The 4 a.m. mystery | Rives

Rives nói về 4 giờ sáng.

Translator: Tuan Hiep Le Reviewer: Alice Tran

This is a recent comic strip from the Los Angeles Times.

Đây là câu chuyện vui từ số gần đây của Thời báo Los Angeles.

The punch line?

Đỉnh điểm của câu chuyện?

"On the other hand, I don't have to get up at four

"Được cái là, tôi không phải dậy lúc bốn giờ

every single morning to milk my Labrador."

mỗi sáng để lấy sữa từ con Labrador (một loài chó) của tôi."

This is a recent cover of New York Magazine.

Đây là bìa của số Tạp chí New York gần đây.

Best hospitals where doctors say they would go for cancer treatment,

Những bệnh viện tốt nhất nơi bác sĩ nói họ sẽ tiếp nhận mọi trường hợp như ung thư,

births, strokes, heart disease, hip replacements, 4 a.m. emergencies.

sinh đẻ, huyết áp cao, bệnh tim, thay xương chậu, cấp cứu lúc 4 giờ sáng.

And this is a song medley I put together --

Còn đây là một liên khúc bài hát tôi đã tập hợp --

(Music)

(Nhạc)

Did you ever notice that four in the morning has become

Có bao giờ bạn nhận ra rằng bốn giờ sáng đã trở thành

some sort of meme or shorthand?

một cách hiểu ngầm hay một hình tượng?

It means something like you are awake at the worst possible hour.

Nó có nghĩa đại loại là bạn đang thức vào cái giờ tồi tệ nhất có thể.

(Laughter)

(Tiếng cười)

A time for inconveniences, mishaps, yearnings.

Thời điểm của sự khó chịu, đen đủi, và cảm giác trống trải

A time for plotting to whack the chief of police,

Thời điểm để lên kế hoạch vùi dập viên cảnh sát trưởng,

like in this classic scene from "The Godfather."

như ở cảnh quay kinh điển này trong phim "Bố già"

Coppola's script describes these guys as, "exhausted in shirt sleeves.

Kịch bản của đạo diễn Coppola miểu tả những anh chàng này "kiệt sức trong chiếc áo dài tay.

It is four in the morning."

Lúc đó là 4 giờ sáng."

(Laughter)

(Tiếng cười)

A time for even grimmer stuff than that,

Thời điểm cho những thứ còn đen tối hơn nữa,

like autopsies and embalmings in Isabel Allende's

như việc khám nghiệm và bảo quản xác chết trong tác phẩm của Isabel Allende

"The House of the Spirits."

"Ngôi nhà của những hồn ma"

After the breathtaking green-haired Rosa is murdered,

Sau khi Rosa tóc xanh xinh đẹp bị sát hạt,

the doctors preserve her with unguents and morticians' paste.

các bác sĩ bảo quản xác cô với thuốc mỡ và các chất lỏng chuyên dụng

They worked until four o'clock in the morning.

Họ làm việc cho đến bốn giờ sáng.

A time for even grimmer stuff than that,

Thời điểm cho những thứ còn đen tối hơn vậy nữa,

like in last April's New Yorker magazine.

giống như trong tạp chí New Yorker tháng 4 vừa rồi,

This short fiction piece by Martin Amis

truyện ngắn giả tưởng của Martin Amis

starts out, "On September 11, 2001, he opened his eyes

bắt đầu bằng, "Vào ngày 11 tháng 9 năm 2001, anh ấy tỉnh dậy

at 4 a.m. in Portland, Maine,

vào lúc 4 giờ sáng ở Portland, Maine,

and Mohamed Atta's last day began."

và ngày cuối đời của Mohamed Atta vừa bắt đầu."

For a time that I find to be the most placid

Với một thời điểm mà tôi cho là êm ả

and uneventful hour of the day, four in the morning sure gets

và yên bình nhất trong ngày, 4 giờ sáng hẳn vẫn luôn thu hút

an awful lot of bad press --

cả đống điều tiếng từ báo giới --

(Laughter)

(Tiếng cười)

across a lot of different media from a lot of big names.

trải rộng trên rất nhiều phương tiện truyền thông khác nhau từ rất nhiều tên tuổi lớn

And it made me suspicious.

Và điều này khiến tôi nghi ngờ.

I figured, surely some of the most creative artistic minds in the world, really,

Tôi suy luận, chắc hẳn một vài trong số những bộ óc nghệ thuật sáng tạo nhất thế giới,

aren't all defaulting back to this one easy trope

sẽ không tự nhiên sử dụng lớp nghĩa mới này

like they invented it, right?

như thể họ là người sáng tạo ra nó, phải không?

Could it be there is something more going on here?

Có lẽ nào còn điều gì hơn thế nữa đang diễn ra?

