Carl Honore: In praise of slowness

Tôi muốn bắt đầu từ một quan sát của mình,

What I'd like to start off with is an observation,

which is that if I've learned anything over the last year,

nếu như tôi có học được gì vài năm qua,

it's that the supreme irony

thì đó chính là sự trớ trêu nhiều nhất

of publishing a book about slowness

khi xuất bản 1 cuốn sách về sự chậm chạp

is that you have to go around promoting it really fast.

lại phải đi khắp nơi quảng cáo thật nhanh

I seem to spend most of my time these days

Tôi dành hết thời gian những ngày này

zipping from city to city, studio to studio,

phóng qua lại giữa các thành phố, các xưởng phim,

interview to interview,

hết cuộc phỏng vấn này đến phỏng vấn khác,

serving up the book in really tiny bite-size chunks.

đưa ra các mẫu sách ở khổ cực nhỏ.

Because everyone these days

Vì mọi người ngày nay

wants to know how to slow down,

đều muốn làm sao để chậm lại,

but they want to know how to slow down really quickly. So ...

nhưng họ muốn chậm lại theo cách nhanh nhất có thể. Vậy nên...

so I did a spot on CNN the other day

tôi có lên sóng CNN ngày hôm nọ

where I actually spent more time in makeup than I did talking on air.

nơi tôi dành nhiều thời gian trang điểm hơn là chia sẻ trên sóng

And I think that -- that's not really surprising though, is it?

Có thể không ngạc nhiên đến thế?

Because that's kind of the world that we live in now,

vì đó chính là thế giới chúng ta đang sống

a world stuck in fast-forward.

một thế giới mà lúc nào cũng phải không ngừng chuyển động

A world obsessed with speed,

thế giới bị ám ảnh với tốc độ,

with doing everything faster, with cramming more and more

làm việc gì cũng phải nhanh hơn, nhồi nhét mọi thứ nhiều hơn

into less and less time.

với thời gian ngày càng ít ỏi

Every moment of the day feels like

Mỗi khoảnh khắc trong ngày đều như thể

a race against the clock.

một cuộc đua với thời gian.

To borrow a phrase from Carrie Fisher, which is

Có một thành ngữ của Carrie Fisher

in my bio there; I'll just toss it out again --

trong phần tiểu sử của tôi rằng:

"These days even instant gratification takes too long." (Laughter)

"Ngày nay sự thỏa mãn tức thì cũng quá mất thời gian." (Cười)

And

Và nếu bạn nghĩ về cách ta cố gắng để

if you think about how we to try to make things better, what do we do?

làm mọi thứ tốt hơn, thì chúng ta làm gì?

No, we speed them up, don't we? So we used to dial; now we speed dial.

Ta không đẩy nhanh sao? Ta từng quay số, giờ ta quay số nhanh

We used to read; now we speed read. We used to walk; now we speed walk.

Chúng ta từng đọc, giờ đọc nhanh. Ta từng đi bộ, giờ là đi nhanh

And of course, we used to date and now we speed date.

Và tất nhiên, hẹn hò bình thường giờ trở thành hẹn hò siêu tốc.

And even things that are by their very nature slow --

Và thậm chí những việc mà vốn sinh ra đã phải chậm chạp

we try and speed them up too.

chúng ta cũng cố tăng tốc chúng lên.

So I was in New York recently, and I walked past a gym

Nên khi ở New York, lúc đi qua phòng gym

that had an advertisement in the window for a new course, a new evening course.

có quảng cáo trên cửa về khóa mới vào buổi tối.

And it was for, you guessed it, speed yoga.

Về điều gì, chắc bạn cũng đoán được, đó là khóa yoga cấp tốc.

So this -- the perfect solution for time-starved professionals

Vì đây là giải pháp hoàn hảo cho ai đó luôn đói khát thời gian

who want to, you know, salute the sun,

cho ai đó muốn thể dục buổi sáng,

but only want to give over about 20 minutes to it.

nhưng chỉ muốn làm việc đó trong 20 phút.

I mean, these are sort of the extreme examples,

Tôi cho rằng, những ví dụ hơi cực đoan,

and they're amusing and good to laugh at.

nhưng chúng cũng khá thú vị và buồn cười.

But there's a very serious point,

Nhưng có một điểm thực sự quan trọng,

and I think that in the headlong dash of daily life,

và tôi nghĩ trong những ngày dài hối hả phía trước,

we often lose sight of the damage

chúng ta thường không thấy được sự tổn hại

that this roadrunner form of living does to us.

mà cách sống như vận động viên điền kinh gây ra cho chúng ta.

We're so marinated in the culture of speed

Chúng ta quá đắm chìm trong văn hóa tốc độ

that we almost fail to notice the toll it takes

đến nỗi chúng ta không nhận ra cái giá

on every aspect of our lives --

nó lấy đi ở cuộc sống của chúng ta

on our health, our diet, our work,

ở cả sức khỏe, cả ăn uống, cả công việc

our relationships, the environment and our community.

cả các mối quan hệ, môi trường và cộng đồng của chúng ta.

And sometimes it takes

Và đôi khi chúng ta cần

a wake-up call, doesn't it,

một hồi chuông cảnh tỉnh

to alert us to the fact that we're hurrying through our lives,

để nhận ra sự thật chúng ta đang lướt nhanh qua cuộc đời mình,

instead of actually living them; that we're

thay vì thực sự sống; rằng chúng ta

living the fast life, instead of the good life.

đang sống vội thay vì cuộc sống tốt đẹp.

