Paula Johnson: His and hers ... healthcare

Paula Johnson: Sağlık hizmeti... erkeklerinki ve kadınlarınki

Çeviri: Sümeyye BALCI Gözden geçirme: ilker gül

Some of my most wonderful memories of childhood

Çocuklugumun en mükemmel anılarından bazıları

are of spending time with my grandmother, Mamar,

ananem Mamar ile geçirdiğim zamanlar

in our four-family home in Brooklyn, New York.

Brooklyn, New york'daki dörtlü aile evimizdeydi.

Her apartment was an oasis.

Onun dairesi bir vahaydı.

It was a place where I could sneak a cup of coffee,

Orası bir fincan çok sıcak süt ve bir tutam kafeinli kahveyi

which was really warm milk with just a touch of caffeine.

gizlice alabileceğim bir yerdi.

She loved life.

O hayatı çok severdi.

And although she worked in a factory,

Bir fabrikada çalışmış olmasına rağmen

she saved her pennies and she traveled to Europe.

parasını kuruş kuruş biriktirdi ve Avrupayı gezdi.

And I remember poring over those pictures with her

O fotoğraflara birlikte baktığımızı hatırlıyorum

and then dancing with her to her favorite music.

ve sonrada onun favori şarkısında dans ettiğimizi.

And then, when I was eight and she was 60,

Ve sonra, ben sekiz, o altmış yaşındayken

something changed.

bir şey değişti.

She no longer worked or traveled.

O artık ne çalışmaya devam etti ne de seyahat etmeye.

She no longer danced.

O artık dans etmiyordu.

There were no more coffee times.

Artık kahve saatleri de yoktu.

My mother missed work and took her to doctors

Annem işi astı ve onu doktorlara götürdü

who couldn't make a diagnosis.

ancak tanı konulamadı.

And my father, who worked at night, would spend every afternoon with her,

Ve geceleri çalışan babam, tüm öğleden sonrasını onunla geçirirdi

just to make sure she ate.

onun yemek yediğinden emin olmak için.

Her care became all-consuming for our family.

Onun bakımı tüm ailemizi tüketen bir hale geldi.

And by the time a diagnosis was made,

Ve bir tanı koyuluncaya kadar,

she was in a deep spiral.

o derin bir sarmalın içindeydi.

Now many of you will recognize her symptoms.

Bugün bir çoğunuz onun semptomlarını bilirsiniz.

My grandmother had depression.

Büyükannem depresyondaydı.

A deep, life-altering depression,

Derin, insanın hayatını değiştiren depresyon

from which she never recovered.

ki o asla iyileşemedi.

And back then, so little was known about depression.

Ve o zamanlar, depresyonla ilgili çok az şey biliniyordu.

But even today, 50 years later,

Fakat bugün bile, 50 yıl sonra,

there's still so much more to learn.

hala daha öğrenilecek çok sey var.

Today, we know that women are 70 percent more likely

Bugün,erkeklere oranla kadınların hayatları boyunca

to experience depression over their lifetimes

%70 daha fazla depresyon yaşama

compared with men.

ihtimalleri vardır

And even with this high prevalence,

Ve bu yüksek yaygınlık oranına rağmen

women are misdiagnosed between 30 and 50 percent of the time.

kadınlara %30 - %50 oranında yanlış tanı koyuluyor.

Now we know that women are more likely

Bugün kadınlar tükenmişlik semptomları, uyku bozukluğu,

to experience the symptoms of fatigue, sleep disturbance,

ağrı ve kaygı semptomlarını erkeklere kıyasla

pain and anxiety compared with men.

daha fazla yaşama eğilimindedir.

And these symptoms are often overlooked

Ve bu semptomlar genelde

as symptoms of depression.

depresyon belirtileri olarak gözden kaçırılır.

