What a driverless world could look like | Wanis Kabbaj

Translator: Uyên Lê Thị Diễm Reviewer: Phuong Phuong

Some people are obsessed by French wines.

Một vài người bị ám ảnh bởi rượu Pháp.

Others love playing golf

Những người khác thích chơi gôn

or devouring literature.

hoặc say mê văn học.

One of my greatest pleasures in life is, I have to admit,

Tôi phải thừa nhận rằng một trong những thú vui tuyệt nhất đời tôi

a bit special.

có chút đặc biệt.

I cannot tell you how much I enjoy watching cities from the sky,

Tôi không thể diễn tả bản thân thích ngắm các thành phố từ trên trời đến nhường nào

from an airplane window.

từ cửa sổ máy bay.

Some cities are calmly industrious,

Một vài thành phố thì bận rộn và yên bình,

like Dusseldorf

như Dusseldorf

or Louisville.

hay Louisville.

Số khác thì tràn đầy năng lượng

Others project an energy that they can hardly contain,

like New York

như New York

or Hong Kong.

hay Hồng Kông.

And then you have Paris

Và Paris

or Istanbul,

hay Istanbul

and their patina full of history.

là những thành phố với bề dày lịch sử

Với tôi những thành phố như những cá thể sống.

I see cities as living beings.

And when I discover them from far above,

Và khi tôi khám phá ra chúng từ trên cao,

tôi muốn tìm kiếm những đại lộ và cao tốc đã cấu trúc nên nơi ấy.

I like to find those main streets and highways that structure their space.

Đặc biệt là vào ban đêm,

Especially at night,

when commuters make these arteries look dramatically red and golden:

khi người đi lại khiến những con đường rực đỏ và ánh vàng:

the city's vascular system performing its vital function

hệ thống giao thông của thành phố thực hiện chức năng quan trọng của nó

right before your eyes.

ngay trước mắt bạn.

But when I'm sitting in my car

Nhưng khi đang ngồi trong ô tô của mình

sau 1h30 phút đi lại mỗi ngày,

after an hour and a half of commute every day,

that reality looks very different.

sự thật lại quá khác biệt.

(Laughter)

(Cười)

Nothing --

Không có gì cả --

not public radio,

không radio công cộng,

no podcast --

không podcast --

(Laughter)

(Cười)

Not even mindfulness meditation

Thậm chí không có sự tĩnh lặng

makes this time worth living.

khiến khoảnh khắc trở nên đáng sống.

(Laughter)

(Cười)

Liệu có vô lý

Isn't it absurd

that we created cars that can reach 130 miles per hour

rằng chúng ta tạo ra những chiếc ô tô chạy được 130 dặm một giờ

and we now drive them at the same speed as 19th-century horse carriages?

và bây giờ chúng ta lái chúng với cùng vận tốc ở thế kỷ của ngựa kéo?

(Laughter)

(Cười)

In the US alone,

Duy tại nước Mỹ,

we spent 29.6 billion hours commuting in 2014.

chúng ta đã mất 29.6 tỉ giờ đi lại vào năm 2014.

With that amount of time,

Với ngần ấy thời gian,

ancient Egyptians could have built 26 Pyramids of Giza.

người Ai Cập cổ đại đã có thể xây 26 cái kim tự tháp Giza.

(Laughter)

(Cười)

We do that in one year.

Chúng ta làm vậy mỗi năm.

A monumental waste of time, energy and human potential.

Một sự lãng phí đáng kể về thời gian, năng lượng và tiềm năng con người.

Trong nhiều thập kỷ,

For decades,

our remedy for congestion was simple:

giải pháp cho tắc nghẽn giao thông đơn giản là

build new roads or enlarge existing ones.

xây thêm đường mới hoặc mở rộng những con đường cũ.

And it worked.

Và nó đã có tác dụng.

It worked admirably for Paris,

Điều này thể hiện rõ ở Paris,

when the city tore down hundreds of historical buildings

khi thành phố phá hủy hàng trăm công trình lịch sử

to create 85 miles

để tạo ra 85 dặm

of transportation-friendly boulevards.

đại lộ giao thông thân thiện với các phương tiện.

And it still works today in fast-growing emerging cities.

Và việc này vẫn có tác dụng ở các thành phố nổi bật đang phát triển nhanh.

