Charmian Gooch: Meet global corruption's hidden players

Diễn giả Charmian Gooch: Những nhân vật ẩn danh phía sau các vụ tham nhũng.

Translator: Phuong Dao Thi Reviewer: Quang Hải Đinh

When we talk about corruption,

Khi chúng ta nói đến vấn đề tham nhũng,

there are typical types of individuals that spring to mind.

trong đầu chúng ta sẽ xuất hiện rất nhiều kiểu người.

There's the former Soviet megalomaniacs.

Có những cựu quan chức ảo tưởng Soviet.

Saparmurat Niyazov, he was one of them.

Saparmurat Niyazov là một người trong số họ.

Until his death in 2006,

Khi mất vào năm 2006,

he was the all-powerful leader of Turkmenistan,

ông ấy là một lãnh đạo nắm giữ tất cả quyền lực ở Turkmenistan,

a Central Asian country rich in natural gas.

một quốc gia Trung Á giàu khí ga tự nhiên.

Now, he really loved to issue presidential decrees.

Ông ta đam mê việc ban hành những nghị định lớn tầm cỡ tổng thống.

And one renamed the months of the year

Và một trong những nghị định đó là quy định đặt tên lại các tháng trong năm

including after himself and his mother.

trong đó có những tháng mang tên ông ta và người mẹ của mình.

He spent millions of dollars

Ông ta chi hàng triệu đô la

creating a bizarre personality cult,

phục vụ cho sự sùng bái cá nhân kỳ quái,

and his crowning glory was the building

và một thành tưu huy hoàng của ông ta là việc xây dựng

of a 40-foot-high gold-plated statue of himself

tượng đài của chính mình làm bằng vàng cao khoảng 12m

which stood proudly in the capital's central square

được đặt một cách đầy tự hào ở quảng trường trung tâm thủ đô nước này

and rotated to follow the sun.

và quay theo hướng mặt trời di chuyển.

He was a slightly unusual guy.

Ông ta là người hơi kì lạ.

And then there's that cliché,

Và một nhân vật nữa cũng kì quái như vậy,

the African dictator or minister or official.

đó là nhà độc tài, một bộ trưởng, một quan chức Châu Phi

There's Teodorín Obiang.

tên là Teodorin Obiang.

So his daddy is president for life of Equatorial Guinea,

Cha của ông ta là tổng thống của nước Equatorial Guinea,

a West African nation that has exported

một quốc gia Tây Phi có kim ngạch xuất khẩu

billions of dollars of oil since the 1990s

dầu trị giá hàng tỉ đô la kể từ những năm 1990

and yet has a truly appalling human rights record.

nhưng lại có một thành tích về nhân quyền cực kì kinh hoàng.

The vast majority of its people

Đó là việc có vô số nhiều người dân

are living in really miserable poverty

hiện đang sống ở mức vô cùng nghèo khổ

despite an income per capita that's on a par

bất kể thu nhập đầu người ở mức cao tương đương

with that of Portugal.

với Bồ Đào Nha.

So Obiang junior, well, he buys himself

Thế nhưng ông Obiang này lại mua được cho mình

a $30 million mansion in Malibu, California.

một lâu đài trị giá 30 triệu đô la ở Malibu, California.

I've been up to its front gates.

Tôi đã có dịp đứng trước cổng của tòa lâu đài đó.

I can tell you it's a magnificent spread.

Có thể nói rằng đó là tòa lâu đài rất nguy nga tráng lệ.

He bought an €18 million art collection

Ông ta đã mua một bộ sưu tập tranh trị giá 18 triệu Ơ-rô (khoảng hơn 23 triệu đô la Mỹ)

that used to belong to fashion designer Yves Saint Laurent,

đã từng thuộc sở hữu của nhà thiết kế thời trang Yves Saint Laurent,

a stack of fabulous sports cars,

ngoài ra còn mua hàng loạt các xe hơi thể thao cáu cạnh

some costing a million dollars apiece --

mà một vài trong số đó trị giá cả triệu đô la --

oh, and a Gulfstream jet, too.

có cả 1 chiếc máy bay Gulfstream

Now get this:

Tiếp theo là câu một câu chuyện khác:

Until recently, he was earning an official monthly salary

Gần đây, mức lương chính thức của ông này

of less than 7,000 dollars.

một tháng là gần 7000 đô la.