Something deliberate, something secret,

Điều gì đó đã được tính toán, điều gì đó bí mật,

and who got the four in the morning bad rap ball rolling anyway?

và ai là người đầu tiên khiến tiếng xấu về bốn giờ sáng lan xa?

I say this guy -- Alberto Giacometti, shown here

Tôi cho rằng, ông này - Alberto Giacometti, với chân dung ở đây

with some of his sculptures on the Swiss 100 franc note.

cùng vài tác phẩm điêu khắc của ông trên tờ 100 Franc Thụy Sĩ.

He did it with this famous piece

Ông đã thành công với tác phẩm nổi tiếng sau đây

from the New York Museum of Modern Art.

từ bảo tàng Nghệ thuật Đương đại New York.

Its title -- "The Palace at Four in the Morning --

Tên của tác phẩm -- "Cung điện lúc Bốn giờ sáng"--

(Laughter)

(Tiếng cười)

1932.

1932.

Not just the earliest cryptic reference

Không chỉ là manh mối bí hiểm sớm nhất

to four in the morning I can find.

về bốn giờ sáng mà tôi có thể tìm được.

I believe that this so-called first surrealist sculpture

Tôi tin rằng tác phẩm vẫn được biết đến là sản phẩm điêu khắc siêu thực đầu tiên này

may provide an incredible key to virtually

sẽ cung cấp chiếc chìa khóa tuyệt vời dẫn đến hầu hết

every artistic depiction of four in the morning to follow it.

mọi hoạt động nghệ thuật miêu tả về bốn giờ sáng theo sau.

I call this The Giacometti Code, a TED exclusive.

Tôi gọi điều này là Mật mã Giacometti, một ấn bản bởi TED.

No, feel free to follow along on your Blackberries

Không, cứ thoải mái làm điều này trên những chiếc Blackberry

or your iPhones if you've got them.

hay iPhone nếu như bạn có.

It works a little something like -- this is a recent Google search

Nó sẽ giống như sau -- đây là kết quả tìm kiếm gần đây từ Google

for four in the morning.

cho 4 bốn giờ sáng.

Results vary, of course. This is pretty typical.

Kết quả tất nhiên rất đang dạng. Điều này khá điển hình.

The top 10 results yield you

10 kết quả đầu tiên hiện ra

four hits for Faron Young's song, "It's Four in the Morning,"

bốn kết quả cho bài hát của Faron Young "Bây giờ là Bốn giờ sáng"

three hits for Judi Dench's film, "Four in the Morning,"

ba kết quả cho phim của Judi Dench "Bốn giờ sáng"

one hit for Wislawa Szymborska's poem, "Four in the Morning."

và một kết quả cho bài thơ của Wislawa Szymborska "Bốn giờ sáng"

But what, you may ask, do a Polish poet, a British Dame,

Nhưng bạn có thể hỏi, điều gì khiến một nhà thơ Ba Lan, một quý bà người Anh,

a country music hall of famer all have in common

và một nghệ sĩ âm nhạc gạo cội liên quan đến nhau

besides this totally excellent Google ranking?

bên cạnh những thứ hạng cao trên trang Google?

Well, let's start with Faron Young -- who was born incidentally

Nào, hãy cùng bắt đầu với Faron Young -- người mà sinh ra, một cách tình cờ,

in 1932.

vào năm 1932.

(Laughter)

(Tiếng cười)

In 1996, he shot himself in the head on December ninth --

Năm 1996, ông tự bắn vào đầu mình vào ngày 9 tháng 12

which incidentally is Judi Dench's birthday.

mà trùng hợp lại là ngày sinh nhật của Judi Dench

(Laughter)

(Tiếng cười)

But he didn't die on Dench's birthday.

Nhưng ông ấy không mất vào ngày sinh nhật của Dench

He languished until the following afternoon when he finally succumbed

Ông hấp hối cho tới chiều hôm sau và cuối cùng phải chịu đầu hàng trước

to a supposedly self-inflicted gunshot wound at the age of 64 --

một vết thương do đạn mà tự mình gây ra ở tuổi 64 --

which incidentally is how old Alberto Giacometti was when he died.

mà, rất tình cờ, lại chính là tuổi của Alberto Giacometti khi ông mất.

Where was Wislawa Szymborska during all this?

Còn Wislawa Szymborska đã ở đâu trong suốt những sự kiện này?

She has the world's most absolutely watertight alibi.

Cô ấy có chứng cứ ngoại phạm rõ ràng nhất thế giới.

