Sleep Is Your Superpower | Matt Walker | TED

13,839,073 views ・ 2019-06-03

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Diep Duong Reviewer: Viet Ha Ngo
00:12
Thank you very much.
0
12845
1505
Cảm ơn rất nhiều.
00:14
Well, I would like to start with testicles.
1
14374
3999
Tôi sẽ bắt đầu bằng việc nói về tinh hoàn.
00:18
(Laughter)
2
18683
1610
(Tiếng cười)
00:21
Men who sleep five hours a night
3
21198
2754
Đàn ông ngủ năm tiếng một đêm
00:23
have significantly smaller testicles than those who sleep seven hours or more.
4
23976
5253
có tinh hoàn nhỏ hơn nhiều so với người ngủ bảy tiếng hoặc hơn.
00:29
(Laughter)
5
29253
2801
(Tiếng cười)
00:32
In addition, men who routinely sleep just four to five hours a night
6
32078
5079
Thêm vào đó, đàn ông thường ngủ chỉ bốn đến năm tiếng một đêm
00:37
will have a level of testosterone
7
37181
2516
sẽ có lượng hóc môn nam
00:39
which is that of someone 10 years their senior.
8
39721
3333
bằng người già hơn họ mười tuổi
00:45
So a lack of sleep will age a man by a decade
9
45083
3761
Thiếu ngủ khiến đàn ông già đi cả chục tuổi
00:48
in terms of that critical aspect of wellness.
10
48868
2785
khi xem xét về khía cạnh sức khoẻ quan trọng này.
00:53
And we see equivalent impairments in female reproductive health
11
53939
4424
Và chúng ta cũng thấy tác động xấu tới sức khoẻ sinh sản ở phụ nữ
00:58
caused by a lack of sleep.
12
58387
1417
gây ra bởi việc thiếu ngủ.
01:03
This is the best news that I have for you today.
13
63086
2651
Đây tin tốt nhất cho bạn hôm nay đấy.
01:05
(Laughter)
14
65761
2676
(Tiếng cười)
01:08
From this point, it may only get worse.
15
68461
2377
Từ đây trở đi, có thể là những tin xấu hơn mà thôi.
01:10
Not only will I tell you about the wonderfully good things
16
70862
2780
Tôi không chỉ nói cho bạn biết những điều tuyệt vời
01:13
that happen when you get sleep,
17
73666
1835
xảy ra khi bạn ngủ đủ,
01:15
but the alarmingly bad things that happen when you don't get enough,
18
75525
4481
mà những điều xấu xảy ra khi bạn không ngủ đủ,
01:20
both for your brain and for your body.
19
80030
2531
tới cả bộ não và cơ thể bạn.
01:23
Let me start with the brain
20
83394
2414
Hãy để tôi bắt đầu nói về bộ não
01:25
and the functions of learning and memory,
21
85832
3005
và những chức năng về học và ghi nhớ,
01:28
because what we've discovered over the past 10 or so years
22
88861
3269
vì những điều chúng ta phát hiện ra trong vòng mười năm trở lại đây
01:32
is that you need sleep after learning
23
92154
2897
đó là bạn cần ngủ sau khi học
01:35
to essentially hit the save button on those new memories
24
95075
3287
để nhấn nút giữ lại những kiến thức đó
01:38
so that you don't forget.
25
98386
1300
để bạn không quên chúng.
01:40
But recently, we discovered that you also need sleep before learning
26
100948
5516
Nhưng gần đây, chúng ta phát hiện ra bạn cần ngủ trước khi học
01:46
to actually prepare your brain,
27
106488
3071
để não bạn chuẩn bị,
01:49
almost like a dry sponge
28
109583
2056
nó như là một cái miếng mút khô
01:51
ready to initially soak up new information.
29
111663
2443
sẵn sàng thẩm thấu những thông tin mới.
01:55
And without sleep, the memory circuits of the brain
30
115167
3112
Và không ngủ đủ, các mạch ghi nhớ trong não
01:58
essentially become waterlogged, as it were,
31
118303
2771
sẽ bị ngập úng, và vì thế,
02:01
and you can't absorb new memories.
32
121098
2157
bạn không thể tiếp nhận những thông tin mới.
02:04
So let me show you the data.
33
124179
1889
Hãy để tôi đưa ra một vài số liệu.
02:06
Here in this study, we decided to test the hypothesis
34
126092
4253
Trong nghiên cứu này, chúng tôi kiểm tra giả thuyết
02:10
that pulling the all-nighter was a good idea.
35
130369
2548
rằng thức trắng đêm để học là một ý kiến hay.
02:14
So we took a group of individuals
36
134244
2359
Chúng tôi chọn ra một nhóm người
02:16
and we assigned them to one of two experimental groups:
37
136627
3547
và chỉ định họ vào một trong hai nhóm thử nghiệm:
02:20
a sleep group and a sleep deprivation group.
38
140198
3457
Một nhóm ngủ và một nhóm thiếu ngủ.
02:23
Now the sleep group, they're going to get a full eight hours of slumber,
39
143679
4620
Nhóm ngủ sẽ được ngủ đủ tám tiếng,
02:28
but the deprivation group, we're going to keep them awake
40
148323
2668
Nhưng với nhóm thiếu ngủ,
Chúng tôi sẽ để họ thức trong phòng thí nghiệm
02:31
in the laboratory, under full supervision.
