Paula Johnson: His and hers ... healthcare

Tłumaczenie: Agata Leśnicka Korekta: Rysia Wand

Some of my most wonderful memories of childhood

Najpiękniejsze wspomnienia z dzieciństwa

are of spending time with my grandmother, Mamar,

to spędzanie czasu z moja babcią, Mamar,

in our four-family home in Brooklyn, New York.

w naszym czterorodzinnym domu na Brooklynie w Nowym Jorku.

Her apartment was an oasis.

Jej mieszkanie było oazą.

It was a place where I could sneak a cup of coffee,

Mogłam się tam raczyć filiżanką kawy,

which was really warm milk with just a touch of caffeine.

a tak naprawdę ciepłym mlekiem z kroplą kofeiny.

She loved life.

Kochała życie.

And although she worked in a factory,

Chociaż pracowała w fabryce,

she saved her pennies and she traveled to Europe.

oszczędzała każdy grosz na podróże do Europy.

And I remember poring over those pictures with her

Pamiętam wspólne oglądanie tych zdjęć,

and then dancing with her to her favorite music.

a potem wspólny taniec do jej ulubionej muzyki.

And then, when I was eight and she was 60,

Ale kiedy miałam 8 lat, a ona 60,

something changed.

coś się zmieniło.

She no longer worked or traveled.

Już nie pracowała, ani nie podróżowała.

She no longer danced.

Nie tańczyła.

There were no more coffee times.

Nie było już picia kawy.

My mother missed work and took her to doctors

Mama brała wolne z pracy, by jeździć z nią po lekarzach,

who couldn't make a diagnosis.

którzy nie umieli postawić diagnozy.

And my father, who worked at night, would spend every afternoon with her,

Ojciec, który pracował nocami,

spędzał z nią każde popołudnie,

just to make sure she ate.

tylko po to, by dopilnować, żeby jadła.

Her care became all-consuming for our family.

Opieka nad nią całkowicie nas pochłaniała.

And by the time a diagnosis was made,

Zanim postawiono diagnozę,

she was in a deep spiral.

była w głębokim kryzysie.

Now many of you will recognize her symptoms.

Wielu z was rozpozna jej objawy.

My grandmother had depression.

Moja babcia miała depresję.

A deep, life-altering depression,

Głęboką, zmieniającą życie depresję,

from which she never recovered.

z której nigdy nie wyszła.

And back then, so little was known about depression.

Wtedy tak mało wiedziano o depresji.

But even today, 50 years later,

Lecz nawet teraz, po 50 latach,

there's still so much more to learn.

wciąż pozostaje wiele do odkrycia.

Today, we know that women are 70 percent more likely

Wiemy dziś, że kobiety

doświadczają depresji 70% częściej

to experience depression over their lifetimes

compared with men.

niż mężczyźni.

And even with this high prevalence,

Mimo tak dużej zapadalności

women are misdiagnosed between 30 and 50 percent of the time.

kobiety dostają złe diagnozy w 30-50% przypadków.

Now we know that women are more likely

Wiemy teraz, że kobiety częściej doświadczają

to experience the symptoms of fatigue, sleep disturbance,

objawów zmęczenia, zaburzeń snu,

pain and anxiety compared with men.

bólu i lęku w porównaniu do mężczyzn.

And these symptoms are often overlooked

Te objawy są często przeoczane

as symptoms of depression.

jako objawy depresji.

And it isn't only depression in which these sex differences occur,

Różnice między płciami widać nie tylko w depresji,

but they occur across so many diseases.

ale także w wielu innych schorzeniach.

So it's my grandmother's struggles

To właśnie zmagania babci

that have really led me on a lifelong quest.

ukształtowały moją życiową misję.

And today, I lead a center in which the mission

Dziś kieruję centrum, którego głównym zadaniem

is to discover why these sex differences occur

jest odkrycie przyczyny występowania różnic między płciami

and to use that knowledge

i wykorzystanie tej wiedzy

to improve the health of women.

do poprawy zdrowia kobiet.

Today, we know that every cell has a sex.

Dziś wiemy, że każda komórka ma płeć.

