An Art Made of Trust, Vulnerability and Connection | Marina Abramović | TED Talks

Translator: Linh Tran Reviewer: Vi Anh Tô

Now...

Giờ...

let's go back in time.

chúng ta hãy quay ngược thời gian.

It's 1974.

Trở về năm 1974.

There is the gallery somewhere

Có một phòng trưng bày ở đâu đó

in the world,

trên thế giới

and there is a young girl, age 23,

và một cô gái trẻ ở độ tuổi 23

standing in the middle of the space.

đang đứng ở giữa không gian đó.

In the front of her is a table.

Trước mặt cô có một cái bàn.

On the table there are 76 objects

Trên bàn có 76 đồ vật

for pleasure and for pain.

tạo niềm vui và nỗi đau.

Some of the objects are

Một vài trong số đó là

a glass of water, a coat, a shoe, a rose.

một cốc nước, một cái áo khoác, một chiếc giày và một bông hồng.

But also the knife, the razor blade, the hammer

Nhưng cũng có một con dao, lưỡi dao cạo, cây búa

and the pistol with one bullet.

và một khẩu súng lục với một viên đạn.

There are instructions which say,

Ở đó có hướng dẫn:

"I'm an object.

"Tôi là một đồ vật.

You can use everything on the table on me.

Bạn có thể dùng những thứ khác trên bàn để tác động lên tôi.

I'm taking all responsibility -- even killing me.

Tôi sẽ chịu hết, kể cả cái chết.

And the time is six hours."

Và thời gian là 6 tiếng."

The beginning of this performance was easy.

Lúc đầu, mọi thứ rất dễ dàng.

People would give me the glass of water to drink,

Người ta đưa tôi ly nước để uống,

they'd give me the rose.

rồi tặng tôi bông hồng.

But very soon after,

Nhưng chẳng mấy chốc,

there was a man who took the scissors and cut my clothes,

một người đàn ông dùng kéo cắt quần áo tôi ra,

and then they took the thorns of the rose and stuck them in my stomach.

rồi dùng gai của hoa hồng đâm vào bụng tôi.

Somebody took the razor blade and cut my neck and drank the blood,

Ai đó còn lấy lưỡi dao cắt cổ tôi và uống máu

and I still have the scar.

hiện tại vết sẹo vẫn còn.

The women would tell the men what to do.

Phụ nữ bảo đàn ông phải làm gì.

And the men didn't rape me because it was just a normal opening,

Và đàn ông không cưỡng hiếp tôi

chỉ vì ở đó là nơi công cộng

and it was all public,

and they were with their wives.

và họ đang đi cùng vợ mình.

They carried me around and put me on the table,

Họ bê tôi lên, đặt lên bàn,

and put the knife between my legs.

và đặt con dao giữa hai chân tôi.

And somebody took the pistol and bullet and put it against my temple.

Còn ai đó cầm khẩu súng có đạn và dí vào đầu tôi.

And another person took the pistol and they started a fight.

Người khác giật khẩu súng và họ bắt đầu đánh nhau.

And after six hours were finished,

Sau 6 tiếng,

I...

tôi

started walking towards the public.

bắt đầu đi về phía mọi người.

I was a mess.

Trông tôi như một mớ hỗn độn.

I was half-naked, I was full of blood and tears were running down my face.

Tôi bán khỏa thân, người đầy máu và trên mặt đầy nước mắt.

And everybody escaped, they just ran away.

Mọi người chạy trốn, họ cứ chạy thôi.

They could not confront myself, with myself as a normal human being.

Họ không thể đối mặt với tôi như một con người bình thường.

And then --

Và sau đó,

what happened

chuyện là

is I went to the hotel, it was at two in the morning.

tôi trở về khách sạn vào lúc 2 giờ sáng

And

và

I looked at myself in the mirror,

khi nhìn vào gương

and I had a piece of gray hair.

tôi phát hiện mình có một sợi tóc bạc.