But in more established urban centers,

Nhưng ở nhiều trung tâm đô thị đồ sộ hơn,

significant network expansions are almost impossible:

sự bành trướng mạng lưới hầu như là không thể:

habitat is just too dense,

môi trường sống quá dày đặt,

real estate, too expensive

bất động sản, quá đắt

and public finances, too fragile.

và tài chính công, quá thiếu ổn định.

Our city's vascular system is getting clogged, it's getting sick,

Hệ thống giao thông thành phố của chúng ta đand trở nên tắc nghẽn, suy yếu,

and we should pay attention.

và chúng ta cần chú ý đến điều đó.

Cách nghĩ hiện tại của ta không hiệu quả.

Our current way of thinking is not working.

Để giao thông thông suốt,

For our transportation to flow,

ta cần một nguồn cảm hứng mới.

we need a new source of inspiration.

So after 16 years working in transportation,

Sau 16 năm làm việc trong lĩnh vực vận tải,

my "aha moment" happened when speaking with a biotech customer.

tôi đã vỡ lẽ khi nói chuyện với một khách hàng ngành công nghệ sinh học.

Cô ấy cho tôi biết làm cách nào phương pháp của cô

She was telling me how her treatment

was leveraging specific properties of our vascular system.

tận dụng triệt để những đặc tính của hệ thống giao thông của ta.

"Wow," I thought, "Our vascular system --

"Ôi", Tôi nghĩ, "Hệ thống giao thông của chúng ta --

tất cả các tĩnh mạch và động mạch trong cơ thể chúng ta

all the veins and arteries in our body

tạo nên những sự liên kết kì diệu mỗi ngày."

making miracles of logistics every day."

Khoảng khắc này tôi nhận ra rằng

This is the moment I realized

that biology has been in the transportation business

sinh học đã được áp dụng trong kinh doanh vận tải

for billions of years.

trong hàng tỉ năm qua.

It has been testing countless solutions

Nó đã kiểm nghiệm vô số các giải pháp

to move nutrients, gases and proteins.

để vận chuyển chất dinh dưỡng, khí và protein.

It really is the world's most sophisticated transportation laboratory.

Đó thật sự là phòng thí nghiệm lưu thông phức tạp nhất trên thế giới.

So, what if the solution to our traffic challenges was inside us?

Vậy, sẽ ra sao nếu giải pháp cho các trở ngại giao thông lại nằm ở trong ta?

I wanted to know:

Tôi muốn biết:

Why is it that blood flows in our veins most of our lives,

Tại sao máu chảy trong các tĩnh mạch cả cuộc đời ta,

mà các thành phố lớn lại bị tắt nghẽn giao thông hàng ngày?

when our big cities get clogged on a daily basis?

And the reality is that you're looking at two very different networks.

Và thực tế là bạn đang nhìn vào hai mạng lưới rất khác nhau.

Tôi không biết bạn nhận ra không,

I don't know if you realize,

but each of us has 60,000 miles of blood vessels in our bodies --

nhưng mỗi chúng ta có đến 60,000 dặm mạch máu trong cơ thể --

60,000 miles.

60,000 dặm.

That's two-and-a-half times the Earth's circumference,

Nó gấp 2 lần rưỡi chu vi Trái Đất,

inside you.

bên trong bạn.

What it means is that blood vessels are everywhere inside us,

Điều đó có nghĩa là mao mạch ở khắp nơi trong cơ thể chúng ta,

not just under the surface of our skin.

không chỉ dưới lớp da của ta.

But if you look at our cities,

Nhưng nếu bạn nhìn thành phố của chúng ta,

yes, we have some underground subway systems

vâng, chúng ta có vài hệ thống tàu điện ngầm

and some tunnels and bridges,

và vài đường hầm và cầu cống,

and also some helicopters in the sky.

và một vài chiếc trực thăng trên trời.

But the vast majority of our traffic is focused on the ground,

Nhưng phần lớn giao thông tập trung trên mặt đất,

on the surface.

trên bề mặt.

So in other words,

Nên nói theo cách khác,

while our vascular system uses the three dimensions inside us,

trong khi hệ thống mao mạch sử dụng 3 chiều hướng bên trong ta,

our urban transportation is mostly two-dimensional.

hệ thống giao thông đô thị chủ yếu là 2 chiều.

And so what we need is to embrace that verticality.

