What it's like to live on the International Space Station | Cady Coleman

Tłumaczenie: Jolanta Dohrmann Korekta: Marta Konieczna

I'm an astronaut.

Jestem astronautką.

I flew on the space shuttle twice,

Dwa razy leciałam promem kosmicznym

and I lived on the International Space Station for almost six months.

i prawie sześć miesięcy mieszkałam na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

People often ask me the same question, which is, "What's it like in space?"

Ludzie często zadają mi to samo pytanie: "Jak to jest być w kosmosie?"

as if it was a secret.

Tak jakby to było tajemnicą.

Space belongs to all of us,

Przestrzeń kosmiczna należy do wszystkich.

and I'd like to help you understand why it's a place that is magic for all of us.

Chciałabym pomóc wam zrozumieć, dlaczego jest to magiczne miejsce.

The day after my 50th birthday,

Dzień po moich 50 urodzinach

I climbed aboard a Russian capsule,

weszłam do rosyjskiej kapsuły,

in Russia,

w Rosji,

and launched into space.

i wystartowałam w kosmos.

Launching is the most dangerous thing that we do,

Start jest najbardziej niebezpieczną rzeczą, jaką wykonujemy,

and it's also the most thrilling.

i najbardziej fascynującą.

Three, two, one ... liftoff!

Trzy, dwa, jeden... start!

I felt every single bit of the controlled fury of those rocket engines

Czułam każdy szczegół kontrolowanej furii silników rakiety,

as they blasted us off the Earth.

gdy wystrzelono nas z Ziemi.

We went faster and faster and faster,

Lecieliśmy coraz szybciej i szybciej,

until, after eight and a half minutes, on purpose, those engines stop --

aż po ośmiu i pół minutach silniki celowo stanęły.

kabunk! --

Bum!

and we are weightless.

Byliśmy w stanie nieważkości.

And the mission and the magic begin.

Rozpoczęła się misja i magia.

Dmitry and Paolo and I are circling the Earth

Dmitry, Paolo i ja okrążamy Ziemię

in our tiny spacecraft,

w naszym małym statku kosmicznym,

approaching the space station carefully.

ostrożnie zbliżając się do stacji.

It's an intricate dance at 17,500 miles an hour

Jest to wyszukany taniec, z prędkością 28 000 km/h,

between our capsule, the size of a Smart Car,

między naszą kapsułą wielkości Smarta

and the space station, the size of a football field.

a stacją kosmiczną wielkości boiska futbolowego.

We arrive when those two craft dock with a gentle thunk.

Dotarliśmy, a obydwa statki połączyły się, wydając delikatny stuk.

We open the hatches,

Otwarliśmy włazy,

have sloppy zero-G hugs with each other,

wymieniliśmy niezdarne uściski w zerowej grawitacji

and now we're six.

i teraz było nas sześcioro.

We're a space family, an instant family.

Staliśmy się kosmiczną rodziną.

My favorite part about living up there

Moją ulubioną częścią życia tam

was the flying.

było latanie.

I loved it.

Uwielbiałam to.

It was like being Peter Pan.

Czułam się jak Piotruś Pan.

It's not about floating.

Nie chodziło o nieważkość.

Just the touch of a finger

Dotknięcie palcem

can actually push you across the entire space station,

może przesunąć cię przez całą stację kosmiczną,

and then you sort of tuck in with your toes.

a potem można zwinąć się w kulkę.

One of my favorite things was drifting silently

Jednym z moich ulubionych zajęć było dryfowanie w ciszy

through the space station,

przez stację kosmiczną,

which was humming along at night.

która cała buczała w nocy.

I wondered sometimes if it knew I was there,

Czasami zastanawiałam się, czy ona wiedziała, że tam jestem,

just silent.

po prostu siedząc w ciszy.

But sharing the wonder of that with the crew

Dzielenie się tym przeżyciem z załogą

was also part of what was important to me.

było dla mnie ważne.

A typical day in space starts with the perfect commute.

Typowy dzień w kosmosie zaczyna się idealnym dojazdem do pracy.

I wake up, cruise down the lab

Budzę się, docieram to laboratorium

and say hello to the best morning view ever.

i widzę najpiękniejszy widok na świecie.

It's a really fast commute, only 30 seconds,

Dojazd do pracy jest naprawdę szybki, tylko 30 sekund.

and we never get tired of looking out that window.

A patrzenie przez okno nigdy nam się nie nudzi.

I think it reminds us that we're actually still very close to Earth.

Myślę, że przypomina nam to, jak blisko jesteśmy Ziemi.

Our crew was the second ever to use the Canadian robotic arm

Nasza załoga jako druga użyła kanadyjskiego ramienia robotycznego

to capture a supply ship the size of a school bus

do uchwycenia statku dostawczego wielkości autobusu szkolnego.

containing about a dozen different experiments

Zawierał on dziesiątki różnorodnych eksperymentów

and the only chocolate that we would see for the next four months.

i czekoladę, która musiała wystarczyć na kolejne cztery miesiące.