Alright --

Được rồi

please take off your blindfolds.

xin mọi người hãy bỏ bịt mắt ra.

Welcome to the performance world.

Chào mừng tới thế giới biểu diễn.

First of all, let's explain what the performance is.

Đầu tiên, hãy để tôi giải thích trình diễn là gì.

So many artists, so many different explanations,

Nhiều nghệ sĩ sẽ có cách giải thích khác nhau

but my explanation for performance is very simple.

nhưng lời giải thích của tôi rất đơn giản

Performance is a mental and physical construction

Biểu diễn là một công trình thể chất và tinh thần

that the performer makes in a specific time

mà người nghệ sĩ tạo dựng trong một khoảng thời gian nhất định

in a space in front of an audience

trước mặt khán giả

and then energy dialogue happens.

và có một màn đối thoại đầy năng lượng.

The audience and the performer make the piece together.

Khán giả và người biểu diễn cùng nhau tạo nên tác phẩm.

And the difference between performance and theater is huge.

Và có sự khác biệt rất lớn giữa biểu diễn và kịch nghệ.

In the theater, the knife is not a knife

Trong kịch nghệ, dao không phải là dao thật

and the blood is just ketchup.

và máu cũng chỉ là sốt cà chua.

In the performance, the blood is the material,

Còn với một màn biểu diễn, máu chính là chất liệu

and the razor blade or knife is the tool.

và dao là công cụ.

It's all about being there in the real time,

Điều quan trọng chính là lúc thực hiện

and you can't rehearse performance,

nên bạn không thể tập dượt 1 buổi biểu diễn được

because you can't do many of these types of things twice -- ever.

vì bạn không thể lặp lại một màn biểu diễn, không bao giờ.

Which is very important, the performance is --

Điều này rất quan trọng, một màn biểu diễn --

you know, all human beings are always afraid of very simple things.

các bạn biết đấy, con người luôn sợ sệt những thứ đơn giản.

We're afraid of suffering, we're afraid of pain,

Chúng ta sợ chịu khổ, sợ đau

we're afraid of mortality.

và sợ chết.

So what I'm doing --

Nên buổi biểu diễn của tôi...

I'm staging these kinds of fears in front of the audience.

tôi dàn dựng những nỗi sợ này trước khán giả.

I'm using your energy,

Tôi đang sử dụng năng lượng của các bạn

and with this energy I can go and push my body as far as I can.

để thúc đẩy bản thân đến hết mức có thể

And then I liberate myself from these fears.

Và tôi giải phóng bản thân khỏi những nỗi sợ đó.

And I'm your mirror.

Tôi là tấm gương cho các bạn.

If I can do this for myself, you can do it for you.

Nếu tôi làm được điều này cho bản thân, thì các bạn cũng có thể.

After Belgrade, where I was born,

Sau khi rời khỏi Belgrade, nơi tôi sinh ra,

I went to Amsterdam.

tôi đã tới Amsterdam.

And you know, I've been doing performances

Và bạn biết đấy, tôi đã trình diễn

since the last 40 years.

từ 40 năm nay rồi.

And here I met Ulay,

Và tôi đã gặp Ulay ở đó

and he was the person I actually fell in love with.

anh ấy là người đầu tiên tôi yêu.

And we made, for 12 years, performances together.

Trong 12 năm, chúng tôi trình diễn cùng nhau

You know the knife and the pistols and the bullets,

Bạn biết con dao và khẩu súng có viên đạn đó

I exchange into love and trust.

tôi đã trao đổi nó để nhận tình yêu và sự tin tưởng.

So to do this kind work you have to trust the person completely

Để làm được công việc này, bạn phải hoàn toàn tin tưởng đối phương

because this arrow is pointing to my heart.

bởi vì mũi tên đang chĩa thẳng vào tim tôi.

