Jeff Smith: Lessons in business ... from prison

Jeff Smith: İş hayatına dair dersler... ama hapishaneden

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Merve Ergünay Gözden geçirme: Meric Aydonat

B.J. was one of many fellow inmates

B.J., hapishanedeki çok sayıda arkadaşımdan biriydi

who had big plans for the future.

ve gelecek için büyük planları vardı.

He had a vision. When he got out,

Bir hayali vardı. Dışarı çıktığında

he was going to leave the dope game for good and fly straight,

uyuşturucu işini tamamen bırakacaktı ve doğru yolda kalacaktı

and he was actually working on merging his two passions into one vision.

ve iki tutkusunu tek bir hayalde birleştirmek için aslında çalışıyordu.

He'd spent 10,000 dollars

10.000 dolarını

to buy a website that exclusively featured women

sadece lüks spor arabaların üstünde veya

having sex on top of or inside of luxury sports cars. (Laughter)

içinde seks yapan kadınları konu alan bir web sitesini almaya harcamıştı. (Gülüşmeler)

It was my first week in federal prison,

Devlet hapishanesinde ilk haftamdı

and I was learning quickly that it wasn't what you see on TV.

ve gerçekte olanların televizyondakiler gibi olmadığını hızla öğreniyordum.

In fact, it was teeming with smart, ambitious men

Aslında içerisi zeki, hırslı adamlarla doluydu

whose business instincts were in many cases

ve çoğu durumda mesleki içgüdüleri,

as sharp as those of the CEOs

altı ay öncesinde ben Missouri Senatosu'nda yükselen bir yıldızken

who had wined and dined me six months earlier

benimle şarap içip yemek yiyen

when I was a rising star in the Missouri Senate.

CEO'larınki kadar keskindi.

Now, 95 percent of the guys that I was locked up with

Benimle içeride kapalı kalanların yüzde 95'i

had been drug dealers on the outside,

öncesinde dışarıda uyuşturucu tüccarlarıydı,

but when they talked about what they did,

ama yaptıklarından bahsettikleri zaman,

they talked about it in a different jargon,

farklı bir jargonla konuşurlardı,

but the business concepts that they talked about

ama konuştukları mesleki fikirler

weren't unlike those that you'd learn in a first year MBA class at Wharton:

Wharton'da yüksek lisansın ilk yılında duyacaklarınızdan farklı değildi:

promotional incentives, you never charge a first-time user,

eşantiyonlar, ilk defa satın alan müşteriden para almamak,

focus-grouping new product launches,

yeni ürün piyasaya sürüleceğinde odak grup toplantıları,

territorial expansion.

bölgesel açılım.

But they didn't spend a lot of time reliving the glory days.

Ama o eski şanlı günlerini yad etmeye çok vakit harcamıyorlardı.

For the most part, everyone was just trying to survive.

Genellikle herkes yalnızca hayatta kalmaya çalışıyordu.

It's a lot harder than you might think.

Düşünebileceğinizden çok daha zordur aslında.

Contrary to what most people think,

Çoğu insanın sandığının aksine,

people don't pay, taxpayers don't pay, for your life

siz hapishanedeyken sizin hayatınız için insanlar, vergi verenler para vermez,

when you're in prison. You've got to pay for your own life.

Kendi hayatınız için gerekli olan şeyleri kendiniz ödemelisiniz.

You've got to pay for your soap, your deodorant,

Kendi sabununuzu, deodorantınızı,

toothbrush, toothpaste, all of it.

diş fırçanızı, macununuzu, hepsini kendiniz ödemelisiniz.

And it's hard for a couple of reasons.

Ve birkaç sebepten ötürü bu zordur.

First, everything's marked up 30 to 50 percent

Öncelikle, her şey dışarı ödediğinizden

from what you'd pay on the street,

yüzde 30 ila 50 arası daha pahalıdır

and second, you don't make a lot of money.

ve ikinci olarak, çok para kazanmazsınız.

I unloaded trucks. That was my full-time job,

Ben kamyon boşaltırdım. Tam zamanlı bir işti,

unloading trucks at a food warehouse,

bir yemek deposundaki kamyonları boşaltıp

for $5.25, not an hour, but per month.

aylık, bakın saatlik değil, 5.25 dolar kazanırdım.

So how do you survive?

Peki nasıl hayatta kalırsınız?

Well, you learn to hustle, all kinds of hustles.

Bir şekilde kaçak yollarla para kazanmayı öğrenirsiniz, her yolu deneyerek.

There's legal hustles.

Bunun yasal yolları da vardır.

You pay everything in stamps. Those are the currency.

Her şeyi pulla ödersiniz. Bunlar para biriminizdir.

You charge another inmate to clean his cell.

Başka bir mahkumun hücresini para karşılığı temizlersiniz.

There's sort of illegal hustles, like you run a barbershop out of your cell.

Bunun kısmen kanundışı olanları vardır, mesela hücrenizi berber dükkanına çevirirsiniz.