On that very day, December 10, 1996 while Mr. Four in the Morning,

Vào chính ngày hôm đó, ngày 10 tháng 12 năm 1996, khi Ngài Bốn giờ sáng,

Faron Young, was giving up the ghost in Nashville, Tennessee,

Faron Young, đang từ bỏ linh hồn mình ở Nashville, Tennessee,

Ms. Four in the Morning -- or one of them anyway -- Wislawa Szymborska

Quý cô Bốn giờ sáng -- đúng hơn là một trong số họ -- Wislawa Szymborska

was in Stockholm, Sweden, accepting the Nobel Prize for Literature.

đang ở Stockholm, Thụy Điển, nhận giải Nobel về Văn học.

100 years to the day after the death of Alfred Nobel himself.

Đúng 100 năm sau ngày mất của Alfred Nobel.

Coincidence? No, it's creepy.

Trùng hợp ư? Không, đáng sợ thì đúng hơn.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Coincidence to me has a much simpler metric.

Sự trùng hợp đối với tôi có một thứ ma thuật đơn giản hơn nhiều.

That's like me telling you,

Giống như là tôi nói với bạn,

"Hey, you know the Nobel Prize was established in 1901,

"Này, bạn có biết là giải Nobel được thành lập vào năm 1901,

which coincidentally is the same year Alberto Giacometti was born?"

mà trùng hợp thay đúng vào năm Alberto Giacometti sinh ra?"

No, not everything fits so tidily into the paradigm,

Không, không phải cái gì cũng khớp vừa vặn vào mô hình,

but that does not mean there's not something going on

nhưng nó cũng không có nghĩa là không có điều gì đang diễn ra

at the highest possible levels.

ở một mức độ cao nhất có thể.

In fact there are people in this room

Thực ra có một số người trong căn phòng này

who may not want me to show you this clip we're about to see.

có lẽ sẽ không muốn tôi cho bạn thấy đoạn clip chúng ta chuẩn bị xem sau đây.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Video: Homer Simpson: We have a tennis court, a swimming pool, a screening room --

(Video: Chúng tôi có một sân quần vợt, một bể bơi, một phòng chiếu phim --

You mean if I want pork chops, even in the middle of the night,

Ý ông là nếu tôi muốn ăn thịt bò miếng, kể cả vào nửa đêm,

your guy will fry them up?

người của ông sẽ nướng cho tôi chứ?

Herbert Powell: Sure, that's what he's paid for.

Chắc chắn rồi, đó là lý do họ được trả công.

Now do you need towels, laundry, maids?

Vậy bây giờ anh có cần thêm khăn tắm, dịch vụ giặt là, người phục vụ phòng?

HS: Wait, wait, wait, wait, wait, wait -- let me see if I got this straight.

Đợi đã, đợi đã -- Để tôi nói xem có đúng không nhé.

It is Christmas Day, 4 a.m.

Bây giờ là 4 giờ sáng ngày Giáng sinh.

There's a rumble in my stomach.

Bụng tôi đang kêu ọc ạch.

Marge Simpson: Homer, please.

Homer, làm ơn đi.

Rives: Wait, wait, wait, wait, wait, wait, wait.

Đợi đã, đợi đã.

Let me see if I got this straight, Matt.

Để tôi nói xem có đúng không nhé, Matt.

(Laughter)

(Tiếng cười)

When Homer Simpson needs to imagine

Khi mà Homer Simpson cần tưởng tượng ra

the most remote possible moment of not just the clock,

thời điểm hiu quạnh nhất có thể, không chỉ của thời gian trong ngày,

but the whole freaking calendar, he comes up with 0400

mà là của cả một năm trời, anh ta nảy ra con số 0400

on the birthday of the Baby Jesus.

vào ngày sinh nhật của Bé Jesus.

And no, I don't know how it works

Và không, tôi không hiểu cách mọi thứ vận hành

into the whole puzzling scheme of things, but obviously

trong hệ thống bí ẩn này, nhưng rõ ràng,

I know a coded message when I see one.

tôi biết đâu là một thông điệp bí mật ngay khi tôi nhìn thấy nó.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I said, I know a coded message when I see one.

Tôi đã nói, tôi biết đâu là một thông điệp bí mật ngay khi tôi nhìn thấy nó.

And folks, you can buy a copy of Bill Clinton's "My Life"

Và này, bạn có thể mua một cuốn "Cuộc đời tôi" của Bill Clinton

from the bookstore here at TED.

trong cửa hàng sách tại TED.

Parse it cover to cover for whatever hidden references you want.

Phân tích câu chữ từng trang một để tìm những manh mối ẩn.

Or you can go to the Random House website where there is this excerpt.

Hoặc bạn có thể vào trang Random House, nơi có đoạn trích sau.

And how far down into it you figure we'll have to scroll

Và đoán xem bạn phải cuộn xuống bao xa

to get to the golden ticket?

để tìm thấy câu trả lời?

Would you believe about a dozen paragraphs?