Now, chocolate aside, every single one of those experiments

Zapomnijmy o czekoladzie. Każdy z tych eksperymentów

enables yet one more scientific question answered

pozwalał znaleźć odpowiedź na pytanie naukowe,

that we can't do down here on Earth.

które pozostałoby bez odpowiedzi na Ziemi.

And so, it's like a different lens,

To jakby patrzeć z innej perspektywy.

allowing us to see the answers to questions like,

Pozwala nam znaleźć odpowiedzi na pytania:

"What about combustion?"

"Jak działa spalanie?"

"What about fluid dynamics?"

"Co z dynamiką płynów?"

Now, sleeping is delightful.

Spanie jest cudowne.

My favorite -- I mean, you could be upside down, right side up --

Można było spać do góry nogami albo normalnie.

my favorite: curled up in a little ball and floating freely.

Lubiłam zwinąć się w kulkę i swobodnie unosić w powietrzu.

Laundry? Nope.

Pranie? Nie.

We load our dirty clothes into an empty supply ship

Pakujemy nasze brudne rzeczy do pustego statku dostawczego

and send it off into space.

i wysyłamy w przestrzeń kosmiczną.

The bathroom.

Ubikacja.

Everyone wants to know.

Wszyscy chcą o tym wiedzieć.

It's hard to understand, so I made a little video,

Trudno to zrozumieć, dlatego nagrałam krótki filmik.

because I wanted kids to understand

Chciałam, żeby dzieci zrozumiały,

that the principle of vacuum saves the day

jak zasada działania próżni ratuje sytuację.

and that just a gentle breeze helps everything go

Ten delikatny zefirek pomaga przesunąć wszystko

where it is supposed to.

we właściwym kierunku.

Well, in real life it does.

W rzeczywistości to działa.

(Laughter)

(Śmiech)

Recycling? Of course.

Recykling? Oczywiście.

So we take our urine, we store it, we filter it and then we drink it.

Zbieramy mocz, magazynujemy go, filtrujemy, a potem pijemy.

And it's actually delicious.

Tak naprawdę jest wyborny.

(Laughter)

(Śmiech)

Sitting around the table,

Siedzenie przy stole,

eating food that looks bad but actually tastes pretty good.

jedzenie, które wygląda paskudnie, ale smakuje całkiem dobrze.

But it's the gathering around the table that's important,

Ale najważniejsze jest bycie razem,

I think both in space and on Earth,

zarówno w kosmosie, jak i na Ziemi.

because that's what cements a crew together.

Ponieważ to cementuje załogę.

For me, music was a way to stay connected to the rest of the world.

Muzyka była dla mnie sposobem na utrzymanie kontaktu z resztą świata.

I played a duet between Earth and space

Grałam w duecie między Ziemią a kosmosem

with Ian Anderson of Jethro Tull

z Ianem Andersonem z Jethro Tull

on the 50th anniversary of human spaceflight.

w czasie obchodów 50 rocznicy kosmicznego lotu załogowego.

Connecting to family was so important.

Kontakt z rodziną był bardzo ważny.

I talked with my family almost every day the whole time I was up there,

Rozmawiałam z nimi prawie każdego dnia pobytu tam.

and I would actually read books to my son as a way for us just to be together.

Czytałam książki synowi, by być z nim razem.

So important.

Bo to ważne.

Now, when the space station would go over Massachusetts,

Kiedy Stacja Kosmiczna przelatywała nad Massachusetts

my family would run outside,

moja rodzina wybiegała na zewnątrz

and they would watch the brightest star sailing across the sky.

i patrzyła na najjaśniejszą gwiazdę przemierzającą niebo.

And when I looked down, I couldn't see my house,

Ale kiedy ja spoglądałam w dół, nie widziałam swojego domu.

but it meant a lot to me to know that the people I loved the most

Wiedza, że ludzie, których kocham patrzyli do góry, gdy ja patrzyłam na dół,

were looking up while I was looking down.

miała dla mnie ogromne znaczenie.

So the space station, for me, is the place where mission and magic come together.

Dla mnie Stacja Kosmiczna to miejsce, gdzie misja i magia stają się jednym.

The mission, the work are vital steps

Misja pozwala na podjęcie istotnych kroków

in our quest to go further than our planet

w pogoni za pójściem dalej, poza naszą planetę,

and imperative for understanding sustainability here on Earth.

i jest konieczna dla zrozumienia zrównoważonego rozwoju na Ziemi.

I loved being a part of that,

Uwielbiałam być tego częścią.

and if I could have taken my family with me,

Gdybym mogła wziąć ze sobą rodzinę,

I never would have come home.

nigdy bym nie wróciła do domu.

And so my view from the station showed me

Widok ze stacji uświadomił mi,

that we are all from the same place.

że wszyscy jesteśmy z tego samego miejsca.

We all have our roles to play.

Wszyscy mamy zadanie do wypełnienia.

Because, the Earth is our ship.

Ziemia jest naszym statkiem.

Space is our home.

Kosmos jest domem.

And we are the crew of Spaceship Earth.

A my jesteśmy załogą Statku Kosmicznego Ziemia

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)