41
151015
2150
trong phòng thí nghiệm, và giám sát chặt chẽ.
02:33
There's no naps or caffeine, by the way, so it's miserable for everyone involved.
42
153658
4380
Họ không được ngủ trưa hay uống cafe, nên điều đó khiến họ khổ sở.
02:38
And then the next day,
43
158586
1529
Và ngày hôm sau,
02:40
we're going to place those participants inside an MRI scanner
44
160139
4300
chúng tôi chụp cộng hưởng từ các thành viên tham gia thí nghiệm
02:44
and we're going to have them try and learn a whole list of new facts
45
164463
3786
và để họ tiếp cận và học toàn bộ kiến thức mới
02:48
as we're taking snapshots of brain activity.
46
168273
3299
cùng lúc chúng tôi chụp các hoạt động của bộ não.
02:51
And then we're going to test them
47
171596
1979
Và sau đó chúng tôi kiểm tra chúng
02:53
to see how effective that learning has been.
48
173599
2484
để xem việc học có hiệu quả như thế nào.
02:56
And that's what you're looking at here on the vertical axis.
49
176948
2936
Và đó là những gì bạn nhìn thấy trên cột dọc kia.
03:00
And when you put those two groups head to head,
50
180515
2680
Và khi bạn đặt hai nhóm này bên cạnh nhau,
03:03
what you find is a quite significant, 40-percent deficit
51
183219
5039
bạn sẽ thấy một sự khác biệt rõ rệt, tới 40 phần trăm kém hơn
03:08
in the ability of the brain to make new memories without sleep.
52
188282
3476
trong khả năng của bộ não để tạo ra miền nhớ mới nếu không ngủ đủ.
03:13
I think this should be concerning,
53
193044
1850
Tôi nghĩ điều này đáng lo ngại,
03:14
considering what we know is happening to sleep
54
194918
2222
khi xem xét những gì chúng ta đã biết giấc ngủ
03:17
in our education populations right now.
55
197164
2419
trong giáo dục phổ biến hiện tại.
03:20
In fact, to put that in context,
56
200538
1819
Trên thực tế, để dễ hiểu hơn,
03:22
it would be the difference in a child acing an exam
57
202381
3497
Đó là sự khác biệt giữa một đứa trẻ thi tốt
03:25
versus failing it miserably -- 40 percent.
58
205902
2900
so với thi trượt thảm hại là 40 phần trăm.
03:30
And we've gone on to discover what goes wrong within your brain
59
210294
4196
Và chúng tôi tiếp tục tìm ra một số vấn đề trong não bộ của bạn
03:34
to produce these types of learning disabilities.
60
214514
3121
khiến chúng tạo ra những khiếm khuyết về khả năng học tập.
03:38
And there's a structure that sits
61
218759
1574
Và có một bộ phận nằm
03:40
on the left and the right side of your brain, called the hippocampus.
62
220357
4632
trên phía trái và phải của bộ não chúng ta, gọi là Hồi hải mã
03:45
And you can think of the hippocampus
63
225013
1785
Và bạn có thể nghĩ về Hồi hải mã
03:46
almost like the informational inbox of your brain.
64
226822
3237
gần như là hộp thông tin của bộ não.
03:50
It's very good at receiving new memory files
65
230634
3191
Nó rất giỏi tiếp nhận thông tin mới
03:53
and then holding on to them.
66
233849
1475
và giữ chúng lại.
03:56
And when you look at this structure
67
236931
1711
Và khi bạn nhìn vào bộ phận này
03:58
in those people who'd had a full night of sleep,
68
238666
3062
ở những người ngủ đủ giấc,
04:01
we saw lots of healthy learning-related activity.
69
241752
3525
chúng tôi nhìn thấy rất nhiều hoạt động tích cực liên quan đến việc học.
04:06
Yet in those people who were sleep-deprived,
70
246644
2959
Nhưng ở những người thiếu ngủ,
04:09
we actually couldn't find any significant signal whatsoever.
71
249627
3626
chúng ta thực tế không tìm thấy bấy cứ một tín hiệu quan trọng nào.
04:14
So it's almost as though sleep deprivation had shut down your memory inbox,
72
254732
4981
Như thể việc thiếu ngủ đã đóng hộp ghi nhớ thông tin của bạn,
04:19
and any new incoming files -- they were just being bounced.
73
259737
2976
và bất cứ thông tin mới nào đến -- sẽ bị bật lại.
04:23
You couldn't effectively commit new experiences to memory.
74
263898
3608
Bạn không thể kết nối dữ liệu mới tới bộ nhớ một cách hiệu quả.
04:30
So that's the bad that can happen if I were to take sleep away from you,
75
270062
4499
Đó là điều xấu có thể xảy ra nếu tôi lấy đi giấc ngủ của bạn,
04:34
but let me just come back to that control group for a second.
76
274585
3072
nhưng hãy quay trở lại với nhóm được kiểm soát một chút.
04:38
Do you remember those folks that got a full eight hours of sleep?
77
278444
3332
Bạn có nhớ những bạn được ngủ đủ tám tiếng?
04:42
Well, we can ask a very different question:
78
282418
2476
Chúng ta có thể hỏi một câu hỏi rất khác:
04:44
What is it about the physiological quality of your sleep
79
284918
3604
Điều gì về mặt sinh lý của chất lượng giấc ngủ ?