And it isn't only depression in which these sex differences occur,

Bu cinsiyet farklılıkları sadece depresyonda değil;

but they occur across so many diseases.

bir çok hastalıkta da ortaya çıkmaktadır.

So it's my grandmother's struggles

Böylece büyükannemin mücadelesi

that have really led me on a lifelong quest.

beni hayat boyu bir arayışa itti.

And today, I lead a center in which the mission

Ve bugün, ben orataya çıkan bu cinsiyet farklılıklarını keşfetmeyi

is to discover why these sex differences occur

ve bu bilgiyi kadın sağlığını geliştirmek için

and to use that knowledge

kullanmayı amaçlayan bir

to improve the health of women.

merkezin başındayım.

Today, we know that every cell has a sex.

Bugün, her hücrenin bir cinsiyeti olduğunu biliyoruz.

Now, that's a term coined by the Institute of Medicine.

Şimdi, bu terim Tıp Enstitüsü tarafından bulunmuştur.

And what it means is that men and women are different

Ve buna göre kadın ve erkek

down to the cellular and molecular levels.

hücresel ve moleküler seviyelerde birbirinden farklıdır.

It means that we're different across all of our organs.

Bunun anlamı tüm organlarımız genelinde farklı olduğumuzdur.

From our brains to our hearts, our lungs, our joints.

Beyinlerimizden kalplerimize, ciğerlerimize, eklemlerimize.

Now, it was only 20 years ago

Sadece 20 yıl önce,

that we hardly had any data on women's health

biz kadınların sağlığı hakkında üreme fonksiyonlarının haricinde

beyond our reproductive functions.

çok az veriye sahiptik.

But then in 1993,

Fakat, sonra 1993 te,

the NIH Revitalization Act was signed into law.

NIH(Ulusal sağlık enstitüsü) Yeniden Canlandırma Yasına imza attı.

And what this law did was it mandated

Ve bu yasa Ulusal Sağlık enstitüsü tarafından finanse edilen

that women and minorities be included in clinical trials

klinik araştırmalara kadınların ve azınlıkların

that were funded by the National Institutes of Health.

dahil edilmesini zorunlu kılmıştı.

And in many ways, the law has worked.

Ve bir çok açıdan, bu yasa işe yaradı.

Women are now routinely included in clinical studies,

Şimdi kadınlar rutin olarak klinik araştırmalara dahil ediliyor

and we've learned that there are major differences

ve artık biliyoruz ki kadınların ve erkeklerin

in the ways that women and men

hastalık deneyimleri bir çok açıdan

experience disease.

önemli farklılıklar barındırıyor.

But remarkably,

Ancak göze çarpan şey ise,

what we have learned about these differences is often overlooked.

bu farklılıkların sıklıkla göz ardı edildiğini öğrenmemizdi.

So, we have to ask ourselves the question:

Bu sebeple, kendimize şu soruyu sormalıyız:

Why leave women's health to chance?

Neden kadınların sağlığını şansa bırakalım?

And we're leaving it to chance in two ways.

Ve biz bunu iki şekilde şansa bırakıyoruz.

The first is that there is so much more to learn

Birincisi, öğrenilecek çok şey var

and we're not making the investment

ve bu cinsiyet farklılıklarının

in fully understanding the extent of these sex differences.

tam olarak anlaşılması için yatırım yapmıyoruz.

And the second is that we aren't taking what we have learned,

Ve ikinci olarak da öğrendiklerimizden faydalanmıyor

and routinely applying it in clinical care.

ve bunları rutin olarak klinik bakımda uygulamaya koymuyoruz.

We are just not doing enough.

Biz yeteri kadar çaba harcamıyoruz.

So, I'm going to share with you three examples

Bu yüzden, sizinle kadınların sağlığını

of where sex differences have impacted the health of women,

cinsiyet farklılıklarının etkilediği üç örnek paylaşacağım

and where we need to do more.

ve nerede daha fazla çaba harcamız gerektiğini anlatacağım.