And I think for many people, that wake-up call

Và với nhiều người, sự cảnh tỉnh ấy

takes the form of an illness.

cần hiện diện dưới dạng bệnh tật.

You know, a burnout, or eventually the body says,

Bạn biết đấy, bạn đốt hết năng lượng, cuối cùng cơ thể hét lên,

"I can't take it anymore," and throws in the towel.

"Tôi không thể chịu được nữa", nó bỏ cuộc.

Or maybe a relationship goes up in smoke

Hay một mối quan hệ sẽ bốc hơi

because we haven't had the time, or the patience,

vì chúng ta không có thời gian,

or the tranquility,

hoặc sự kiên nhẫn, hay sự tĩnh lặng,

to be with the other person, to listen to them.

để ở bên người khác, lắng nghe họ.

And my wake-up call came when I started

Sự thức tỉnh của tôi đến khi tôi bắt đầu

reading bedtime stories to my son,

đọc truyện trước giờ ngủ cho con trai tôi,

and I found that at the end of day,

và tôi thấy rằng vào cuối ngày,

I would go into his room and I just couldn't slow down -- you know,

tôi vào phòng con và không thể đi chậm, bạn biết đấy

I'd be speed reading "The Cat In The Hat."

tôi sẽ đọc lướt cuốn "Chàng mèo đội nón"

I'd be -- you know, I'd be skipping lines here,

Bạn biết đấy, tôi sẽ bỏ qua vài dòng,

paragraphs there, sometimes a whole page,

một vài đoạn, thi thoảng là cả một trang,

and of course, my little boy knew the book inside out, so we would quarrel.

và bởi thằng bé thuộc lòng cuốn sách nên chúng tôi lại cãi nhau.

And what should have been the most relaxing, the most intimate,

Và khoảnh khắc đáng lẽ thoải mái, thân mật nhất,

the most tender moment of the day,

âu yếm nhất trong ngày,

when a dad sits down to read to his son,

khi một người cha ngồi đọc truyện cho con,

became instead this kind of gladiatorial battle of wills,

thay vào đó trở thành trận đấu trí,

a clash between my speed

trận chiến giữa tốc độ của tôi

and his slowness.

và sự chậm rãi của nó.

And this went on for some time,

Và điều này tiếp tục một thời gian nữa,

until I caught myself scanning a newspaper article

cho tới khi tôi đọc được một bài báo

with timesaving tips for fast people.

về các mẹo dùng thời gian cho người bận rộn

And one of them made reference to a series of books called

Và một trong số đó liên quan tới bộ sách

"The One-Minute Bedtime Story."

"Truyện trước giờ ngủ trong một phút."

And I wince saying those words now,

Dù giờ tôi không dám nói những từ đó,

but my first reaction at the time was very different.

nhưng phản ứng lúc đó của tôi lại khác.

My first reflex was to say,

Phản ứng đầu tiên của tôi là thốt lên,

"Hallelujah -- what a great idea!

"Tạ ơn Chúa - một ý tưởng thật tuyệt vời!

This is exactly what I'm looking for to speed up bedtime even more."

Đây chính là những gì mình tìm kiếm để tăng tốc độ kể chuyện."

But thankfully,

Nhưng thật may,

a light bulb went on over my head, and my next reaction was very different,

tôi nảy ra một ý, và phản ứng khác đi,

and I took a step back, and I thought,

tôi dừng lại, và nghĩ,

"Whoa -- you know, has it really come to this?

"Ôi, tôi thật sự đã đến mức này rồi sao?

Am I really in such a hurry that I'm prepared

Tôi thật sự vội đến mức

to fob off my son with a sound byte at the end of the day?"

tráo câu chuyện trước khi ngủ của con mình với thứ như vậy sao?"

And I put away the newspaper --

Và tôi gạt bài báo đó đi

and I was getting on a plane -- and I sat there,

tôi đang lên máy bay, và ngồi đó,

and I did something I hadn't done for a long time -- which is I did nothing.

không làm gì cả - lâu rồi tôi mới như vậy

I just thought, and I thought long and hard.

Tôi chỉ nghĩ, nghĩ thật sâu và thật lâu.

And by the time I got off that plane, I'd decided I wanted to do something about it.

Trước khi xuống máy bay, tôi đã quyết định muốn làm việc gì đó.

I wanted to investigate this whole roadrunner culture,

Tôi muốn nghiên cứu toàn bộ văn hóa sống vội này,

and what it was doing to me and to everyone else.

và nó đang làm gì với tôi và những người khác.

And I had two questions in my head.

Và có hai câu hỏi trong đầu tôi.

The first was, how did we get so fast?

Đầu tiên, sao chúng ta có thể sống nhanh như vậy?

And the second is, is it possible,

Và thứ hai, có khả năng nào,

or even desirable, to slow down?

hay thậm chí là có ai mong muốn, được chậm lại không?

Now, if you think about

Giờ, nếu bạn nghĩ đến

how our world got so accelerated, the usual suspects rear their heads.

thế giới đã tăng tốc như nào, thủ phạm thường hiện ra trong đầu

You think of, you know, urbanization,

Bạn nghĩ đến, sự đô thị hóa,

consumerism, the workplace, technology.

chủ nghĩa tiêu dùng, nơi làm việc, công nghệ.

But I think if you cut through

Nhưng nếu bạn mổ sẻ

those forces, you get to what might be the deeper

những yếu tố đó, bạn sẽ biết được cái chi phối sâu xa hơn,

driver, the nub of the question,

trọng yếu của vấn đề,

which is how we think about time itself.

là chúng ta nghĩ về thời gian thế nào.

In other cultures, time is cyclical.