And there's Dan Etete.

Và ông ta chính là Dan Etete.

Well, he was the former oil minister of Nigeria

Ông ta là cựu bộ trưởng ngành dầu khí của Nigeria

under President Abacha,

dưới thời tổng thống Abacha,

and it just so happens he's a convicted money launderer too.

và ông ta cũng vừa bị cáo buộc tội danh rửa tiền.

We've spent a great deal of time

Chúng tôi mất rất nhiều thời gian

investigating a $1 billion --

để điều tra khoản tiền 1 tỉ đô la --

that's right, a $1 billion —

chính xác là 1 tỉ đô la ạ--

oil deal that he was involved with,

là giá trị một hợp đồng dầu khí mà ông ta có liên quan

and what we found was pretty shocking,

và chúng tôi đã phát hiện ra một điều khá là kinh ngạc,

but more about that later.

tôi sẽ nói kĩ hơn ở phần sau.

So it's easy to think that corruption happens

Thật dễ dàng để hiểu rằng tham nhũng xảy ra

somewhere over there,

ở đâu đó ngoài kia,

carried out by a bunch of greedy despots

và do rất nhiều những người chuyên quyền và các cá nhân tham lam thực hiện

and individuals up to no good in countries

gây ra tình hình xấu cho nhiều quốc gia

that we, personally, may know very little about

mà cá nhân chúng ta có thể biết rất ít

and feel really unconnected to

hoặc thực sự cảm thấy không liên quan

and unaffected by what might be going on.

và không bị ảnh hưởng bởi những gì đang xảy ra.

But does it just happen over there?

Nhưng điều gì đang xảy ra ?

Well, at 22, I was very lucky.

Khi tôi 22 tuổi, tôi đã rất may mắn.

My first job out of university

Công việc của tôi khi còn đang học Đại học

was investigating the illegal trade in African ivory.

là điều tra việc buôn bán phi pháp ngà voi Châu Phi.

And that's how my relationship with corruption really began.

Và đó là cách thức mối quan hệ của tôi với vấn nạn tham nhũng được thiết lập.

In 1993, with two friends who were colleagues,

Vào năm 1993, cùng với 2 người bạn đồng thời là đồng nghiệp của tôi

Simon Taylor and Patrick Alley,

tên là Simon Taylor và Patrick Alley,

we set up an organization called Global Witness.

chúng tôi đã thành lập một tổ chức có tên gọi Tổ chức Minh bạch Toàn cầu (GW)

Our first campaign was investigating the role

Chiến dịch đầu tiên của chúng tôi là điều tra vai trò

of illegal logging in funding the war in Cambodia.

của việc tham gia phi pháp trong hoạt động hỗ trợ tài chính chiến tranh ở Cambuchia.

So a few years later, and it's now 1997,

Vài năm sau đó, vào năm 1997,

and I'm in Angola undercover investigating blood diamonds.

khi tôi ở Angola tiến hành điều tra về vụ kim cương đỏ

Perhaps you saw the film,

Có thể các bạn đã xem bộ phim

the Hollywood film "Blood Diamond,"

của Hollywood có tên "Kim cương đỏ"

có diễn viên Leonardo DiCaprio.

the one with Leonardo DiCaprio.

Well, some of that sprang from our work.

Một vài chi tiết trong phim lấy ý tưởng từ công việc của chúng tôi.

Luanda, it was full of land mine victims

Luanda, là nơi có rất nhiều nạn nhân của mìn

who were struggling to survive on the streets

họ phải giành giật sự sống trên những con phố

and war orphans living in sewers under the streets,

và những trẻ em mồ côi trong chiến tranh phải sống trong các cống ngầm dưới các con phố,

and a tiny, very wealthy elite

và một nhóm ít người nhưng vô cùng giàu có

who gossiped about shopping trips to Brazil and Portugal.

thì đang truyền tai nhau câu chuyện về những chuyến du lịch mua sắm tới Brazil và Bồ Đào Nha.

And it was a slightly crazy place.

Đó là một nơi hơi điên rồ.

So I'm sitting in a hot and very stuffy hotel room

Và khi ngồi trong một căn phòng khách sạn nóng bức và ngột ngạt

feeling just totally overwhelmed.

tôi cảm thấy vô cùng choáng ngợp.

But it wasn't about blood diamonds.

