An Art Made of Trust, Vulnerability and Connection | Marina Abramović | TED Talks

Translator: Nomin Byambatsogt Reviewer: Indra Ganzorig

Now...

Одоо...

let's go back in time.

Өнгөрсөн үе рүү аялцгаая.

It's 1974.

1974 он.

There is the gallery somewhere

Дэлхийн хаа нэгтээ

in the world,

нэгэн галерейд

and there is a young girl, age 23,

23 настай охин

standing in the middle of the space.

өрөөний голд сууж байна.

In the front of her is a table.

Түүний өмнө нэг ширээ байна.

On the table there are 76 objects

Ширээн дээр 76 ширхэг зүйл байна.

for pleasure and for pain.

Таатай мэдрэмж бас өвдөлтийг мэдрүүлэх.

Some of the objects are

Тэдгээрийн зарим нь

a glass of water, a coat, a shoe, a rose.

аягатай ус, хүрэм, гутал, сарнай бол

But also the knife, the razor blade, the hammer

зарим нь хутга, сахлын хутга, алх.

and the pistol with one bullet.

Мөн нэг сумтай гар буу байна.

There are instructions which say,

Бас нэг заавар бичсэн байх юм:

"I'm an object.

Би бол объект.

You can use everything on the table on me.

Та ширээн байгаа юуг ч над дээр хэрэглэж болно.

I'm taking all responsibility -- even killing me.

Би бүх хариуцлагыг өөрөө хүлээнэ. Намайг алсан ч хамаагүй.

And the time is six hours."

Танд 6 цаг байна.

The beginning of this performance was easy.

Эхэн хэсэг нь амархан байлаа.

People would give me the glass of water to drink,

Хүмүүс надад аягатай ус өгч,

they'd give me the rose.

бас сарнай өгч байв.

But very soon after,

Тун удалгүй

there was a man who took the scissors and cut my clothes,

нэг эр хайч авч, хувцсыг минь хайчиллаа.

and then they took the thorns of the rose and stuck them in my stomach.

Хүмүүс сарнайн өргөс авч, гэдэс рүү минь хатгав.

Somebody took the razor blade and cut my neck and drank the blood,

Нэг хүн сахлын хутгыг авч, хүзүүг минь зүсэж цусыг нь уув.

and I still have the scar.

Үүний сорви одоо ч арилаагүй байна.

The women would tell the men what to do.

Эмэгтэйчүүд нь эрчүүдэд юу хийхийг хэлж өгч байв.

And the men didn't rape me because it was just a normal opening,

Эрчүүд намайг хүчиндээгүй. Яагаад гэвэл энэ бол үзүүлбэр.

and it was all public,

Олон нийтэд нээлттэй үзүүлбэр.

and they were with their wives.

Бас эрчүүд эхнэртэйгээ хамт байсан учраас тийм зүйл болоогүй байх.

They carried me around and put me on the table,

Хүмүүс намайг өргөж, ширээн дээр тавиад

and put the knife between my legs.

хоёр хөлийн минь хооронд хутга тавив.

And somebody took the pistol and bullet and put it against my temple.

Нэг нь сумтай гар бууг авч чамархай дээр минь тулгалаа.

And another person took the pistol and they started a fight.

Өөр нэг нь бууг булаан авч, тэд зодолдож эхлэв.

And after six hours were finished,

6 цагийн дараа

I...

би...

started walking towards the public.

хүмүүс рүү чиглэн алхав.

I was a mess.

Би аймаар болсон байв.

I was half-naked, I was full of blood and tears were running down my face.

Хагас нүцгэн, цусанд будагдан, нулимс хацрыг минь даган урсаж байв.

And everybody escaped, they just ran away.

Хүмүүс бүгд зугтан тарав.

They could not confront myself, with myself as a normal human being.

Өөрийнхөө байгаа би гэдэг хүнтэй тэд нүүр тулж чадаагүй.

And then --

Тэгээд

what happened

юу болсон бэ гэвэл би буудал руугаа явсан.

is I went to the hotel, it was at two in the morning.