04:48
when you do get it
80
288546
1547
khi bạn ngủ đủ
04:50
that restores and enhances your memory and learning ability
81
290117
3812
có thể lưu trữ thông tin và tăng cường trí nhớ cũng như khả năng học tập
04:53
each and every day?
82
293953
1150
mỗi ngày?
04:56
And by placing electrodes all over the head,
83
296004
2982
Và bằng việc đặt điện cực khắp đầu họ,
04:59
what we've discovered is that there are big, powerful brainwaves
84
299010
4047
chúng tôi phát hiện ra rằng có những luồng điện não mạnh mẽ
05:03
that happen during the very deepest stages of sleep
85
303081
3619
xảy ra trong giai đoạn bạn ngủ sâu nhất
05:06
that have riding on top of them
86
306724
2285
mà trên đỉnh của chúng
05:09
these spectacular bursts of electrical activity
87
309033
3274
là những tia lửa điện cực đẹp của hoạt động điện
05:12
that we call sleep spindles.
88
312331
1734
mà chúng ta gọi là những trục quay ngủ.
05:15
And it's the combined quality of these deep-sleep brainwaves
89
315066
4422
Và đó là chất lượng tổng hợp của của những dòng điện não ngủ sâu
05:19
that acts like a file-transfer mechanism at night,
90
319512
4461
hoạt động như những hệ thống chuyển dữ liệu vào ban đêm,
05:23
shifting memories from a short-term vulnerable reservoir
91
323997
4071
thay đổi trí nhớ từ khu vực trí nhớ tạm thời
05:28
to a more permanent long-term storage site within the brain,
92
328092
4342
đếm vùng trí nhớ lâu dài trong bộ não,
05:32
and therefore protecting them, making them safe.
93
332458
3390
và vì thế bảo vệ và mang lại an toàn cho chúng.
05:37
And it is important that we understand
94
337467
2039
Và một điều quan trọng chúng ta cần hiểu là
05:39
what during sleep actually transacts these memory benefits,
95
339530
5059
điều gì trong khi ngủ thực sự trao đổi những lợi ích ghi nhớ,
05:44
because there are real medical and societal implications.
96
344613
4134
vì chúng liên quan thực tế đến khía cạnh xã hội và y tế.
05:48
And let me just tell you about one area
97
348771
2017
Và hãy để tôi cho bạn biết về một lĩnh vực
05:50
that we've moved this work out into, clinically,
98
350812
3436
mà chúng tôi áp dụng những khám phá này,
05:54
which is the context of aging and dementia.
99
354272
3213
đó là bệnh lão hoá và mất trí nhớ.
05:58
Because it's of course no secret that, as we get older,
100
358870
3425
Vì dĩ nhiên là khi chúng ta già đi,
06:02
our learning and memory abilities begin to fade and decline.
101
362319
3285
khả năng học và ghi nhớ của chúng ta giảm dần đi.
06:07
But what we've also discovered
102
367051
1618
Nhưng chúng tôi cũng tìm ra
06:08
is that a physiological signature of aging is that your sleep gets worse,
103
368693
6785
dấu hiệu sinh lý đặc trưng của lão hoá là ngủ kém đi,
06:15
especially that deep quality of sleep that I was just discussing.
104
375502
3804
đặc biệt là chất lượng giấc ngủ sâu mà tôi đang nói đến ở đây.
06:20
And only last year, we finally published evidence
105
380620
3114
Và chỉ trong năm ngoái, chúng tôi đã công bố bằng chứng
06:23
that these two things, they're not simply co-occurring,
106
383758
2959
rằng có hai điều, chúng không chỉ đồng thời xảy ra,
06:26
they are significantly interrelated.
107
386741
2818
chúng liên quan mật thiết đến nhau.
06:30
And it suggests that the disruption of deep sleep
108
390837
3287
Và điều đó có nghĩa là sự gián đoạn của giấc ngủ sâu
06:34
is an underappreciated factor
109
394148
2294
là một yếu tố không được đánh giá cao
06:36
that is contributing to cognitive decline or memory decline
110
396466
3913
nó tác động đến việc suy giảm trí nhớ và suy giảm nhận thức
06:40
in aging, and most recently we've discovered,
111
400403
3578
trong việc lão hoá, gần đây chúng ta phát hiện ra
06:44
in Alzheimer's disease as well.
112
404005
2222
cả trong bệnh mất trí nhớ nữa.
06:48
Now, I know this is remarkably depressing news.
113
408329
3739
Tôi biết đây là một tin rất đáng buồn.
06:52
It's in the mail. It's coming at you.
114
412092
2303
Nó đang trong hòm thư. Rồi nó sẽ đến với bạn.
06:54
But there's a potential silver lining here.
115
414419
2285
Nhưng có một tin tốt lành ở đây.
06:57
Unlike many of the other factors that we know are associated with aging,
116
417760
4858
Không giống như những yếu tố khác thường được nhắc đến về việc lão hoá,
07:02
for example changes in the physical structure of the brain,
117
422642
3659
ví dụ như thay đổi về cấu tạo sinh lý của bộ não,
07:06
that's fiendishly difficult to treat.
118
426325
3062
Nó vô cùng khó chữa.
07:09
But that sleep is a missing piece in the explanatory puzzle
119
429411
4556
Nhưng việc tìm ra giấc ngủ là một mảnh ghép thiếu để giải thích
07:13
of aging and Alzheimer's is exciting
120
433991
2595
việc lão hoá và bệnh mất trí nhớ là điều đáng khích lệ
07:16
because we may be able to do something about it.