Now, that's a term coined by the Institute of Medicine.

To termin ukuty przez Instytut Medycyny.

And what it means is that men and women are different

Oznacza on, że kobiety i mężczyźni różnią się

down to the cellular and molecular levels.

nawet na komórkowym i molekularnym poziomie.

It means that we're different across all of our organs.

Oznacza to, że różnimy się we wszystkich narządach.

From our brains to our hearts, our lungs, our joints.

Od mózgów, do serc, płuc, stawów.

Now, it was only 20 years ago

Ledwie 20 lat temu

that we hardly had any data on women's health

prawie nie było danych o zdrowiu kobiet

beyond our reproductive functions.

poza zdrowiem reprodukcyjnym,

But then in 1993,

Ale w 1993 r.

the NIH Revitalization Act was signed into law.

weszła w życie ustawa NIH o rewitalizacji.

And what this law did was it mandated

Ustawa nakazywała włączanie kobiet

that women and minorities be included in clinical trials

i mniejszości do badań klinicznych

that were funded by the National Institutes of Health.

fundowanych przez Narodowy Instytut Zdrowia.

And in many ways, the law has worked.

Pod wieloma względami prawo poskutkowało.

Women are now routinely included in clinical studies,

Kobiety włącza się teraz rutynowo do badań klinicznych

and we've learned that there are major differences

i odkryto znaczne różnice

in the ways that women and men

w przebiegu chorób u kobiet i mężczyzn.

experience disease.

But remarkably,

Co niezwykłe,

what we have learned about these differences is often overlooked.

te nowo poznane różnice są często pomijane.

So, we have to ask ourselves the question:

Musimy sobie zadać pytanie:

Why leave women's health to chance?

Czemu zdawać zdrowie kobiet na przypadek?

And we're leaving it to chance in two ways.

Dzieje się to na dwa sposoby.

The first is that there is so much more to learn

Po pierwsze wciąż jest wiele do zbadania,

and we're not making the investment

a nie inwestujemy w pełne zrozumienie

in fully understanding the extent of these sex differences.

zakresu różnic między płciami.

And the second is that we aren't taking what we have learned,

Po drugie nie włączamy zdobytej wiedzy

and routinely applying it in clinical care.

w rutynowe postępowanie kliniczne.

We are just not doing enough.

Po prostu robimy za mało.

So, I'm going to share with you three examples

Podzielę się z wami trzema przykładami,

of where sex differences have impacted the health of women,

jak różnice międzypłciowe wpłynęły na zdrowie kobiet,

and where we need to do more.

i gdzie musimy zrobić więcej.

Let's start with heart disease.

Zacznijmy od chorób serca.

It's the number one killer of women in the United States today.

To najczęstsza przyczyna zgonów kobiet w USA.

This is the face of heart disease.

Oto oblicze choroby serca.

Linda is a middle-aged woman,

Linda jest kobietą w średnim wieku,

who had a stent placed in one of the arteries

której stentowano jedną z tętnic

going to her heart.

idących do serca.

When she had recurring symptoms she went back to her doctor.

Kiedy objawy się ponowiły, wróciła do lekarza.

Her doctor did the gold standard test:

Lekarz wykonał klasyczne badanie:

a cardiac catheterization.

cewnikowanie serca.

It showed no blockages.

Nie wykazało żadnych zatorów.

Linda's symptoms continued.

Objawy Lindy utrzymywały się.

She had to stop working.

Musiała przerwać pracę.

And that's when she found us.

I wtedy znalazła nas.

When Linda came to us, we did another cardiac catheterization

Wykonaliśmy kolejne cewnikowanie

and this time, we found clues.

i tym razem znaleźliśmy wskazówki.

But we needed another test

Ale potrzebowaliśmy kolejnego badania,

to make the diagnosis.

by postawić rozpoznanie.

So we did a test called an intracoronary ultrasound,

Zrobiliśmy badanie nazywane USG wewnątrzwieńcowym,

where you use soundwaves to look at the artery

gdzie za pomocą ultradźwięków

from the inside out.

ogląda się tętnicę od środka.