Өглөөний 2 цаг болж байв.

And

Тэгээд

I looked at myself in the mirror,

би өөрийгөө толинд харсан чинь

and I had a piece of gray hair.

би нэг ширхэг цагаан үстэй болсон байв.

Alright --

За,

please take off your blindfolds.

бүгдээрээ нүднийхээ боолтыг аваарай.

Welcome to the performance world.

Миний үзүүлбэрт ертөнцөд тавтай морил.

First of all, let's explain what the performance is.

Юун түрүүнд, үзүүлбэрт урлаг гэж юу болохыг тайлбарлаж өгье.

So many artists, so many different explanations,

Олон уран бүтээлчид, олон янзаар тайлбарладаг.

but my explanation for performance is very simple.

Миний тайлбар бол их энгийн.

Performance is a mental and physical construction

Үзүүлбэр гэдэг бол оюун санаа, махан бие хоёрын цогц.

that the performer makes in a specific time

Тодорхой цаг хугацаанд

in a space in front of an audience

үзэгчдийн өмнө бий болгох бүтээл.

and then energy dialogue happens.

Тэгээд энергиэрээ харилцаж эхэлнэ.

The audience and the performer make the piece together.

Үзэгчид, уран бүтээлч хоёр хамтдаа бий бүтээлийг болгодог.

And the difference between performance and theater is huge.

Үзүүлбэр, театр хоёрын хооронд том ялгаа бий.

In the theater, the knife is not a knife

Театрт бол хутга жинхэнэ биш.

and the blood is just ketchup.

Цус нь зүгээр кетчуп.

In the performance, the blood is the material,

Энэ үзүүлбэрт бол цус жинхэнэ.

and the razor blade or knife is the tool.

Сахлын хутга эсвэл хутга нь жинхэнэ.

It's all about being there in the real time,

Тухайн цаг үед бүх зүйл бодитоор

and you can't rehearse performance,

энэ үзүүлбэрт сургуулилт хийх боломжгүй.

because you can't do many of these types of things twice -- ever.

Яагаад гэвэл ийм зүйлийг хэзээ ч хоёр дахиа хийж чадахгүй. Хэзээ ч.

Which is very important, the performance is --

Тиймээс ч үзүүлбэр буюу перформанс нь маш өвөрмөц.

you know, all human beings are always afraid of very simple things.

Хүн төрөлхтөн энгийн зүйлсээс айж ирсэн.

We're afraid of suffering, we're afraid of pain,

Бид зовохоос, өвдөхөөс,

we're afraid of mortality.

үхэхээс айдаг.

So what I'm doing --

Би юу хийж байна вэ гэхээр

I'm staging these kinds of fears in front of the audience.

эдгээр айдсыг үзэгчдийн өмнө ил гаргаж үзүүлж байгаа юм.

I'm using your energy,

Би таны энергийг ашиглан,

and with this energy I can go and push my body as far as I can.

өөрийн биеэ эцсийн мөч хүртэл дайчилж чаддаг.

And then I liberate myself from these fears.

Тэгж би өөрийгөө айдсаас чөлөөлж чаддаг.

And I'm your mirror.

Би бол таны толь.

If I can do this for myself, you can do it for you.

Би өөрийнхөө төлөө ингэж чадаж байхад, та ч бас чадна.

After Belgrade, where I was born,

Өөрийн төрсөн Белград хотоо орхин,

I went to Amsterdam.

би Амстердам руу явсан.

And you know, I've been doing performances

Өнгөрсөн 40 жилийн турш би

since the last 40 years.

перформанс урлагийг дэлгэрүүлж явна.

And here I met Ulay,

Тэгэх зуураа би Улэйтэй уулзсан.

and he was the person I actually fell in love with.

Тэр миний чин хайр минь байсан.

And we made, for 12 years, performances together.

12 жилийн турш бид хамтран уран бүтээл хийсэн.

You know the knife and the pistols and the bullets,

Нөгөө хутга, гар буугаа

I exchange into love and trust.

би хайр, итгэлээр сольсон.