Ở các nền văn hóa khác, thời gian chạy tuần hoàn.

It's seen as moving in great,

Nó được xem là chuyển động

unhurried circles.

trong những vòng tròn lớn, không vội vã

It's always renewing and refreshing itself.

Nó luôn tự làm tươi mới mình.

Whereas in the West, time is linear.

Trái lại, ở phương Tây, thời gian hẹp hơn.

It's a finite resource;

Nó là nguồn lực có hạn;

it's always draining away.

luôn luôn trôi chảy.

You either use it, or lose it.

Bạn hoặc là dùng nó, hoặc mất nó.

"Time is money," as Benjamin Franklin said.

"Thời gian là tiền bạc," Benjamin Franklin đã nói vậy.

And I think what that does to us psychologically

Và tôi nghĩ điều đó tác động tới tâm lý

is it creates an equation.

khiến chúng ta tạo ra một đẳng thức

Time is scarce, so what do we do?

Thời gian khan hiếm, và chúng ta làm gì?

Well -- well, we speed up, don't we?

À, chúng ta tăng tốc, phải không?

We try and do more and more with less and less time.

Cố làm nhiều hơn với ít thời gian hơn.

We turn every moment of every day

Chúng ta khiến mọi lúc trong ngày

into a race to the finish line --

trở thành cuộc đua tới một cái đích

a finish line, incidentally, that we never reach,

mà tình cờ, ta chả bao giờ tới được,

but a finish line nonetheless.

nhưng dù thế nào vẫn là đích.

And I guess that the question is,

Và tôi đoán câu hỏi là,

is it possible to break free from that mindset?

liệu có thể thoát ra khỏi tư duy đó không?

And thankfully, the answer is yes, because

Và may mắn thay, câu trả lời là có, bởi

what I discovered, when I began looking around, that there is

những gì tôi phát hiện khi quan sát quanh,

a global backlash against this culture that

đó là có phản ứng toàn cầu chống lại văn hóa này

tells us that faster is always better, and that busier is best.

nói với chúng ta nhanh hơn là tốt hơn, bận bịu luôn là nhất.

Right across the world, people are doing the unthinkable:

Ngay trên thế giới, người ta làm những điều không ai hiểu nổi

they're slowing down, and finding that,

họ sống chậm lại, và thấy rằng,

although conventional wisdom tells you that if you slow down, you're road kill,

dù những kẻ thông thái hay nói nếu chậm lại, là vào đường chết,

the opposite turns out to be true:

điều ngược hóa ra mới là đúng:

that by slowing down at the right moments,

đó là chỉ khi chậm lại đúng lúc,

people find that they do everything better.

con người mới làm mọi việc tốt hơn.

They eat better; they make love better; they exercise better;

Họ ăn tốt hơn; họ "yêu" tốt hơn; họ tập thể dục tốt hơn;

they work better; they live better.

họ làm việc tốt hơn; họ sống tốt hơn.

And, in this kind of cauldron

Và ở cái tình thế nước sôi lửa bỏng

of moments and places and acts of deceleration,

của các khoảnh khắc và nơi chốn cùng các hành động giảm tốc,

lie what a lot of people now refer to as

ẩn giấu thứ mà nhiều người nghĩ đến như là

the "International Slow Movement."

"Vận động chậm rãi toàn cầu."

Now if you'll permit me a small act of hypocrisy,

Giờ nếu bạn cho phép tôi nói khác đi một chút,

I'll just give you a very quick overview of

tôi sẽ nhanh chóng cho bạn thấy cái nhìn tổng thể

what's going on inside the Slow Movement. If you think of food,

về cái đang diễn ra trong Chuyển động chậm. Nếu nói về thức ăn,

many of you will have heard of the Slow Food movement.

nhiều người chắc biết phong trào đồ ăn chậm

Started in Italy, but has spread across the world,

Bắt nguồn từ Ý, nhưng đã lan ra toàn cầu,

and now has 100,000 members

và giờ đã có khoảng 100,000 thành viên

in 50 countries.

ở 50 nước.

And it's driven by a very simple and sensible message,

Và nó được chi phối bởi thông điệp giản dị mà hợp tình hợp lý,

which is that we get more pleasure and more health

là chúng ta nhận được nhiều niềm vui và sức khỏe hơn

from our food when we

từ thức ăn khi chúng ta

cultivate, cook and consume it at a reasonable pace.

trồng trọt, nấu nướng và tiêu thụ chúng ở tốc độ hợp lý.

I think also the explosion of

Tôi nghĩ cũng là do sự bùng nổ

the organic farming movement, and the renaissance of farmers' markets,

của việc canh tác hữu cơ, và sự khôi phục của chợ nông dân,

are other illustrations

là những minh họa khác

of the fact that people are desperate to get away from

về sự thật con người đang tuyệt vọng tránh xa

eating and cooking and cultivating their food

ăn và nấu và tạo ra thực phẩm của họ

on an industrial timetable.

dựa trên thời gian biểu công nghiệp.

They want to get back to slower rhythms.

Họ muốn trở lại nhịp sống chậm hơn.

And out of the Slow Food movement has grown something

Và nhờ phong trào thực phẩm chậm, có một thứ đã lớn lên

called the Slow Cities movement, which has started in Italy,

gọi là phong trào nh hành phố chậm, đã bắt đầu từ Ý

but has spread right across Europe and beyond.

nhưng đã lan ra khắp châu Âu và hơn thế.