Và vì vậy điều chúng ta cần là sử dụng chiều dọc đó.

If our surface grid is saturated,

Nếu mạng lưới bề mặt bị bão hòa,

well, let's elevate our traffic.

hãy nâng giao thông của ta lên.

Khái niệm của Trung Hoa về chiếc xe buýt có thể cho xe lưu thông bên dưới --

This Chinese concept of a bus that can straddle traffic jams --

that was an eye-opener on new ways to think about space and movement

mở mang tầm mắt về những cách nghĩ mới về không gian và chuyển động

bên trong các thành phố của ta.

inside our cities.

And we can go higher,

Và chúng ta có thể lên cao hơn,

and suspend our transportation like we did with our electrical grid.

treo các phương tiện lên như ta đã làm với hệ thống điện.

Tel Aviv and Abu Dhabi are talking about testing

Tel Aviv và Abu Dhabi đang nói về việc kiểm tra

các hệ thống vỏ từ tính treo tối tân.

these futuristic networks of suspended magnetic pods.

And we can keep climbing, and fly.

Và chúng ta có thể tiếp tục leo trèo, và bay.

The fact that a company like Airbus

Việc một công ty như Airbus

đang nghiêm túc nghiên cứu về taxi đô thị bay được

is now seriously working on flying urban taxis

is telling us something.

cho ta biết điều gì đó.

Flying cars are finally moving from science-fiction déjà vu

Ô tô bay cuối cùng cũng đi từ giấc mơ khoa học viễn tưởng

to attractive business-case territory.

sang các thương vụ hấp dẫn.

And that's an exciting moment.

Và đó là một khoảnh khắc thú vị.

So building this 3-D transportation network

Vì thế xây dựng hệ thống vận tải 3-D này

là một trong số các cách giảm thiểu và giải quyết tắc nghẽn giao thông.

is one of the ways we can mitigate and solve traffic jams.

But it's not the only one.

Nhưng đó không phải cách duy nhất.

We have to question

Chúng ta phải đặt câu hỏi

other fundamental choices that we made, like the vehicles we use.

về những lựa chọn quan trọng như phương tiện ta sử dụng.

Hãy tưởng tượng một cảnh tượng rất quen thuộc:

Just imagine a very familiar scene:

You've been driving for 42 minutes.

Bạn vừa dành 42 phút lái xe.

The two kids behind you are getting restless.

Hai đứa nhóc sau lưng bạn không chịu ngồi yên.

And you're late.

Và bạn bị trễ giờ.

Do you see that slow car in front of you?

Bạn thấy chiếc xe chạy như rùa bò trước mắt mình chứ?

Nó luôn xuất hiện những lúc bạn trễ giờ, đúng chứ?

Always comes when you're late, right?

(Laughter)

(Cười)

That driver is looking for parking.

Người tài xế ấy đang tìm chỗ đậu xe.

There is no parking spot available in the area,

Không có bãi đậu xe trong khu vực,

but how would he know?

nhưng làm sao anh ta biết?

It is estimated that up to 30 percent of urban traffic is generated

Theo ước tính có đến 30 phần trăm việc tắc nghẽn giao thông là do

by drivers looking for parking.

tài xế tìm chỗ đậu xe.

Bạn có thấy 100 chiếc ô tô quanh mình không?

Do you see the 100 cars around you?

Eighty-five of them only have one passenger.

85 chiếc trong số ấy chỉ có một hành khách.

Those 85 drivers could all fit in one Londonian red bus.

85 tài xế này có thể vừa một chiếc buýt đỏ ở Luân Đôn.

So the question is:

Vậy nên câu hỏi là:

Why are we wasting so much space if it is what we need the most?

Tại sao ta lại lãng phí quá nhiều không gian nếu như đó là thứ ta cần nhất?

Why are we doing this to ourselves?

Tại sao chúng ta lại làm như thế với chính mình?

Biology would never do this.

Ngành sinh học sẽ không bao giờ làm thế.

Space inside our arteries is fully utilized.

Không gian bên trong các động mạch được sử dụng triệt để.

At every heartbeat,

Trong mỗi nhịp tim,

a higher blood pressure literally compacts millions of red blood cells

áp lực máu cao đè nén hàng triệu tế bào hồng cầu

into massive trains of oxygen

thành những dòng khí oxy khổng lồ

that quickly flow throughout our body.

nhanh chóng lan đi khắp cơ thể.