So to do this kind work you have to trust the person completely

Иймэрхүү төрлийн үзүүлбэр хийхэд хамтрагчдаа итгэх нь туйлын чухал.

because this arrow is pointing to my heart.

Яагаад гэвэл сум миний зүрх рүү чиглэсэн байна.

So, heart beating and adrenaline is rushing and so on,

Зүрх минь хүчтэй цохилж, адреналин ихэснэ.

is about trust, is about total trust to another human being.

Энэ бол итгэл, нөгөө хүндээ бүрэн итгэх итгэл.

Our relationship was 12 years,

Бидний харилцаа 12 жил үргэлжилсэн.

and we worked on so many subjects, both male and female energy.

Эрэгтэй, эмэгтэй хүний энергийг харуулсан олон бүтээл дээр цуг ажилласан.

And as every relationship comes to an end, ours went too.

Бүх харилцаанд төгсгөл гэж байдгийн адил, биднийх ч мөн төгссөн.

We didn't make phone calls like normal human beings do

Бид 2 энгийн хүмүүс шиг утсаар яриад

and say, you know, "This is over."

"Бүх зүйл дууссан" гэж хэлэн салахыг хүсээгүй.

We walked the Great Wall of China to say goodbye.

Бид Хятадын Цагаан Хэрэмээр алхаад нэгэндээ баяртай гэж хэлсэн.

I started at the Yellow Sea, and he started from the Gobi Desert.

Би Шар Тэнгисээс, тэр Говийн цөлөөс эхэлсэн.

We walked, each of us, three months,

Нэг нэгэн рүүгээ 90 хоногийн турш алхаж,

two and a half thousand kilometers.

2500 км газрыг туулсан.

It was the mountains, it was difficult.

Өндөр уулс байсан учир амаргүй байлаа.

It was climbing, it was ruins.

Эвдэрхий балгас дундуур авираад л.

It was, you know, going through the 12 Chinese provinces,

Хятадын 12 мужийг хамарч алхсан гэсэн үг.

this was before China was open in '87.

Энэ чинь 87 онд Хятад нээлттэй болох үеэс ч өмнө шүү дээ.

And we succeeded to meet in the middle

Бид тэг дунд нь уулзсан.

to say goodbye.

"Баяртай" гэж хэлэхийн тулд.

And then our relationship stopped.

Тэгээд л бидний харилцаа дууссан.

And now, it completely changed how I see the public.

Миний нийгмийг харах өнцөг орвонгоороо өөрчлөгдсөн.

And one very important piece I made in those days

Тухайн үед хийсэн өөр нэг чухал бүтээл маань

was "Balkan Baroque."

"Балканы Барок".

And this was the time of the Balkan Wars,

Балканы дайн болж байсан үе.

and I wanted to create some very strong, charismatic image,

Би маш хүчтэй, шийдэмгий дүр зургийг гаргахыг зорьсон.

something that could serve for any war at any time,

Хэзээ ч, ямар ч дайны үед дуу хоолой болохоор.

because the Balkan Wars are now finished, but there's always some war, somewhere.

Одоо Балканы дайн дууссан ч, хаа нэгтээ дайн болж л байдаг.

So here I am washing

Энд би 2500 ширхэг

two and a half thousand dead, big, bloody cow bones.

үхсэн үхрийн цустай ясыг угааж байна.

You can't wash the blood, you never can wash shame off the wars.

Та цусыг угаагаад ч арилахгүйтэй адил, дайны бузар булайг ч арилгаж чадахгүй.

So I'm washing this six hours, six days, and wars are coming off these bones,

6 өдрийн турш, өдөрт 6 цаг би яснуудыг угаасан.

and becoming possible -- an unbearable smell.

Тэвчихийн аргагүй үнэртэй байлаа.

But then something stays in the memory.

Тэгээд нэг дурсамж болон үлдэнэ.

I want to show you the one who really changed my life,

Би та бүхэнд миний амьдралыг өөрчилсөн нэг зүйлийг харуулъя.

and this was the performance in MoMa, which I just recently made.