121
436610
2738
vì chúng ta có thể làm một điều gì đó về điều này.
07:20
And one way that we are approaching this at my sleep center
122
440530
3931
Và cách tiếp cận vấn đề này ở trung tâm chuyên về giấc ngủ của tôi
07:24
is not by using sleeping pills, by the way.
123
444485
3008
không phải là dùng thuốc ngủ đâu nhé.
07:27
Unfortunately, they are blunt instruments that do not produce naturalistic sleep.
124
447517
4929
Không may thay, chúng không tạo ra giấc ngủ tự nhiên.
07:33
Instead, we're actually developing a method based on this.
125
453532
3247
Thay vào đó, chúng tôi đang tạo ra một phương pháp dựa trên điều này.
07:36
It's called direct current brain stimulation.
126
456803
3215
Nó gọi là dòng kích thích não trực tiếp.
07:40
You insert a small amount of voltage into the brain,
127
460042
3281
Bạn đẩy một lượng điện nhỏ vào bộ não,
07:43
so small you typically don't feel it,
128
463347
2238
nhỏ đến mức bạn không cảm thấy gì cả,
07:45
but it has a measurable impact.
129
465609
1892
nhưng nó tạo ra một tác động lớn.
07:48
Now if you apply this stimulation during sleep in young, healthy adults,
130
468826
6341
Nếu bạn áp dụng sự kích thích này trong lúc ngủ tới người trẻ khoẻ mạnh,
07:55
as if you're sort of singing in time with those deep-sleep brainwaves,
131
475191
4715
như thể bạn chìm vào thời gian với những sóng điện não ngủ sâu,
07:59
not only can you amplify the size of those deep-sleep brainwaves,
132
479930
4542
không chỉ là tăng cường kích cỡ của những sóng điện não sâu này,
08:04
but in doing so, we can almost double the amount of memory benefit
133
484496
4544
mà bằng việc đó, ta có thể gần như tăng gấp đôi tác dụng của bộ nhớ
08:09
that you get from sleep.
134
489064
2034
mà bạn có được từ giấc ngủ.
08:11
The question now is whether we can translate
135
491122
2815
Câu hỏi ở đây là liệu chúng ta có thể mang
08:13
this same affordable, potentially portable piece of technology
136
493961
4301
thiết bị dễ di chuyển với giá cả phải chăng này
08:18
into older adults and those with dementia.
137
498286
2881
tới những người lớn tuổi và những người bị mất trí nhớ.
08:22
Can we restore back some healthy quality of deep sleep,
138
502726
4586
Liệu chúng ta có thể khôi phục lại những giấc ngủ sâu tốt cho sức khoẻ
08:27
and in doing so, can we salvage aspects of their learning
139
507336
4619
và làm như thế, liệu chúng ta có phá hủy khả năng học của họ
08:31
and memory function?
140
511979
1484
và những chức năng ghi nhớ?
08:33
That is my real hope now.
141
513487
2166
Đó là niềm hi vọng thực sự của tôi.
08:36
That's one of our moon-shot goals, as it were.
142
516378
3005
Và đó là một mục tiêu đầy tham vọng, vì nó thực sự là thế.
08:41
So that's an example of sleep for your brain,
143
521335
3358
Đó là một ví dụ về giấc ngủ trong bộ não của bạn,
08:44
but sleep is just as essential for your body.
144
524717
3213
nhưng giấc ngủ còn vô cùng cẩn thiết cho cơ thể của chúng ta.
08:49
We've already spoken about sleep loss and your reproductive system.
145
529276
3675
Chúng ta đã nói đến việc thiếu ngủ và bộ phận sinh sản.
08:53
Or I could tell you about sleep loss and your cardiovascular system,
146
533863
4862
Hoặc tôi có thể nói về việc mất ngủ và hệ thống tim mạch của bạn,
08:58
and that all it takes is one hour.
147
538749
3174
và sẽ chỉ mất một tiếng đồng hồ.
09:01
Because there is a global experiment performed on 1.6 billion people
148
541947
5508
Vì có một thí nghiệm toàn cầu trên 1.6 tỉ người
09:07
across 70 countries twice a year,
149
547479
4277
trên 70 đất nước hai lần trong một năm,
09:11
and it's called daylight saving time.
150
551780
1889
và đó gọi là việc chuyển giờ theo mùa.
09:14
Now, in the spring, when we lose one hour of sleep,
151
554907
3458
Vào mùa xuân, khi chúng ta mất đi một giờ ngủ,
09:18
we see a subsequent 24-percent increase in heart attacks that following day.
152
558389
5619
chúng ta thấy số người bị đau tim tăng 24 phần trăm trong ngày hôm sau.
09:26
In the autumn, when we gain an hour of sleep,
153
566952
3175
Vào mùa thu, khi chúng ta có thêm một giờ ngủ,
09:30
we see a 21-percent reduction in heart attacks.
154
570151
3868
chúng ta thấy số người bị đau tim giảm đi 21 phần trăm
09:35
Isn't that incredible?
155
575752
1680
Thật đáng kinh ngạc phải không nào?
09:38
And you see exactly the same profile for car crashes, road traffic accidents,
156
578929
5676
Điều tương tự xảy ra ở số lượng tai nạn xe hơi, va chạm giao thông,
09:44
even suicide rates.
157
584629
1902
thậm chí tỉ lệ tự tử.