So, heart beating and adrenaline is rushing and so on,

Dù tim đập nhanh , adrenaline dồn dập và nhiều yếu tố khác

is about trust, is about total trust to another human being.

quan trọng vẫn là sự tin tưởng hoàn toàn vào một người khác.

Our relationship was 12 years,

Mối quan hệ của chúng tôi kéo dài 12 năm

and we worked on so many subjects, both male and female energy.

và chúng tôi đã trình diễn với nhiều đối tượng, cả nam và nữ.

And as every relationship comes to an end, ours went too.

Mối quan hệ nào cũng sẽ phải đi tới hồi kết và chúng tôi cũng vậy.

We didn't make phone calls like normal human beings do

Chúng tôi không gọi điện cho nhau như những người bình thường khác

and say, you know, "This is over."

và nói "Chúng ta kết thúc rồi".

We walked the Great Wall of China to say goodbye.

Chúng tôi đi bộ tới Vạn Lý Trường Thành ở Trung Quốc để nói lời chia tay.

I started at the Yellow Sea, and he started from the Gobi Desert.

Tôi bắt đầu từ Hoàng Hải còn anh ấy từ Sa mạc Gobi.

We walked, each of us, three months,

Trong ba tháng, chúng tôi cứ đi

two and a half thousand kilometers.

khoảng 2500 km.

It was the mountains, it was difficult.

Đó là vùng núi, đi lại rất khó khăn.

It was climbing, it was ruins.

Phải leo trèo nhiều, có cả những khu phế tích.

It was, you know, going through the 12 Chinese provinces,

Bạn biết đấy, đi qua 12 tỉnh của Trung Quốc

this was before China was open in '87.

đó là trước khi đất nước này mở cửa vào năm 1987.

And we succeeded to meet in the middle

Chúng tôi đã gặp được nhau trên đường đi

to say goodbye.

để nói lời từ biệt.

And then our relationship stopped.

Và mối quan hệ của chúng tôi dừng lại.

And now, it completely changed how I see the public.

Và giờ, nó thay đổi cách tôi nhìn công chúng.

And one very important piece I made in those days

1 trong những tác phẩm quan trọng nhất tôi làm trong thời gian đó

was "Balkan Baroque."

là "Balkan Baroque'".

And this was the time of the Balkan Wars,

Đó là thời kỳ chiến tranh Balkan

and I wanted to create some very strong, charismatic image,

và tôi muốn tạo ra một hình ảnh mạnh mẽ, thu hút,

something that could serve for any war at any time,

điều gì đó có thể phục vụ cho chiến sự bất kỳ lúc nào,

because the Balkan Wars are now finished, but there's always some war, somewhere.

vì Chiến tranh Balkan kết thúc nhưng vẫn còn những cuộc chiến khác ở đâu đó.

So here I am washing

Và tôi rửa

two and a half thousand dead, big, bloody cow bones.

2500 cái xương bò đầy máu.

You can't wash the blood, you never can wash shame off the wars.

Bạn không thể rửa sạch máu, cũng như không gột rửa hoàn toàn

nỗi hổ thẹn của chiến tranh.

So I'm washing this six hours, six days, and wars are coming off these bones,

Tôi rửa chúng trong 6 giờ, 6 ngày

và loại bỏ những tàn tích chiến tranh khỏi những cái xương đó

and becoming possible -- an unbearable smell.

và cả mùi khó chịu nữa.

But then something stays in the memory.

Nhưng có điều gì đó sẽ đọng lại trong tâm trí.

I want to show you the one who really changed my life,

Tôi sẽ cho các bạn xem điều thực sự thay đổi cuộc đời tôi

and this was the performance in MoMa, which I just recently made.

Đây là màn trình diễn ở MoMa, cũng mới diễn ra thôi.

This performance -- when I said to the curator,

Màn biểu diễn này, khi tôi nói với người phụ trách rằng

"I'm just going to sit at the chair,

"Tôi sẽ ngồi trên một chiếc ghế

and there will be an empty chair at the front,

và sẽ có chiếc ghế trống đặt trước mắt tôi

and anybody from the public can come and sit as long as they want."

bất kỳ ai trong số khán giả có thể tới và ngồi trong bao lâu cũng được."

