His Holiness Pope Francis | Why the only future worth building includes everyone | TED Talks

Translator: Elena Montrasio Reviewer: TED Translators admin

Translator: Lam Nguyen Reviewer: Ai Van Tran

[His Holiness Pope Francis Filmed in Vatican City

[Bài phát biểu của Giáo hoàng Francis ở Toà thánh Vatican

First shown at TED2017]

được phát tại TED2017]

Good evening – or, good morning, I am not sure what time it is there.

Chào buổi tối - hoặc chào buổi sáng. Tôi cũng không rõ múi giờ của các bạn.

Regardless of the hour, I am thrilled to be participating in your conference.

Điều đó không quan trọng, tôi rất vinh dự khi được tham gia hội thảo TED này.

I very much like its title – "The Future You" –

Tôi rất thích chủ đề lần này, - "The Future You" -

because, while looking at tomorrow, it invites us to open a dialogue today,

bởi lẽ, việc hướng đến tương lai cho ta cơ hội tranh luận ở hiện tại,

to look at the future through a "you."

cho ta nhìn tương lai qua lăng kính của từng người.

"The Future You:"

"Tương lai là của bạn:"

the future is made of yous, it is made of encounters,

tương lai phụ thuộc vào các bạn, phụ thuộc vào các cuộc gặp gỡ,

because life flows through our relations with others.

bởi lẽ sự sống tồn tại nhờ quan hệ giữa người với người.

Quite a few years of life

Sự chiêm nghiệm qua nhiều năm

have strengthened my conviction

đã củng cố quan điểm của tôi,

that each and everyone's existence is deeply tied to that of others:

rằng sự sống của loài người phụ thuộc chặt chẽ vào nhau,

life is not time merely passing by, life is about interactions.

cuộc sống không chỉ đánh dấu qua tuổi tác, cuộc sống còn là sự gắn bó.

As I meet, or lend an ear to those who are sick,

Khi tôi gặp gỡ, hoặc nghe tin về những bệnh nhân nằm viện,

to the migrants who face terrible hardships

hay về những người di cư đang sống trong tột cùng khó khăn

in search of a brighter future,

trong việc tìm kiếm một cuộc sống tốt hơn,

to prison inmates who carry a hell of pain inside their hearts,

hay những tù nhân đang chịu những vết cứa không thể lành trong trái tim mình,

and to those, many of them young, who cannot find a job,

và về rất nhiều người, đa số đang rất trẻ, phải chịu cảnh thất nghiệp,

I often find myself wondering:

tôi tự hỏi bản thân:

"Why them and not me?"

"Tại sao lại là họ, và không phải là mình?"

I, myself, was born in a family of migrants;

Bản thân tôi được sinh ra trong một gia đình của người di cư,

my father, my grandparents, like many other Italians,

cha tôi, ông tôi, giống như rất nhiều người Italia khác,

left for Argentina

di cư tới Argentina,

and met the fate of those who are left with nothing.

và chứng kiến số phận của những người không có thứ gì trong tay.

I could have very well ended up among today's "discarded" people.

Tôi đã có thể giống họ, sống một cuộc sống bị bỏ rơi và chẳng ai biết đến.

And that's why I always ask myself, deep in my heart:

Đó là lý do tôi luôn tự hỏi bản thân, từ trong sâu thẳm trái tim mình:

"Why them and not me?"

"Tại sao lại là họ, mà không phải là mình?"

First and foremost, I would love it if this meeting could help to remind us

Đầu tiên, tôi rất vui nếu cuộc gặp gỡ này khẳng định lại cho chúng ta rằng,

that we all need each other,

chúng ta cần nhau để tồn tại,

none of us is an island,

không ai trong chúng ta sống cô lập hết,

an autonomous and independent "I," separated from the other,

sống một cái "tôi" độc lập và tách rời khỏi thế giới,

and we can only build the future by standing together, including everyone.

và chúng ta chỉ có thể xây dựng tương lai nếu tất cả sát cánh bên nhau.

