Max Little: A test for Parkinson's with a phone call

Max Little: Kiểm tra bệnh Parkinson chỉ với một cuộc điện thoại

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Hien Tran Reviewer: Thuy Chau Vu

So, well, I do applied math,

Vâng, tôi làm toán học ứng dụng

and this is a peculiar problem

và đây là một vấn đề khác thường

for anyone who does applied math, is that

cho bất cứ ai làm toán học ứng dụng, chính là

we are like management consultants.

chúng tôi giống như các nhà tư vấn quản lý.

No one knows what the hell we do.

Không ai biết chúng tôi làm cái quái gì.

So I am going to give you some -- attempt today

Vì vậy, hôm nay tôi sẽ thử cố gắng

to try and explain to you what I do.

giải thích cho bạn việc tôi làm.

So, dancing is one of the most human of activities.

Vâng, nhảy múa là một trong những hoạt động mà con người thường làm

We delight at ballet virtuosos and tap dancers

Chúng ta yêu thích những vũ công bậc thầy về Ba Lê và Nhảy gõ chân

you will see later on.

bạn sẽ thấy sau đây.

Now, ballet requires an extraordinary level of expertise

Múa ba lê đòi hỏi một trình độ chuyên môn đặc biệt

and a high level of skill,

và trình độ kỹ thuật cao

and probably a level of initial suitability

và có thể mức độ phù hợp với bộ môn này

that may well have a genetic component to it.

có liên quan đến yếu tố di truyền.

Now, sadly, neurological disorders such as Parkinson's disease

Thật đáng buồn, rối loạn thần kinh như bệnh Parkinson

gradually destroy this extraordinary ability,

dần dần phá huỷ khả năng đặc biệt này,

as it is doing to my friend Jan Stripling, who was

như điều đang xảy đến cho bạn tôi Jan Stripling, người mà

a virtuoso ballet dancer in his time.

một thời, đã từng một nghệ sĩ ba lê bậc thầy .

So great progress and treatment has been made over the years.

Trong suốt những năm qua đã có sự tiến bộ to lớn trong quá trình điều trị.

However, there are 6.3 million people worldwide

Tuy nhiên, 6.3 triệu người trên toàn cầu

who have the disease, and they have to live with

mắc bệnh, và họ phải sống trong

incurable weakness, tremor, rigidity

tình trạng suy nhược, run rẩy, xơ cứng vô phương chữa trị

and the other symptoms that go along with the disease,

và các triệu chứng khác đi cùng với căn bệnh này.

so what we need are objective tools

Những gì chúng ta cần là các công cụ cho mục tiêu rõ rệt

to detect the disease before it's too late.

để phát hiện ra bệnh trước khi quá muộn.

We need to be able to measure progression objectively,

Chúng ta cần đo lường sự tiến triển một cách khách quan,

and ultimately, the only way we're going to know

và cuối cùng, cách duy nhất mà chúng ta biết

when we actually have a cure is when we have

khi chúng ta thực sự có một cách điều trị, là khi chúng ta có

an objective measure that can answer that for sure.

một phương pháp chính xác để có thể trả lời chắc chắn.

But frustratingly, with Parkinson's disease

Nhưng thật nản lòng là với bệnh Parkinson

and other movement disorders, there are no biomarkers,

và các chứng rối loạn vận động khác, chúng không có dấu ấn sinh học,

so there's no simple blood test that you can do,

vì vậy không có phương pháp xét nghiệm máu đơn giản nào mà bạn có thể làm,

and the best that we have is like

và cái tốt nhất mà chúng ta có

this 20-minute neurologist test.

là bài kiểm tra thần kinh này.

You have to go to the clinic to do it. It's very, very costly,

Bạn cần phải đến bệnh viện để làm điều đó. Nó rất rất tốn kém,

and that means that, outside the clinical trials,

có nghĩa là cuộc xét nghiệm này nằm ngoài các thử nghiệm lâm sàng,

it's just never done. It's never done.

Nó chưa bao giờ được thực hiện.

But what if patients could do this test at home?

Nhưng nếu như nếu bệnh nhân có thể làm xét nghiệm này ở nhà thì sao?

Now, that would actually save on a difficult trip to the clinic,

Điều đó sẽ thực sự miễn một chuyến đi đến phòng khám,

and what if patients could do that test themselves, right?

và nếu bệnh nhân còn có thể tự làm xét nghiệm nữa, thì sao?

No expensive staff time required.

Không tốn thời giờ vàng bạc của nhân viên.

Takes about $300, by the way,

Chỉ tất khoảng $300 mà thôi,

in the neurologist's clinic to do it.

Để làm xét nghiệm này tại phòng khám Bác Sỹ chuyên khoa thần kinh

So what I want to propose to you as an unconventional way

Vì vậy, cái tôi muốn đề xuất cho bạn là một cách phi truyền thống

in which we can try to achieve this,

qua đó ta có thể đạt được điều này,

because, you see, in one sense, at least,

vì như bạn thấy , ít nhất theo một hướng nào đó,

we are all virtuosos like my friend Jan Stripling.

chúng ta đều là những bậc thầy như Jan Stripling bạn tôi.