And in this, towns

Và trong phong trào này, các thị trấn

begin to rethink how they organize the urban landscape,

bắt đầu nghĩ lại về cách họ sắp xếp bối cảnh thành thị

so that people are encouraged to slow down

để mọi người cảm thấy dễ dàng đi chậm lại

and smell the roses and connect with one another.

ngửi mùi hoa hồng và kết nối với mọi người

So they might curb traffic,

Vậy nên họ có lẽ sẽ kìm hãm giao thông

or put in a park bench, or some green space.

hoặc đặt thêm các ghế đá công viên, một vài không gian xanh.

And in some ways, these changes add up to more than the sum of their parts,

Và những thay đổi này sẽ lớn hơn cả tổng những bước đi trong đó,

because I think when a Slow City becomes officially a Slow City,

bởi tôi nghĩ khi dự án đó thực sự biến đổi thành phố đó chậm đi,

it's kind of like a philosophical declaration.

nó sẽ như một tuyên bố triết học.

It's saying to the rest of world, and to the people in that town,

Nó nói với thế giới, và với những người trong thị trấn đó,

that we believe that in the 21st century,

rằng chúng ta tin trong thế kỉ 21,

sự chậm rãi có một vai trò quan trọng.

In medicine, I think a lot of people are deeply disillusioned

Khi nói về thuốc, nhiều người đã thất vọng

with the kind of quick-fix mentality

với loại nhanh chóng hồi phục tinh thần

you find in conventional medicine.

bạn có thể tìm thấy ở các cửa hàng thuốc.

And millions of them around the world are turning

Và hàng triệu người trên thế giới

to complementary and alternative forms of medicine,

đang chuyển qua các loại thuốc bổ sung và thay thế khác,

which tend to tap into sort of

thường tác động điều trị theo cách

slower, gentler, more holistic forms of healing.

chậm hơn, mềm mỏng hơn, toàn diện hơn.

Now, obviously the jury is out on many of these complementary therapies,

Giờ ban bồi thẩm đang cân nhắc các phương điều trị pháp bổ sung,

and I personally doubt that the coffee enema

và tôi cá nhân nghi ngờ thuốc xổ cafe

will ever, you know, gain mainstream approval.

sẽ nhận được sự ủng hộ đông đảo.

But other treatments

Nhưng những phương thức điều trị khác

such as acupuncture and massage, and even just relaxation,

như châm cứu hay mát xa, và thậm chí chỉ là nghỉ ngơi,

clearly have some kind of benefit.

rõ ràng là có một vài lợi ịch.

And blue-chip medical colleges everywhere

Và các cao đắng y tế nhỏ khắp nơi

are starting to study these things to find out how they work,

đang bắt đầu nghiên cứu cách hoạt động của những thứ này

and what we might learn from them.

và chúng ta học được gì từ chúng.

Sex. There's an awful lot of fast sex around, isn't there?

Tình dục. Có quan hệ nhanh chóng đó nhỉ?

I was coming to --

Tôi đang đến

well -- no pun intended there.

ồ, tôi không cố ý chơi chữ đâu nhé.

I was making my way, let's say, slowly to Oxford,

Tôi đang đi thật chậm tới Oxford,

and I went through a news agent, and I saw a magazine,

và qua một quầy báo, tôi thấy cuốn tạp chí

a men's magazine, and it said on the front,

tạp chí cho đàn ông, và nó ghi ở bìa,

"How to bring your partner to orgasm in 30 seconds."

"Làm thế nào để cho người kia cực khoái chỉ trong 30 giây."

So, you know, even sex

Và, bạn thấy đấy, kể cả việc này

is on a stopwatch these days.

ngày nay cũng được bấm giờ.

Now, you know,

Giờ, bạn biết rồi đấy,

I like a quickie as much as the next person,

tôi cũng muốn nhanh như người bên cạnh,

but I think that there's an awful lot to be gained

nhưng tôi nghĩ cũng có những điểm tệ

from slow sex -- from slowing down in the bedroom.

nếu làm việc đó chậm, chậm từ ở phòng ngủ.

You know, you tap into that -- those deeper,

Bạn biết đấy, bạn chú trọng vào đó - những thứ sâu hơn,

sort of, psychological, emotional, spiritual currents,

như là, các dòng chảy tâm lý, tình cảm, tinh thần,

and you get a better orgasm with the buildup.

và bạn sẽ có sự cực khoái tốt hơn từ thời gian chuẩn bị.

You can get more bang for your buck, let's say.

Bạn sẽ thấy thỏa mãn hơn rất nhiều.

I mean, the Pointer Sisters said it most eloquently, didn't they,

Ý tôi là, chị em nhà Pointer nói nó nghe hùng hồn hơn nhỉ,

when they sang the praises of "a lover with a slow hand."

khi họ hát bài ca ngợi "người tình với bàn tay chậm rãi"

Now, we all laughed at Sting

Giờ, chúng ta đều cười Sting

a few years ago when he went Tantric,

vài năm trước khi anh ta vận dụng Tantric,

but you fast-forward a few years, and now you find couples of all ages

nhưng tiến lên vài năm thôi, giờ bạn thấy các đôi ở mọi độ tuổi

flocking to workshops, or maybe just

lũ lượt kéo đến các buổi hướng dẫn,

on their own in their own bedrooms, finding ways

hoặc chỉ dựa trên chính sức mình trong phòng ngủ, tìm cách

to put on the brakes and have better sex.

làm chậm lại và quan hệ tốt hơn.

And of course, in Italy where -- I mean, Italians always seem to know

Và đương nhiên, người Ý dường như luôn biết

where to find their pleasure --

nơi để tìm ra niềm vui

they've launched an official Slow Sex movement.

họ cho chạy chương trình Slow Sex.

