What it's like to live on the International Space Station | Cady Coleman

Reviewer: Ngoc Nguyen

I'm an astronaut.

Tôi là phi hành gia,

I flew on the space shuttle twice,

từng hai lần bay trên tàu con thoi,

and I lived on the International Space Station for almost six months.

sống trên Trạm Không gian Quốc tế gần sáu tháng.

People often ask me the same question, which is, "What's it like in space?"

Mọi người thường hỏi tôi: “Ngoài không gian như thế nào?”

as if it was a secret.

như thể đó là bí mật.

Space belongs to all of us,

Không gian là của tất cả mọi người,

and I'd like to help you understand why it's a place that is magic for all of us.

nên tôi chỉ muốn giải thích vì sao không gian luôn kỳ diệu với ta.

The day after my 50th birthday,

Sau sinh nhật lần thứ 50,

I climbed aboard a Russian capsule,

tôi lên một buồng lái của Nga,

in Russia,

ở Nga,

and launched into space.

rồi bay vào không gian.

Launching is the most dangerous thing that we do,

Phóng là công việc nguy hiểm nhất

cũng như phấn khích nhất chúng tôi làm.

and it's also the most thrilling.

Three, two, one ... liftoff!

Ba, hai, một ...phóng!

I felt every single bit of the controlled fury of those rocket engines

Tôi cảm thấy sự mãnh liệt của động cơ tên lửa

đẩy chúng tôi ra khỏi Trái đất.

as they blasted us off the Earth.

We went faster and faster and faster,

Chúng tôi lao đi càng lúc càng nhanh,

until, after eight and a half minutes, on purpose, those engines stop --

sau tám phút rưỡi, như dự định, động cơ ngừng lại-

kabunk! --

ô chao! -

and we are weightless.

chúng tôi tự nhiên vô trọng lượng,

And the mission and the magic begin.

sứ mệnh và phép màu cũng bắt đầu.

Dmitry and Paolo and I are circling the Earth

Dmitry, Paolo và tôi đang quay quanh Trái đất

in our tiny spacecraft,

trên chiếc tàu không gian bé nhỏ,

approaching the space station carefully.

từ từ tiếp cận Trạm không gian.

It's an intricate dance at 17,500 miles an hour

Đó là một vũ khúc phức tạp có tốc độ 17.500 dặm một giờ

between our capsule, the size of a Smart Car,

giữa đầu tàu có kích thước bằng một chiếc xe thông minh.

and the space station, the size of a football field.

và Trạm không gian có kích thước bằng một sân bóng.

We arrive when those two craft dock with a gentle thunk.

Đến nơi, hai phần ghép nối phát ra một tiếng uỳnh nhẹ.

We open the hatches,

Chúng tôi mở cửa,

have sloppy zero-G hugs with each other,

trao nhau những cái ôm không trọng lực vụng về.

and now we're six.

Giờ, chúng tôi có sáu người.

We're a space family, an instant family.

Bỗng chốc, chúng tôi trở thành một gia đình trong không gian.

My favorite part about living up there

Điều tôi thích nhất khi sống ở đây

was the flying.

là bay.

Tôi rất thích.

I loved it.

It was like being Peter Pan.

Cảm giác như mình là Peter Pan vậy.

It's not about floating.

Không chỉ có trôi,

Just the touch of a finger

chỉ cần một cái chạm tay

can actually push you across the entire space station,

cũng đã đủ lực đẩy bạn khắp Trạm không gian,

and then you sort of tuck in with your toes.

rồi dùng ngón chân bám lại.

One of my favorite things was drifting silently

Một trong những điều tôi thích nhất là lặng lẽ trôi

through the space station,

khắp Trạm không gian

which was humming along at night.

đang không ngừng hoạt động bất kể đêm ngày.

I wondered sometimes if it knew I was there,

Đôi khi tôi tự hỏi liệu nó có biết tôi đang ở đó,

just silent.

chẳng có gì ngoài im lặng.

But sharing the wonder of that with the crew

Nhưng chia sẻ thắc mắc này với cả đội

was also part of what was important to me.

cũng là một phần quan trọng với tôi.

A typical day in space starts with the perfect commute.

Một ngày bình thường trên không gian bắt đầu bằng chuyến đi làm hoàn hảo.

I wake up, cruise down the lab

Tôi thức dậy, xuống phòng thí nghiệm,

and say hello to the best morning view ever.

chào cảnh quan sớm mai tuyệt đẹp trước mặt.

It's a really fast commute, only 30 seconds,

Mất rất ít thời gian đi lại, chỉ có 30 giây,

and we never get tired of looking out that window.

chúng tôi chưa bao giờ chán nhìn ngắm thế giới bên ngoài cửa sổ.

I think it reminds us that we're actually still very close to Earth.

Tôi tin nó nhắc chúng tôi rằng thực ra, bọn tôi vẫn rất gần Trái đất.

Our crew was the second ever to use the Canadian robotic arm

Đội chúng tôi là nhóm thứ hai sử dụng cánh tay robot của Canada

to capture a supply ship the size of a school bus

kéo tàu tiếp tế có kích thước bằng một chiếc xe buýt

containing about a dozen different experiments

chứa hàng tá các thí nghiệm khác nhau

and the only chocolate that we would see for the next four months.

và thanh socola duy nhất chúng tôi có thể thấy trong bốn tháng sau.