Орчин Үеийн Урлагын Музейд миний саяхан хийсэн үзүүлбэр.

This performance -- when I said to the curator,

Музейн эрхлэгчид би ингэж хэлсэн:

"I'm just going to sit at the chair,

"Би зүгээр сандал дээр суугаад,

and there will be an empty chair at the front,

миний өмнө нэг хоосон сандал тавь.

and anybody from the public can come and sit as long as they want."

Хэн дуртай нь тэнд хүссэн хугацаагаараа сууж болно."

The curator said to me,

Эрхлэгч хариуд нь

"That's ridiculous, you know, this is New York,

"Хөгтэй юм. Энэ чинь Нью-Йорк шүү дээ.

this chair will be empty,

Тэр сандал дээр чинь хэн ч суухгүй,

nobody has time to sit in front of you."

чиний өмнө сууж байх илүүдээ гарсан цаг хүмүүст байхгүй." (Инээд)

(Laughter)

But I sit for three months.

Би тэнд 3 сар суусан.

And I sit everyday, eight hours --

Өдөр бүр, 8 цагийн турш

the opening of the museum --

музей онгойхоос нь эхлээд сууна.

and 10 hours on Friday when the museum is open 10 hours,

Баасан гарагт музей 10 цаг онгойдог тул 10 цаг сууна.

and I never move.

Огт хөдлөхгүйгээр.

And I removed the table and I'm still sitting,

Тэгээд урдаа байсан ширээгээ аваад, үргэлжлүүлэн суусан.

and this changed everything.

Тэгсэн бүхнийг өөрчилсөн.

This performance, maybe 10 or 15 years ago --

Энэ үзүүлбэр 10,15 жилийн байсан бол

nothing would have happened.

онцын санагдахгүй байсан биз.

But the need of people to actually experience something different,

Гэвч хүмүүс өөр зүйлийг мэдрэхийг хүсдэг.

the public was not anymore the group --

Тэнд байсан хүмүүс олноороо байсан ч

relation was one to one.

энэ нь хоёр хүний хоорондын харилцаа байсан.

I was watching these people, they would come and sit in front of me,

Хүмүүс нэг нэгээрээ ирж, өмнө минь суулаа.

but they would have to wait for hours and hours and hours

Миний өмнө суухын төлөө

to get to this position,

өчнөөн цаг хүлээнэ.

and finally, they sit.

Тэгж нэг юм сууна.

And what happened?

Юу болсон гэж бодно?

They are observed by the other people,

Тэднийг бусад хүмүүс харж байна.

they're photographed, they're filmed by the camera,

Хүмүүс зургийг нь авч, бичлэг хийж байна.

they're observed by me

Би тэднийг ширтэж байна.

and they have nowhere to escape except in themselves.

Тэд хаашаа ч зугтах боломжгүй. Зөвхөн өөрийнхөө дотоод ертөнц рүү.

And that makes a difference.

Энэ нь өөрчлөлтийг авчирсан.

There was so much pain and loneliness,

Ганцаардал, сэтгэлийн шаналал гээд

there's so much incredible things when you look in somebody else's eyes,

хүний нүднээс гайхамшигтай их зүйлийг харж болдог.

because in the gaze with that total stranger,

Огт танихгүй хүнтэйгээ ширтэлцээд,

that you never even say one word -- everything happened.

нэг ч үг хэлэхгүйгээр.

And I understood when I stood up from that chair after three months,

3 сарын дараа би тэр сандлаас босохдоо

I am not the same anymore.

би өөр хүн болсноо мэдэрсэн.

And I understood that I have a very strong mission,

Өөртөө зорилго тавьж,

that I have to communicate this experience

энэ мэдрэмжийг олон хүнд түгээх хэрэгтэйг

to everybody.

ойлгосон юм.

And this is how, for me, was born the idea

Үүнээс үүдээд би

to have an institute of immaterial performing arts.

материаллаг бус урлагийн институтээ байгуулахаар болсон.

Because thinking about immateriality,

Материаллаг бус байдлыг нь бодоод үзвэл,

performance is time-based art.