The workplace.

Nơi làm việc,

Right across much of the world --

Hầu hết các nơi trên thế giới

North America being a notable exception --

- Bắc Mỹ là một ngoại lệ đáng chú ý -

working hours have been coming down.

giờ làm việc đã giảm xuống.

And Europe is an example of that,

Và châu Âu là một ví dụ đó,

and people finding that their quality of life improves

và mọi người thấy rằng chất lượng cuộc sống được cải thiện

as they're working less, and also

khi họ làm việc ít hơn,

that their hourly productivity goes up.

và năng suất theo giờ làm thì tăng lên.

Now, clearly there are problems with

Hiện tại, rõ ràng là có vấn đề với

the 35-hour workweek in France --

chế độ 35 giờ làm một tuần ở Pháp

too much, too soon, too rigid.

quá nhiều, quá nhanh, quá cứng nhắc.

But other countries in Europe, notably the Nordic countries,

Nhưng những quốc gia khác ở châu Âu, nhất là các nước Bắc Âu,

are showing that it's possible

đã cho thấy rằng hoàn toàn có thể

to have a kick-ass economy

có một nền kinh tế tăng trưởng

without being a workaholic.

mà không cần làm việc quá sức.

And Norway, Sweden,

Và Na-uy, Thụy Điển,

Denmark and Finland now rank

Đan Mạch và Phần Lan giờ xếp hạng

among the top six most competitive nations on Earth,

trong top 6 những quốc gia cạnh tranh nhất trên thế giới,

and they work the kind of hours that would make the average American

họ làm việc với số giờ mà sẽ làm người Mĩ

weep with envy.

phát khóc vì ghen tị.

And if you go beyond sort of the country level,

Và nếu bạn không xét tới tầm quốc gia nữa,

down at the micro-company level,

mà chú ý tới các công ty nhỏ,

more and more companies now are realizing

nhiều công ty nhận ra

that they need to allow their staff

họ cần để cho nhân viên

either to work fewer hours or just to unplug --

hoặc làm việc ít giờ hơn hoặc nghỉ ngơi

to take a lunch break, or to go sit in a quiet room,

để ăn trưa, hoặc ngồi trong một căn phòng yên tĩnh

to switch off their Blackberrys and laptops -- you at the back --

tắt điện thoại và máy tính đi - bạn ở phía sau kia

mobile phones,

điện thoại,

during the work day or on the weekend, so that they have time to recharge

trong ngày làm việc hoặc cuối tuần, để họ có thời gian nghỉ ngơi

and for the brain to slide into that

và để cho não chuyển sang

kind of creative mode of thought.

suy nghĩ sáng tạo.

It's not just, though, these days,

Dù vậy ngày nay, không chỉ có người lớn

adults who overwork, though, is it? It's children, too.

mới làm việc quá sức. Cả trẻ con cũng vậy

I'm 37, and my childhood ended in the mid-'80s,

Tôi 37 tuổi, và tạm biệt tuổi thơ vào khoảng giữa những năm 80

and I look at kids now, and I'm just amazed by the way they

nhìn bọn trẻ bây giờ, tôi bất ngờ với cách

race around with more homework,

mà chúng chạy đua với bài tập.

more tutoring, more extracurriculars

với học thêm, với hoạt động ngoại khóa

than we would ever have conceived of a generation ago.

mà các thế hệ đi trước không hề có.

And some of the most heartrending emails

Và một vài những email đau xót nhất

that I get on my website

mà tôi nhận được trên trang web của mình

are actually from adolescents

thực ra lại từ thanh thiếu niên

hovering on the edge of burnout, pleading with me

đang ở bờ vực của sự cạn kiệt, cầu xin tôi

to write to their parents,

viết thư cho cha mẹ chúng,

to help them slow down, to help them get off this

để giúp chúng sống chậm lại, thoát khỏi

full-throttle treadmill.

cái guồng quay khủng khiếp này.

But thankfully, there is a backlash there in parenting as well,

Nhưng may thay, cha mẹ cũng có cảm giác đó

and you're finding that, you know, towns in the United States

và bạn sẽ thấy, các thị trấn ở Mỹ

are now banding together and banning extracurriculars

giờ đang thống nhất và cấm các hoạt động ngoại khóa

on a particular day of the month, so that people can,

vào một ngày nhất định của tháng,

you know, decompress and have some family time, and slow down.

để mọi người thư giãn, có thời gian cho gia đình, sống chậm lại.

Homework is another thing. There are homework bans

Bài tập là một chuyện khác. Có vài lệnh cấm giao bài tập

springing up all over the developed world

đã xuất hiện ở những nước phát triển

in schools which had been piling on the homework for years,

ở những trường mà giao chồng chất bài tập hàng năm trời,

and now they're discovering that less can be more.

và giờ học phát hiện ra ít hơn lại tốt hơn

So there was a case up in Scotland recently

Gần đây có một trường hợp ở Scotland

where a fee-paying, high-achieving private school

một trường tư trả phí với thành tích cao

banned homework

cấm giao bài tập

for everyone under the age of 13,

cho trẻ dưới 13 tuổi

and the high-achieving parents freaked out and said,

và phụ huynh với kì vọng cao hoảng sợ nói,

"What are you -- you know, our kids will fall" -- the headmaster said,

"Con tôi sẽ tụt hạng mất"- hiệu trưởng nói

"No, no, your children need to slow down at the end of the day."

"Không, không, bọn trẻ cần thư giãn vào lúc cuối ngày."