The curator said to me,

Và người đó nói với tôi:

"That's ridiculous, you know, this is New York,

"Thật là lố bịch, bà biết đấy, đây là New York

this chair will be empty,

chiếc ghế sẽ bị bỏ trống thôi,

nobody has time to sit in front of you."

không ai có thời gian ngồi trước mặt bà đâu."

(Laughter)

(Tiếng cười)

But I sit for three months.

Nhưng tôi ngồi đó trong 3 tháng.

And I sit everyday, eight hours --

Mỗi ngày 8 tiếng

the opening of the museum --

từ lúc bảo tàng mở cửa

and 10 hours on Friday when the museum is open 10 hours,

và vào thứ sáu, khi bảo tàng mở cửa 10 tiếng,

and I never move.

tôi vẫn ngồi nguyên tại chỗ.

And I removed the table and I'm still sitting,

Khi tôi bỏ cái bàn ra và vẫn ngồi nguyên ở đó

and this changed everything.

điều này thay đổi tất cả.

This performance, maybe 10 or 15 years ago --

Màn trình diễn này, nếu là cách đây 10 hay 15 năm

nothing would have happened.

sẽ chẳng có chuyện gì xảy ra cả.

But the need of people to actually experience something different,

Nhưng con người cần trải nghiệm điều gì đó khác biệt

the public was not anymore the group --

công chúng giờ không còn là một nhóm người

relation was one to one.

có liên quan tới nhau nữa.

I was watching these people, they would come and sit in front of me,

Tôi nhìn những người đó, họ tới ngồi trước mặt tôi

but they would have to wait for hours and hours and hours

họ có thể phải đợi hàng giờ

to get to this position,

để được vào vị trí đó

and finally, they sit.

và cuối cùng, họ đã ngồi xuống.

And what happened?

Và điều gì đã xảy ra?

They are observed by the other people,

Những người khác quan sát họ

they're photographed, they're filmed by the camera,

chụp ảnh, quay phim họ,

they're observed by me

tôi cũng quan sát họ,

and they have nowhere to escape except in themselves.

và họ không còn nơi nào để trốn chạy ngoài trừ chính bản thân mình.

And that makes a difference.

Đó chính là điều tạo ra khác biệt.

There was so much pain and loneliness,

Bạn có thể thấy nhiều nỗi đau và nỗi cô đơn

there's so much incredible things when you look in somebody else's eyes,

và nhiều thứ kì diệu khác khi nhìn vào mặt của một người.

because in the gaze with that total stranger,

Vì dưới ánh nhìn của một người hoàn toàn xa lạ

that you never even say one word -- everything happened.

không cần tới một lời nào, mọi thứ đều xảy ra.

And I understood when I stood up from that chair after three months,

Và khi đứng lên khỏi chiếc ghế đó sau 3 tháng, tôi hiểu rằng

I am not the same anymore.

tôi không còn giống như trước nữa.

And I understood that I have a very strong mission,

Tôi hiểu rằng tôi có một nhiệm vụ mạnh mẽ

that I have to communicate this experience

rằng tôi phải truyền tải trải nghiệm này

to everybody.

tới cho mọi người.

And this is how, for me, was born the idea

Và đó là cách khiến tôi nảy ra ý tưởng

to have an institute of immaterial performing arts.

mở một viện biểu diễn nghệ thuật phi vật chất.

Because thinking about immateriality,

Khi nghĩ tới sự phi vật chất

performance is time-based art.

thì trình diễn là 1 nghệ thuật dựa trên thời gian.

It's not like a painting.

Nó không giống 1 bức tranh.

You have the painting on the wall, the next day it's there.

Nếu bạn treo tranh trên tường, ngày hôm sau nó vẫn sẽ ở đó.