There's pretty illegal hustles: You run a tattoo parlor out of your own cell.

Oldukça kanundışı olanlar da vardır: Hücrenizi dövme salonuna dönüştürebilirsiniz.

And there's very illegal hustles, which you smuggle in,

Ve gayet kanundışı olanları vardır,

you get smuggled in, drugs, pornography,

içeri gizlice haplar, pornografik yayınlar,

cell phones, and just as in the outer world,

cep telefonları sokarsınız ve aynı dış dünyada olduğu gibi

there's a risk-reward tradeoff, so the riskier the enterprise,

bir risk-ödül dengesi vardır, girişim ne kadar riskliyse

the more profitable it can potentially be.

imkan dahilinde o kadar da karlı olabilir.

You want a cigarette in prison? Three to five dollars.

Hapishanede bir sigara mı istiyorsunuz? Üç ila beş dolar arası.

You want an old-fashioned cell phone that you flip open

Eski model, kapaklı ve kafanız kadar büyük

and is about as big as your head? Three hundred bucks.

bir cep telefonu mu istiyorsunuz? Üç yüz dolar.

You want a dirty magazine?

Açık saçık resimli bir dergi mi istiyorsunuz?

Well, it can be as much as 1,000 dollars.

Fiyat 1000 dolara kadar çıkabilir.

So as you can probably tell, one of the defining aspects

Yani sizin de fark edebileceğiniz gibi, hapishanenin belirleyici

of prison life is ingenuity.

özelliklerinden biri de pratik zekadır.

Whether it was concocting delicious meals

Bu ister depodan çalınan artık yemeklerle

from stolen scraps from the warehouse,

yapılan uydurma ama lezzetli yemekler olsun

sculpting people's hair with toenail clippers,

veya insanların saçlarına ayak tırnak makasıyla şekil vermek,

or constructing weights from boulders in laundry bags

veya çamaşır torbalarına kaya parçaları doldurarak ve bunları ağaç dallarına bağlayarak

tied on to tree limbs, prisoners learn how to make do with less,

ağırlık malzemesi yapmak olsun, mahkumlar en az şeyle yetinmeyi öğrenirler

and many of them want to take this ingenuity

ve bunların birçoğu da burada öğrendikleri pratik şeyleri

that they've learned to the outside

dış dünyada da kullanmayı

and start restaurants, barber shops,

ve restoranlar, berber dükkanları,

personal training businesses.

kişiye özel spor merkezleri açmayı isterler.

But there's no training, nothing to prepare them for that,

Ama bunlar için hiçbir eğitim, buna hazırlayacak hiçbir şey yoktur,

no rehabilitation at all in prison,

hapishanede ne bir rehabilitasyon hizmeti,

no one to help them write a business plan,

ne de onların bir iş planı yazmalarına, içgüdüsel olarak

figure out a way to translate the business concepts

kavradıkları mesleki fikirleri yasal girişimlere aktaracak bir yol

they intuitively grasp into legal enterprises,

bulmalarına yardım edecek birisi vardır,

no access to the Internet, even.

hatta internet erişimleri bile yoktur.

And then, when they come out, most states

Ve sonra, dışarı çıktıkları zaman, çoğu eyalette

don't even have a law prohibiting employers

işverenlerin belli geçmişe sahip kişilere ayrımcılık yapmalarına

from discriminating against people with a background.

engel olacak bir yasa bulunmaz.

So none of us should be surprised

Bu yüzden hiçbirimiz üç eski suçludan ikisinin

that two out of three ex-offenders re-offend

beş yıl içinde tekrar suça karışmalarına

within five years.

şaşırmamalıyız.

Look, I lied to the Feds. I lost a year of my life from it.

Bakın, federallere yalan söyledim, bundan da hayatımın bir yılını kaybettim.

But when I came out, I vowed that I was going to do

Ama dışarı çıktığımda yemin ettim, elimden geleni

whatever I could to make sure

yapacak ve benimle içeride

that guys like the ones I was locked up with

olanlar gibilerin hayatlarının zaten

didn't have to waste any more of their life than they already had.

harcamış olduklarından daha fazlasını kaybetmelerine izin vermeyecektim.

So I hope that you'll think about helping in some way.

Bu yüzden umarım onlara bir şekilde yardım etmeyi düşünürsünüz.

The best thing we can do is figure out ways

Yapabileceğimiz en iyi şey, çeşitli yollar bularak

to nurture the entrepreneurial spirit

girişimcilik ruhunu ve

and the tremendous untapped potential in our prisons,

hapishanelerimizdeki kullanılmayan muazzam potansiyeli beslemek olacaktır,

because if we don't, they're not going to learn any new skills

çünkü bunu yapmazsak, onlara yardımcı olacak

that's going to help them, and they'll be right back.

yeni beceriler öğrenemeyecekler ve hapse geri dönecekler.

All they'll learn on the inside is new hustles.

İçeride öğrendikleri tek şey ise yeni kaçak yollar olacak.

Thank you. (Applause)

Teşekkür ederim. (Alkışlar)