So here we have a video of the vibrating vocal folds.

Ở đây chúng ta có một đoạn phim của các giây thanh quản đang rung

Now, this is healthy and this is somebody making speech sounds,

giây thanh quản này khỏe mạnh và ai đó đang nói,

and we can think of ourselves as vocal ballet dancers,

và chúng ta có thể xem mình như những vũ công ba lê thanh nhạc,

because we have to coordinate all of these vocal organs

bởi vì chúng ta phải phối hợp tất cả các cơ quan phát âm

when we make sounds, and we all actually

khi tạo ra âm thanh, và tất cả chúng ta thực sự

have the genes for it. FoxP2, for example.

có các gen để phụ trách điều đó. Ví dụ như FoxP2.

And like ballet, it takes an extraordinary level of training.

Giống như ba lê nó cần được đào tạo đặc biệt.

I mean, just think how long it takes a child to learn to speak.

Ý tôi là, thử nghĩ mất bao lâu để một đứa trẻ tập nói.

From the sound, we can actually track

Từ âm thanh, chúng ta thực sự có thể theo dấu

the vocal fold position as it vibrates,

vị trí dây thanh quản khi rung,

and just as the limbs are affected in Parkinson's,

Khi các chi bị ảnh hưởng bởi Parkinson,

so too are the vocal organs.

Các cơ quan âm thanh cũng bị thế

So on the bottom trace, you can see an example of

Vậy nên ở đồ thị bên dưới, bạn có thể thấy một ví dụ về

irregular vocal fold tremor.

sự rung bất thường của dây thanh quản

We see all the same symptoms.

Chúng ta thấy đều cùng triệu chứng.

We see vocal tremor, weakness and rigidity.

Chúng ta thấy giọng run, sự suy nhược và xơ cứng.

The speech actually becomes quieter and more breathy

Lời nói trở nên trầm lắng hơn và nhiều giọng gió hơn

after a while, and that's one of the example symptoms of it.

sau một thời gian, và đó là một trong các triệu chứng ví dụ về nó.

So these vocal effects can actually be quite subtle,

Những hiệu ứng âm thanh này có thể thực sự khó phát hiện,

in some cases, but with any digital microphone,

trong một số trường hợp, nhưng với bất kỳ Micro kỹ thuật số nào,

and using precision voice analysis software

và sử dụng phần mềm phân tích giọng nói chuẩn xác

in combination with the latest in machine learning,

kết hợp với kiến thức máy móc mới nhất,

which is very advanced by now,

rất tân tiến hiện nay

we can now quantify exactly where somebody lies

chúng ta có thể định lượng chính xác người nào đó nói dối chỗ nào

on a continuum between health and disease

trong hệ miền liên tục giữa sức khỏe và bệnh tật

using voice signals alone.

chỉ bằng cách sử dụng tín hiệu giọng nói.

So these voice-based tests, how do they stack up against

Vậy làm thế nào các bài thử nghiệm dựa trên giọng nói này so sánh ngang ngửa

expert clinical tests? We'll, they're both non-invasive.

với thử nghiệm lâm sàng chuyên môn? Cả hai đều không xâm hạm lẫn nhau.

The neurologist's test is non-invasive. They both use existing infrastructure.

Thử nghiệm của thần kinh học không có tính xâm phạm. Chúng đều sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có.

You don't have to design a whole new set of hospitals to do it.

Bạn không cần phải thiết kế cả một hệ thống bệnh viện hoàn toàn mới để tiến hành thử nghiệm này

And they're both accurate. Okay, but in addition,

Và cả hai đều chuẩn xác. Nhưng thêm một điều,

voice-based tests are non-expert.

thử nghiệm dựa trên giọng nói không có tính chuyên môn.

That means they can be self-administered.

Đó có nghĩa là nó có thể tự thực hiện được.

They're high-speed, take about 30 seconds at most.

Tốc độ nhanh, chỉ mất khoảng 30 giây tối đa.

They're ultra-low cost, and we all know what happens.

Chi phí cực thấp, và chúng ta đều biết điều gì sẽ xảy ra.

When something becomes ultra-low cost,

Khi một cái gì đó trở nên cực rẻ,

it becomes massively scalable.

nó sẽ được phổ biến trên diện rộng

So here are some amazing goals that I think we can deal with now.

Vì vậy, đây là một số mục tiêu tuyệt vời mà tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể làm bây giờ.

We can reduce logistical difficulties with patients.

Chúng tôi có thể làm giảm khó khăn hậu cần cho bệnh nhân.

No need to go to the clinic for a routine checkup.

Không cần phải đi đến phòng khám để kiểm tra định kì.

We can do high-frequency monitoring to get objective data.

Chúng tôi có thể thực hiện sự quan sát với tần số cao để có được dữ liệu nhắm đến.

We can perform low-cost mass recruitment for clinical trials,

Chúng tôi có thể thực hiện tuyển dụng nhân sự hàng loạt với chi phí thấp để thực hiện thử nghiệm lâm sàng,

and we can make population-scale screening

Việc thẩm định trên quy mô dân số

feasible for the first time.

là khả thi ngay trong lần đầu tiên này.