We don’t think about it often, but everything is connected,

Chúng ta thường không để ý về điều đó, nhưng mọi thứ đều được kết nối với nhau,

and we need to restore our connections to a healthy state.

và chúng ta cần giữ sự kết nối đó luôn tồn tại và khoẻ mạnh.

Even the harsh judgment I hold in my heart

Thậm chí ngay cả với những định kiến của tôi

against my brother or my sister,

đối với anh chị em của mình,

the open wound that was never cured, the offense that was never forgiven,

một vết thương không bao giờ lành, một sự xúc phạm không thể tha thứ,

the rancor that is only going to hurt me,

sự thù oán đang làm tôi đau đớn từng ngày,

are all instances of a fight that I carry within me,

tất cả chúng đều thể hiện sự đấu tranh diễn ra nơi bản thân tôi,

a flare deep in my heart that needs to be extinguished

một mồi lửa hận thù trong tôi cần phải được dập tắt,

before it goes up in flames, leaving only ashes behind.

trước khi nó bùng cháy và thiêu rụi tất cả thành tro bụi.

Many of us, nowadays,

Nhiều người trong chúng ta, hiện nay,

seem to believe that a happy future is something impossible to achieve.

tin rằng có một tương lai tốt đẹp là một điều không tưởng.

While such concerns must be taken very seriously,

Trong khi những ý kiến đó cần được nghiêm túc nhìn nhận.

they are not invincible.

chúng cũng không phải vĩnh cửu.

They can be overcome when we don't lock our door to the outside world.

Điều đó có thể được vượt qua nếu ta không tự cô lập với thế giới.

Happiness can only be discovered

Hạnh phúc chỉ hiện diện

as a gift of harmony between the whole and each single component.

giống như một sự giao hoà tuyệt vời giữa tập thể và các cá nhân với nhau.

Even science – and you know it better than I do –

Thậm chí khoa học - các bạn biết về nó nhiều hơn tôi -

points to an understanding of reality

cũng chỉ ra rằng, ta chỉ nhận biết được thực tại

as a place where every element connects and interacts with everything else.

khi các cá thể liên kết và tương tác với mọi thứ xung quanh chúng.

And this brings me to my second message.

Và điều đó giúp tôi truyền tải thông điệp thứ hai của mình.

How wonderful would it be

Sẽ thật tuyệt vời

if the growth of scientific and technological innovation

nếu sự phát triển của khoa học kỹ thuật và công nghệ

would come along with more equality and social inclusion.

đi đôi với bình đẳng và bác ái trong toàn xã hội.

How wonderful would it be, while we discover faraway planets,

Sẽ thật tuyệt vời, nếu trong khi tìm kiếm những hành tinh xa xôi,

to rediscover the needs of the brothers and sisters orbiting around us.

chúng ta đi tìm kiếm lại những điều anh chị em xung quanh ta cần.

How wonderful would it be if solidarity,

Sẽ thật tuyệt vời, nếu tình người,

this beautiful and, at times, inconvenient word,

đây là một từ rất đẹp, đôi khi rất khó dùng đúng ngữ cảnh,

were not simply reduced to social work,

không bị phó mặc cho chính quyền và xã hội,

and became, instead, the default attitude

và thay vào đó trở thành một chuẩn mực ứng xử

in political, economic and scientific choices,

được ưu tiên chọn lựa trong chính trị, kinh tế và khoa học,

as well as in the relationships among individuals, peoples and countries.

cũng như trong mối quan hệ giữa các cá nhân, cộng đồng và quốc gia.

Only by educating people to a true solidarity

Bằng cách giáo dục con người về tình đoàn kết thực sự,

will we be able to overcome

chúng ta mới có thể vượt qua

the "culture of waste,"

một "nền văn hoá lãng phí,"

which doesn't concern only food and goods

đó không chỉ liên quan đến hàng hoá hoặc thực phẩm,

but, first and foremost, the people

mà trước hết, đó là sự lãng phí con người,

who are cast aside by our techno-economic systems

những người bị gạt ra khỏi hệ thống kinh tế - khoa học công nghệ của chúng ta,

which, without even realizing it,

nền kinh tế đó, một cách vô tình, từng bước một,

are now putting products at their core, instead of people.