09:48
But as a deeper dive, I want to focus on this:
158
588928
2905
Nhưng là người có cái nhìn sâu hơn, tôi muốn nhấn mạnh vấn đề:
09:51
sleep loss and your immune system.
159
591857
2491
thiếu ngủ và hệ thống miễn dịch.
09:55
And here, I'll introduce these delightful blue elements in the image.
160
595149
4842
Ở đây, tôi sẽ giới thiệu những nhân tố tốt trong bức tranh này.
10:00
They are called natural killer cells,
161
600015
3178
Chúng gọi là những tế bào tiêu diệt tự nhiên,
10:03
and you can think of natural killer cells almost like the secret service agents
162
603217
4850
và bạn có thể xem những tế bào tiêu diệt tự nhiên như những đặc vụ
10:08
of your immune system.
163
608091
1611
của hệ thống miễn dịch.
10:09
They are very good at identifying dangerous, unwanted elements
164
609726
4983
Chúng rất giỏi trong việc nhận ra những thành tố nguy hiểm, không mong muốn
10:14
and eliminating them.
165
614733
1397
và loại trừ chúng.
10:17
In fact, what they're doing here is destroying a cancerous tumor mass.
166
617253
3944
Trên thực tế, chúng giúp phá huỷ những khối u ung thư.
10:22
So what you wish for is a virile set of these immune assassins
167
622586
5936
Nên thứ bạn muốn là những sát thủ miễn dịch này
10:28
at all times,
168
628546
2056
trong mọi thời điểm,
10:30
and tragically, that's what you don't have if you're not sleeping enough.
169
630626
3810
điều tệ hại là, đó là thứ bạn không có nếu không ngủ đủ giấc.
10:35
So here in this experiment,
170
635825
1644
Trong thí nghiệm này,
10:37
you're not going to have your sleep deprived for an entire night,
171
637493
3829
bạn không bị bắt thức trắng đêm,
10:41
you're simply going to have your sleep restricted to four hours
172
641346
3511
đơn giản là giảm thời gian ngủ xuống còn bốn tiếng
10:44
for one single night,
173
644881
1778
trong một đêm,
10:46
and then we're going to look to see what's the percent reduction
174
646683
3001
và sau đó chúng tôi xem tỉ lệ phần trăm chậm lại
10:49
in immune cell activity that you suffer.
175
649708
1990
hoạt động tế bào miễn dịch bạn hứng chịu.
10:52
And it's not small -- it's not 10 percent,
176
652774
2829
Và nó không nhỏ -- không phải mười phần trăm,
10:55
it's not 20 percent.
177
655627
2003
không phải 20 phần trăm.
10:57
There was a 70-percent drop in natural killer cell activity.
178
657654
4572
Mà là giảm tới 70 phần trăm hoạt động của tế bào tiêu diệt tự nhiên.
11:03
That's a concerning state of immune deficiency,
179
663786
4055
Đó là mức độ đáng lo ngại trong suy giảm hệ miễn dịch,
11:09
and you can perhaps understand why we're now finding
180
669358
2817
và giờ bạn có thể hiểu tại sao chúng tôi tìm ra
11:12
significant links between short sleep duration
181
672199
3856
một mối quan hệ quan trọng giữa việc ngủ ít
11:16
and your risk for the development of numerous forms of cancer.
182
676079
3913
và tác hại của nó đến việc hình thành các loại ung thư.
11:21
Currently, that list includes cancer of the bowel,
183
681892
2783
Hiện tại, danh sách đó bao gồm ung thư ruột,
11:24
cancer of the prostate and cancer of the breast.
184
684699
3262
ung thu tuyến tiền liệt và ung thư vú.
11:29
In fact, the link between a lack of sleep and cancer is now so strong
185
689853
5356
Trên thực tế, mối quan hệ giữa việc thiếu ngủ và bệnh ung thư chặt chẽ đến mức
11:35
that the World Health Organization
186
695233
2382
tổ chức Sức Khoẻ Thế Giới
11:37
has classified any form of nighttime shift work
187
697639
4190
đã liệt kê bất cứ công việc nào làm ca đêm
11:41
as a probable carcinogen,
188
701853
3182
có khả năng gây ung thư,
11:45
because of a disruption of your sleep-wake rhythms.
189
705059
2667
vì nó phá vỡ nhịp ngủ-thức của bạn.
11:49
So you may have heard of that old maxim
190
709830
2730
Nên bạn có thể đã nghe một câu nói quen thuộc
11:52
that you can sleep when you're dead.
191
712584
2112
rằng bạn có thể ngủ khi bạn chết.
11:54
Well, I'm being quite serious now --
192
714720
2070
Tôi nói nghiêm túc rằng --
11:56
it is mortally unwise advice.
193
716814
2611
đó là một lời khuyên không thông minh và chết người
12:00
We know this from epidemiological studies across millions of individuals.
194
720375
5037
Chúng ta biết điều này từ những nghiên cứu trên hàng triệu người.
12:05
There's a simple truth:
195
725436
1981
Đó là một sự thật đơn giản:
12:07
the shorter your sleep, the shorter your life.
196
727441
3404
Càng ngủ ngắn, bạn càng sống ít đi.
12:10
Short sleep predicts all-cause mortality.
197
730869
3555
Ngủ ngắn báo hiệu nguyên nhân chết chóc.