And what we found

Dowiedzieliśmy się,

was that Linda's disease didn't look like

że choroba Lindy nie wygląda

the typical male disease.

jak typowa choroba u mężczyzny.

The typical male disease looks like this.

Typowy przebieg u mężczyzny wygląda tak.

There's a discrete blockage or stenosis.

Są przerywane blokady albo zwężenia.

Linda's disease, like the disease of so many women,

Choroba Lindy, jak u wielu innych kobiet,

looks like this.

wygląda tak.

The plaque is laid down more evenly, more diffusely

Blaszka jest rozłożona bardziej równomiernie,

along the artery, and it's harder to see.

jest bardziej rozproszona wzdłuż tętnicy i trudniejsza do zobaczenia.

So for Linda, and for so many women,

Dla Lindy, jak i dla wielu kobiet,

the gold standard test wasn't gold.

klasyczny test był nieprzydatny.

Now, Linda received the right treatment.

Linda dostała właściwe leczenie.

She went back to her life and, fortunately, today

Wróciła do zdrowia

she is doing well.

i na szczęście dziś dobrze sobie radzi.

But Linda was lucky.

Ale Linda miała szczęście.

She found us, we found her disease.

Znalazła nas, a my wykryliśmy jej chorobę.

But for too many women, that's not the case.

Ale wiele kobiet nie ma tyle szczęścia.

We have the tools.

Mamy narzędzia.

We have the technology to make the diagnosis.

Mamy technologię diagnostyczną.

But it's all too often that these sex diffferences

Ale zbyt często różnice międzypłciowe

are overlooked.

są pomijane.

So what about treatment?

Co z leczeniem?

A landmark study that was published two years ago

Przełomowe badanie, opublikowane dwa lata temu,

asked the very important question:

zadało to bardzo ważne pytanie:

What are the most effective treatments for heart disease in women?

Jakie są najefektywniejsze metody leczenia chorób serca u kobiet?

The authors looked at papers written over a 10-year period,

Autorzy przejrzeli artykuły z 10 lat

and hundreds had to be thrown out.

i setki odrzucili.

And what they found out was that of those that were tossed out,

Okazało się, że wśród odrzuconych badań

65 percent were excluded

65% wykluczono,

because even though women were included in the studies,

bo choć kobiety włączono do badania,

the analysis didn't differentiate between women and men.

analizy nie różnicowały kobiet i mężczyzn.

What a lost opportunity.

Cóż za utrata szansy!

The money had been spent

Wydano pieniądze,

a nie dowiedzieliśmy się, jak miały się kobiety.

and we didn't learn how women fared.

And these studies could not contribute one iota

Te badania nie dodały zupełnie nic

to the very, very important question,

do bardzo ważnej kwestii

what are the most effective treatments

najbardziej efektywnych metod leczenia

for heart disease in women?

chorób serca u kobiet.

I want to introduce you to Hortense, my godmother,

Chcę wam przedstawić Hortense, moją matkę chrzestną,

Hung Wei, a relative of a colleague,

Hung Wei, krewną kolegi z pracy,

and somebody you may recognize --

i kogoś, kogo może znacie,

Dana, Christopher Reeve's wife.

Danę, żonę Christophera Reeve'a.

All three women have something very important in common.

Wszystkie dzielą coś bardzo ważnego.

All three were diagnosed with lung cancer,

U wszystkich rozpoznano raka płuc,

the number one cancer killer of women

najgroźniejszego raka kobiet w USA.

in the United States today.

All three were nonsmokers.

Żadna z nich nie paliła papierosów.

Sadly, Dana and Hung Wei died of their disease.

Niestety, choroba zabiła Danę i Hung Wei.

Today, what we know is that women who are nonsmokers are three times more likely

Dziś wiemy, że niepalące kobiety

zapadają na raka płuc trzykrotnie częściej

to be diagnosed with lung cancer than are men

who are nonsmokers.

niż niepalący mężczyźni.

Now interestingly, when women are diagnosed with lung cancer,

Co ciekawe, po rozpoznaniu raka płuc

their survival tends to be better than that of men.

kobiety przeżywają częściej niż mężczyźni.

