Jeff Smith: Lessons in business ... from prison

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Kaja Polachowska Korekta: Rysia Wand

B.J. was one of many fellow inmates

B.J. był jednym z moich kolegów z celi,

who had big plans for the future.

miał wielkie plany na przyszłość.

He had a vision. When he got out,

Miał wizję: kiedy wyjdzie,

he was going to leave the dope game for good and fly straight,

rzuci wciskanie ludziom towaru i wyjdzie na prostą.

and he was actually working on merging his two passions into one vision.

Pracował nad połączeniem w jedną wizję dwóch pasji.

He'd spent 10,000 dollars

Wydał 10 tys. dolarów na kupno strony internetowej

to buy a website that exclusively featured women

poświęconej wyłącznie kobietom uprawiającym seks

having sex on top of or inside of luxury sports cars. (Laughter)

na lub w luksusowych sportowych autach. (Śmiech)

It was my first week in federal prison,

To był mój pierwszy tydzień w więzieniu federalnym.

and I was learning quickly that it wasn't what you see on TV.

Widziałem, że nie przypomina tego z telewizji.

In fact, it was teeming with smart, ambitious men

W zasadzie było pełne mądrych, ambitnych facetów,

whose business instincts were in many cases

którzy w wielu sprawach mieli nosa do biznesu

as sharp as those of the CEOs

wcale nie gorszego od prezesów firm,

who had wined and dined me six months earlier

którzy raczyli mnie obiadami i winem pół roku wcześniej,

when I was a rising star in the Missouri Senate.

kiedy jeszcze byłem wschodzącą gwiazdą senatu stanu Missouri.

Now, 95 percent of the guys that I was locked up with

95% chłopaków, z którymi siedziałem,

had been drug dealers on the outside,

kiedyś było dilerami.

but when they talked about what they did,

Choć mówiąc o swoim zajęciu

they talked about it in a different jargon,

używali innego żargonu,

but the business concepts that they talked about

jednak opisywane przez nich koncepcje biznesu

weren't unlike those that you'd learn in a first year MBA class at Wharton:

przypominały te z pierwszego roku MBA na uniwersytecie Wharton:

promotional incentives, you never charge a first-time user,

promocje, brak opłaty od nowych klientów,

focus-grouping new product launches,

badanie grup fokusowych przed wypuszczeniem nowości,

territorial expansion.

ekspansja terytorialna.

But they didn't spend a lot of time reliving the glory days.

Tyle że oni nie rozpamiętywali dni chwały.

For the most part, everyone was just trying to survive.

Większość próbowała po prostu przetrwać.

It's a lot harder than you might think.

To o wiele trudniejsze, niż może się wydawać.

Contrary to what most people think,

W przeciwieństwie do utartych przekonań,

people don't pay, taxpayers don't pay, for your life

to nie podatnicy płacą za utrzymanie więźniów.

when you're in prison. You've got to pay for your own life.

Sam musisz za siebie zapłacić.

You've got to pay for your soap, your deodorant,

Musisz zapłacić za mydło, dezodorant,

toothbrush, toothpaste, all of it.

szczoteczkę do zębów, za wszystko.

And it's hard for a couple of reasons.

To trudne z kilku powodów:

First, everything's marked up 30 to 50 percent

po pierwsze, wszystko kosztuje

from what you'd pay on the street,

o 30 do 50% drożej niż na mieście,

and second, you don't make a lot of money.

a po drugie zarobki są mizerne.

I unloaded trucks. That was my full-time job,

Rozładowywałem na pełen etat ciężarówki

unloading trucks at a food warehouse,

w magazynie żywności

for $5.25, not an hour, but per month.

za 5,25 dolara, ale nie na godzinę, tylko na miesiąc.

So how do you survive?

Więc jak przeżyć?

Well, you learn to hustle, all kinds of hustles.

Trzeba nauczyć się mnóstwa sztuczek.

There's legal hustles.

Są sztuczki zgodne z prawem.

You pay everything in stamps. Those are the currency.

Płacisz za wszystko znaczkami. One są walutą.

You charge another inmate to clean his cell.

Zarabiasz sprzątając innym cele.

There's sort of illegal hustles, like you run a barbershop out of your cell.

Można prowadzić w celi nielegalny zakład fryzjerski.