12:16
And if increasing your risk for the development of cancer
198
736940
4169
Và nếu việc tăng rủi ro trong việc phát triển ung thư
12:21
or even Alzheimer's disease
199
741133
2244
hoặc thậm chí bệnh Mất Trí Nhớ
12:23
were not sufficiently disquieting,
200
743401
4176
không đủ yên tâm
12:27
we have since discovered that a lack of sleep will even erode
201
747601
3698
chúng tôi còn phát hiện ra việc thiếu ngủ thậm chí còn tàn phá
12:31
the very fabric of biological life itself,
202
751323
4073
chính những sợi dây sinh học của sự sống,
12:36
your DNA genetic code.
203
756681
1992
mã gen của bạn.
12:40
So here in this study, they took a group of healthy adults
204
760038
3936
Trong một nghiên cứu, họ chọn ra một nhóm người khoẻ mạnh
12:43
and they limited them to six hours of sleep a night
205
763998
3739
và giới hạn họ ngủ sáu tiếng một đêm
12:47
for one week,
206
767761
1651
trong vòng một tuần,
12:49
and then they measured the change in their gene activity profile
207
769436
3797
sau đó họ đo sự thay đổi hoạt động của các mã gen trong cơ thể
12:53
relative to when those same individuals
208
773257
2444
so sánh với chính cá nhân đó
12:55
were getting a full eight hours of sleep a night.
209
775725
2547
khi họ ngủ đủ tám tiếng mỗi đêm.
12:59
And there were two critical findings.
210
779451
1816
Và có hai phát hiện quan trọng.
13:02
First, a sizable and significant 711 genes
211
782204
5071
Đầu tiên, một số lượng lớn gồm 711 mã gen quan trọng
13:07
were distorted in their activity,
212
787299
2328
bị tác động tới hoạt động
13:09
caused by a lack of sleep.
213
789651
1443
vì thiếu ngủ.
13:11
The second result was that about half of those genes
214
791923
3127
Phát hiện thứ hai là trong phân nửa số gen này
13:15
were actually increased in their activity.
215
795074
2443
thực tế hoạt động của nó tăng lên.
13:17
The other half were decreased.
216
797842
1929
Nửa còn lại bị giảm đi.
13:20
Now those genes that were switched off by a lack of sleep
217
800448
3281
Những mã gen này bị ngừng hoạt động vì thiếu ngủ
13:23
were genes associated with your immune system,
218
803753
3489
là mã gen liên quan đến hệ miễn dịch,
13:27
so once again, you can see that immune deficiency.
219
807266
2840
một lần nữa, bạn có thể thấy hệ miễn dịch bị suy giảm.
13:31
In contrast, those genes that were actually upregulated
220
811348
3073
Ngược lại, những mã gen bị hoạt động mạnh hơn
13:34
or increased by way of a lack of sleep,
221
814445
2372
hoặc tăng lên do thiếu ngủ,
13:36
were genes associated with the promotion of tumors,
222
816841
3898
là những mã gen liên quan đến việc tạo ra các khối u,
13:40
genes associated with long-term chronic inflammation within the body,
223
820763
5151
mã gen liên quan đến những bệnh lâu dài trong cơ thể bạn,
13:45
and genes associated with stress,
224
825938
2802
và mã gen gắn liền với căng thẳng,
13:48
and, as a consequence, cardiovascular disease.
225
828764
3029
và một hệ quả là bệnh tim mạch.
13:53
There is simply no aspect of your wellness
226
833171
3660
Đơn giản là không có khía cạnh sức khoẻ nào của bạn
13:56
that can retreat at the sign of sleep deprivation
227
836855
3267
có thể tránh xa việc thiếu ngủ
14:00
and get away unscathed.
228
840146
1814
và không bị tác động gì.
14:02
It's rather like a broken water pipe in your home.
229
842912
3008
Nó như là một ống nước bị hỏng trong nhà bạn.
14:05
Sleep loss will leak down into every nook and cranny
230
845944
3643
Thiếu ngủ sẽ rò rì vào những ngóc ngách
14:09
of your physiology,
231
849611
2386
trong cơ thể của bạn,
14:12
even tampering with the very DNA nucleic alphabet
232
852021
3905
thậm chí làm xáo trộn cả mã gen
14:15
that spells out your daily health narrative.
233
855950
2840
liên quan đến sức khoẻ hàng ngày của bạn.
14:21
And at this point, you may be thinking,
234
861866
2683
Và đến đây, bạn có thể nghĩ,
14:24
"Oh my goodness, how do I start to get better sleep?
235
864573
2532
"Ôi chúa ơi, làm sao để mình bắu đầu ngủ tốt hơn?
14:27
What are you tips for good sleep?"
236
867129
2245
Bạn có mẹo nào để ngủ ngon không?"
14:30
Well, beyond avoiding the damaging and harmful impact
237
870080
4478
Ngoài việc tránh tác động xấu và gây hại
14:34
of alcohol and caffeine on sleep,
238
874582
2919
của rượu và caffeine đến giấc ngủ,
14:37
and if you're struggling with sleep at night,
239
877525
2437
nếu bạn khó ngủ buổi tối,
14:39
avoiding naps during the day,
240
879986
2181
tránh ngủ trưa trong ngày,
14:42
I have two pieces of advice for you.
241
882191
2143
Tôi có hai lời khuyên cho bạn.
14:45
The first is regularity.
242
885104
2814
Điều đầu tiên là sự đều đặn.