And just this last month, the exam results came in,

Và chỉ mới tháng trước, khi có kết quả kiểm tra

and in math, science, marks went up 20 percent

và ở cả toán, khoa học, điểm tăng lên 20%

on average last year.

so với trung bình năm ngoái.

And I think what's very revealing is that

Và tôi nghĩ có một điều khá mới mẻ, đó là

the elite universities, who are often cited as the reason

các trường đại học danh tiếng thường được nêu ra như là lý do

that people drive their kids and hothouse them so much,

mọi người cố gắng nhồi nhét con mình

are starting to notice the caliber of students

đã bắt đầu nhận thấy chất lượng học sinh

coming to them is falling. These kids have wonderful marks;

đến trường họ đang giảm. Nhứng đứa trẻ này có điểm rất cao

they have CVs jammed with extracurriculars,

CV với đầy đủ hoạt động ngoại khóa,

to the point that would make your eyes water.

tới mức làm bạn thèm muốn.

But they lack spark; they lack

Nhưng chúng thiếu cảm xúc, thiếu đi

the ability to think creatively and think outside --

khả năng để sáng tạo

they don't know how to dream. And so what these Ivy League schools,

và chúng không biết mơ mộng. Và các trường Liên đoàn Ivy, Oxford

and Oxford and Cambridge and so on, are starting to send a message

và Cambridge.., bắt đầu gửi một thông điệp

to parents and students that they need to put on the brakes a little bit.

tới phụ huynh và học sinh rằng họ cần thư giãn một chút.

And in Harvard, for instance, they send out

Ví dụ, ở Harvard, họ gửi

a letter to undergraduates -- freshmen --

một lá thư tới những sinh viên chưa tốt nghiệp - năm nhất -

telling them that they'll get more out of life, and more out of Harvard,

nói rằng họ sẽ còn tiến xa hơn

if they put on the brakes, if they do less,

nếu họ chịu nghỉ ngơi, nếu học ít hơn

but give time to things, the time that things need,

nhưng dành thời gian cho những thứ khác cần thiết

to enjoy them, to savor them.

để tận hưởng chúng, để thưởng thức chúng.

And even if they sometimes do nothing at all.

Và thậm chí đôi khi họ không cần làm gì cả

And that letter is called -- very revealing, I think --

Và lá thư đó gọi là -tôi thấy rất sáng tạo

"Slow Down!" -- with an exclamation mark on the end.

"Chậm lại đi!" - với dấu chấm than ở cuối.

So wherever you look, the message, it seems to me, is the same:

Nên dù bạn thấy thế nào, thì thông điệp với tôi luôn là:

that less is very often more,

Ít hơn thường là nhiều hơn,

that slower is very often

Chậm hơn thường tốt hơn

better. But that said, of course,

Nhưng đương nhiên

it's not that easy to slow down, is it?

không dễ để sổng chậm lại, phải không?

I mean, you heard that I got a speeding ticket

Ý tôi là, bạn biết tôi có một vé đặt nhanh

while I was researching my book on the benefits of slowness,

khi đang tìm sách về lợi ích của chậm chạp

and that's true, but that's not all of it.

và đó là sự thật, nhưng không là tất cả.

I was actually en route to a dinner

Tôi thực ra đang tới bữa ăn tối

held by Slow Food at the time.

được Slow Food tổ chức lúc đó.

And if that's not shaming enough, I got that ticket in Italy.

Và nếu chưa đủ xấu hổ, thì tôi mua cái vé ở Ý đó.

And if any of you have ever driven on an Italian highway,

Và nếu các bạn đã từng lái xe trên đường cao tốc nước Ý,

you'll have a pretty good idea of how fast I was going.

bạn sẽ biết tôi đã đi nhanh thế nào

(Laughter)

(Tiếng cười)

But why is it so hard to slow down?

Nhưng tại sao lại thật khó để chậm lại?

I think there are various reasons.

Tôi nghĩ có hàng triệu lý do.

One is that speed is fun, you know, speed is sexy.

Một trong số đó là đi nhanh thật vui, tốc độ rất quyến rũ mà.

It's all that adrenaline rush. It's hard to give it up.

Và các hóc môn thúc đẩy. Thật khó để từ bỏ

I think there's a kind of metaphysical dimension --

Và tôi nghĩ có một không gian siêu hình

that speed becomes a way of walling ourselves off

mà tốc độ trở thành cái ngăn cách chúng ta

from the bigger, deeper questions.

khỏi các câu hỏi lớn hơn, sâu sắc hơn

We fill our head with distraction, with busyness,

Chúng ta lấp đầy tâm trí bởi sự xao lãng,

so that we don't have to ask,

bận bịu, nên chúng ta không cần hỏi

am I well? Am I happy? Are my children growing up right?

mình có ổn không? có hạnh phúc không? con mình lớn lên tốt không

Are politicians making good decisions on my behalf?

Chính trị gia có thực sự đại diện cho mình đưa ra quyết định?

Another reason -- although I think, perhaps, the most powerful reason --

Một lý do khác - tôi nghĩ, lý do lớn nhất

why we find it hard to slow down is the cultural taboo

sao ta thấy sống chậm lại khó, là do định kiến văn hóa

that we've erected against slowing down.

rằng chúng ta phải chống lại sự chậm chạp.

"Slow" is a dirty word in our culture.

"Chậm" là một từ xấu trong văn hóa chúng ta

It's a byword for "lazy," "slacker,"

Nó ám chỉ "lười biếng", "ì trệ",

for being somebody who gives up.

cho người luôn bỏ cuộc.

You know, "he's a bit slow." It's actually synonymous

Bạn biết đấy, "anh ấy hơi chậm".

with being stupid.

