Jeff Smith: Lessons in business ... from prison

Jeff Smith: Những bài học kinh doanh ... từ trong nhà tù

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Chi Nguyen Reviewer: Simon Chen

B.J. was one of many fellow inmates

B.J là một trong những bạn tù của tôi,

who had big plans for the future.

người luôn có những dự định lớn cho tương lai.

He had a vision. When he got out,

BJ có một ước mơ. Rằng khi mãn hạn tù,

he was going to leave the dope game for good and fly straight,

anh ấy sẽ từ bỏ nghiện ngập để sống một cuộc sống tốt và ngay thẳng

and he was actually working on merging his two passions into one vision.

và B.J đã thực sự tiến hành gắn kết hai niềm đam mê của mình làm một.

He'd spent 10,000 dollars

Anh ta sẽ dành 10000 đô la

to buy a website that exclusively featured women

để mua một website chỉ dành riêng cho những phụ nữ

having sex on top of or inside of luxury sports cars. (Laughter)

- những người thích làm tình phía trên hoặc trong những chiếc xe thể thao đắt tiền.

It was my first week in federal prison,

Đó là tuần đầu tiên của tôi trong nhà tù liên bang

and I was learning quickly that it wasn't what you see on TV.

và tôi đã nhanh chóng học được rằng nó không như những gì chúng ta thấy trên TV.

In fact, it was teeming with smart, ambitious men

Thực tế, ở đây có rất nhều người đàn ông thông minh và đầy tham vọng

whose business instincts were in many cases

trong nhiều trường hợp có khả năng kinh doanh thiên phú

as sharp as those of the CEOs

sắc bén như chính các CEO

who had wined and dined me six months earlier

những người đã từng tiếp rượu và ăn tối với tôi sáu tháng trước đó

when I was a rising star in the Missouri Senate.

khi tôi đang là một ngôi sao đang nổi ở thượng viên Missouri

Now, 95 percent of the guys that I was locked up with

Lúc đó , 95 % những gã từng bị bỏ tù với tôi

had been drug dealers on the outside,

đã từng là những kẻ buôn bán ma túy ở bên ngoài,

but when they talked about what they did,

nhưng khi nói về những gì mình đã làm,

they talked about it in a different jargon,

họ nói về chúng với những thuật ngữ khác nhau

but the business concepts that they talked about

nhưng những ý tưởng kinh doanh họ nói đến

weren't unlike those that you'd learn in a first year MBA class at Wharton:

đều không giống những gì mà bạn sẽ học được vào năm nhất của các khóa học MBA ở Wharton đâu:

promotional incentives, you never charge a first-time user,

kích thích quảng bá, đừng bao giờ thu phí khách hàng đầu tiên cả,

focus-grouping new product launches,

tập trung nhóm giới thiệu những sản phẩm mới

territorial expansion.

mở rộng lãnh thổ

But they didn't spend a lot of time reliving the glory days.

Nhưng họ không dành nhiều thời gian tận hưởng những ngày vinh quang đã qua.

For the most part, everyone was just trying to survive.

Hầu hết thì mọi người chỉ nỗ lực để tồn tại.

It's a lot harder than you might think.

Điều này khó khăn hơn nhiều so với điều bạn có thể nghĩ đến

Contrary to what most people think,

Trái ngược với những gì đa số mọi người nghĩ,

people don't pay, taxpayers don't pay, for your life

người ta không trả, những người đóng thuế không trả, cho cuộc sống của các bạn

when you're in prison. You've got to pay for your own life.

khi các bạn ở tù. Bạn phải tự chi trả cho cuộc sống của chính bạn.

You've got to pay for your soap, your deodorant,

Bạn phải chi trả cho xà phòng, chất khử mùi,

toothbrush, toothpaste, all of it.

bàn chải đánh răng, kem đánh răng, tất cả mọi thứ.

And it's hard for a couple of reasons.

Và điều này trở nên khó khăn vì hai lý do.

First, everything's marked up 30 to 50 percent

Thứ nhất, mọi thứ đều sẽ bị đội giá lên từ 30 đến 50 %

from what you'd pay on the street,

so với khi bạn mua chúng trên đường phố,

and second, you don't make a lot of money.

và thứ hai, bạn không làm ra được nhiều tiền.

I unloaded trucks. That was my full-time job,

Tôi đã tháo dỡ các xe tải. Đó cũng là công việc toàn thời gian của tôi,

unloading trucks at a food warehouse,

tháo dỡ xe tải trong một nhà kho,

for $5.25, not an hour, but per month.

để kiếm được 5,25 đô la, không phải cho một giờ, mà là 5,25 đô la cho một tháng.

So how do you survive?

Vậy thì bạn làm thế nào để tồn tại?.

Well, you learn to hustle, all kinds of hustles.

Ồ, bạn học cách làm ra tiền, mọi phương thức có thể làm ra được tiền.

There's legal hustles.

Có những cách làm ra tiền hợp pháp.

You pay everything in stamps. Those are the currency.

Bạn trả mọi thứ bằng tem phiếu. Những thứ đó chính là tiền tệ.

You charge another inmate to clean his cell.

Bạn thu tiền bạn tù của mình khi lau dọn chỗ cho anh ta.

There's sort of illegal hustles, like you run a barbershop out of your cell.

Cũng có những cách làm ra tiền hơi bất hợp pháp , như là việc bạn mở một tiệm hớt tóc ở ngoài phòng giam.