đang lấy yếu tố cốt lõi là sản xuất hàng hoá, thay vì chú trọng đến con người.

Solidarity is a term that many wish to erase from the dictionary.

Tình người là khái niệm mà rất nhiều người đã cố gắng xoá sổ nó khỏi từ điển.

Solidarity, however, is not an automatic mechanism.

Tuy nhiên, tình người không phải là thứ tự nhiên sinh ra.

It cannot be programmed or controlled.

Nó không thể bị điều khiển theo bất cứ cách nào.

It is a free response born from the heart of each and everyone.

Đó là tiếng gọi đã được sinh ra từ trái tim của mỗi con người.

Yes, a free response!

Đúng, đó là tiếng gọi của trái tim!

When one realizes

Khi ai đó nhận ra rằng,

that life, even in the middle of so many contradictions, is a gift,

sự sống là một món quà, cho dù phải đối đầu với vô vàn giông bão,

that love is the source and the meaning of life,

rằng tình yêu là nguồn gốc và ý nghĩa của cuộc sống,

how can they withhold their urge to do good to another fellow being?

khi đó, làm sao họ có thể dừng ý nghĩ tốt đẹp về việc giúp đỡ người khác chứ?

In order to do good,

Để làm việc tốt đẹp đó,

we need memory, we need courage and we need creativity.

ta cần ký ức tốt đẹp, ta cần động lực và ta cần sự sáng tạo.

And I know that TED gathers many creative minds.

Và tôi biết rằng, TED đã quy tụ rất nhiều những bộ óc sáng tạo như vậy.

Yes, love does require a creative, concrete

Đúng, tình yêu giữa người và người rất cần một thái độ sáng tạo, kiên định,

and ingenious attitude.

và thông thái.

Good intentions and conventional formulas,

Ta có thái độ tốt nhưng chỉ thực hiện qua các việc làm chung chung,

so often used to appease our conscience, are not enough.

những việc làm đó chỉ làm lương tâm ta đỡ cắn rứt, chúng là không đủ.

Let us help each other, all together, to remember

Tất cả chúng ta hãy giúp đỡ lẫn nhau, để tự nhắc nhở rằng,

that the other is not a statistic or a number.

những người khác không chỉ là con số, hay những biểu tượng chung chung.

The other has a face.

Họ có một hình hài.

The "you" is always a real presence,

Cái "bạn" đó luôn hiện hữu,

a person to take care of.

đó là một con người để ta quan tâm chăm sóc.

There is a parable Jesus told to help us understand the difference

Chúa Jesus đã kể một câu chuyện ngụ ngôn để chỉ cho ta cách phân biệt

between those who'd rather not be bothered and those who take care of the other.

giữa những người vô cảm và những người không ngần ngại giúp bạn.

I am sure you have heard it before. It is the Parable of the Good Samaritan.

Tôi chắc bạn đã từng nghe qua nó rồi. Đó là chuyện về Người Samaritan nhân hậu.

When Jesus was asked: "Who is my neighbor?" -

Khi Chúa Jesus được hỏi rằng, "Ai là người thân cận của tôi?"

namely, "Who should I take care of?" -

Hay nói cách khác, "Tôi nên quan tâm và săn sóc những ai?"

he told this story, the story of a man

Chúa kể câu chuyện của một người đàn ông,

who had been assaulted, robbed, beaten and abandoned along a dirt road.

ông ấy bị đánh đập, cướp sạch tài sản, và bị bỏ rơi trên đường.

Upon seeing him, a priest and a Levite, two very influential people of the time,

Có một thầy tu và một người Levite, hai tầng lớp được xã hội thời đó kính nể,

walked past him without stopping to help.

họ thấy ông ấy, nhưng đã bỏ qua và không hề giúp đỡ.

After a while, a Samaritan, a very much despised ethnicity at the time, walked by.

Sau một lúc, có một người Samaritan tới, đó là những con người ở tận đáy xã hội.