Let's start with heart disease.

Kalp hastalığıyla başlayalım.

It's the number one killer of women in the United States today.

Bugün Amerika Birleşik Devletlerinde kadınların bir numaralı ölüm sebebi.

This is the face of heart disease.

Bu kalp hastalığının görünüşü.

Linda is a middle-aged woman,

Linda, orta yaşlı

who had a stent placed in one of the arteries

kalbine giden bir atardamarına stent takılmış

going to her heart.

bir kadın.

When she had recurring symptoms she went back to her doctor.

Tekrarlayan semptomları olduğunda, yeniden doktoruna gitti.

Her doctor did the gold standard test:

Doktoru ona tanı koymak için test yaptı:

a cardiac catheterization.

kalp kateterizasyonu.

It showed no blockages.

Test hiçbir tıkanıklık bulmadı.

Linda's symptoms continued.

Linda'nın semptomları devam etti.

She had to stop working.

İşini bırakmak zorunda kaldı.

And that's when she found us.

Ve işte o zaman Linda bizi buldu.

When Linda came to us, we did another cardiac catheterization

Linda bize geldiğinde, tekrar kalp kateterizasyonu yaptık

and this time, we found clues.

ve bu seferkinde bazı ipuçları bulduk.

But we needed another test

Fakat tanı koyabilmek için

to make the diagnosis.

başka bir test daha yapmalıydık.

So we did a test called an intracoronary ultrasound,

Böylece ışık dalgaları kullanarak atardamara

where you use soundwaves to look at the artery

içten dışa doğru bakılan bir test uyguladık:

from the inside out.

testin adı: atardamar içi ultrason.

And what we found

Ve bulduğumuz ise

was that Linda's disease didn't look like

Linda nın hastalığı

the typical male disease.

tipik erkek hastalığı gibi değildi.

The typical male disease looks like this.

Tipik erkek hastalığı böyle görünür.

There's a discrete blockage or stenosis.

Ayrık bir tıkanıklık veya daralma var.

Linda's disease, like the disease of so many women,

Linda nın hastalığı, birçok kadının hastalığında olduğu gibi,

looks like this.

böyle görünüyor.

The plaque is laid down more evenly, more diffusely

Plak daha eşit uzanmış, atardamar boyunca

along the artery, and it's harder to see.

daha dağınık ve görmesi daha zor.

So for Linda, and for so many women,

Bu sebeple Linda ve birçok kadın için,

the gold standard test wasn't gold.

tanı koyma testi, tanı koymuyordu.

Now, Linda received the right treatment.

Şimdi Linda doğru tedaviyi gördü.

She went back to her life and, fortunately, today

Hayatına geri döndü ve şükür ki, bugün

she is doing well.

Linda iyi durumda.

But Linda was lucky.

Fakat Linda şanslıydı.

She found us, we found her disease.

O bizi buldu, bizde onun hastalığını.

But for too many women, that's not the case.

Fakat birçok kadın için, durum böyle değil.

We have the tools.

Bizim araç gereçlerimiz var.

We have the technology to make the diagnosis.

Bizim tanı koymak için teknolojimiz var.

But it's all too often that these sex diffferences

Fakat, bu cinsiyet farklılıkları oldukça sık

are overlooked.

göz ardı ediliyor.

So what about treatment?

Peki tedaviden ne haber?

A landmark study that was published two years ago

2 yıl önce yayınlanan çığır açan bir araştırma

asked the very important question:

çok önemli bir soruyu sordu:

What are the most effective treatments for heart disease in women?

Kalp hastalığı olan kadınlar için en etkili tedavi yöntemleri nelerdir?

The authors looked at papers written over a 10-year period,

Araştırmacılar 10 yıllık bir süreçte yazılan makaleleri incelediler

and hundreds had to be thrown out.

ve yüzlercesinin reddedilmesi gerekiyor.