Now, chocolate aside, every single one of those experiments

Gác socola sang một bên, mọi thí nghiệm

enables yet one more scientific question answered

giúp làm sáng tỏ một câu hỏi mới của khoa học

that we can't do down here on Earth.

không thể thực hiện tại đây, trên Trái đất.

And so, it's like a different lens,

Khi nhìn sự việc bằng một con mắt khác,

allowing us to see the answers to questions like,

cho phép ta trả lời những câu hỏi như

"What about combustion?"

“Sự cháy ngoài không gian thế nào?”

"What about fluid dynamics?"

“Còn động học chất lỏng thì sao?”

Now, sleeping is delightful.

Ngủ cũng rất thú vị.

My favorite -- I mean, you could be upside down, right side up --

Ý tôi là, bạn có thể nằm lộn ngược hoặc thẳng đứng.

my favorite: curled up in a little ball and floating freely.

Thế ngủ yêu thích của tôi là cuộn tròn trong túi ngủ thả trôi tự do.

Laundry? Nope.

Còn giặt giũ? Không.

We load our dirty clothes into an empty supply ship

Chúng tôi cho quần áo bẩn vào tàu tiếp tế rỗng,

thả nó vào không gian.

and send it off into space.

The bathroom.

Vệ sinh.

Everyone wants to know.

Mọi người đều muốn biết.

It's hard to understand, so I made a little video,

Khó hiểu đấy, nên tôi đã quay một đoạn phim ngắn,

because I wanted kids to understand

vì muốn trẻ em hiểu rằng

that the principle of vacuum saves the day

chân không chính là giải pháp,

and that just a gentle breeze helps everything go

chỉ một luồng gió nhẹ cũng khiến mọi thứ về đúng vị trí của nó.

where it is supposed to.

Well, in real life it does.

Thực vậy.

(Tiếng cười)

(Laughter)

Tái chế? Dĩ nhiên rồi.

Recycling? Of course.

So we take our urine, we store it, we filter it and then we drink it.

Chúng tôi thu thập và trữ nước tiểu, sau đó, lọc rồi uống.

And it's actually delicious.

Thật ra, nó có vị rất tuyệt.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Sitting around the table,

Ngồi quanh bàn,

eating food that looks bad but actually tastes pretty good.

ăn những món nhìn chẳng ra gì nhưng vị lại khá ổn.

But it's the gathering around the table that's important,

Việc quây quần cùng nhau rất quan trọng

I think both in space and on Earth,

dù ngoài không gian hay trên Trái đất,

because that's what cements a crew together.

vì nó chất vữa gắn kết toàn đội.

For me, music was a way to stay connected to the rest of the world.

Với tôi, âm nhạc là cách kết nối với thế giới.

I played a duet between Earth and space

Tôi song tấu bản nhạc giữa Trái đất và không gian

cùng Ian Anderson của nhóm Jethro Tull

with Ian Anderson of Jethro Tull

on the 50th anniversary of human spaceflight.

vào kỷ niệm lần thứ 50 của chương trình đưa người vào không gian.

Connecting to family was so important.

Liên lạc với gia đình cũng rất quan trọng.

I talked with my family almost every day the whole time I was up there,

Thời gian ở trên đó, dường như, ngày nào tôi cũng nói chuyện với gia đình.

and I would actually read books to my son as a way for us just to be together.

Đọc sách cho con trai cũng là cách chúng tôi ở cạnh nhau.

So important.

Cực kỳ quan trọng.

Now, when the space station would go over Massachusetts,

Khi Trạm không gian bay qua Massachusetts,

my family would run outside,

gia đình tôi sẽ chạy ra ngoài,

and they would watch the brightest star sailing across the sky.

ngắm nhìn ngôi sao sáng nhất vụt qua bầu trời.

And when I looked down, I couldn't see my house,

Khi nhìn xuống, tôi chẳng thấy nhà mình đâu,

but it meant a lot to me to know that the people I loved the most

nhưng nó có ý nghĩa rất lớn với tôi vì biết những người mình yêu thương nhất

were looking up while I was looking down.

đang nhìn lên khi tôi nhìn xuống.

So the space station, for me, is the place where mission and magic come together.

Vậy nên, trạm vũ trụ, với tôi, là nơi sứ mệnh và phép màu giao thoa.

The mission, the work are vital steps

Sứ mệnh, công việc này là bước quan trọng

in our quest to go further than our planet

trong hành trình tiến ra ngoài hành tinh

and imperative for understanding sustainability here on Earth.

và cần thiết để hiểu về sự ổn định trên Trái đất.

I loved being a part of that,

Tôi thích là một phần của nó,

and if I could have taken my family with me,

nếu có thể mang gia đình theo,

I never would have come home.

tôi sẽ chẳng bao giờ cần về nữa.

And so my view from the station showed me

Từ trạm không gian nhìn xuống, tôi thấy

that we are all from the same place.

mọi người đều đến từ cùng một nơi,

We all have our roles to play.

đều có vai trò riêng.

Because, the Earth is our ship.

Vì Trái đất là tàu,

Space is our home.

không gian là nhà,

And we are the crew of Spaceship Earth.

và chúng ta là phi hành đoàn trên tàu không gian Trái đất.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)