Seeing the injured man lying on the ground,

Anh ta trông thấy người đàn ông bị thương nằm bất lực trên mặt đất,

he did not ignore him as if he weren't even there.

anh ấy không hề vô tâm như thể ông ấy chẳng tồn tại.

Instead, he felt compassion for this man,

Thay vào đó, anh ấy thấy tội nghiệp người đàn ông này,

which compelled him to act in a very concrete manner.

điều đó đã thôi thúc anh hành động với tình thương người mãnh liệt nhất.

He poured oil and wine on the wounds of the helpless man,

Anh ấy xức dầu và rượu lên vết thương của người đàn ông đó,

brought him to a hostel

đưa ông ấy đến nhà trọ,

and paid out of his pocket for him to be assisted.

và trả tiền cho chủ quán trọ để nhờ ông ấy chăm sóc cho nạn nhân.

The story of the Good Samaritan is the story of today’s humanity.

Câu chuyện về Người Samaritan tốt bụng là câu chuyện của loài người hiện nay.

People's paths are riddled with suffering,

Con đường của chúng ta ngập chìm trong đau khổ,

as everything is centered around money, and things, instead of people.

mọi thứ chỉ xoay quanh đồng tiền, và hàng hoá, thay vì con người.

And often there is this habit, by people who call themselves "respectable,"

Và những người đang tự gọi bản thân là "đẳng cấp," họ tự cho phép mình

of not taking care of the others,

không cần quan tâm đến người khác,

thus leaving behind thousands of human beings, or entire populations,

từ đó bỏ mặc hàng ngàn người, hay thậm chí dân số tương đương cả nước,

on the side of the road.

bên vệ đường.

Fortunately, there are also those who are creating a new world

Thật may mắn, có những người khác đang cố gắng tạo ra một thế giới mới,

by taking care of the other, even out of their own pockets.

bằng cách chăm sóc đồng loại, thậm chí bằng chính tiền túi của mình.

Mother Teresa actually said:

Thánh Teresa đã từng nói,

"One cannot love, unless it is at their own expense."

"Người ta không thể yêu thương khi họ không mất đi cái gì đó."

We have so much to do, and we must do it together.

Ta có quá nhiều việc cần làm, và ta cần làm chúng cùng nhau.

But how can we do that with all the evil we breathe every day?

Nhưng ta phải làm điều tốt như thế nào khi con quỷ trong ta vẫn luôn thức?

Thank God,

Tạ ơn Chúa,

no system can nullify our desire to open up to the good,

không một hệ thống nào có thể cản bước mong muốn hướng thiện,

to compassion and to our capacity to react against evil,

đam mê và nghị lực đấu tranh của chúng ta,

all of which stem from deep within our hearts.

tất cả những điều đó đều xuất phát từ trái tim ta.

Now you might tell me,

Bạn có thể nói với tôi rằng,

"Sure, these are beautiful words,

"Đúng, ngài nói rất có lý,

but I am not the Good Samaritan, nor Mother Teresa of Calcutta."

nhưng tôi không phải người Samaritan tốt bụng, cũng chẳng phải Thánh Teresa."

On the contrary: we are precious, each and every one of us.

Ngược lại, mỗi người trong chúng ta, đều là những cá thể đáng quý.

Each and every one of us is irreplaceable in the eyes of God.

Mỗi người trong chúng ta đều không thể thay thế được trong con mắt của Chúa.

Through the darkness of today's conflicts,

Vượt qua màn đêm của những cuộc xung đột ngày hôm nay,

each and every one of us can become a bright candle,

mỗi người trong chúng ta đều là những ngọn nến rực cháy,

a reminder that light will overcome darkness,

và là một thông điệp thể hiện rõ rằng, ánh sáng sẽ chiến thắng bóng tối,

and never the other way around.

đó là một chân lý.

To Christians, the future does have a name,

Đối với những người Công giáo, tương lai có một cái tên,

and its name is Hope.

cái tên đó là Hy vọng.

Feeling hopeful does not mean to be optimistically naïve

Hy vọng không có nghĩa là lạc quan một cách ngây thơ,

and ignore the tragedy humanity is facing.

và bỏ ngoài tai những bất hạnh mà loài người đang phải đối đầu.