And the tiny space inside our red blood cells is not wasted, either.

Và không gian nhỏ bên trong các tế bào hồng cầu cũng không bị lãng phí.

In healthy conditions,

Trong tình trạng khỏe mạnh,

hơn 95% lượng oxy được sử dụng.

more than 95 percent of their oxygen capacity is utilized.

Bạn có thể tưởng tượng nếu các phương tiện ta sử dụng trong thành phố

Can you imagine if the vehicles we used in our cities

were 95 percent full,

đầy đến 95%,

tất cả không gian mà bạn có thêm để đi bộ, đạp xe

all the additional space you would have to walk, to bike

and to enjoy our cities?

và thưởng ngoạn thành phố?

The reason blood is so incredibly efficient

Lý do máu luôn đủ

là vì các tế bào hồng cầu không đi đến

is that our red blood cells are not dedicated

to specific organs or tissues;

các cơ quan hay mô nhất định;

otherwise, we would probably have traffic jams in our veins.

nếu không thì, chúng ta đã bị tắt nghẽn trong các mạch máu.

No, they're shared.

Không, chúng được chia sẻ.

They're shared by all the cells of our body.

Chúng được chia sẻ bởi tất cả các tế bào của cơ thể.

And because our network is so extensive,

Và bởi vì hệ thống của chúng ta quá mở rộng,

each one of our 37 trillion cells gets its own deliveries of oxygen

mỗi một tế bào trong số 37 triệu tế bào có nguồn cung oxy riêng

precisely when it needs them.

ngay khi cần.

Blood is both a collective and individual form of transportation.

Máu là một dạng phương tiện tập hợp lẫn riêng lẻ.

But for our cities,

Nhưng đối với thành phố của ta,

chúng ta lại bị mắc kẹt.

we've been stuck.

We've been stuck in an endless debate

Chúng ta mắc kẹt trong cuộc tranh luận không hồi kết

between creating a car-centric society or extensive mass-transit systems.

giữa việc tạo ra một xã hội lưu thông chính bằng ô tô hay phương tiện vận chuyển lớn.

Tôi nghĩ chúng ta nên đi xa hơn cả việc này.

I think we should transcend this.

I think we can create vehicles that combine the convenience of cars

Tôi nghĩ chúng ta có thể tạo ra các phương tiện kết hợp sự tiện lợi của ô tô

and the efficiencies of trains and buses.

với tính hiệu quả của tàu hỏa và xe buýt.

Just imagine.

Hãy tưởng tượng.

You're comfortably sitting in a fast and smooth urban train,

Bạn đang ngồi thoải mái trên một chiếc tàu hỏa đô thị êm và nhanh,

cùng với 1,200 hành khách khác.

along with 1,200 passengers.

The problem with urban trains

Vấn đề với tàu hỏa đô thị

is that sometimes you have to stop five, ten, fifteen times

là thỉnh thoảng bạn phải dừng 5, 10, 15 lần

trước khi đến trạm đích.

before your final destination.

What if in this train you didn't have to stop?

Sẽ thế nào nếu trên chuyến tàu ấy bạn không phải dừng lại?

In this train,

Trên chuyến tàu này,

wagons can detach dynamically while you're moving

các toa tàu có thể tách ra linh hoạt trong khi bạn đang di chuyển

và trở thành những chiếc xe buýt tốc hành, không người lái

and become express, driverless buses

that move on a secondary road network.

đi trên một hệ thống đường thứ hai.

Và không cần đến một trạm dừng nào,

And so without a single stop,

nor a lengthy transfer,

hay chuyển tàu lâu,

you are now sitting in a bus that is headed toward your suburb.

bạn giờ đang ngồi trên một chiếc xe buýt hướng thẳng đến ngoại ô nơi bạn sống.

And when you get close,

Và khi bạn gần tới,

the section you're sitting in detaches

toa tàu bạn đang ngồi tách ra

and self-drives you right to your doorstep.

và tự lái vào thẳng cửa nhà bạn.

Nó vừa mang tính tập hợp vừa riêng lẻ.

It is collective and individual at the same time.

Đó là một trong các phương tiện chung tương lai, tách và tự điều khiển được

This could be one of the shared, modular, driverless vehicles of tomorrow.

Now ...