And what they found out was that of those that were tossed out,

Ve reddedilenler arasında %65 i hariç tutuldu;

65 percent were excluded

çünkü kadınlar araştırmalara dahil edilmiş olsada

because even though women were included in the studies,

analizlerin kadın ve erkek arasında

the analysis didn't differentiate between women and men.

bir fark bulmadığını gördüler.

What a lost opportunity.

Ne kadar da heba edilmiş bir fırsat.

The money had been spent

Paralar harcandı

and we didn't learn how women fared.

ve kadınların nasıl üstesinden geldiğini öğrenemedik.

And these studies could not contribute one iota

Ve bu çalışmalar çok çok önemli bir soruya

to the very, very important question,

zerre katkı sağlamadı,

what are the most effective treatments

ki bu soru kalp hastalığı olan kadınlar için

for heart disease in women?

en etkili tedavi yöntemleri nelerdir sorusuydu.

I want to introduce you to Hortense, my godmother,

Size Hortense i, vaftiz annem,

Hung Wei, a relative of a colleague,

Hung Wei yi, bir iş arkadaşımın akrabası,

and somebody you may recognize --

ve tanıyabileceğiniz birini

Dana, Christopher Reeve's wife.

Dana, Christopher Reeve in karısını tanıştırmak isterim.

All three women have something very important in common.

Bu 3 kadınında çok önemli bir ortak noktası var.

All three were diagnosed with lung cancer,

Üçüde, bugün Amerika Birleşik Devletleri nde

the number one cancer killer of women

kadınların bir numaralı ölüm sebebi olan

in the United States today.

akciğer kanseri tanısını aldı.

All three were nonsmokers.

Üçü de sigara içmiyordu.

Sadly, Dana and Hung Wei died of their disease.

Maalesef, Dana ve Hung Wei bu hastalık yüzünden hayatını kaybetti.

Today, what we know is that women who are nonsmokers are three times more likely

Bugün, sigara içmeyen kadınların, sigara içmeyen erkeklere kıyasla

to be diagnosed with lung cancer than are men

üç kat daha fazla akciğer kanserine yakalanma riski

who are nonsmokers.

taşıdığını biliyoruz.

Now interestingly, when women are diagnosed with lung cancer,

ilginç olan, kadınlar akciğer kanseri tanısı aldığında,

their survival tends to be better than that of men.

kurtulma şansları erkeklerden daha yüksek.

Now, here are some clues.

Şimdi, bazı ipuçları:

Our investigators have found that there are

Araştırmacılarımız hem kadın hem de erkeklerde

certain genes in the lung tumor cells of both women and men.

akciğer tümör hücrelerinde belirli genlerin var olduğunu buldu.

And these genes are activated

Ve bu genler çoğunlukla

mainly by estrogen.

östrojen tarafından harekete geçiriliyordu.

And when these genes are over-expressed,

Ve bu genlerin aşırı üremesi,

it's associated with improved survival

sadece genç kadınların

only in young women.

hayatta kalması ihtimaliyle bağlantılı.

Now this is a very early finding

Fakat bu çok yeni bir buluş

and we don't yet know whether it has relevance

ve bunun klinik bakıma uygun olup olmadığını

to clinical care.

henüz bilmiyoruz.

But it's findings like this that may provide hope

Fakat bu gibi bulgular umut verici olabilir

and may provide an opportunity to save lives

ve hem erkeklerin hemde kadınların

of both women and men.

hayatını kurtarma fırsatı sağlayabilir.

Now, let me share with you an example

Şimdi size cinsiyet farklılıklarını göz önüne alırken

of when we do consider sex differences, it can drive the science.

bilime götürecek bir örnekten bahsedeceğim.

Several years ago a new lung cancer drug

Birkaç yıl önce yeni bir akciğer kanseri ilacı

was being evaluated,

değerlendiriliyordu

and when the authors looked at whose tumors shrank,

ve araştırmacılar küçülen tümörlere baktıklarında

they found that 82 percent were women.