Hope is the virtue of a heart

Hy vọng là biểu trưng cho một trái tim

that doesn't lock itself into darkness, that doesn't dwell on the past,

không bị giam cầm trong bóng tối, không hoài niệm quá nhiều về quá khứ,

does not simply get by in the present, but is able to see a tomorrow.

không dễ dàng bị hiện tại thuyết phục nhưng có niềm tin mạnh mẽ vào tương lai.

Hope is the door that opens onto the future.

Hy vọng mở cánh cửa để ta bước vào tương lai.

Hope is a humble, hidden seed of life

Hy vọng gieo mầm sống cho ta một cách nhẹ nhàng,

that, with time, will develop into a large tree.

và theo thời gian, mầm sống đó sẽ trở thành một cây đại thụ.

It is like some invisible yeast that allows the whole dough to grow,

Điều đó như một thứ hạt giống vô hình giúp cả vườn lúa mạch trổ hạt,

that brings flavor to all aspects of life.

giúp cho mọi sự sống phát triển.

And it can do so much,

Nó ẩn chứa vô vàn sức mạnh,

because a tiny flicker of light that feeds on hope

bởi lẽ chỉ với một tia sáng lẻ loi được nhen nhóm bởi hy vọng

is enough to shatter the shield of darkness.

cũng đủ để xé tan màn đêm tăm tối.

A single individual is enough for hope to exist,

Một cá nhân là đủ để hy vọng tiếp tục tồn tại,

and that individual can be you.

và cá nhân đó có thể là bạn.

And then there will be another "you," and another "you,"

Và sẽ có nhiều "bạn" khác, và sẽ có rất nhiều "bạn" khác,

and it turns into an "us."

và "chúng ta" ra đời.

And so, does hope begin when we have an "us?"

Vậy nên, liệu hy vọng có bắt đầu từ "chúng ta?"

No.

Không.

Hope began with one "you."

Hy vọng bắt đầu từ mỗi "bạn."

When there is an "us," there begins a revolution.

khi "chúng ta" ra đời, điều đó trở thành một cuộc cách mạng.

The third message I would like to share today

Thông điệp thứ ba tôi muốn chia sẻ hôm nay,

is, indeed, about revolution: the revolution of tenderness.

là về một cuộc cách mạng: cuộc cách mạng của sự đồng cảm.

And what is tenderness?

Sự đồng cảm là gì?

It is the love that comes close and becomes real.

Đó là tình yêu thể hiện bằng hành động.

It is a movement that starts from our heart

Đó là một hành động xuất phát từ trái tim

and reaches the eyes, the ears and the hands.

và được thể hiện qua đôi bàn tay, đôi tai hay đôi mắt của ta.

Tenderness means to use our eyes to see the other,

Sự đồng cảm đó là khi ta dùng mắt để nhìn người đối diện,

our ears to hear the other,

dùng tai để nghe họ nói chuyện,

to listen to the children, the poor, those who are afraid of the future.

lắng nghe trẻ em, người già, những người sợ hãi khi nhìn vào tương lai.

To listen also to the silent cry of our common home,

Đó là sự lắng nghe những tiếng khóc không thành lời quanh chúng ta,

of our sick and polluted earth.

từ những bệnh nhân và từ Trái Đất.

Tenderness means to use our hands and our heart

Đồng cảm là khi ta dùng đôi tay và trái tim của mình

to comfort the other,

để an ủi những người quanh ta,

to take care of those in need.

quan tâm chăm sóc những người cần sự giúp đỡ.

Tenderness is the language of the young children,

Đồng cảm là ngôn ngữ của trẻ thơ,

of those who need the other.

những người cần chúng ta nhất.

A child’s love for mom and dad

Tình yêu của con cái dành cho cha mẹ

grows through their touch, their gaze, their voice, their tenderness.

lớn lên từ những cái ôm, ánh nhìn âu yếm, sự yêu thương và sự đồng cảm.