14:47
Go to bed at the same time, wake up at the same time,
243
887942
3401
Đi ngủ vào một giờ nhất định, thức dậy vào một giờ nhất định,
14:51
no matter whether it's the weekday or the weekend.
244
891367
3061
cho dù là ngày trong tuần hay cuối tuần.
14:54
Regularity is king,
245
894452
2745
Sự đều đặn là quan trọng nhất,
14:57
and it will anchor your sleep
246
897221
1961
và nó sẽ cố định giấc ngủ
14:59
and improve the quantity and the quality of that sleep.
247
899206
3312
và cải thiện số lượng và chất lượng giấc ngủ.
15:04
The second is keep it cool.
248
904372
2682
Điều thứ hai là giữ phòng ngủ mát.
15:08
Your body needs to drop its core temperature
249
908088
2427
Cơ thể bạn cần giảm nhiệt độ xuống
15:10
by about two to three degrees Fahrenheit to initiate sleep
250
910539
4213
khoảng hai đến ba độ Fahrenheit để bắt đầu ngủ
15:14
and then to stay asleep,
251
914776
2080
và sau đó tiếp tục buồn ngủ,
15:16
and it's the reason you will always find it easier
252
916880
2492
và đó là lí do bạn luôn cảm thấy dễ
15:19
to fall asleep in a room that's too cold
253
919396
2381
buồn ngủ trong phòng quá lạnh
15:21
than too hot.
254
921801
1244
thay vì quá nóng.
15:24
So aim for a bedroom temperature of around 65 degrees,
255
924013
3516
Nên hãy để phòng ngủ của bạn ở tầm 65 độ F,
15:27
or about 18 degrees Celsius.
256
927553
1954
hoặc 18 độ C.
15:29
That's going to be optimal for the sleep of most people.
257
929531
2767
Đó là nhiệt độ lí tưởng cho việc ngủ với hầu hết chúng ta.
15:34
And then finally, in taking a step back, then,
258
934446
3497
Và cuối cùng, hãy nghĩ lại, vậy thì,
15:37
what is the mission-critical statement here?
259
937967
3193
Thông tin quan trọng nhất ở đây là gì?
15:42
Well, I think it may be this:
260
942771
2216
Tôi nghĩ có thể là thế này:
15:45
sleep, unfortunately, is not an optional lifestyle luxury.
261
945011
5272
ngủ, đơn giản, không phải là một cách sống xa xỉ.
15:51
Sleep is a nonnegotiable biological necessity.
262
951105
4547
Ngủ là một nhu cầu sinh học cần thiết và không thể thương lượng.
15:56
It is your life-support system,
263
956892
3591
Đó là hệ thống trợ giúp cuộc sống,
16:00
and it is Mother Nature's best effort yet at immortality.
264
960507
4634
và nỗ lực tuyệt vời của Mẹ Thiên Nhiên giúp ta duy trì sự sống lâu dài.
16:06
And the decimation of sleep throughout industrialized nations
265
966709
4516
Và việc thiếu ngủ ở những nước công nghiệp hiện đại
16:11
is having a catastrophic impact on our health, our wellness,
266
971249
5217
có một tác động thảm khốc đến sức khoẻ và cuộc sống của chúng ta,
16:16
even the safety and the education of our children.
267
976490
2666
thậm chí tới sự an toàn và giáo dục của con cái chúng ta.
16:20
It's a silent sleep loss epidemic,
268
980323
3016
Đó là nạn thiếu ngủ thầm lặng,
16:23
and it's fast becoming one of the greatest public health challenges
269
983363
3365
và nó nhanh chóng trở thành một thách thức y tế công cộng rất lớn
16:26
that we face in the 21st century.
270
986752
2722
mà chúng ta phải đối diện trong thế kỉ 21.
16:32
I believe it is now time for us to reclaim our right
271
992294
5083
Tôi tin rằng đây là lúc chúng ta đòi lại quyền
16:37
to a full night of sleep,
272
997401
1471
được có một đêm ngủ đủ giấc,
16:40
and without embarrassment
273
1000012
2157
mà không bị ngượng ngịu
16:42
or that unfortunate stigma of laziness.
274
1002193
3399
hay bị gắn mác là lười.
16:46
And in doing so, we can be reunited with the most powerful elixir of life,
275
1006638
5984
Làm vậy, chúng ta có thể tìm lại liều thuốc quan trọng của cuộc sống,
16:54
the Swiss Army knife of health, as it were.
276
1014038
2703
cái dao Quân đội Thuỵ Sĩ của sức khoẻ, vì nó là như vậy.
16:58
And with that soapbox rant over,
277
1018667
2644
Và với bài diễn thuyết không chuyên này,
17:01
I will simply say, good night, good luck,
278
1021335
2095
Tôi tóm gọn lại là, chúc ngủ ngon và may mắn,
17:03
and above all ...
279
1023454
1150
và hơn hết...
17:06
I do hope you sleep well.
280
1026889
1762
Tôi mong mọi người ngủ ngon.
17:08
Thank you very much indeed.
281
1028675
1358
Thực sự cảm ơn rất nhiều.
17:10
(Applause)
282
1030057
4531
(Vỗ tay)
17:14
Thank you.
283
1034612
1158
Cảm ơn.
17:15
(Applause)
284
1035794
2842
(Vỗ tay)
17:18
Thank you so much.
285
1038660
1543
Cảm ơn rất nhiều.