Thực ra đồng nghĩa với ngu ngốc.

I guess what the Slow Movement -- the purpose of the Slow Movement,

Tôi đoán mục đích của chương trình Chậm lại

or its main goal, really, is to tackle that taboo,

hay mục tiêu chính, là giải quyết định kiến

and to say that yes,

và để nói rằng đúng,

sometimes slow is not the answer,

đôi khi chậm lại không phải đáp án

that there is such a thing as "bad slow."

đúng là đôi khi chậm trễ thật tệ.

You know, I got stuck on the M25,

Bạn biết không, tôi bị tắc ở đường M25

which is a ring road around London, recently,

một đường vài đai quanh London, gần đây

and spent three-and-a-half hours there. And I can tell you,

và kẹt 3 tiếng rưỡi ở đó. Và tôi muốn nói

that's really bad slow.

đó là sự chậm chạp tồi tệ.

But the new idea,

Nhưng ý tưởng mới,

the sort of revolutionary idea, of the Slow Movement,

ý tưởng như kiểu cách mạng ấy, của Chậm lại

is that there is such a thing as "good slow," too.

lại cho thấy thực ra chậm chạp cũng tốt.

And good slow is, you know, taking the time

Và chậm chạp tốt là dành thời gian

to eat a meal with your family, with the TV switched off.

ăn một bữa với gia đình, tắt TV đi.

Or taking the time to look at a problem from all angles

Hoặc dành thời gian nhìn vấn đề ở mọi khía cạnh

in the office to make the best decision

ở văn phòng để có quyết định tốt nhất

at work.

khi làm việc.

Or even simply just taking the time

Hay thậm chí chỉ là dành thời gian

to slow down

đi chậm lại

and savor your life.

và tận hưởng cuộc sống.

Now, one of the things that I found most uplifting

Hiện giờ, một trong những thứ tôi thấy hứng thú nhất

about all of this stuff that's happened around the book

về những thứ xảy ra với cuốn sách

since it came out, is the reaction to it.

từ khi nó xuất bản, là phản ứng về nó.

And I knew that when my book on slowness came out,

Khi cuốn sách về chậm chạp của tôi xuất bản

it would be welcomed by the New Age brigade,

nó sẽ được lữ đoàn Thời đại mới chào đón,

but it's also been taken up, with great gusto,

nhưng cũng được yêu thích

by the corporate world -- you know,

bởi thế giới hợp tác - bạn biết đấy

business press, but also

thời báo kinh doanh, nhưng cũng bởi

big companies and leadership organizations.

các công ty lớn và các tổ chức hàng đầu.

Because people at the top of the chain, people like you, I think,

Bởi những người ở đỉnh cao, như các bạn, tôi nghĩ

are starting to realize that there's too much

đang dần nhận ra đã có quá nhiều

speed in the system,

tốc độ trong hệ thống này,

there's too much busyness, and it's time to find,

quá nhiều sự bận rộn, và đã đến lúc tìm ra

or get back to that lost art of shifting gears.

hoặc quay lại với nghệ thuật điều khiển cuộc sống mà ta đã quên mất.

Another encouraging sign, I think,

Một tín hiệu đáng mừng khác, tôi nghĩ

is that it's not just in the developed world

chính là không chỉ ở các nước phát triển

that this idea's been taken up. In the developing world,

ý tưởng này mới được hưởng ứng. Ở những nơi đang phát triển,

in countries that are on the verge of making that leap

các nước đang chuẩn bị thực hiện bước nhảy

into first world status -- China, Brazil,

thành nước phát triển: Trung Quốc, Brazil

Thailand, Poland, and so on --

Thái Lan, Ba Lan, vân vân

these countries have embraced the idea of the Slow Movement,

những nước này đã chấp nhận ý tưởng về Chuyển động chậm,

many people in them, and there's a debate going on

nhiều người ở đây, và có một cuộc tranh luận đang diễn ra

in their media, on the streets.

trên truyền thông, trên các con phố.

Because I think they're looking at the West, and they're saying,

Bởi họ nhìn phương Tây, và nói rằng,

"Well, we like that aspect of what you've got,

"Chúng tôi thích cách nhìn đó của các bạn,

but we're not so sure about that."

nhưng chúng tôi không chắc lắm về điều đó"

So all of that said, is it,

Tất cả như nói lên,

I guess, is it possible?

điều đó có thực sự khả thi?

That's really the main question before us today. Is it possible

Đó là câu hỏi chính trước đây. Liệu có thể

to slow down? And

sống chậm lại không? Và

I'm happy to be able to say to you

tôi rất vui khi nói với bạn rằng

that the answer is a resounding yes.

câu trả lời là chắn chắn có thể.

And I present myself as Exhibit A,

Và tôi tự giới thiệu bản thân là Nhân chứng A

a kind of reformed and rehabilitated

một dạng đã được cải tạo và phục hồi

speed-aholic.

khỏi chứng nghiện tốc độ.

I still love speed. You know, I live in London,

Tôi vẫn yêu tốc độ. Tôi sống ở London,

and I work as a journalist,

và tôi là một nhà báo,

and I enjoy the buzz and the busyness,

thích cảm giác đầy năng lượng và bận bịu,

and the adrenaline rush that comes from both of those things.

thích khi hóc môn dồn lên nhờ cảm giác đó.

I play squash and ice hockey,

Tôi chơi squash và hockey,

two very fast sports, and I wouldn't give them up for the world.

hai môn thể thao đòi hỏi tốc độ, và tôi sẽ không từ bỏ chúng.