энэ үзүүлбэр бол цаг хугацааны урлаг.

It's not like a painting.

Уран зурагтай адилгүй.

You have the painting on the wall, the next day it's there.

Ханан дээр чинь зураг байлаа. Маргааш нь байж л байна.

Performance, if you are missing it, you only have the memory,

Перформансийг та мэдэрч чадаагүй бол, танд зөвхөн дурсамж л үлдэнэ.

or the story of somebody else telling you,

Хэн нэгний танд ярих түүх л үлдэнэ.

but you actually missed the whole thing.

Та юу ч үгүй үлдэнэ.

So you have to be there.

Тиймээс та тэнд байх хэрэгтэй.

And in my point, if you talk about immaterial art,

Материаллаг бус урлагийн хувьд

music is the highest -- absolutely highest art of all,

хөгжим бол хамгийн тод жишээ.

because it's the most immaterial.

Хамгийн материаллаг бус нь.

And then after this is performance, and then everything else.

Дараа нь энэ үзүүлбэр хоёрт орно. Тэгээд бусад нь.

That's my subjective way.

Энэ бол миний бодол.

This institute is going to happen in Hudson, upstate New York,

Энэ институт нь Нью-Йоркын Хадсонд байрлана.

and we are trying to build with Rem Koolhaas, an idea.

Рим Коолаастай нэгэн санаа боловсруулж байгаа.

And it's very simple.

Маш энгийн санаа.

If you want to get experience, you have to give me your time.

Хэрвээ та үзэхийг хүсвэл хангалттай цаг гаргах хэрэгтэй.

You have to sign the contract before you enter the building,

Байшинд орохын өмнө та гэрээнд гарын үсэг зурна.

that you will spend there a full six hours,

Та энд бүтэн 6 цагийг өнгөрөөнө

you have to give me your word of honor.

гэсэн амлалтаа надад өгнө.

It's something so old-fashioned,

Энэ нь хуучинсаг санагдах байх л даа,

but if you don't respect your own word of honor and you leave before --

гэхдээ та амлалтаа зөрчин эрт явахыг хүсвэл

that's not my problem.

энэ таны л хэрэг.

But it's six hours, the experience.

Гэхдээ бүрэн үзэхэд 6 цаг шаардлагатай.

And then after you finish, you get a certificate of accomplishment,

Та дуусгаж чадах юм бол танд амжилтыг нь үнэлж сертификат олгоно.

so get home and frame it if you want.

Хариад та хүсвэл түүнийгээ жаазанд хийж болно.

(Laughter)

(Инээд)

This is orientation hall.

Энэ бол танилцуулгын танхим.

The public comes in, and the first thing you have to do is dress in lab coats.

Хүмүүс орж ирээд лабораторийн хүрэм өмсөнө.

It's this importance

Зүгээр хараад өнгөрөх биш,

of stepping from being just a viewer into experimenter.

өөрөө мэдрэх нь чухал.

And then you go to the lockers

Тэгээд та шүүгээнд

and you put your watch, your iPhone, your iPod, your computer

бугуйн цаг, iPhone, iPod, компьютер болон

and everything digital, electronic.

бүх электрон эд зүйлсээ хийнэ.

And you are getting free time for yourself for the first time.

Анх удаа та өөртөө эрх чөлөөтэй байх цагийг өгнө.

Because there is nothing wrong with technology,

Технологид буруу зүйл байхгүй л дээ.

our approach to technology is wrong.

Бид технологитой буруу харьцаж байна.

We are losing the time we have for ourselves.

Бид өөрсдөдөө зарцуулах цагаа алдаж байна.

This is an institute to actually give you back this time.

Уг институт нь танд тэр алдсан цагийг тань нөхөх болно.

So what you do here,

Та тэгэхээр энд юу хийх вэ?

first you start slow walking, you start slowing down.

Эхлээд та алхаж сурна. Алхаагаа удаашруулна.

You're going back to simplicity.

Энгийн бүхнийг мэдрэх болно.