We have the opportunity to start to search

Chúng tôi có cơ hội để bắt đầu tìm kiếm

for the early biomarkers of the disease before it's too late.

những dấu ấn sinh học ban đầu của căn bệnh trước khi nó quá muộn.

So, taking the first steps towards this today,

Vì vậy, để thực hiện các bước đầu tiên hướng tới việc này,

we're launching the Parkinson's Voice Initiative.

chúng tôi đang đưa ra trương trình Khởi Đầu giọng nói Parkinson.

With Aculab and PatientsLikeMe, we're aiming

Với Aculab và PatientsLikeMe, chúng tôi nhắm đến việc

to record a very large number of voices worldwide

ghi âm lại giọng nói với một số lượng rất lớn trên toàn cầu

to collect enough data to start to tackle these four goals.

để thu thập đủ dữ liệu và bắt đầu xử trí bốn mục tiêu.

We have local numbers accessible to three quarters

Chúng tôi có những cư dân địa phương có thể tiếp cận được với ba phần tư

of a billion people on the planet.

của một tỷ người trên hành tinh.

Anyone healthy or with Parkinson's can call in, cheaply,

Bất cứ ai khỏe mạnh hoặc mắc bệnh Parkinson có thể gọi tới với giá rẻ,

and leave recordings, a few cents each,

và để lại âm ghi, vài xu mỗi lần,

and I'm really happy to announce that we've already hit

và tôi thực sự vui mừng thông báo rằng chúng tôi đã đạt

six percent of our target just in eight hours.

sáu phần trăm mục tiêu chỉ trong tám giờ.

Thank you. (Applause)

Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)

(Applause)

(Vỗ tay)

Tom Rielly: So Max, by taking all these samples of,

Tom Rielly (TR): Vậy Max, bằng cách lấy tất cả các mẫu

let's say, 10,000 people,

cho là của 10.000 người đi,

you'll be able to tell who's healthy and who's not?

bạn có thể cho biết ai khỏe mạnh và ai không?

What are you going to get out of those samples?

Bạn sẽ kết luận được gì từ những mẫu này?

Max Little: Yeah. Yeah. So what will happen is that,

Max Little (ML): vâng. Vâng. Điều sẽ xảy ra là,

during the call you have to indicate whether or not

khi gọi bạn phải chỉ rõ

you have the disease or not, you see. TR: Right.

bạn có bệnh hay không. TR: phải.

ML: You see, some people may not do it. They may not get through it.

ML: Bạn thấy đó, một số người có thể không làm điều đó. Có thể họ không gọi tới được.

But we'll get a very large sample of data that is collected

Nhưng chúng tôi sẽ lấy một lượng lớn mẫu dữ liệu thu thập được

from all different circumstances, and it's getting it

từ tất cả các trường hợp khác nhau, và kết quả có được

in different circumstances that matter because then

trong trường hợp khác nhau mới là quan trọng bởi vì sau đó

we are looking at ironing out the confounding factors,

chúng tôi xem xét giải quyết các yếu tố trùng hợp,

and looking for the actual markers of the disease.

và tìm kiếm các dấu hiệu thực tế của căn bệnh này.

TR: So you're 86 percent accurate right now?

TR: Vậy hiện tại độ chính xác là 86 phần trăm?

ML: It's much better than that.

ML: Hơn mức đó nhiều chứ

Actually, my student Thanasis, I have to plug him,

Thực ra, sinh viên của tôi Thanasis, tôi phải khen ngợi anh ta,

because he's done some fantastic work,

bởi vì anh ấy đã làm một số công việc tuyệt vời,

and now he has proved that it works over the mobile telephone network as well,

anh ta đã chứng minh được rằng điều này còn có thể thực hiện được qua mạng điện thoại di động nữa,

which enables this project, and we're getting 99 percent accuracy.

điều đó cho phép dự án này được thực hiện, và độ chính xác đang đạt đến 99 phần trăm.

TR: Ninety-nine. Well, that's an improvement.

TR: Chín mươi chín. Vâng, một tiến bộ tớn.

So what that means is that people will be able to —

Vậy, điều đó có nghĩa là mọi người sẽ có thể —

ML: (Laughs)

ML: (Cười)

TR: People will be able to call in from their mobile phones

TR: Mọi người có thể gọi từ điện thoại di động của họ

and do this test, and people with Parkinson's could call in,

và làm bài kiểm tra này, và những người có bệnh Parkinson có thể gọi,

record their voice, and then their doctor can check up

ghi âm giọng nói của họ, và sau đó bác sĩ có thể kiểm tra

on their progress, see where they're doing in this course of the disease.

sự tiến triển của họ, xem tình trạng sức khoẻ của họ khi mang bệnh

ML: Absolutely.

ML: Chính xác.

TR: Thanks so much. Max Little, everybody.

TR: Cảm ơn rất nhiều. Hoan Nghênh Max Little nào mọi người.

ML: Thanks, Tom. (Applause)

ML: Cảm ơn nhiều, Tom. (Vỗ tay)