%82 sinin kadınların olduğunu buldurlar.

This led them to ask the question: Well, why?

Bu bulgu onları şu soruyu sormaya itti: Peki neden?

And what they found

Ve buldukları

was that the genetic mutations that the drug targeted

ilacın hedeflediği genetik mutasyonun

were far more common in women.

kadınlarda daha yaygın olduğuydu.

And what this has led to

Ve bu da cinsiyetinde dahil olduğu,

is a more personalized approach

akciğer kanserine yönelik

to the treatment of lung cancer that also includes sex.

daha kişiselleştirilmiş bir tedaviye yaklaşımına yol açtı.

This is what we can accomplish

İşte kadınların sağlığını şansa bırakmadığımızda

when we don't leave women's health to chance.

bunları başarabiliriz.

We know that when you invest in research,

Biliyoruz ki eğer araştırmaya yatırım yaparsak,

you get results.

sonuç alırız.

Take a look at the death rate from breast cancer over time.

Zamanla göğüs kanserinden ölüm oranına bir bakın.

And now take a look at the death rates

Ve şimdide zamanla akciğer kanseri olan kadınların

from lung cancer in women over time.

ölüm oranlarına bir bakın.

Now let's look at the dollars invested in breast cancer --

Şimdi göğüs kanserine yatırılmış paralara bir bakın--

these are the dollars invested per death --

bu paralar ölüm başına yatırılmış--

and the dollars invested in lung cancer.

ve akciğer kanserine yatırılmış paralar.

Now, it's clear that our investment in breast cancer

Açıkça görülüyor ki göğüs kanserine yatırımımız

has produced results.

sonuçlar ortaya çıkardı.

They may not be fast enough,

Bunlar pek hızlı olmayabilir,

but it has produced results.

ancak yinede bir sonuç alındı.

We can do the same

Aynı şeyi akciğer kanseri veya

for lung cancer and for every other disease.

herhangi bir hastalık içinde yapabiliriz.

So let's go back to depression.

Şimdi depresyona geri dönelim.

Depression is the number one cause

Depresyon dünyada kadınların bir numaralı

of disability in women in the world today.

iş göremezlik, işlevselliği yitirme, sebebi.

Our investigators have found

Araştırmacılarımız kadın ve erkeklerin beyinlerinin

that there are differences in the brains

ruh haliyle bağlantılı bölümlerinin

of women and men

kadın ve erkek beyinlerinde

in the areas that are connected with mood.

farklılıklar gösterdiğini buldu.

And when you put men and women

Ve kadın ve erkekleri

in a functional MRI scanner --

fMRI- beyinin aktif olduğunda nasıl çalıştığını gösteren bir tarayıcı--

that's the kind of scanner that shows how the brain is functioning when it's activated --

cihazına soktuğumuzda

so you put them in the scanner and you expose them to stress.

onları cihaza sokuyoruz ve strese maruz bırakıyoruz.

You can actually see the difference.

Burada gerçektende de bir fark görebilirsiniz.

And it's findings like this

Ve depresyonda neden bu belirgin

that we believe hold some of the clues

cinsiyet farklılıklarını gördüğümüze dair

for why we see these very significant sex differences

bazı ipuçlarına sahip olduğunu düşündüğümüz

in depression.

bulgulardır bunlar.

But even though we know

Ama yine de biz biliyoruz ki

that these differences occur,

erkek ya da dişi hayvanlarla yapılan

66 percent

ya da hayvanların cinsiyetinin belirtilmediği,

of the brain research that begins in animals

beyin araştırmalarının

is done in either male animals

%66 sında

or animals in whom the sex is not identified.

bu farklılıklar ortaya çıkıyor.

So, I think we have to ask again the question:

Bu sebeple, bence soruyu tekrar sormalıyız:

Why leave women's health to chance?