Performance, if you are missing it, you only have the memory,

Màn trình diễn, nếu bạn nhớ nó, nó chỉ có trong trí nhớ của bạn

or the story of somebody else telling you,

hay câu chuyện mà người khác kể lại cho bạn,

but you actually missed the whole thing.

nhưng thực ra bạn đã bỏ lỡ câu chuyện đó.

So you have to be there.

Vậy nên bạn cần phải có mặt ở đó.

And in my point, if you talk about immaterial art,

Và theo quan niệm của tôi, khi nói về nghệ thuật phi vật chất,

music is the highest -- absolutely highest art of all,

âm nhạc là loại hình nghệ thuật cao nhất

because it's the most immaterial.

vì nó phi vật chất nhất.

And then after this is performance, and then everything else.

Sau đó là trình diễn rồi mới đến những loại hình khác

That's my subjective way.

Đó là quan điểm chủ quan của tôi.

This institute is going to happen in Hudson, upstate New York,

Học viện này sẽ được mở ở Hudson, New York

and we are trying to build with Rem Koolhaas, an idea.

chúng tôi đang cố gắng xây dựng ý tưởng với kiến trúc sư Rem Koolhaas.

And it's very simple.

Nó rất đơn giản.

If you want to get experience, you have to give me your time.

Nếu bạn muốn trải nghiệm, bạn sẽ cần đầu tư thời gian.

You have to sign the contract before you enter the building,

Bạn sẽ ký một hợp đồng trước khi vào

that you will spend there a full six hours,

rằng bạn sẽ ở trong đó trọn 6 tiếng

you have to give me your word of honor.

bạn cần hứa danh dự.

It's something so old-fashioned,

Đó là một điều cổ hủ

but if you don't respect your own word of honor and you leave before --

nhưng nếu bạn không giữ lời hứa và rời khỏi đó trước thời gian,

that's not my problem.

cũng không phải vấn đề của tôi.

But it's six hours, the experience.

Nhưng trải nghiệm là 6 tiếng.

And then after you finish, you get a certificate of accomplishment,

Sau khi kết thúc, các bạn sẽ nhận được giấy chứng nhận hoàn thành

so get home and frame it if you want.

bạn có thể đem nó về đóng khung nếu muốn.

(Laughter)

(Tiếng cười)

This is orientation hall.

Đây là hội trường định hướng.

The public comes in, and the first thing you have to do is dress in lab coats.

Khán giả sẽ vào và điều đầu tiên bạn phải làm là mặc áo khoác thí nghiệm

It's this importance

Đó là bước quan trọng

of stepping from being just a viewer into experimenter.

để bạn từ một người xem trở thành một người trải nghiệm.

And then you go to the lockers

Rồi bạn tới tủ đồ

and you put your watch, your iPhone, your iPod, your computer

bỏ hết đồng hồ, điện thoại, iPod, máy tính

and everything digital, electronic.

và mọi đồ điện tử, kỹ thuật số vào trong đó.

And you are getting free time for yourself for the first time.

Bạn sẽ thực sự có thời gian rảnh cho bản thân.

Because there is nothing wrong with technology,

Công nghệ không có gì sai trái cả

our approach to technology is wrong.

cách ta tiếp cận với nó mới không đúng.

We are losing the time we have for ourselves.

Chúng ta đang bỏ lỡ thời gian có thể dành cho bản thân.

This is an institute to actually give you back this time.

Học viện này sẽ dành lại thời gian đó cho bạn.

So what you do here,

Vậy, điều bạn làm ở đây là

first you start slow walking, you start slowing down.

đầu tiên đi bộ chậm, rồi chậm dần lại

You're going back to simplicity.

Các bạn sẽ quay lại với sự mộc mạc.

After slow walking, you're going to learn how to drink water --

Sau khi đi bộ chậm, các bạn sẽ học cách uống nước,

very simple, drinking water for maybe half an hour.

rất đơn giản thôi, uống nước trong khoảng nửa tiếng.