I like when I hear parents

Tôi rất hạnh phúc khi nghe những người làm cha mẹ

talk to their babies, adapting to the little child,

nói chuyện với con nhỏ của mình, làm quen với suy nghĩ của chúng,

sharing the same level of communication.

và chia sẻ cùng một thứ ngôn ngữ bập bẹ của trẻ thơ.

This is tenderness: being on the same level as the other.

Đó là sự đồng cảm: cùng đứng vào vị trí của những người khác.

God himself descended into Jesus to be on our level.

Chúa đã hoá thân vào Jesus để đứng cùng với chúng ta.

This is the same path the Good Samaritan took.

Đó là con đường mà người Samaritan nhân hậu đã đi.

This is the path that Jesus himself took.

Đó là con đường mà Jesus đã đi.

He lowered himself,

Chúa đã giáng thế,

he lived his entire human existence

sống một cuộc sống hoàn toàn con người,

practicing the real, concrete language of love.

nói thứ ngôn ngữ mạnh mẽ của tình yêu thương đồng loại.

Yes, tenderness is the path of choice

Đúng vậy, sự đồng cảm là đặc quyền

for the strongest, most courageous men and women.

của những người đàn ông và phụ nữ mạnh mẽ và dũng cảm nhất.

Tenderness is not weakness; it is fortitude.

Đồng cảm không có nghĩa là yếu đuối, đó là sự mạnh mẽ khôn tả.

It is the path of solidarity, the path of humility.

Đó là một hành trình của tình người, hành trình của sự khiêm nhường.

Please, allow me to say it loud and clear:

Làm ơn, hãy cho phép tôi nói điều này rõ ràng:

the more powerful you are,

nếu bạn càng có quyền lực,

the more your actions will have an impact on people,

thì sức ảnh hưởng của bạn lên người khác càng lớn,

the more responsible you are to act humbly.

và bạn càng cần phải hành động một cách cẩn thận và từ tốn.

If you don’t, your power will ruin you, and you will ruin the other.

Nếu không làm vậy, quyền lực sẽ huỷ hoại bạn, bạn sẽ huỷ hoại người khác.

There is a saying in Argentina:

Có một câu châm ngôn ở Argentina:

"Power is like drinking gin on an empty stomach."

"Nắm giữ quyền lực trong tay như việc uống rượu mạnh với cái bụng đói."

You feel dizzy, you get drunk, you lose your balance,

Bạn sẽ thấy chóng mặt, mất thăng bằng, bạn đã say,

and you will end up hurting yourself and those around you,

bạn sẽ tự làm hại bản thân cũng như những người xung quanh bạn,

if you don’t connect your power with humility and tenderness.

nếu bạn không sử dụng quyền lực bằng sự cẩn trọng và đồng cảm.

Through humility and concrete love, on the other hand,

Mặt khác, nhờ vào tình yêu đồng loại và sự khiêm nhường

power – the highest, the strongest one – becomes a service, a force for good.

quyền lực - một sức mạnh tối cao - phải thành một công cụ, phục vụ cái tốt.

The future of humankind isn't exclusively in the hands of politicians,

Tương lai loài người không hoàn toàn phụ thuộc vào các chính trị gia,

of great leaders, of big companies.

hoặc các nhà lãnh đạo, hoặc các tập đoàn lớn.

Yes, they do hold an enormous responsibility.

Đúng, họ nắm giữ những trọng trách rất quan trọng.

But the future is, most of all, in the hands of those people

Nhưng tương lai hầu hết phụ thuộc vào những người

who recognize the other as a "you"

mà họ gọi người khác là "bạn"

and themselves as part of an "us."

và gọi mình là một phần của "chúng ta."

We all need each other.

Chúng ta cần nhau để tồn tại.

And so, please, think of me as well with tenderness,

Vì vậy, làm ơn, hãy nghĩ về tôi cùng với sự đồng cảm,

so that I can fulfill the task I have been given

vậy nên tôi mới có thể hoàn thành trọng trách mà mình được giao

for the good of the other,

vì quyền lợi của mọi người,

of each and every one, of all of you,

của từng người một, của tất cả các bạn,

of all of us.

của tất cả chúng ta.

Thank you.

Cám ơn.

(Vỗ tay)