After slow walking, you're going to learn how to drink water --

Удаан алхсаны дараа та ус ууж сурна.

very simple, drinking water for maybe half an hour.

Маш энгийн, 30 мин орчим ус ууна.

After this, you're going to the magnet chamber,

Үүний дараагаар та соронзон танхим руу орно.

where you're going to create some magnet streams on your body.

Биендээ соронзон долгионыг бий болгоно.

Then after this, you go to crystal chamber.

Тэгээд болор танхим руу орно.

After crystal chamber, you go to eye-gazing chamber,

Болор танхимын дараа ширтэх танхимд орно.

after eye-gazing chamber, you go to a chamber where you are lying down.

Үүний дараа та нэг танхимд орж хэвтэнэ.

So it's the three basic positions of the human body,

Хүний биед 3 үндсэн байрлал байдаг.

sitting, standing and lying.

Суух, зогсох, хэвтэх.

And slow walking.

Удаан алхах.

And there is a sound chamber.

Тэгээд дууны танхим байна.

And then after you've seen all of this,

Энэ бүхний дараагаар та

and prepared yourself mentally and physically,

өөрийн оюун санаа, бие сэтгэлээ бэлдээд,

then you are ready to see something with a long duration,

удаан хугацаагаар юм үзэхэд бэлэн болно.

like in immaterial art.

Материаллаг бус урлагийн бүтээл гэх мэт.

It can be music, it can be opera, it can be a theater piece,

Хөгжим, дуурь, театрын бүтээл,

it can be film, it can be video dance.

кино, видео бүжиг аль ч байж болно.

You go to the long duration chairs because now you are comfortable.

Та нэгэнт тухтай болсон тул удаан суух сандал руу очно.

In the long duration chairs,

Удаан суух сандлын хэсэгт

you're transported to the big place where you're going to see the work.

та бүтээл үзэхээр том газар луу хүргэгдэнэ.

And if you fall asleep,

Өдрийн турш алхаад ядарсан учир та унтчихаж магадгүй.

which is very possible because it's been a long day,

you're going to be transported to the parking lot.

Тэгвэл унтлагын зогсоол руу таныг хүргэх болно.

(Laughter)

(Инээд)

And you know, sleeping is very important.

Унтах их чухал.

In sleeping, you're still receiving art.

Та унтаж байхдаа ч та урлагийг мэдэрч байдаг.

So in the parking lot you stay for a certain amount of time,

Унтлагын зогсоол дээр та нэг хэсэг байна.

and then after this you just, you know, go back,

Дараа нь аяллаа эргээд үргэлжлүүлж,

you see more of the things you like to see

өөр бусад зүйлсийг үзэж болно.

or go home with your certificate.

Эсвэл сертификатаа аваад харьж болно.

So this institute right now is virtual.

Одоогоор институт маань төcөөлөл төдий байна.

Right now, I am just making my institute in Brazil,

Бразилд институтээ бий болгохоор ажиллаж байна.

then it's going to be in Australia,

Австралид мөн нээх болно.

then it's coming here, to Canada and everywhere.

Тэгээд Канад гэхчлэн бүх л улсад бий болгоно.

And this is to experience a kind of simple method,

Энэ бол энгийн бүхнийг мэдрэх зам.

how you go back to simplicity in your own life.

Амьдралаа эргээд эгэл жирийн болгох арга.

Counting rice will be another thing.

Будаа хүртэл тоолно.

(Laughter)

(Инээд)

You know, if you count rice you can make life, too.

Будаа тоолох нь таныг амьдралд тэвчээртэй болгоно.

How to count rice for six hours?

6 цагийн турш хэрхэн будаа тоолох вэ?

It's incredibly important.

Маш нямбай ажил.

You know, you go through this whole range of being bored, being angry,

Уйдна, уур чинь хүрч эхэлнэ,

being completely frustrated, not finishing the amount of rice you're counting.

залхана, тоолж байсан будаагаа дуусгалгүй орхино гэх мэт.