Nhưng không phải choáng ngợp về những viên kim cương đỏ như máu.

Because I'd been speaking to lots of people there

Mà vì tôi đang nói với rất nhiều người ở đó

who, well, they talked about a different problem:

những người đang bàn luận về nhiều vấn đề:

that of a massive web of corruption on a global scale

về một mạng lưới tham nhũng quy mô toàn cầu

and millions of oil dollars going missing.

với hàng triệu đô la từ dầu khí bị biến mất.

And for what was then a very small organization

cũng như bàn về việc thành lập một tổ chức nhỏ

of just a few people,

chỉ vài người

trying to even begin to think how we might tackle that

cố gắng suy nghĩ xem chúng tôi có thể xử lý vấn đề đó thế nào

was an enormous challenge.

Và đó thực sự là một thách thức vô cùng lớn.

And in the years that I've been,

Và trong những năm tôi và

and we've all been campaigning and investigating,

mọi người thực hiện chiến dịch điều tra,

I've repeatedly seen that what makes corruption

tôi đã thường xuyên nhìn thấy điều khiến cho tham nhũng

on a global, massive scale possible,

trở thành vấn nạn toàn cầu với quy mô lớn như vậy,

well it isn't just greed or the misuse of power

đó không phải là lòng tham hay sự lạm dụng quyền lực

or that nebulous phrase "weak governance."

hay cái khái niệm mù mờ rằng do "quản lý yếu kém"

I mean, yes, it's all of those,

Ý tôi là, tất cả các yếu tố đó là nguyên nhân

but corruption, it's made possible by the actions

nhưng tham nhũng tồn tại được chính là bởi những động thái

of global facilitators.

của các cố vấn ở quy mô toàn cầu.

So let's go back to some of those people I talked about earlier.

Bây giờ chúng ta quay trở lại với những nhân vật mà tôi đã nói lúc đầu.

Now, they're all people we've investigated,

Họ là những người đang bị chúng tôi điều tra,

and they're all people who couldn't do what they do alone.

và bản thân họ không thể tự thực hiện những việc làm đó.

Take Obiang junior. Well, he didn't end up

Ví dụ như Obiang. Ông ta đã không thể

with high-end art and luxury houses without help.

có được những tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao hay những ngôi nhà xa hoa nếu không có một sự trợ giúp nào đó.

He did business with global banks.

Ông ta làm ăn với các ngân hàng trên toàn cầu.

A bank in Paris held accounts of companies controlled by him,

Một ngân hàng ở Paris đã mở các tài khoản của các công ty do chính ông ta kiểm soát,

one of which was used to buy the art,

một trong các ngân hàng này được dùng để mua các tác phẩm nghệ thuật,

and American banks, well, they funneled

và các ngân hàng ở Mỹ rót

73 million dollars into the States,

73 triệu đô la vào các bang,

some of which was used to buy that California mansion.

một vài trong số các ngân hàng ở bang đó được sử dụng để mua tòa lâu đài ở California

And he didn't do all of this in his own name either.

Và đương nhiên ông ta không thực hiện các giao dịch đó bằng tên của mình.

He used shell companies.

Ông ta sử dụng các công ty mạo danh.

He used one to buy the property, and another,

Ông ta dùng một ngân hàng để mua bất động sản và một cái khác

which was in somebody else's name,

đứng tên người khác,

to pay the huge bills it cost to run the place.

để trả các hóa đơn cho chi phí khi đương chức.

And then there's Dan Etete.

Và tiếp đến là Ông Dan Etete.

Well, when he was oil minister,

Khi còn là một bộ trưởng phụ trách vấn đề dầu khí,

he awarded an oil block now worth over a billion dollars

ông ta cấp một lượng dầu khí có trị giá hiện hành tới hơn một tỉ đô la Mỹ

to a company that, guess what, yeah,

cho một công ty mà, các bạn đoán xem, đúng vậy,

he was the hidden owner of.

công ty đó ông ta là người sở hữu bí mật.

Now, it was then much later traded on

Và sau đó thì công ty này tiếp tục thực hiện việc buôn bán thuận lợi

with the kind assistance of the Nigerian government --

với sự trợ giúp rất tốt từ chính phủ Nigeria

now I have to be careful what I say here —

tôi phải thận trọng khi nói ở đây--

to subsidiaries of Shell and the Italian Eni,

chính phủ Nigeria đã trợ cấp cho hai công ty Shell và Eni của Ý

two of the biggest oil companies around.