Now, here are some clues.

Tu są pewne wskazówki.

Our investigators have found that there are

Nasi badacze odkryli pewne geny

certain genes in the lung tumor cells of both women and men.

w komórkach guza płuc u kobiet i mężczyzn.

And these genes are activated

Geny te są aktywowane

mainly by estrogen.

głównie przez estrogen.

And when these genes are over-expressed,

Nadmierna ekspresja tych genów

it's associated with improved survival

wiąże się ze zwiększoną przeżywalnością

only in young women.

tylko u młodych kobiet.

Now this is a very early finding

To bardzo niedawne odkrycie

and we don't yet know whether it has relevance

i nie wiemy jeszcze, czy ma ono znaczenie

to clinical care.

dla postępowania terapeutycznego.

But it's findings like this that may provide hope

Ale to takie odkrycia mogą dać nadzieję

and may provide an opportunity to save lives

i szanse na ratowanie życia

of both women and men.

zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Now, let me share with you an example

Podam przykład na to,

of when we do consider sex differences, it can drive the science.

że branie pod uwagę różnic międzypłciowych

popycha naukę naprzód.

Several years ago a new lung cancer drug

Kilka lat temu badano

was being evaluated,

nowy lek na raka płuc,

and when the authors looked at whose tumors shrank,

a kiedy autorzy przyjrzeli się, czyje guzy się zmniejszyły,

they found that 82 percent were women.

odkryli, że w 82% były to kobiety.

This led them to ask the question: Well, why?

To skłoniło ich do pytania o przyczyny.

And what they found

Wykryli, że mutacje genetyczne,

was that the genetic mutations that the drug targeted

na które nakierowany był lek,

were far more common in women.

były znacznie powszechniejsze u kobiet.

And what this has led to

Doprowadziło to

is a more personalized approach

do bardziej spersonalizowanego podejścia

to the treatment of lung cancer that also includes sex.

do leczenia raka płuc, z uwzględnieniem płci.

This is what we can accomplish

Oto co możemy zdziałać

when we don't leave women's health to chance.

kiedy nie zostawiamy zdrowia kobiet przypadkowi.

We know that when you invest in research,

Wiemy, że inwestycja w badania

you get results.

przynosi wyniki.

Take a look at the death rate from breast cancer over time.

Spójrzmy na historię śmiertelności z powodu raka piersi.

And now take a look at the death rates

A teraz na historię śmiertelności

from lung cancer in women over time.

z powodu raka płuc u kobiet.

Now let's look at the dollars invested in breast cancer --

Oto sumy inwestowane w raka piersi,

these are the dollars invested per death --

to suma w dolarach na jeden zgon,

and the dollars invested in lung cancer.

i sumy inwestowane w raka płuc.

Now, it's clear that our investment in breast cancer

Jest jasne, że inwestycja w raka piersi

has produced results.

przyniosła rezultaty.

They may not be fast enough,

Może nie są one dostatecznie szybkie,

but it has produced results.

ale przyniosły wyniki.

We can do the same

Możemy zrobić to samo

for lung cancer and for every other disease.

z rakiem płuc i każdą inną chorobą.

So let's go back to depression.

Wróćmy więc do depresji.

Depression is the number one cause

Depresja to dziś najczęstsza przyczyna

of disability in women in the world today.

upośledzenia kobiet na świecie.

Our investigators have found

Nasi badacze odkryli,

that there are differences in the brains

że istnieją różnice między mózgami

of women and men

kobiet i mężczyzn

in the areas that are connected with mood.

w obszarach związanych z nastrojem.

And when you put men and women

Podczas badania mężczyzn i kobiet

in a functional MRI scanner --

metodą rezonansu magnetycznego,

that's the kind of scanner that shows how the brain is functioning when it's activated --

czyli badania pokazującego pracę aktywnego mózgu,

so you put them in the scanner and you expose them to stress.

umieszczamy pacjenta w skanerze fMRI i wystawiamy na stres.

You can actually see the difference.

Naprawdę widać różnicę.