Bạn có tin không, khoảng chục đoạn văn?

This is page 474 on your paperbacks if you're following along:

Đây là trang 474 trên sách giấy, nếu như bạn đang đọc cùng tôi:

"Though it was getting better, I still wasn't satisfied

"Mặc dù mọi thứ đang trở nên tốt đẹp hơn, tôi vẫn chưa cảm thấy hài lòng

with the inaugural address.

với bài phát biểu nhậm chức.

My speechwriters must have been tearing their hair out

Những người giúp viết bài của tôi hẳn đã phải vò đầu bứt tai

because as we worked between one and four in the morning

bởi ngay trong lúc chúng tôi làm việc từ một đến bốn giờ sáng

on Inauguration Day, I was still changing it."

vào Ngày Nhậm chức, tôi vẫn tiếp tục chỉnh sửa bài nói."

Sure you were, because you've prepared your entire life

Hẳn là ông đã làm thế, bởi ông đã chuẩn bị cả cuộc đời mình

for this historic quadrennial event that just sort of sneaks up on you.

cho sự kiện lịch sử bốn năm một lần mà đại loại tự nhiên rơi từ trên trời xuống.

And then --

Và rồi --

(Laughter)

(Tiếng cười)

three paragraphs later we get this little beauty:

ba đoạn văn sau chúng ta thấy chút tươi sáng:

"We went back to Blair House to look at the speech for the last time.

"Chúng tôi quay trở lại Nhà khách Tổng thống để nhìn vào bài nói lần cuối cùng.

It had gotten a lot better since 4 a.m."

Nó đã tốt hơn rất nhiều kể từ lúc 4 giờ sáng"

Well, how could it have?

Chà, sao lại thế nhỉ?

By his own writing, this man was either asleep,

Từ những đoạn viết trước, người đàn ông này hoặc vừa ngủ

at a prayer meeting with Al and Tipper or learning how to launch

ở một buổi cầu nguyện cùng Al và Tipper hoặc vừa học cách vận hành

a nuclear missile out of a suitcase.

một tên lửa hạt nhân từ một cái va li.

What happens to American presidents at 0400 on inauguration day?

Điều gì xảy ra với các tổng thống Mỹ vào 4 giờ ngày nhậm chức?

What happened to William Jefferson Clinton?

Điều đã gì xảy ra với Bill Clinton?

We might not ever know.

Chúng ta có lẽ sẽ chẳng bao giờ biết.

And I noticed, he's not exactly around here today

Và như tôi thấy, ông ta cũng không ở quanh đây hôm nay

to face any tough questions.

để đối mặt với những câu hỏi hóc hiểm như thế.

(Laughter)

(Tiếng cười)

It could get awkward, right?

Mọi việc trở nên khó chịu, phải không?

I mean after all, this whole business happened on his watch.

Ý tôi là, sau cùng, toàn bộ những hoạt động này diễn ra dưới sự giám sát của ông ta.

But if he were here --

Nhưng nếu ông ấy ở đây bây giờ --

(Laughter)

(Tiếng cười)

he might remind us, as he does in the wrap-up to his fine autobiography,

ông có lẽ sẽ nhắc nhở chúng ta, như đã làm trong hồi kí của mình ở phần lời kết,

that on this day Bill Clinton began a journey --

rằng vào ngày này, Bill Clinton bắt đầu một cuộc hành trình --

a journey that saw him go on to become

một cuộc hành trình chứng kiến ông tiếp tục trở thành

the first Democrat president elected

tổng thống đảng Dân chủ đầu tiên thắng cử

to two consecutive terms in decades.

hai nhiệm kì liên tiếp sau hàng thập kỉ.

In generations.

Sau hàng thế hệ.

The first since this man, Franklin Delano Roosevelt,

Là lần đầu tiên kể từ người này, Franklin Delano Roosevelt,

who began his own unprecedented journey

người đã bắt đầu cuộc hành trình trình chưa từng có của riêng mình

way back at his own first election,

ngay từ lần thắng cử đầu tiên của mình,

way back in a simpler time, way back in 1932 --

ngay từ thời điểm giản đơn hơn, ngay từ 1932 --

(Laughter)

(Tiếng cười)

the year Alberto Giacometti

cái năm mà Alberto Giacometti

(Laughter)

(Tiếng cười)

made "The Palace at Four in the Morning."

tạo ra "Cung điện lúc Bốn giờ sáng"

The year, let's remember, that this voice, now departed,

Cái năm mà, hãy cùng nhớ rằng, giọng hát này, nay đã rời xa,

first came a-cryin' into this big old crazy world of ours.

lần đầu tiên cất tiếng khóc với thế giới già lớn và điên rồ của chúng ta.

(Music)

(Nhạc)

(Applause)

(Vỗ tay)