Kadınların sağlığını neden şansa bırakalım?

And this is a question that haunts those of us

Ve bu soru bilim ve tıp alanından,

in science and medicine

kadınların sağlığını önemli ölçüde

who believe that we are on the verge of being able to dramatically improve

geliştirebilmenin eşiğinde olduğumuza inanan

the health of women.

kişilerin aklından çıkmıyor.

We know that every cell has a sex.

Biz her hücrenin bir cinsiyeti olduğunu biliyoruz.

We know that these differences are often overlooked.

Biz bu farklılıkların göz ardı edildiğini biliyoruz.

And therefore we know that women are not getting the full benefit

Ve bu nedenle kadınların, bugün modern bilimden ve

of modern science and medicine today.

tıptan tam anlamıyla yararlanamadığını biliyoruz.

We have the tools

Biz araç gerece sahibiz;

but we lack the collective will and momentum.

fakat ortak irade ve hareket gücünden yoksunuz.

Women's health is an equal rights issue

Kadınların sağlığı tıpkı eşit ücret politikası kadar önemli bir

as important as equal pay.

eşit hak konusudur.

And it's an issue of the quality

Ve bu aynı zamanda bir kalite ve

and the integrity of science and medicine.

tıp ve bilimin doğruluğu, dürüstlüğüyle ilgili bir konudur.

(Applause)

(Alkışlar)

So imagine the momentum we could achieve

Eğer bu araştırma tasarlamanın başında

in advancing the health of women

bu değişikliklerin olup olmadığını dikkate alırsak,

if we considered whether these sex differences were present

kadınların sağlığını geliştirmede

at the very beginning of designing research.

ne kadar güç elde edebileceğimizi bir hayal edin.

Or if we analyzed our data by sex.

Ya da verilerimizi cinsiyete göre analiz ettiğimizde.

So, people often ask me:

İnsanlar bana sık sık soruyor:

What can I do?

Ben ne yapabilirim?

And here's what I suggest:

ve bende şunu öneriyorum:

First, I suggest that you think about women's health

İlk olarak, kadın sağlığını

in the same way

tıpkı senin için önemli olan ve değer verdiğin

that you think and care about other causes that are important to you.

diğer nedenler gibi düşünmeni öneririm.

And second, and equally as important,

Ve ikinci olarak ve aynı derecede önemli olarak,

that as a woman,

bir kadın olarak

you have to ask your doctor

doktoruna sormalısın

and the doctors who are caring for those who you love:

ve sevdiklerine bakım veren doktorlara da sormalısın

Is this disease or treatment different in women?

Bu hastalık ya da tedavi kadınlar için farklılık gösteriyor mu?

Now, this is a profound question because the answer is likely yes,

Şimdi bu çok derin bir soru; çünkü cevap büyük ihtimalle evet,

but your doctor may not know the answer, at least not yet.

fakat doktorunuz cevabı bilmiyor olabilir, en azından henüz.

But if you ask the question, your doctor will very likely

Ancak eğer soruyu sorarsanız doktorunuz büyük ihtimalle

go looking for the answer.

cevabı aramaya koyulacaktır.

And this is so important,

Ve bu çok önemli,

not only for ourselves,

sadece kendimiz için değil,

but for all of those whom we love.

tüm sevdiklerimiz için.

Whether it be a mother, a daughter, a sister,

İster bir anne, kız, kardeş

a friend or a grandmother.

bir arkadaş ya da büyük anne olsun.

It was my grandmother's suffering

Kadınların sağlığını geliştirmede

that inspired my work

benim çabalarıma ilham veren

to improve the health of women.

büyükannemin mücadelesiydi.

That's her legacy.

Bu onun mirası.

Our legacy can be to improve the health of women

Bizim mirasımızda hem bu jenerasyon

for this generation

hemde gelecek jenerasyonlar için

and for generations to come.

kadın sağlığının geliştirilmesi olabilir.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)