17:20
David Biello: No, no, no. Stay there for a second.
286
1040227
2743
David Biello: không, không, không Hãy ở lại đây một phút.
17:22
Good job not running away, though. I appreciate that.
287
1042994
2552
Rất cảm ơn đã không tháo chạy. Tôi cảm kích điều đó.
17:25
So that was terrifying.
288
1045570
1244
Điều này thật tệ hại.
17:26
Matt Walker: You're welcome. DB: Yes, thank you, thank you.
289
1046838
3096
Matt Walker: Không có chi. DB: Đúng, cảm ơn, cảm ơn.
17:30
Since we can't catch up on sleep, what are we supposed to do?
290
1050314
5176
Khi mà chúng ta không ngủ đủ, chúng ta nên làm gì?
17:35
What do we do when we're, like, tossing and turning in bed late at night
291
1055514
3532
Chúng ta nên làm gì khi trằn trọc trên giường buổi tối
17:39
or doing shift work or whatever else?
292
1059070
3062
hay làm việc theo ca hay kiểu như thế?
17:42
MW: So you're right, we can't catch up on sleep.
293
1062156
2341
MW: Bạn nói đúng, chúng ta không ngủ đủ.
17:44
Sleep is not like the bank.
294
1064521
1325
Ngủ không giống ngân hàng.
17:45
You can't accumulate a debt
295
1065870
2040
Bạn không thể tích tụ nợ
17:47
and then hope to pay it off at a later point in time.
296
1067934
2692
và sau đó hi vọng trả nợ trong tương lai.
17:50
I should also note the reason that it's so catastrophic
297
1070650
3144
Tôi cũng nên nói lí do khiến điều này trở nên tệ hại
17:53
and that our health deteriorates so quickly,
298
1073818
3054
đó là sức khoẻ của chúng ta xấu đi rất nhanh,
17:56
first, it's because human beings are the only species
299
1076896
2737
đầu tiên, đó là vì con người là loài vật duy nhất
17:59
that deliberately deprive themselves of sleep
300
1079657
2478
cố tình khiến mình ngủ không đủ
18:02
for no apparent reason.
301
1082159
2389
chẳng vì lí do hiển nhiên nào cả.
18:04
DB: Because we're smart.
302
1084572
1152
DB: Vì ta thông minh.
18:05
MW: And I make that point because it means that Mother Nature,
303
1085748
4825
MW: Và tôi nói như vậy là vì Mẹ Thiên Nhiên,
18:10
throughout the course of evolution,
304
1090597
1690
trong suốt quá trình tiến hoá,
18:12
has never had to face the challenge of this thing called sleep deprivation.
305
1092311
4303
không bao giờ phải đối diện với vấn đề gọi là thiếu ngủ.
18:17
So she's never developed a safety net,
306
1097295
3412
Nên bà không phát triển mạng lưới an toàn,
18:20
and that's why when you undersleep,
307
1100731
2128
và đó là lí do tại sao khi bạn ngủ không đủ,
18:22
things just sort of implode so quickly, both within the brain and the body.
308
1102883
4334
nhiều thứ có thể sụp đổ nhanh chóng, cả trong bộ não và cơ thể.
18:27
So you just have to prioritize.
309
1107241
2773
Nên bạn phải ưu tiên.
18:30
DB: OK, but tossing and turning in bed,
310
1110038
3302
DB: Ok, nếu cứ trằn trọc trên giường,
18:33
what do I do?
311
1113364
1411
bạn cần làm gì?
18:34
MW: So if you are staying in bed awake for too long,
312
1114799
4619
MW: Nếu bạn nằm trên giường tỉnh như sáo quá lâu
18:39
you should get out of bed and go to a different room
313
1119442
3253
bạn nên ra khỏi giường và đi đến một phòng khác
18:42
and do something different.
314
1122719
1313
và hãy làm điều gì đó khác.
18:44
The reason is because your brain will very quickly associate your bedroom
315
1124056
4321
Lí do là vì bộ não nhanh chóng kết nối phòng ngủ
18:48
with the place of wakefulness,
316
1128401
2319
là nơi bạn tỉnh táo,
18:50
and you need to break that association.
317
1130744
2689
và bạn cần phá vỡ sự kết nối đó.
18:53
So only return to bed when you are sleepy,
318
1133457
2897
Nên chỉ trở lại giường khi bạn đã buồn ngủ,
18:56
and that way you will relearn the association that you once had,
319
1136378
3539
và đó là cách bạn học lại sự kết nối bạn đã từng có,
18:59
which is your bed is the place of sleep.
320
1139941
2508
giường là nơi để ngủ.
19:02
So the analogy would be,
321
1142473
1659
Một so sánh thế này,
19:04
you'd never sit at the dinner table, waiting to get hungry,
322
1144156
3576
bạn sẽ chẳng bao giờ ngồi ở bàn ăn, đợi đến khi bị đói,
19:07
so why would you lie in bed, waiting to get sleepy?
323
1147756
2963
vậy tại sao bạn lại nằm trên giường chờ đến khi buồn ngủ?
19:11
DB: Well, thank you for that wake-up call.
324
1151548
2000
DB: Cảm ơn vì sự cảnh tỉnh này.
19:13
Great job, Matt.
325
1153572
1169
Rất tuyệt, Matt.
19:14
MW: You're very welcome. Thank you very much.
326
1154765
2196
MW: Không có gì. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7