And it's findings like this

Wierzymy, że właśnie takie odkrycia

that we believe hold some of the clues

dadzą pewne wskazówki co do występowania

for why we see these very significant sex differences

tak istotnych różnic międzypłciowych

in depression.

podczas depresji.

But even though we know

Choć wiemy,

that these differences occur,

że te różnice istnieją,

66 percent

66% badań mózgu

of the brain research that begins in animals

prowadzonych na zwierzętach

is done in either male animals

dotyczy albo zwierząt płci męskiej,

or animals in whom the sex is not identified.

albo zwierząt, których płeć nie jest określana.

So, I think we have to ask again the question:

Chyba znów trzeba zadać pytanie:

Why leave women's health to chance?

Czemu zdawać zdrowie kobiet na przypadek?

And this is a question that haunts those of us

To pytanie prześladuje tych z nas

in science and medicine

w nauce i medycynie,

who believe that we are on the verge of being able to dramatically improve

którzy wierzą, że jesteśmy blisko

dramatycznej poprawy zdrowia kobiet.

the health of women.

We know that every cell has a sex.

Wiemy, że każda komórka ma płeć.

We know that these differences are often overlooked.

Wiemy, że te różnice są często pomijane.

And therefore we know that women are not getting the full benefit

Dlatego wiemy, że kobiety nie korzystają w pełni

of modern science and medicine today.

ze współczesnej nauki i medycyny.

We have the tools

Mamy narzędzia,

but we lack the collective will and momentum.

ale brakuje nam zbiorowej woli i rozmachu.

Women's health is an equal rights issue

Zdrowie kobiet jest sprawą równości praw,

as important as equal pay.

tak jak równa płaca.

And it's an issue of the quality

To kwestia jakości

and the integrity of science and medicine.

i spójności nauki i medycyny.

(Applause)

(Brawa)

So imagine the momentum we could achieve

Jaki rozmach moglibyśmy osiągnąć

in advancing the health of women

w postępie badań nad zdrowiem kobiet,

if we considered whether these sex differences were present

gdyby rozważyć obecność różnic międzypłciowych

at the very beginning of designing research.

na samym początku planowania badań.

Or if we analyzed our data by sex.

Albo gdyby analizować dane według płci.

So, people often ask me:

Często słyszę pytanie:

What can I do?

"Co mogę zrobić?".

And here's what I suggest:

A oto co polecam:

First, I suggest that you think about women's health

Na początek zacznij myśleć o zdrowiu kobiet tak samo,

in the same way

that you think and care about other causes that are important to you.

jak myślisz i troszczysz się

o inne ważne sprawy.

And second, and equally as important,

Po drugie, i tak samo ważne,

that as a woman,

że jako kobieta

you have to ask your doctor

powinnaś zapytać swojego lekarza

and the doctors who are caring for those who you love:

i lekarzy twoich bliskich:

Is this disease or treatment different in women?

"Czy ta choroba lub leczenie wygląda inaczej u kobiet?".

Now, this is a profound question because the answer is likely yes,

To głębokie pytanie, bo odpowiedź prawdopodobnie jest twierdząca,

but your doctor may not know the answer, at least not yet.

ale lekarz może jej jeszcze nie znać. Przynajmniej na razie.

But if you ask the question, your doctor will very likely

Ale jeśli zadasz takie pytanie,

lekarz pewnie zacznie szukać odpowiedzi.

go looking for the answer.

And this is so important,

A to jest tak ważne,

not only for ourselves,

nie tylko dla nas,

but for all of those whom we love.

ale dla wszystkich, których kochamy.

Whether it be a mother, a daughter, a sister,

Niech to będzie matka, córka, siostra,

a friend or a grandmother.

koleżanka czy babcia.

It was my grandmother's suffering

To cierpienie mojej babci

that inspired my work

zainspirowało mnie do pracy

to improve the health of women.

nad poprawą zdrowia kobiet.

That's her legacy.

To jej spuścizna.

Our legacy can be to improve the health of women

Naszą spuścizną może być poprawa zdrowia kobiet

for this generation

dla tego pokolenia

and for generations to come.

i dla następnych.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)