, là hai công ty dầu khí lớn nhất .

So the reality is, is that the engine of corruption,

Như vậy, thực tế là động cơ tham nhũng,

well, it exists far beyond the shores of countries

tồn tại vượt qua biên giới của các quốc gia

like Equatorial Guinea or Nigeria or Turkmenistan.

như Equatorial Guinea hay Nigeria hay Turkmenistan.

This engine, well, it's driven

Bộ máy tham nhũng đó

by our international banking system,

được sự trợ giúp tích cực từ hệ thống ngân hàng quốc tế

by the problem of anonymous shell companies,

thông qua hình thức các công ty ẩn danh,

and by the secrecy that we have afforded

hoặc bằng một điều bí mật nào đó mà chúng ta tiêu tốn

big oil, gas and mining operations,

các hoạt động khai khoáng dầu khí lớn,

and, most of all, by the failure of our politicians

và trên hết là bằng sự sai lầm của các chính khách của chúng ta

to back up their rhetoric and do something

khi phản bội lại chính những tuyên bố hoa mĩ của họ và

really meaningful and systemic to tackle this stuff.

tiến hành các biện pháp có tính hệ thống và ý nghĩa để giải quyết được vấn nạn này.

Now let's take the banks first.

Trước hết nói về các ngân hàng.

Well, it's not going to come as any surprise

Không ngạc nhiên gì

for me to tell you that banks accept dirty money,

khi nói rằng các ngân hàng chấp nhận các khoản tiền thiếu minh bạch,

but they prioritize their profits in other destructive ways too.

đồng thời họ cũng ưu tiên cho các khoản lợi nhuận của mình theo một cách thức mang tính phá hoại.

For example, in Sarawak, Malaysia.

Ví dụ, ở Sarawak, Malaysia.

Now this region, it has just five percent

Ngày nay khu vực này chỉ còn lại 5 %

of its forests left intact. Five percent.

rừng còn nguyên vẹn. Vâng là 5 % ạ.

So how did that happen?

Vậy đã xảy ra điều gì vậy?

Well, because an elite and its facilitators

Đó là bởi một nhóm người và những phe cánh của họ

have been making millions of dollars

đã kiếm được hàng triệu đô la

from supporting logging on an industrial scale

từ hoạt động hỗ trợ tham nhũng ở một quy mô mang tính công nghiệp

for many years.

trong nhiều năm.

So we sent an undercover investigator in

Chúng tôi đã cử một điều tra viên bí mật đến

to secretly film meetings with members of the ruling elite,

các cuộc gặp vối các thành viên của nhóm lãnh đạo để lén quay phim

and the resulting footage, well, it made some people very angry,

và đoạn phim đó đã khiến nhiều người vô cùng tức giận,

and you can see that on YouTube,

bạn có thể xem đoạn phim đó trên YouTube

but it proved what we had long suspected,

nhưng đoạn phim đã chứng minh những gì chúng tôi đã nghi ngờ trong một khoảng thời gian dài

bởi vì nó cho thấy cách mà người đứng đầu bang này của Malaysia,

because it showed how the state's chief minister,

despite his later denials,

bất kể những từ chối sau này,

used his control over land and forest licenses

đều đã kiểm soát các giấy chứng nhận sở hữu rừng và đất

to enrich himself and his family.

để làm giàu cho mình và gia đình.

And HSBC, well, we know that HSBC bankrolled

và ngân hàng HSBC, chúng ta đều biết rằng HSBC có lập các tài khoản

the region's largest logging companies

của những công ty mạo danh lớn nhất ở khu vực

that were responsible for some of that destruction

chịu trách nhiệm cho một vài tổn hại

ở Sarawak và một vài nơi khác.

in Sarawak and elsewhere.

The bank violated its own sustainability policies in the process,

Ngân hàng này đã vi phạm các chính sách bền vững của chính mình trong quá trình hoạt động,

but it earned around 130 million dollars.

nhưng đã kiếm được gần 130 triệu đô la Mỹ.

Now shortly after our exposé,

Và ngay sau khi chúng tôi công bố kết quả điều tra,

very shortly after our exposé earlier this year,

chỉ mới đầu năm nay thôi,

the bank announced a policy review on this.

ngân hàng HSBC đã tuyên bố sẽ rà soát lại về vấn đề này.