After this, you're going to the magnet chamber,

Rồi các bạn sẽ vào phòng nam châm,

where you're going to create some magnet streams on your body.

ở đó bạn sẽ tạo dòng điện từ trên cơ thể mình.

Then after this, you go to crystal chamber.

Sau đó, bạn vào buồng pha lê.

After crystal chamber, you go to eye-gazing chamber,

Sau buồng pha lê tới phòng nhìn chăm chú,

after eye-gazing chamber, you go to a chamber where you are lying down.

và rồi đến căn phòng để bạn nằm xuống.

So it's the three basic positions of the human body,

Cơ thể con người có 3 tư thế cơ bản:

sitting, standing and lying.

ngồi, đứng và nằm.

And slow walking.

Và đi chậm.

And there is a sound chamber.

Rồi còn căn phòng âm thanh nữa.

And then after you've seen all of this,

Sau khi bạn đã trải qua tất cả những điều này

and prepared yourself mentally and physically,

và chuẩn bị cả về thể chất lẫn tinh thần

then you are ready to see something with a long duration,

bạn đã sẵn sàng để xem một thứ có thời lượng dài

like in immaterial art.

như trong nghệ thuật phi vật chất.

It can be music, it can be opera, it can be a theater piece,

Có thể là âm nhạc, opera, một vở kịch,

it can be film, it can be video dance.

một bộ phim hoặc một video về khiêu vũ.

You go to the long duration chairs because now you are comfortable.

Bạn đến với những chiếc ghế dành cho thời lượng dài vì giờ bạn đã thoải mái rồi

In the long duration chairs,

Ngồi trên chiếc ghế đó,

you're transported to the big place where you're going to see the work.

bạn sẽ được đưa tới một địa điểm lớn để xem tác phẩm.

And if you fall asleep,

Nếu bạn ngủ,

which is very possible because it's been a long day,

điều có thể xảy ra sau một ngày dài,

you're going to be transported to the parking lot.

thì bạn sẽ bị đưa tới bãi gửi xe.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And you know, sleeping is very important.

Bạn biết đấy, ngủ rất quan trọng.

In sleeping, you're still receiving art.

Khi đang ngủ, bạn vẫn tiếp nhận nghệ thuật.

So in the parking lot you stay for a certain amount of time,

Vậy bạn ở trong bãi gửi xe trong một khoảng thời gian,

and then after this you just, you know, go back,

rồi sau đó, bạn quay trở lại

you see more of the things you like to see

bạn sẽ xem nhiều thứ hơn

or go home with your certificate.

và trở về nhà với một tờ giấy chứng nhận.

So this institute right now is virtual.

Hiện tại, học viện này vẫn ở dạng ảo.

Right now, I am just making my institute in Brazil,

Tôi đang xây dựng học viện ở Brazil,

then it's going to be in Australia,

rồi sẽ có ở Úc,

then it's coming here, to Canada and everywhere.

và nó sẽ xuất hiện ở khắp nơi, tới Canada và nhiều nước khác.

And this is to experience a kind of simple method,

Mục đích là để trải nghiệm một phương thức giản dị

how you go back to simplicity in your own life.

cách bạn quay về với sự mộc mạc trong cuộc sống của mình.

Counting rice will be another thing.

Đếm các hạt gạo cũng là 1 chuyện.

(Laughter)

(Tiếng cười)

You know, if you count rice you can make life, too.

Bạn biết đấy, nếu đếm gạo bạn cũng có thể tạo nên sự sống.

How to count rice for six hours?

Làm cách nào để đếm gạo trong 6 tiếng?

It's incredibly important.

Điều này cực kỳ quan trọng.

You know, you go through this whole range of being bored, being angry,

Bạn có thể trải qua mọi cảm xúc, từ chán chường đến tức giận

being completely frustrated, not finishing the amount of rice you're counting.