Ngay lúc này ...

as if walking in a city buzzing with drones,

như thể việc đi bộ trong một thành phố ồn ào,

flying taxis, modular buses and suspended magnetic pods

những chiếc taxi bay, xe buýt tách rời và các buồng từ tính treo

was not exotic enough,

không có gì là lạ lẫm,

tôi nghĩ có một tác động khác

I think there is another force in action

sẽ khiến giao thông đô thị trở nên thú vị.

that will make urban traffic mesmerizing.

If you think about it,

Nếu bạn nghĩ về nó,

thế hệ ô tô tự điều khiển chỉ đang cố tìm cách thâm nhập

the current generation of driverless cars is just trying to earn its way

into a traffic grid made by and for humans.

vào mạng lưới giao thông tạo bởi con người và vì con người.

They're trying to learn traffic rules, which is relatively simple,

Chúng đang cố gắng thông thạo những luật giao thông đơn giản,

và bắt chước sự bất định của con người,

and coping with human unpredictability,

which is more challenging.

một điều nhiều thử thách hơn.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi tất cả giao thông thành phố không có người lái?

But what would happen when whole cities become driverless?

Would we need traffic lights?

Chúng ta sẽ còn cần đèn giao thông không?

Would we need lanes?

Chúng ta có cần làn đường?

How about speed limits?

Giới hạn tốc độ thì sao?

Red blood cells are not flowing in lanes.

Các tế bào hồng cầu không chảy thành dòng.

They never stop at red lights.

Chúng không bao giờ dừng trước đèn đỏ.

In the first driverless cities,

Tại các thành phố không người lái đầu tiên,

you would have no red lights and no lanes.

bạn sẽ không có đèn đỏ và làn đường.

Và khi tất cả ô tô tự điều khiển và kết nối với nhau,

And when all the cars are driverless and connected,

everything is predictable and reaction time, minimum.

mọi thứ sẽ được dự đoán và thời gian phản xạ đạt mức tối thiểu.

They can drive much faster

Chúng có thể lái xe nhanh hơn

và có thể tận dụng bất kỳ ưu tiên hợp lý nào để tự tăng tốc

and can take any rational initiative that can speed them up

hoặc tăng tốc những chiếc ô tô khác.

or the cars around them.

So instead of rigid traffic rules,

Vì vậy thay cho những luật lệ giao thông cứng nhắc,

flow will be regulated

dòng chảy sẽ được kiểm soát

by a mesh of dynamic and constantly self-improving algorithms.

bởi một mắt lưới các thuật toán linh hoạt và tự điều chỉnh.

The result: a strange traffic

Kết quả: một loại giao thông kỳ lạ

that mixes the fast and smooth rigor of German autobahns

pha trộn giữa tính thông suốt và nhanh nhạy của các xa lộ tại Đức

and the creative vitality of the intersections of Mumbai.

và sức sáng tạo của các giao lộ ở Mumbai.

(Laughter)

(Cười)

Traffic will be functionally exuberant.

Giao thông sẽ rất hiệu quả.

It will be liquid like our blood.

Như máu của chúng ta vậy.

And by a strange paradox,

Và bằng một nghịch lý phi thường,

the more robotized our traffic grid will be,

mạng lưới giao thông càng được robot hóa bao nhiêu,

the more organic and alive its movement will feel.

thì chuyển động của nó càng hệ thống và sống động bấy nhiêu.

Vâng,

So yes,

biology has all the attributes of a transportation genius today.

ngành sinh học hội tụ tất cả các đặc tính của mạng lưới giao thông tối ưu thời nay.

But this process has taken billions of years,

Nhưng quá trình này đã diễn ra hàng tỉ năm,

and went through all sorts of iterations and mutations.

và trải qua nhiều vòng lặp và biến đổi.

We can't wait billions of years to evolve our transportation system.

Chúng ta không thể chờ hàng tỉ năm để cách mạng hệ thống vận tải của ta.

We now have the dreams,

Lúc này chúng ta có hoài bão,

the concepts

những khái niệm,

và công nghệ

and the technology

to create 3-D transportation networks,

để tạo ra mạng lưới giao thông 3-D,

invent new vehicles

phát minh ra các phương tiện mới

và thay đổi giao thông thành phố.

and change the flow in our cities.

Hãy làm điều đó.

Let's do it.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)