There's pretty illegal hustles: You run a tattoo parlor out of your own cell.

Można mieć bardziej nielegalny salon tatuażu.

And there's very illegal hustles, which you smuggle in,

Albo bardzo nielegalne sztuczki, czyli szmugiel

you get smuggled in, drugs, pornography,

narkotyków, pornografii, komórek.

cell phones, and just as in the outer world,

Tak, jak na wolności,

there's a risk-reward tradeoff, so the riskier the enterprise,

ze wzrostem ryzyka, wzrasta cena.

the more profitable it can potentially be.

Na ryzykownym towarze można dużo zarobić.

You want a cigarette in prison? Three to five dollars.

Masz ochotę na papierosa? Trzy do pięciu dolarów.

You want an old-fashioned cell phone that you flip open

Chcesz stary telefon komórkowy z klapką,

and is about as big as your head? Three hundred bucks.

rozmiaru głowy? Trzy stówy.

You want a dirty magazine?

Chcesz sprośne pisemko?

Well, it can be as much as 1,000 dollars.

To może kosztować nawet tysiąc dolarów.

So as you can probably tell, one of the defining aspects

Jednym z decydujących aspektów

of prison life is ingenuity.

więziennego życia jest pomysłowość.

Whether it was concocting delicious meals

Czy dotyczy to tworzenia pysznych dań

from stolen scraps from the warehouse,

z resztek skradzionych z magazynu,

sculpting people's hair with toenail clippers,

układania włosów za pomocą obcinacza do paznokci,

or constructing weights from boulders in laundry bags

czy robienia ciężarków z kamieni w workach do prania

tied on to tree limbs, prisoners learn how to make do with less,

więźniowie uczą się zaradności,

and many of them want to take this ingenuity

a wielu z nich chce zabrać tę pomysłowość,

that they've learned to the outside

wychodząc na wolność

and start restaurants, barber shops,

i otworzyć restauracje, salony fryzjerskie,

personal training businesses.

siłownie. Ale nie ma żadnych szkoleń,

But there's no training, nothing to prepare them for that,

niczego, co mogłoby ich na to przygotować,

no rehabilitation at all in prison,

żadnej resocjalizacji w więzieniu,

no one to help them write a business plan,

nikogo, kto mógłby pomóc im ułożyć biznes plan,

figure out a way to translate the business concepts

przełożyć ich intuicyjne koncepcje biznesowe

they intuitively grasp into legal enterprises,

na legalne przedsiębiorstwa.

no access to the Internet, even.

Nie ma nawet dostępu do internetu.

And then, when they come out, most states

Kiedy już wyjdą, w większości stanów

don't even have a law prohibiting employers

nie ma nawet prawa zabraniającego pracodawcom

from discriminating against people with a background.

dyskryminowania ludzi z określoną przeszłością.

So none of us should be surprised

Nikogo nie powinno dziwić,

that two out of three ex-offenders re-offend

że 2/3 byłych więźniów popełnia kolejne przestępstwa

within five years.

w ciągu pięciu lat od wyjścia z więzienia.

Look, I lied to the Feds. I lost a year of my life from it.

Nakłamałem federalnym. Straciłem przez to rok życia.

But when I came out, I vowed that I was going to do

Wychodząc na wolność przysiągłem sobie,

whatever I could to make sure

że zrobię wszystko, żeby tacy faceci

that guys like the ones I was locked up with

jak ci, z którymi siedziałem,

didn't have to waste any more of their life than they already had.

nie musieli marnować już życia.

So I hope that you'll think about helping in some way.

Mam nadzieję, że też spróbujecie pomóc.

The best thing we can do is figure out ways

Najlepiej byłoby wymyślić sposób

to nurture the entrepreneurial spirit

na pielęgnowanie ducha przedsiębiorczości

and the tremendous untapped potential in our prisons,

i niewykorzystanego potencjału z więzień.

because if we don't, they're not going to learn any new skills

Inaczej nie nauczą się niczego pożytecznego

that's going to help them, and they'll be right back.

i zaraz znów trafią do więzienia.

All they'll learn on the inside is new hustles.

Za kratami nauczą się tylko nowych sztuczek.

Thank you. (Applause)

Dziękuję. (Oklaski)