,

Chúng trỗi dậy là vì chúng lấp được các lỗ hổng chính quyền bỏ quên,

and they emerge to be both armed and political,

và chúng nổi lên trên cả phương diện vũ trang và chính trị,

engage in violent struggle and provide governance.

tham gia vào đấu tranh bạo lực và cai trị.

And the more these organizations are complex and sophisticated,

Và khi các nhóm này càng phức tạp và tinh vi,

the less we can think of them as the opposite of a state.

chúng ta càng ít nghĩ về chúng trên phương diện đổi lập với nhà nước.

Now, what do you call a group like Hezbollah?

Vậy bây giờ chúng ta gọi một nhóm như Hezbollah là gì?

They run part of a territory, they administer all their functions,

Chúng điều hành một lãnh thổ, thực hiện hết tất cả các chức năng,

they pick up the garbage, they run the sewage system.

chúng dọn dẹp rác thải, duy trì hệ thống xử lý nước thải.

Is this a state? Is it a rebel group?

Đây là một nhà nước? Hay là một nhóm bạo động?

Or maybe something else, something different and new?

Hoặc là một cái gì khác hơn và mới mẻ hơn?

And what about ISIS?

Còn ISIS thì sao?

The lines are blurred.

Đường ranh giới đã trở nên lu mờ.

We live in a world of states, non-states, and in-between,

Chúng ta sống trong một thế giới có nhà nước, phi nhà nước, và lưng chừng ở giữa,

and the more states are weak, like in the Middle East today,

và nhà nước càng suy yếu, như ở khi vực Trung Đông hiện tại,

the more non-state actors step in and fill that gap.

các nhân tố phi nhà nước sẽ càng lấn sân và lấp đầy các lỗ hổng.

This matters for governments, because to counter these groups,

Điều này có ảnh hưởng đến chính quyền, vì để chống lại các nhóm này,

they will have to invest more in non-military tools.

chính quyền cần đầu tư nhiều hơn vào các công cụ phi quân sự.

Filling that governance gap

Việc lấp đầy lổ hổng quản lý

has to be at the center of any sustainable approach.

phải là trọng tâm của bất kỳ chiến lược tiếp cận bền vững nào.

This also matters very much for peacemaking and peacebuilding.

Điều này cũng cần thiết cho việc tạo lập và xây dựng hòa bình.

If we better understand armed groups,

Nếu chúng ta hiểu rõ hơn về các nhóm vũ trang,

we will better know what incentives to offer

chúng ta sẽ biết rõ hơn các yếu tố thúc đẩy

to encourage the transition from violence to nonviolence.

sự chuyển tiếp từ bạo lực sang phi bạo lực.

So in this new contest between states and non-states,

Vì vậy trong cuộc chiến mới này giữa nhà nước và phi nhà nước,

military power can win some battles,

quân sự có thể đóng góp phần nào,

but it will not give us peace nor stability.

nhưng sẽ không mang lại hòa bình lẫn ổn định.

To achieve these objectives,

Để đạt được các mục tiêu đó,

what we need is a long-term investment in filling that security gap,

chúng ta cần đầu tư dài hạn vào việc lấp đầy lỗ hổng an ninh,

in filling that governance gap

lấp đầu lổ hổng quản lý

that allowed these groups to thrive in the first place.

mà các nhóm này luôn muốn tận dụng.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)