And is this progress? Maybe,

Liệu đây có phải là một bước tiến triển không? Cũng có thể,

but we're going to be keeping a very close eye

nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục giám sát

on that case.

vụ việc đó một cách chặt chẽ.

And then there's the problem of anonymous shell companies.

Tiếp theo chúng ta nói về vấn đề các công ty mạo danh.

Well, we've all heard about what they are, I think,

Tất cả chúng ta đều nghe đến vấn đề này rồi, tôi nghĩ vậy,

and we all know they're used quite a bit

và chúng ta đều hiểu rằng các công ty này đều được sử dụng cũng không nhiều lắm

by people and companies who are trying to avoid

bởi những công ty và các đối tượng trốn tránh

paying their proper dues to society,

chi trả khoản tiền đóng góp cho xã hội,

also known as taxes.

hay còn gọi là các khoản thuế,

But what doesn't usually come to light

Nhưng điều chưa được biết đến

is how shell companies are used to steal

đó là phương thức mà các công ty này đã được sử dụng để

huge sums of money, transformational sums of money,

ăn cắp một khoản tiền lớn, một khoản tiền chuyển đổi,

from poor countries.

từ các nước nghèo.

In virtually every case of corruption that we've investigated,

Và trong mỗi vụ tham nhũng mà chúng tôi điều tra,

shell companies have appeared,

các công ty mạo danh lần lượt lộ diện,

and sometimes it's been impossible to find out

và đôi khi rất khó có thể tìm ra

who is really involved in the deal.

ai thực sự liên quan trong vụ tham nhũng.

A recent study by the World Bank

Một nghiên cứu gần đây của Ngân hàng thế giới

looked at 200 cases of corruption.

trên 200 vụ tham nhũng.

It found that over 70 percent of those cases

Kết quả là hơn 70% các vụ tham nhũng này

had used anonymous shell companies,

đều sử dụng các công ty ẩn danh,

totaling almost 56 billion dollars.

tổng giả trị gần 56 tỉ đô la Mỹ.

Now many of these companies were in America

Rất nhiều trong số đó là các công ty ở Mỹ

or the United Kingdom,

hay ở Anh,

its overseas territories and Crown dependencies,

các nước thuộc địa Anh và nước phụ thuộc

and so it's not just an offshore problem,

và đó không phải là vấn đề ở ngoài biên giới,

it's an on-shore one too.

mà nó cũng là vấn đề nằm trong chính quốc gia.

You see, shell companies, they're central

Các bạn có thể thấy, các công ty ẩn danh trở thành tâm điểm

to the secret deals which may benefit wealthy elites

của những giao dịch bí mật giúp đem lại lợi nhuận cho các nhóm người

rather than ordinary citizens.

thay vì mang lại lợi ích cho người dân thường.

One striking recent case that we've investigated

Một vụ việc nghiêm trọng gần đây chúng tôi điều tra

is how the government in the Democratic Republic of Congo

đó là làm thế nào mà chính phủ Cộng hòa dân chủ Congo

sold off a series of valuable, state-owned mining assets

lại bạn đi hàng loạt tài sản khai khoáng giá trị của nhà nước

to shell companies in the British Virgin Islands.

cho các công ty ẩn danh ở Đảo Virgin Anh.

So we spoke to sources in country,

Chúng tôi đã nói với nhiều nguồn tin trong nước,

trawled through company documents and other information

chúng tôi tìm kiếm các tài liệu và các thông tin khác về công ty

trying to piece together a really true picture of the deal.

cố gắng ghép nối lại với nhau để có được cái nhìn hoàn chỉnh về thương vụ đó.

And we were alarmed to find that these shell companies

Và chúng tôi đã bất ngờ khi phát hiện ra rằng những công ty ẩn danh này

had quickly flipped many of the assets on

đã nhanh chóng chuyển rất nhiều tài sản

for huge profits to major international mining companies

cho các công ty khai khoáng lớn để thu về những khoản lợi nhuận khổng lồ

listed in London.

các công ty này được niêm yết ở London Anh.

Now, the Africa Progress Panel, led by Kofi Annan,

Và tổ chức Vì sự tiến bộ của Châu Phi do ông Kofi Annan đứng đầu

they've calculated that Congo may have lost

đã tính toán được số tiền mà Congo bị thất thoát

more than 1.3 billion dollars from these deals.

là hơn 1,3 tỉ đô la từ những thương vụ như thế này.