And then this unbelievable amount of peace you get

Хийж буй ажлаа дуусгавал ямар их

when satisfying work is finished --

сэтгэл ханамж, тайван байдлыг мэдэрнэ гэж та бодно.

or counting sand in the desert.

Элсний ширхэг тоолсон ч болно.

Or having the sound-isolated situation --

Мөн дуунаас тусгаарлагдсан орчинд нэвтрэх,

that you have headphones, that you don't hear anything,

чихэвч зүүгээд юу ч сонсохгүй.

and you're just there together without sound,

Ямар ч чимээ аниргүй орчинд

with the people experiencing silence, just the simple silence.

хүмүүс анир чимээгүйг мэдэрнэ.

We are always doing things we like in our life.

Сайхан мэдрэмж өгч буй тэр л зүйлсийг бид хийсээр байдаг.

And this is why you're not changing.

Тиймээс бид өөрчлөгддөггүй.

You do things in life --

Амьдралыг нэгэн хэвийн өнгөрөөсөөр байвал

it's just nothing happens if you always do things the same way.

танд юу ч тохиолдохгүй.

But my method is to do things I'm afraid of, the things I fear,

Харин миний аргачлал бол айж буй зүйлээ хийх,

the things I don't know,

мэдэхгүй зүйлсээ хийж үзэх,

to go to territory that nobody's ever been.

хэний ч хийгээгүй тэр зүйлийг хийх, мэдрэх.

And then also to include the failure.

Мөн алдаж үзэх.

I think failure is important

Алдах нь их чухал.

because if you go, if you experiment, you can fail.

Туршиж үзэж байгаа хэн бүхэн алдаа гаргана.

If you don't go into that area and you don't fail,

Өөрийгөө нээж, алдаа хийж үзээгүй бол

you are actually repeating yourself over and over again.

та нэг зүйлээ дахин дахин хийсээр л байна гэсэн үг.

And I think that human beings right now need a change,

Хүн төрөлхтөн өөрчлөгдөх ёстой гэж би боддог.

and the only change to be made is a personal level change.

Өөрчлөлтийг өөрөөсөө л эхлэх боломжтой.

You have to make the change on yourself.

Эхлээд өөрийгөө өөрчил.

Because the only way to change consciousness

Тэгж байж л бид хүрээлэн буй орчноо өөрчлөх

and to change the world around us,

сэтгэлгээг өөрсдөдөө бий болгоно.

is to start with yourself.

Өөрөөсөө эхэл.

It's so easy to criticize how it's different,

Аливаа зүйлийг өрөөсгөл гэж үзэн,

the things in the world and they're not right,

буруу зөвийг шүүмжлэх амархан.

and the governments are corrupted and there's hunger in the world

Засгийн газар нь авилгад идэгдэж, хүн ам өлсгөлөнд нэрвэгдэж,

and there's wars -- the killing.

дайн дажин дэгдэж байна гэж хашхирах амархан.

But what we do on the personal level --

Гэвч бид эдгээрийг зогсоохын төлөө

what is our contribution to this whole thing?

юу хийж чадах вэ?

Can you turn to your neighbor, the one you don't know,

Та яг одоо дэргэдээ сууж байгаа

and look at them for two full minutes in their eyes, right now?

танихгүй хүний нүд рүү 2 минутын турш ширтэнэ үү?

(Chatter)

(Хүмүүсийн яриа)

I'm asking two minutes of your time, that's so little.

Хоёрхон минутыг л зарцуулаач ээ гэж хүсэж байна.

Breathe slowly, don't try to blink, don't be self-conscious.

Тайван амьсгалаад, нүдээ цавчихгүй байхыг хичээгээрэй. Биеэ битгий барь.

Be relaxed.

Тайван бай.

And just look a complete stranger in your eyes, in his eyes.

Зүгээр л танихгүй нэгний нүд рүү нь хар.

(Silence)

(Нам гүм)

Thank you for trusting me.

Надад итгэсэнд баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)

Chris Anderson: Thank you.

Крис Андерсон: Баярлалаа.

Thank you so much.

Маш их баярлалаа.