There's pretty illegal hustles: You run a tattoo parlor out of your own cell.

Và cũng cớ những cách kiếm tiền bất hợp pháp ở mức độ nặng hơn: mở một phòng xăm ở ngoài phòng giam.

And there's very illegal hustles, which you smuggle in,

Hay trầm trọng hơn , bạn buôn lâu

you get smuggled in, drugs, pornography,

bạn buôn lậu, chất kích thích, khiêu dâm,

cell phones, and just as in the outer world,

điện thọai, và như chính ở thế giới ngoài kia,

there's a risk-reward tradeoff, so the riskier the enterprise,

điều này luôn có những rủi ro kinh doanh, mức độ rủi ro càng cao

the more profitable it can potentially be.

thì càng nhiều lợi nhuận mà nó có tiềm năng đem đến.

You want a cigarette in prison? Three to five dollars.

Bạn muốn một điếu thuốc ở trong tù ư? 3 đến 5 đô la.

You want an old-fashioned cell phone that you flip open

Hay bạn muốn một chiếc điện thoại nắp gập kểu cũ

and is about as big as your head? Three hundred bucks.

và nó lớn như đầu bạn? 300 đô la.

You want a dirty magazine?

Còn nếu bạn muốn một tạp chí đen?

Well, it can be as much as 1,000 dollars.

Ồ, nó có thể có giá 1000 đô la.

So as you can probably tell, one of the defining aspects

Và bạn có thể nói rằng, một trong những khía cạnh đặc trưng

of prison life is ingenuity.

của cuộc sống trong tù là sự khôn khéo.

Whether it was concocting delicious meals

Cho dù đó là cách chế biến những bữa ăn ngon lành

from stolen scraps from the warehouse,

từ những mẩu vụn thức ăn được lấy trộm từ nhà kho,

sculpting people's hair with toenail clippers,

cắt tóc cho người khác bằng bấm móng tay,

or constructing weights from boulders in laundry bags

hay là tạo ra những quả tạ bằng cách buộc những túi giặt đồ chứa đầy đá

tied on to tree limbs, prisoners learn how to make do with less,

vào cành cây, tù nhân học cách làm thế nào có thể xoay sở được trong hoàn cảnh thiếu thốn.

and many of them want to take this ingenuity

và nhiều người trong số đó muốn tận dụng sự khôn ngoan này

that they've learned to the outside

cái mà họ đã học được từ bên ngoài

and start restaurants, barber shops,

và họ bắt đầu mở những cửa hàng, tiệm cắt tóc,

personal training businesses.

đào tạo kinh doanh cá nhân.

But there's no training, nothing to prepare them for that,

Nhưng không có sự đào tạo ở đây, không có gì cho họ để chuẩn bị cho điều này,

no rehabilitation at all in prison,

không hề có sự phục hồi chức năng nào ở trong tù,

no one to help them write a business plan,

không ai giúp họ lên một bản kế hoạch kinh doanh,

figure out a way to translate the business concepts

chỉ cho họ thấy phương thức để chuyển đổi những ý tưởng kinh doanh

they intuitively grasp into legal enterprises,

Họ nắm bắt một cách trực giác về việc kinh doanh hợp pháp,

no access to the Internet, even.

thậm chí, không có cả kết nối Internet.

And then, when they come out, most states

Và sau đó, khi họ ra tù, hầu hết mọi tiểu bang

don't even have a law prohibiting employers

đều thậm chí không có luật cấm các nhà tuyển dụng

from discriminating against people with a background.

phân biệt đối xử với những người đã có tiền án tiền sự.

So none of us should be surprised

Vậy thì đừng bất cứ ai trong chúng ta nên ngạc nhiên

that two out of three ex-offenders re-offend

rằng cứ ba người đã từng phạm tội thì có hai người tái phạm tội

within five years.

trong vòng 5 năm.

Look, I lied to the Feds. I lost a year of my life from it.

Nhìn xem, tôi đã lừa dối Cục dự trữ liên bang . Tôi đã mất một năm của đời mình vì điều đó.

But when I came out, I vowed that I was going to do

Nhưng khi đã được trả tự do, tôi đã thề rằng tôi sẽ làm

whatever I could to make sure

bất cứ điều gì có thể để chắc chắn rằng

that guys like the ones I was locked up with

những người đàn ông như những bạn tù của tôi

didn't have to waste any more of their life than they already had.

không bị phí phạm bất cứ điều gì trong cuộc đời của họ nữa.

So I hope that you'll think about helping in some way.

Và tôi hi vọng rằng các bạn sẽ suy nghĩ về việc giúp đỡ bằng cách nào đó.

The best thing we can do is figure out ways

Điều tốt nhất chúng ta có thể làm là vạch ra phương hướng

to nurture the entrepreneurial spirit

để nuôi dưỡng tinh thần kinh doanh

and the tremendous untapped potential in our prisons,

và những tiềm năng to lớn chưa được khám phả ở trong tù

because if we don't, they're not going to learn any new skills

bởi nếu không làm như vậy, họ sẽ không học được bất kì kĩ năng nào

that's going to help them, and they'll be right back.

để gúp họ, và họ sẽ quay lại con đường cũ.

All they'll learn on the inside is new hustles.

Tất cả những gì họ sẽ học được ở trong tù là những cách kiếm tiền mới.

Thank you. (Applause)

Cảm ơn các bạn. (Vỗ tay)