That's almost twice

Con số đó gần như gấp đôi số tiền

the country's annual health and education budget combined.

trong quỹ giáo dục và y tế hàng năm của nước này cộng lại.

And will the people of Congo, will they ever get their money back?

Và liệu người dân của Công có thể lấy lại số tiền của mình không?

Well, the answer to that question,

Thực ra câu trả lời cho câu hỏi đó và các câu hỏi như,

and who was really involved and what really happened,

ai là người thực sự liên can và điều gì đã xảy ra

well that's going to probably remain locked away

có lẽ vẫn còn chưa được hé mở

in the secretive company registries of the British Virgin Islands

ở các công ty bí ẩn trên vùng đảo Virgin nước Anh

and elsewhere unless we all do something about it.

cũng như những nơi khác nữa nếu như tất cả chúng ta không làm một điều gì đó để tìm ra câu trả lời.

And how about the oil, gas and mining companies?

VẬy còn các công ty khai khoáng, khí ga và dầu mỏ thì sao?

Okay, maybe it's a bit of a cliché to talk about them.

Có lẽ nói về các công ty này thì hơi nhàm chán.

Corruption in that sector, no surprise.

Bởi vấn nạn tham nhũng trong lĩnh vực này không còn là điều xa lạ nữa.

There's corruption everywhere, so why focus on that sector?

Vấn nạn tham nhũng xuất hiện ở mọi nơi, do vậy tại sao chúng ta lại chú ý đến lĩnh vực đó?

Well, because there's a lot at stake.

Ồ bởi vì có rất nhiều vụ việc trong lĩnh vực này.

In 2011, natural resource exports

Trong năm 2011, các công ty xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên

outweighed aid flows by almost 19 to one

vượt quá những dòng hỗ trợ từ 19 xuống 1

in Africa, Asia and Latin America. Nineteen to one.

ở Châu Phi, Châu Á và Mỹ Latin. 19 xuống 1.

Now that's a hell of a lot of schools and universities

Và có rất nhiều trường học, đại học và

and hospitals and business startups,

bệnh viện cũng như các doanh nghiệp được thành lập,

many of which haven't materialized and never will

mà không không được sự hỗ trợ về tài chính và sẽ chẳng bao giờ có được

because some of that money has simply been stolen away.

bởi vì số tiền cần thiết đã bị đánh cắp.

Now let's go back to the oil and mining companies,

GIờ chúng ta nói về các công ty khai khoáng và dầu mỏ,

and let's go back to Dan Etete and that $1 billion deal.

điển hình là Dan Etete và thương vụ 1 tỉ đô la.

And now forgive me, I'm going to read the next bit

Các bạn thứ lỗi, tôi sẽ không đọc nữa

because it's a very live issue, and our lawyers

bởi vì đó là vấn đề rất sinh động và các luật sư của chúng tôi

have been through this in some detail

đã xem xét một số chi tiết trong vụ việc này

and they want me to get it right.

và họ muốn chúng tôi nắm bắt được nó chính xác.

Now, on the surface, the deal appeared straightforward.

Nhìn bề ngoài có vẻ như thương vụ này minh bạch

Subsidiaries of Shell and Eni

Các chi nhánh của Shell và Eni

paid the Nigerian government for the block.

trả cho chính phủ Nigeria để có được khu vực khai thác.

The Nigerian government transferred

Chính phủ Nigeria đã chuyển

precisely the same amount, to the very dollar,

một khối lượng tiền tương đương, tới một tài khoản

to an account earmarked for a shell company

kếch xù của một công ty ẩn danh

whose hidden owner was Etete.

mà người chủ thực sự là Etete.

Now, that's not bad going for a convicted money launderer.

Và đó là cách để rửa tiền.

And here's the thing.

Và đây là kết quả chúng tôi có được.

After many months of digging around

Sau nhiều tháng tìm kiếm nghiên cứu

and reading through hundreds of pages of court documents,

và đọc qua hàng trăm trang tài liệu từ tòa án

we found evidence that, in fact,

chúng tôi đã tìm ra bằng chứng, trên thực tế

Shell and Eni had known that the funds

Shell và Eni đều biết rằng các khoản tiền

would be transferred to that shell company,

sẽ được chuyển đến công ty ẩn danh đó,

and frankly, it's hard to believe they didn't know

và thành thật mà nói khó có thể tin rằng họ không biết

who they were really dealing with there.

thực sự người mà họ đang giao dịch là ai.

Now, it just shouldn't take these sorts of efforts

Giờ thì chúng tôi không cần phải mất công sức như thế

to find out where the money in deals like this went.

để tìm ra nơi mà những khoản tiền từ các thương vụ kiểu này sẽ đến.

I mean, these are state assets.

Ý tôi là đây chính là những tài sản của quốc gia

They're supposed to be used for the benefit

Và đáng lẽ những tài sản này phải được sử dụng để phục vụ lợi ích

of the people in the country.

của người dân nước đó.

But in some countries, citizens and journalists

Nhưng ở một vài quốc gia, người dân và các nhà báo

who are trying to expose stories like this

vẫn đang cố gắng tìm hiểu các vụ việc tương tự như này

have been harassed and arrested

đồng thời đều bị bắt bớ và chịu sức ép

and some have even risked their lives to do so.

thậm chí có nhiều người còn liều cả mạng sống của mình để tìm hiểu sự thật.

And finally, well, there are those who believe

Và cuối cùng thì, có những người tin rằng

that corruption is unavoidable.

tham nhũng là điều khó tránh khỏi.

It's just how some business is done.

Và đó là cách một số thương vụ đã được thực hiện.

It's too complex and difficult to change.

Thật quá khó và phức tạp để có thể thay đổi vấn đề.

So in effect, what? We just accept it.

Vậy thì kết quả là gì? Chúng ta phải chấp nhận nó ư?

But as a campaigner and investigator,

Nhưng với tư cách là một người đấu tranh và điều tra,

I have a different view,

tôi có cái nhìn khác,

because I've seen what can happen

bởi tôi đã nhìn thấy điều có thể xảy ra

when an idea gains momentum.

khi một ý tưởng có được động lực .

In the oil and mining sector, for example,

Ví dụ như trong lĩnh vực khai khoáng và dầu mỏ,

there is now the beginning

ngày nay đang bắt đầu

of a truly worldwide transparency standard

xuất hiện những tiêu chuẩn về tính minh bạch toàn cầu

that could tackle some of these problems.

giúp giải quyết được một số các vấn đề như thế này.

In 1999, when Global Witness called

Vào năm 1999, khi tổ chức Nhân chứng toàn cầu kêu gọi

for oil companies to make payments on deals transparent,

các công ty dầu mỏ phải trả tiền cho các thương vụ một cách minh bạch

well, some people laughed at the extreme naiveté

một vài người thậm chí đã cười vào sự ngây thơ

of that small idea.

của ý tưởng nhỏ đó.

But literally hundreds of civil society groups

Nhưng hiển nhiên có hàng trăm nhóm xã hội dân sự

from around the world came together

trên toàn thế giới đã cùng với nhau

to fight for transparency,

đấu tranh cho sự minh bạch,

and now it's fast becoming the norm and the law.

và ngày nay nó đang trở thành những bộ luật và các tiêu chuẩn.

Two thirds of the value

2/3 giá trị

of the world's oil and mining companies

của các công ty khai khoáng và dầu mỏ trên thế giới

are now covered by transparency laws. Two thirds.

đều chịu sự giám sát của luật minh bạch. Chính xác là 2/3 ạ.

So this is change happening.

Vâng, như vậy là đang có sự thay đổi diễn ra.

This is progress.

Đây là một bước tiến.

But we're not there yet, by far.

TUy nhiên chúng ta vẫn chưa tới đích đâu ạ.

Because it really isn't about corruption

Bởi vì thực sự không phải chỉ là vấn đề tham nhũng

somewhere over there, is it?

ở đâu đó ngoài kia đúng không ạ?

In a globalized world, corruption

Trong một thế giới được toàn cầu hóa, vấn nạn tham nhũng

is a truly globalized business,

thực sự là vấn đề của toàn cầu,

and one that needs global solutions,

và cần phải có những giải pháp mang tính toàn cầu,

supported and pushed by us all, as global citizens,

cần có sự chúng tay hợp sức của tất cả chúng ta, công dân toàn cầu,

right here.

ngay đây ạ.

Thank you.

Xin chân thành cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)