đến hoàn toàn thất vọng, khi không thể đếm xong số lượng gạo đó.

And then this unbelievable amount of peace you get

Và bạn sẽ cảm thấy bình yên

when satisfying work is finished --

khi công việc đó kết thúc mãn nguyện,

or counting sand in the desert.

Cũng như đếm cát trên sa mạc.

Or having the sound-isolated situation --

Hay ở trong tình huống cách âm

that you have headphones, that you don't hear anything,

bạn đeo tai nghe nên không nghe thấy gì,

and you're just there together without sound,

và bạn ở đó cùng với âm thanh

with the people experiencing silence, just the simple silence.

cùng với mọi người trải nghiệm sự yên lặng đơn thuần.

We are always doing things we like in our life.

Chúng ta luôn làm những điều chúng ta muốn trong cuộc sống.

And this is why you're not changing.

Đó là lý do các bạn không thể thay đổi.

You do things in life --

Bạn luôn làm những điều đó.

it's just nothing happens if you always do things the same way.

Sẽ chẳng có gì xảy ra nếu bạn làm mọi thứ theo cùng một cách.

But my method is to do things I'm afraid of, the things I fear,

Phương pháp của tôi là làm những gì tôi sợ

the things I don't know,

những điều tôi chưa biết

to go to territory that nobody's ever been.

đi tới những giới hạn mà chưa ai chạm tới.

And then also to include the failure.

Đương nhiên sẽ có thất bại.

I think failure is important

Tôi nghĩ trải qua thất bại cũng quan trọng

because if you go, if you experiment, you can fail.

nếu bạn thử nghiệm, bạn có thể thất bại

If you don't go into that area and you don't fail,

nếu không dám đi vào vùng nước lạ đó, không thất bại

you are actually repeating yourself over and over again.

thì bạn chỉ đang lặp lại bản thân mình

And I think that human beings right now need a change,

Và tôi nghĩ con người cần phải có sự thay đổi,

and the only change to be made is a personal level change.

điều duy nhất có thể thay đổi chính là ở mức độ cá nhân

You have to make the change on yourself.

Chính bạn phải là người tạo ra sự thay đổi.

Because the only way to change consciousness

Cách duy nhất để thay đổi nhận thức

and to change the world around us,

và thay đổi thế giới quanh ta

is to start with yourself.

bắt đầu ở chính bản thân chúng ta.

It's so easy to criticize how it's different,

Rất dễ để chỉ trích

the things in the world and they're not right,

thế giới khác biệt thế nào, không đúng ở đâu

and the governments are corrupted and there's hunger in the world

các chính phủ thối nát, nạn đói xảy ra khắp nơi

and there's wars -- the killing.

chiến tranh và giết chóc.

But what we do on the personal level --

Nhưng điều chúng ta làm ở mức độ cá nhân

what is our contribution to this whole thing?

sẽ đóng góp thế nào vào đại cuộc?

Can you turn to your neighbor, the one you don't know,

Bạn có thể quay sang người ngồi bên cạnh, người bạn không quen biết

and look at them for two full minutes in their eyes, right now?

và nhìn vào mắt họ trong 2 phút không?

(Chatter)

(Tiếng nói chuyện)

I'm asking two minutes of your time, that's so little.

Tôi chỉ đòi hỏi 2 phút của các bạn thôi, không nhiều đâu.

Breathe slowly, don't try to blink, don't be self-conscious.

Hãy thở chậm, cố đừng chớp mắt, cũng đừng để ý quá nhiều tới bản thân

Be relaxed.

Hãy thả lỏng.

And just look a complete stranger in your eyes, in his eyes.

Và chỉ nhìn vào mắt của một người hoàn toàn xa lạ.

(Silence)

(Im lặng)

Thank you for trusting me.

Cảm ơn các bạn đã tin tưởng tôi.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Chris Anderson: Thank you.

Chris Anderson: Cảm ơn bà.

Thank you so much.

Xin cảm ơn rất nhiều.