But I've also, over the last year or so,

Nhưng trong vài năm qua, tôi cũng

got in touch with my inner tortoise.

liên hệ với con rùa trong mình.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And what that means is that

Và điều đó có nghĩa là

I no longer

tôi không còn

overload myself gratuitously.

thúc ép bản thân một cách vô ích nữa.

My default mode is no longer

Chế độ mặc định của tôi không còn

to be a rush-aholic.

là một người nghiện tốc độ nữa.

I no longer hear

Tôi không còn nghe thấy

time's winged chariot drawing near,

tiếng cỗ xe thời gian bay gần đến mình,

or at least not as much as I did before.

hay ít nhất là không nhiều như trước đây.

I can actually hear it now, because I see my time is ticking off.

Tôi thực sự nghe thấy nó, vì tôi thấy thời gian đang trôi đi.

And the upshot of all of that is that

Và kết quả là

I actually feel a lot happier, healthier,

tôi thực sự thấy hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn,

more productive than I ever have.

năng suất hơn trước kia.

I feel like I'm living

Tôi cảm thấy mình đang sống

my life rather than actually just racing through it.

cuộc đời mình hơn là chỉ chạy đua qua nó.

And perhaps, the most important

Và có lẽ, thước đo quan trọng nhất

measure of the success of this

của thành quả này

is that I feel that my relationships are a lot deeper,

là tôi cảm thấy các mối quan hệ trở nên sâu sắc hơn,

richer, stronger.

phong phú hơn, vững chắc hơn.

And for me, I guess, the litmus test

Và đối với tôi, tôi đoán là, phép thử xem liệu rằng việc này

for whether this would work, and what it would mean,

có kết quả không, và nó có ý nghĩa như nào

was always going to be bedtime stories, because that's sort of where

luôn là các câu chuyện trước giờ ngủ, bởi đó là nơi

the journey began. And there too the news is

cả hành trình này bắt đầu. Và tin tốt là

rosy. You know,

mọi thứ bừng sáng hơn. Bạn biết không,

at the end of the day, I go into my son's room.

vào cuối ngày, khi đến phòng con trai.

I don't wear a watch. I switch off my computer,

Tôi không đeo đồng hồ. Tôi tắt máy tính,

so I can't hear the email pinging into the basket,

để không còn nghe thấy tiếng email dồn dập

and I just slow down to his pace and we read.

và tôi tìm được tốc độ bằng của con tôi và chúng tôi đọc sách.

And because children have their own tempo and internal clock,

Và bởi bọn trẻ có tiến độ và đồng hồ sinh học riêng

they don't do quality time,

chúng không có tiêu chuẩn thời gian,

where you schedule 10 minutes for them to open up to you.

như dành 10 phút để chúng mở lòng với bạn.

They need you to move at their rhythm.

Chúng cần bạn chuyển động theo nhịp của chúng.

I find that 10 minutes into a story, you know,

Tôi thấy rằng khi đọc truyện 10 phút

my son will suddenly say, "You know,

con trai tôi sẽ đột nhiên nói, "Bố ơi,

something happened in the playground today that really bothered me."

hôm nay có 1 chuyện ở sân chơi làm con buồn

And we'll go off and have a conversation on that.

Và chúng tôi sẽ dừng lại để nói về chuyện đó.

And I now find that bedtime stories

Và tôi thấy những câu chuyện đọc trước giờ ngủ

used to be

đã từng

a box on my to-do list, something that I dreaded,

là một mục đáng sợ trên danh sách phải làm của tôi,

because it was so slow and I had to get through it quickly.

bởi nó quá chậm và tôi phải làm thật nhanh.

It's become my reward at the end of the day,

Nó đã trở thành phần thưởng của tôi

something I really cherish.

thứ tôi trân trọng vào cuối ngày.

And I have a kind of Hollywood ending

Và tôi muốn kết thúc theo kiểu Hollywood

to my talk this afternoon,

cho bài nói vào chiều nay,

which goes a little bit like this:

nó sẽ kiểu như thế này:

a few months ago, I was getting ready to go on

một vài tháng trước, tôi đã sẵn sàng để đi

another book tour, and I had my bags packed.

một chuyến giới thiệu sách nữa, tôi đã đóng đồ đạc rồi.

I was downstairs by the front door, and I was waiting for a taxi,

tôi đang ở trước cửa, và đang đợi taxi,

and my son came down the stairs and

và con trai tôi xuống cầu thang

he'd made a card for me. And he was carrying it.

nó mang cho tôi cái thiệp nó đã làm.

He'd gone and stapled two cards, very like these, together,

nó đã kẹp 2 cái thiệp lại, giống như này,

and put a sticker of his favorite

và đặt miếng dán hình nhân vật yêu thích của nó

character, Tintin, on the front.

Tintin, lên trên.

And he said to me,

Và nó nói với tôi,

or he handed this to me, and I read it,

hay có thể nói là đưa cho tôi để đọc thiệp

and it said, "To Daddy, love Benjamin."

"Gửi bố, yêu bố: Benjamin."

And I thought, "Aw, that's really sweet.

Và tôi nghĩ , "Aw, thật ngọt ngào.

Is that a good luck on the book tour card?"

Đây có phải là tấm thiệp chúc bố may mắn trong chuyến đi không?"

And he said, "No, no, no, Daddy -- this is a card

Và nó nói, "Không phái ạ, đây là tấm thiệp

for being the best story reader in the world."

cho người kể chuyện hay nhất thế giới."

And I thought, "Yeah, you know, this slowing down thing really does work."

Và tôi nghĩ, "Việc sống chậm lại thực sự có kết quả tốt."

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều.