Eric X. Li: A tale of two political systems

Eric X. Li: İki siyasi sistemin hikayesi

Çeviri: Maide Bayındır Gözden geçirme: Asli Sena Kücükyildiz

Good morning.

İyi sabahlar.

My name is Eric Li, and I was born here.

İsmim Eric Li ve burası doğduğum yer.

But no, I wasn't born there.

Fakat hayır, orada doğmadım.

This was where I was born:

Doğduğum yer burası:

Shanghai, at the height of the Cultural Revolution.

Kültür Devrimi'nin zirve noktasında, Shanghai.

My grandmother tells me that she heard

Büyükannem bana ilk ağlamalarım sırasında

ateş seslerini duyduğunu anlatır.

the sound of gunfire along with my first cries.

When I was growing up, I was told a story

Büyürken bana insanlık hakkında bilmem gereken

that explained all I ever needed to know about humanity.

tüm şeyleri açıklayan bir hikaye anlatılmıştı.

It went like this.

Hikaye şöyleydi.

All human societies develop in linear progression,

Tüm toplumlar doğrusal bir gelişim ile şekillenir,

beginning with primitive society, then slave society,

ilkel toplum ile başlar, daha sonra köle toplumu,

feudalism, capitalism, socialism,

feodalizm, kapitalizm, sosyalizm

and finally, guess where we end up?

ve son olarak, tahmin edin nerede son buluruz?

Communism!

Komünizm!

Sooner or later, all of humanity,

Er ya da geç, tüm insanlık,

regardless of culture, language, nationality,

kültür, dil, millet farketmeksizin

will arrive at this final stage

siyasi ve sosyal gelişimin

of political and social development.

bu son aşamasına ulaşacaktır.

The entire world's peoples will be unified

Tüm dünya insanları

in this paradise on Earth

evrendeki bu cennette birleşecek

and live happily ever after.

ve sonsuza dek mutlu yaşayacaklar.

But before we get there, we're engaged

Ancak buraya gelmeden önce,

in a struggle between good and evil,

iyi ve kötü arasındaki mücadeleye katılırız,

the good of socialism against the evil of capitalism,

sosyalizmin iyiliğine karşılık kapitalizmin kötülüğü,

and the good shall triumph.

ve iyilik kazanmalı.

That, of course, was the meta-narrative

Bu tabii ki Karl Marx'ın teorilerinden yola çıkarılarak

distilled from the theories of Karl Marx.

elde edilmiş bir üst anlatıydı.

And the Chinese bought it.

Ve Çinliler bu numarayı yedi.

We were taught that grand story day in and day out.

Bu muhteşem hikaye her gün bize öğretilirdi.

It became part of us, and we believed in it.

Bu bir parçamız haline gelmişti ve ona inanmıştık.

The story was a bestseller.

Hikaye çok satanlar listesindeydi.

About one third of the entire world's population

Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri

lived under that meta-narrative.

bu üst anlatı altında yaşadı.

Then, the world changed overnight.

Sonra, bir gecede bütün dünya değişti.

As for me, disillusioned by the failed religion of my youth,

Bana gelince, gençliğimin yıkılmış dini ile hayal kırıklığına uğramış bir halde,

I went to America and became a Berkeley hippie.

Amerika'ya gittim ve bir Berkeley hippisi oldum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Now, as I was coming of age, something else happened.

Reşit olmaya yakınken , bir şey daha oldu.

As if one big story wasn't enough,

Tek bir büyük hikaye yeterli değilmiş gibi,

I was told another one.

bana bir tane daha anlatıldı.

This one was just as grand.

Bu da diğeri kadar muazzamdı.

It also claims that all human societies

Bu da tüm insan topluluklarının doğrusal gelişim içinde

develop in a linear progression towards a singular end.

tek bir sona doğru geliştiğini iddia ediyordu.

This one went as follows:

Hikaye şöyle devam ediyordu:

All societies, regardless of culture,

Tüm toplumlar, kültür fark etmeksizin,

be it Christian, Muslim, Confucian,

Hristiyan, Müslüman ya da Konfüçyüsçü olsun,

must progress from traditional societies

grupların temel birimler olduğu

in which groups are the basic units

geleneksel toplumlardan,

to modern societies in which atomized individuals

atomize edilmiş bireylerin üstün birimler olduğu

are the sovereign units,

modern toplumlara gelişmelidirler.

and all these individuals are, by definition, rational,

Bütün bu bireyler tanım gereği rasyoneldir,

and they all want one thing:

ve hepsi tek bir şey ister:

the vote.

Oy.

Because they are all rational, once given the vote,

Tümü rasyonel olduğu için, bir kez oy verildiğinde,

they produce good government

iyi bir hükümet kurarlar

and live happily ever after.

ve sonsuza kadar mutlu yaşarlar.

Paradise on Earth, again.

Tekrar, Dünya'da Cennet.

Sooner or later, electoral democracy will be

Er ya da geç, temsili demokrasi

the only political system for all countries and all peoples,

herkesi zengin edecek serbest piyasa ile

with a free market to make them all rich.

tüm ülkelerin ve halkların tek siyasi sistemi olacaktır.

But before we get there, we're engaged in a struggle

Ancak bu noktaya ulaşmadan önce,

between good and evil.

iyi ve kötü arasındaki bir çatışma arasında kaldık.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The good belongs to those who are democracies

"İyi" demokrasilere aittir

and are charged with a mission of spreading it

ve onlar seçim yapmayan kötülüğe karşı,

around the globe, sometimes by force,

bazen zorla, demokrasiyi yayma göreviyle

against the evil of those who do not hold elections.

yükümlüdürler.

(Video) George H.W. Bush: A new world order...

(Video) George H.W. Bush: Yeni Dünya Düzeni

(Video) George W. Bush:... ending tyranny in our world...

(Video) George W. Bush: ... dünyada zorbalığı bitirmek ...

(Video) Barack Obama: ... Gücü elinde tutan herkes için

(Video) Barack Obama:... a single standard for all

tek bir standart.

who would hold power.

Eric X. Li: Now --

Eric X. Li. Şimdi --

(Laughter) (Applause)

(Kahkahalar) (Alkış)

This story also became a bestseller.

Bu öykü de en çok satanlar listesine girdi.

According to Freedom House,

Freedom House'a göre,

the number of democracies went from 45 in 1970

demokrasilerin sayısı 1970'de 45 iken

to 115 in 2010.

2010'da 115'e yükseldi.

In the last 20 years, Western elites tirelessly

Son yirmi yılda, batılı elitler bıkmadan

trotted around the globe selling this prospectus:

dünyada bu prospektüsü satmak için yarıştılar:

Multiple parties fight for political power

Birçok partinin siyasi güç için savaşması

and everyone voting on them

ve herkesin onlar için oy vermesi

is the only path to salvation

gelişen çilekeş dünyada

to the long-suffering developing world.

kurtuluşa giden tek yoldur.

Those who buy the prospectus are destined for success.

Bu prospektüsü alanların kaderlerinde başarı vardır.

Those who do not are doomed to fail.

Almayanlar ise başarısızlığa mahkumdurlar.

But this time, the Chinese didn't buy it.

Fakat bu defa Çinliler bunu yemedi.

Fool me once...

Beni ancak bir kere aldatabilirsin.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The rest is history.

Gerisi tarih.

In just 30 years, China went from

Yalnızca 30 sene içinde, Çin dünyada

one of the poorest agricultural countries in the world

tarımla geçinen en fakir ülkelerden birisi olmaktan çıkıp, ekonomisi

en büyük olan ikinci ülke haline geldi.

to its second-largest economy.

Six hundred fifty million people

650 milyon insan

were lifted out of poverty.

yoksulluktan kurtuldu.

Eighty percent of the entire world's poverty alleviation

O süreç içinde, bütün dünyada fakirliğin azalmasının yüzde

during that period happened in China.

seksenlik dilimi Çin'de gerçekleşti.

In other words, all the new and old democracies

Bir diğer deyişle, bütün eski ve yeni demokrasiler

put together amounted to a mere fraction

toplandığında, tek partili bir ülkenin oy kullanmadan yaptıklarının

of what a single, one-party state did without voting.

yalnızca küçük bir bölümüne eşit oldu.

See, I grew up on this stuff: food stamps.

Bakın, ben bunlarla yetiştim: yemek fişleri.

Meat was rationed to a few hundred grams

Bir dönem aylık kişi başına düşen

per person per month at one point.

et miktarı birkaç yüz gramdı.

Needless to say, I ate all my grandmother's portions.

Tabii ki, büyükannemin bütün öğünlerini ben yedim.

So I asked myself, what's wrong with this picture?

Ve kendime sordum, bu tabloda yanlış olan nedir?

Here I am in my hometown,

Burada, memleketimdeyim,

my business growing leaps and bounds.

işim hızla büyüyor,

Entrepreneurs are starting companies every day.

girişimciler her gün şirketler açıyorlar,

Middle class is expanding in speed and scale

orta sınıf insan tarihinde eşi görülmemiş

unprecedented in human history.

bir hız ve ölçekte genişliyor.

Yet, according to the grand story,

Fakat, muazzam hikayeye göre,

none of this should be happening.

bunların hiçbiri olmamalıydı.

So I went and did the only thing I could. I studied it.

Böylelikle gittim ve elimden gelen tek şeyi yaptım. Çalıştım.

Yes, China is a one-party state

Evet, Çin, Çin Komünist Partisi, Parti ile yönetilen

run by the Chinese Communist Party, the Party,

tek partili bir ülke.

and they don't hold elections.

Ve seçim düzenlemiyorlar.

Three assumptions are made

Zamanımızın baskın politik kuramları tarafından

by the dominant political theories of our time.

3 varsayımda bulunulur.

Such a system is operationally rigid,

Böyle bir sistem işlevsel olarak sert,

politically closed, and morally illegitimate.

politik açıdan kapalı ve ahlaken gayrimeşrudur.

Well, the assumptions are wrong.

Gel gör ki, bu varsayımlar yanlış.

The opposites are true.

Varsayımların zıttı doğru.

Adaptability, meritocracy, and legitimacy

Uyumluluk, meritokrasi, ve meşruiyet

are the three defining characteristics

Çin'in tek parti sisteminin

of China's one-party system.

tanımlanmış 3 niteliğidir.

Now, most political scientists will tell us

Şimdi, çoğu siyasal bilimci bize

tek parti sisteminin doğası gereği kendi kendini

that a one-party system is inherently incapable

of self-correction.

düzenlemede yetersiz olacağını söyler.

It won't last long because it cannot adapt.

Uzun süremez çünkü uyum sağlayamaz.

Now here are the facts.

Şimdi gerçekler şunlar:

In 64 years of running the largest country in the world,

64 yıldır dünyanın en büyük ülkesini yöneterek,

the range of the Party's policies has been wider

Parti'nin politikalarının çeşitliliği son zamanlarda

than any other country in recent memory,

diğer ülkelerden daha geniş,

from radical land collectivization to the Great Leap Forward,

radikal ortak arazi kullanımından Büyük Atılıma,

then privatization of farmland,

sonra çiftlik alanlarının özelleştirilmesi,

then the Cultural Revolution,

ardından Çin Kültür Devrimi,

then Deng Xiaoping's market reform,

ardından Deng Xiaoping'in serbest piyasa reformu,

then successor Jiang Zemin took the giant political step

ardından varis Jiang Zemin büyük adımı

of opening up Party membership to private businesspeople,

Parti üyeliğini özel iş adamların açmasıyla attı.

something unimaginable during Mao's rule.

Mao'nun döneminde hayal edilemez bir şey.

So the Party self-corrects in rather dramatic fashions.

Dolayısıyla, Parti kendini oldukça dramatik bir şekilde düzeltiyor.

Institutionally, new rules get enacted

Geleneksel olarak, önceki işlev bozukluğunu düzeltmek için

to correct previous dysfunctions.

yeni kanunlar çıkartılıyor.

For example, term limits.

Örneğin, dönem limitleri.

Political leaders used to retain their positions for life,

Siyasi liderler makamlarını ömür boyu sürdürürlerdi,

and they used that to accumulate power

ve bunu güçlerini çoğaltmak ve kurallarını

ölümsüzleştirmek için kullanırlardı.

and perpetuate their rules.

Mao was the father of modern China,

Mao modern Çin'in babasıydı,

yet his prolonged rule led to disastrous mistakes.

fakat uzatılmış yönetimi talihsiz hatalara sebep oldu.

So the Party instituted term limits

Bundan dolayı Parti 68 ile 70 yaş arasında

with mandatory retirement age of 68 to 70.

zorunlu emeklilikle dönem limitlerini başlattı.

One thing we often hear is,

Çok fazla duyduğumuz şeylerden biri,

"Political reforms have lagged far behind economic reforms,"

"Siyasi reformlar ekonomik reformların çok gerisinde kaldı,"

and "China is in dire need of political reform."

ve "Çin'in siyasi reformlara ihtiyacı var."

But this claim is a rhetorical trap

Fakat bu iddia siyasi önyargılar ardına

hidden behind a political bias.

saklanmış belagat bir tuzaktır.

See, some have decided a priori

Bakın, bazıları hiçbir tecrübeye bağlı kalmadan ne tür değişikler görmek

what kinds of changes they want to see,

istediklerine karar vermişler

and only such changes can be called political reform.

ve sadece bu tür değişiklikler siyasi reform olarak adlandırılabilirmiş.

The truth is, political reforms have never stopped.

İşin gerçeği, siyasi reformlar asla durmadı.

Compared with 30 years ago, 20 years, even 10 years ago,

30 yıl, 20 yıl ve hatta 10 yıl öncesiyle kıyaslarsak,

every aspect of Chinese society,

Çin toplumu yaşamın her alanından,

how the country is governed,

ülkenin yönetim şeklinden,

from the most local level to the highest center,

en yerel düzeyden en yüksek merkeze kadar,

are unrecognizable today.

bugün tanınmaz bir haldedir.

Now such changes are simply not possible

Artık böyle değişiklikler en temel

without political reforms of the most fundamental kind.

türden siyasi reformlar olmadıkça mümkün değildir.

Now I would venture to suggest the Party

Şimdi ben Parti'nin siyasi reformda dünyanın önde

is the world's leading expert in political reform.

gelen uzmanı olduğu fikrini öne sürmeyi göze alabilirim.

The second assumption is that in a one-party state,

İkinci bir varsayım ise tek partili bir ülkede,

power gets concentrated in the hands of the few,

güç birkaç insanın elinde toplanmaktadır,

and bad governance and corruption follow.

ve bunu kötü bir hükümet ve yolsuzluk takip eder.

Indeed, corruption is a big problem,

Yolsuzluk kesinlikle büyük bir sorundur,

but let's first look at the larger context.

fakat ilk önce daha geniş bir çerçeveden bakalım.

Now, this may be counterintuitive to you.

Şimdi, belki bu size mantıkdışı gelebilir.

The Party happens to be one of the most meritocratic

Parti, günümüzde dünyadaki en meritokratik

political institutions in the world today.

siyasi kurumlardan bir tanesi olabilir.

China's highest ruling body, the Politburo, has 25 members.

Çin'in en rütbeli yönetim organı, The Politburo'nun 25 üyesi vardır.

In the most recent one, only five of them

En yenisinde, sadece beş kişi ayrıcalıklı

came from a background of privilege, so-called princelings.

altyapıdan gelmiştir, sözümona küçük prensler.

The other 20, including the president and the premier,

Diğer 20'si, cumhurbaşkanı ve başbakan dahil,

came from entirely ordinary backgrounds.

tamamen sıradan bir altyapıdan gelmişlerdir.

In the larger central committee of 300 or more,

300 veya daha fazla üyesi olan daha büyük merkezi komitede,

the percentage of those who were born

güç ve zenginlik içinde doğanların oranı

into power and wealth was even smaller.

çok daha az.

The vast majority of senior Chinese leaders

Kıdemli Çin liderlerinin büyük bir çoğunluğu

worked and competed their way to the top.

zirveye giden yol için çalışıp yarıştılar.

Compare that with the ruling elites

Bunu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki

in both developed and developing countries,

yönetici elitlerle karşılaştıracak olursak,

I think you'll find the Party being near the top

bence Parti'yi yukarıya doğru hareketlilikte

in upward mobility.

zirveye yakın bulacaksınız.

The question then is, how could that be possible

O halde sorulacak soru şudur: Tek partili bir ülkede

in a system run by one party?

bu nasıl mümkün olabilir?

Now we come to a powerful political institution,

Şimdi Batılılarca az bilinen

little-known to Westerners:

güçlü bir siyasi kuruma geliyoruz:

the Party's Organization Department.

Parti'nin Organizasyon Departmanı.

The department functions like a giant

Bu departman, bazı en başarılı kurumları

human resource engine that would be the envy

kıskandırabilecek derecede, beşeri kaynaklı

of even some of the most successful corporations.

dev bir motor gibi çalışır.

It operates a rotating pyramid

3 parçadan oluşan

made up of three components:

döner bir piramit gibi işler:

civil service, state-owned enterprises,

Kamu hizmeti, devlete ait şirketler,

and social organizations like a university

ve üniversiteler ya da topluluk programları

or a community program.

gibi sosyal hizmet kurumları.

They form separate yet integrated career paths

Çin memurları için ayrı fakat bir o kadar

for Chinese officials.

entegre olmuş kariyer yolları düzenlerler.

They recruit college grads into entry-level positions

Üniversite mezunlarını 3 alanda da başlangıç

in all three tracks, and they start from the bottom,

seviyesine yerleştirirler, ve "keyuan" [katip] denilen

called "keyuan" [clerk].

en alt düzeyde başlarlar.

Then they could get promoted

Ardından başlıca dört elit tabakaya

through four increasingly elite ranks:

doğru terfi edilirler.

fuke [deputy section manager], ke [section manager], fuchu [deputy division manager], and chu [division manger].

fuke [daire müdür vekili], ke [kısım amiri], fuchu [kısım müdür yardımcısı], ve chu [kısım müdürü].

Now these are not moves from "Karate Kid," okay?

Bunlar Karate Kid'den hareketler değil.

Bu ciddi bir iş.

It's serious business.

The range of positions is wide,

Herhangi bir köyde sağlık hizmetinden,

from running health care in a village

şehirde dış yatırıma,

to foreign investment in a city district

şirket yöneticiliğine kadar

to manager in a company.

iş olanakları oldukça geniş.

Once a year, the department reviews their performance.

Yılda bir, departman performanslarını inceler.

They interview their superiors, their peers,

Amirleri, yaşıtları ve astlarıyla görüşürler.

their subordinates. They vet their personal conduct.

Onların kişisel tutumlarını incelerler.

They conduct public opinion surveys.

Kamuoyunda görüş anketleri düzenlerler.

Then they promote the winners.

Ardından kazananları terfi ederler.

Throughout their careers, these cadres

Kariyerleri boyunca, bu kadrolar üç

bölümün hepsinden girip çıkabilirler.

can move through and out of all three tracks.

Over time, the good ones move beyond the four base levels

Zamanla, iyi olanlar dört temel seviyenin ötesine,

to the fuju [deputy bureau chief] and ju [bureau chief] levels.

fuju [Büro dairesi şefi] ve ju [Büro şefi] seviyelerine geçerler.

There, they enter high officialdom.

Böylece yüksek mevki memuriyete girerler.

By that point, a typical assignment will be

Bu noktada, tipik bir görev milyonlarca nüfusu

to manage a district with a population in the millions

olan bir ilçeyi ya da yüz milyonlarca dolar

or a company with hundreds of millions of dollars in revenue.

gelir sağlayan bir şirketi yönetmek olacaktır.

Just to show you how competitive the system is,

Sistemin ne kadar rekabetçi olduğunu göstereceğim.

in 2012, there were 900,000 fuke and ke levels,

2012'de, 900,000 fuke ve ke seviyesi,

600,000 fuchu and chu levels,

600,000 fuchu ve chu seviyesi,

and only 40,000 fuju and ju levels.

ve sadece 40,000 fuju ve ju seviyesi vardı.

After the ju levels,

Ju seviyesinden sonra,

the best few move further up several more ranks,

en iyi olanların azı birkaç kademe daha çıkar,

and eventually make it to the Central Committee.

ve sonunda merkez komitede yerlerini alırlar.

The process takes two to three decades.

Bu süreç 20-30 yıl civarı sürer.

Does patronage play a role? Yes, of course.

Peki kayırma rol oynar mı? Tabi ki oynar.

But merit remains the fundamental driver.

Ama erdem esas sürücü olarak kalır.

In essence, the Organization Department runs

Esas itibarıyla, Organizasyon Departmanı,

a modernized version of China's centuries-old

Çin'in yüzyıllarca yıllık rehberlik sisteminin modern

mentoring system.

versiyonunu sürdürmektedir.

China's new president, Xi Jinping,

Çin'in yeni cumhurbaşkanı, Xi Jinping,

is the son of a former leader, which is very unusual,

çok ilginçtir ki, önceki bir liderin oğludur.

first of his kind to make the top job.

Kendi türünde yüksek mevkiye ulaşan ilk kişidir.

Even for him, the career took 30 years.

Onun için bile bu kariyere ulaşmak 30 yılını aldı.

He started as a village manager,

Muhtar olarak başladı,

and by the time he entered the Politburo,

ve Politburo'ya girinceye kadar,

he had managed areas with a total population

toplam nüfusu 150 milyon olan bölgeleri

of 150 million people

yönetti ve

and combined GDPs of 1.5 trillion U.S. dollars.

1.5. trilyon Amerikan doları GDP topladı.

Now, please don't get me wrong, okay?

Şimdi, beni lütfen yanlış anlamayın, olur mu?

This is not a put-down of anyone. It's just a statement of fact.

Bu kimseyi küçük görmek değil. Sadece gerçekleri yansıtan bir cümle.

George W. Bush, remember him?

George W. Bush, onu hatırladınız mı?

This is not a put-down.

Bu küçük görmek değil.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Before becoming governor of Texas,

Texas'ın eyalet başkanı olmadan önce,

or Barack Obama before running for president,

ya da Barack Obama başkanlığa gelmeden önce,

could not make even a small county manager

Çin'in sisteminde küçük bir ilçe başkanı bile

in China's system.

olamazlardı.

Winston Churchill once said that democracy

Winston Churchill bir zamanlar, "Demokrasi, geriye kalanlar

is a terrible system except for all the rest.

hariç en kötü yönetim şeklidir." demiş.

Well, apparently he hadn't heard of the Organization Department.

Belli ki kendisi Organizasyon Departmanını hiç duymamış.

Now, Westerners always assume that

Şimdi, Batılılar her zaman genel oy hakkı ile olan

multi-party election with universal suffrage

çok partili seçimleri meşru olmanın

is the only source of political legitimacy.

tek kaynağı olarak varsaymışlardır.

I was asked once, "The Party wasn't voted in by election.

Bir keresinde bana " Çin Komünist Partisi seçimle başa

Where is the source of legitimacy?"

gelmiyor. Meşruiyet bunun neresinde?" diye sormuşlardı.

I said, "How about competency?"

Bende "Peki ya yeterlik?" dedim.

We all know the facts.

Bütün gerçekleri biliyoruz.

In 1949, when the Party took power,

1949'da, Parti başa geldiğinde,

China was mired in civil wars, dismembered by foreign aggression,

Çin iç savaşta yıpranmış, dış saldırılar nedeniyle bölünmüştü.

average life expectancy at that time, 41 years old.

Ortalama yaşam süresi ise 41'di.

Today, it's the second largest economy in the world,

Bugün, Çin dünyadaki en büyük ikinci ekonomiye,

an industrial powerhouse, and its people live

güç santralına sahiptir. Ayrıca insanları

in increasing prosperity.

artan bir refah içinde yaşamaktadır.

Pew Research polls Chinese public attitudes,

Pew Research Çin halkının tutumu hakkında anketler

and here are the numbers in recent years.

düzenler ve işte son yıllardaki rakamlar.

Satisfaction with the direction of the country: 85 percent.

Ülkenin gidişatı açısından memnuniyet: yüzde 85.

Those who think they're better off than five years ago:

Kendilerinin beş yıla kıyasla daha iyi durumda olduğunu düşünenler:

yüzde 70.

70 percent.

Those who expect the future to be better:

Geleceğin daha iyi olacağını düşünenlerin oranı

a whopping 82 percent.

yüzde 82 kadar büyük.

Financial Times polls global youth attitudes,

Financial Times dünya çapındaki gençlerin yaklaşımı hakkında

and these numbers, brand new, just came from last week.

anket yapar ve işte geçen hafta sonuçları gelen yeni sayılar.

Ninety-three percent of China's Generation Y

Çin'in Y neslinin yüzde doksanüçü

are optimistic about their country's future.

ülkelerinin geleceği açısından iyimser.

Now, if this is not legitimacy, I'm not sure what is.

Şimdi eğer bu meşruiyet değilse, meşruiyet nedir emin değilim.

In contrast, most electoral democracies around the world

Buna kıyasla, dünya çapındaki bir çok temsili demokrasi

are suffering from dismal performance.

sönük performanslardan dolayı sıkıntı çekiyor.

I don't need to elaborate for this audience

Bu seyirci kitlesi için bunun Washington'dan

how dysfunctional it is, from Washington to European capitals.

Avrupa başkentlerine kadar ne kadar işlevsiz olduğuna dair detaya girmeme gerek yok.

With a few exceptions, the vast number

Birkaç istisna dışında, temsili demokrasiyi benimseyen

of developing countries that have adopted electoral regimes

gelişmekte olan ülkelerin bir çoğu hala

are still suffering from poverty and civil strife.

fakirlik ve iç kargaşa içinde kıvranmakta.

Governments get elected, and then they fall

Hükümetler seçiliyor, ve sonrasındaki birkaç ay içinde

below 50 percent approval in a few months

destekleri yüzde 50'nin altına düşüyor

and stay there and get worse until the next election.

ve gelecek seçimlere kadar kötüleşiyor.

Democracy is becoming a perpetual cycle

Demokrasi seçmenin ve pişman olmanın

of elect and regret.

sonsuz çemberi haline gelmekte.

At this rate, I'm afraid it is democracy,

Bu hızda korkarım ki meşruiyetini

not China's one-party system, that is in danger

kaybedecek olan Çin'in tek partili sistemi değil,

of losing legitimacy.

demokrasidir.

Now, I don't want to create the misimpression

Şimdi, Çin'in birinci sınıf , bir çeşit süper güç

that China's hunky-dory, on the way

olma yolunda olduğuna dair

to some kind of superpowerdom.

yanlış bir izlenim bırakmak istemiyorum.

The country faces enormous challenges.

Çin çok büyük zorluluklara yüzleşiyor.

The social and economic problems that come

Bunun gibi zorlayıcı değişimle gelen sosyal ve

with wrenching change like this are mind-boggling.

ekonomik problemler akıllara durgunluk veriyor.

Pollution is one. Food safety. Population issues.

Kirlilik ilk sırada. Besin güvenliği. Nüfus sorunları.

On the political front, the worst problem is corruption.

Siyasi cephede, en büyük sorun yolsuzluk.

Corruption is widespread and undermines the system

Yolsuzluk geniş bir alana yayılmış, sistemi ve sistemin

and its moral legitimacy.

ahlak yasasını baltalıyor.

But most analysts misdiagnose the disease.

Fakat çoğu araştırmacı bu hastalığa yanlış tanıyı koyuyor.

They say that corruption is the result of the one-party system,

Yolsuzluğun tek parti sisteminden dolayı kaynaklandığı söylüyorlar.

and therefore, in order to cure it,

ve bundan dolayı, iyileştirebilmek için,

you have to do away with the entire system.

bütün sistemi ortadan kaldırmalısınız.

But a more careful look would tell us otherwise.

Lakin daha dikkatli bir bakış bize tam tersini anlatır.

Transparency International ranks China

Son yıllarda Transparency International, 170

between 70 and 80 in recent years among 170 countries,

ülke arasından Çin'i 70 ve 80 arasında sıralıyor ve

and it's been moving up.

ve bu rakam gittikçe yükseliyor.

India, the largest democracy in the world,

Hindistan, dünyadaki en büyük demokrasi,

94 and dropping.

94'üncü sırada ve düşüyor.

For the hundred or so countries that are ranked below China,

Çin'in altında kalan 100 küsür ülkeye gelince,

yarısından fazlası temsili demokrasi ile yönetiliyor.

more than half of them are electoral democracies.

So if election is the panacea for corruption,

Sonuçta eğer seçimler yolsuzluğun ilacıysa,

how come these countries can't fix it?

nasıl oluyor da bu ülkeler bunu düzeltemiyor?

Now, I'm a venture capitalist. I make bets.

Şimdi, ben riskli bir kapitalistim. Bahse girerim.

It wouldn't be fair to end this talk without

Bu konuşmayı kendimi sınıra koymadan ve biraz

putting myself on the line and making some predictions.

tahmin yürütmeden bitirmek adil olmaz.

So here they are.

İşte tahminlerim.

In the next 10 years, China will surpass the U.S.

Gelecek 10 yıl içinde, Çin Amerika'yı geçecek

and become the largest economy in the world.

ve dünyanın en büyük ekonomisi olacak.

Income per capita will be near the top

Kişi başına düşen gelir bütün gelişmiş ülkelerin

of all developing countries.

zirvesinin yakınanı gelecek.

Corruption will be curbed, but not eliminated,

Yolsuzluk frenlenecek ama yok olmayacak

and China will move up 10 to 20 notches

ve Çin Yolsuzluk Algısı Endeksinde 10-20

to above 60 in T.I. ranking.

sıra atlayıp 60'ın üzerine çıkacak.

Economic reform will accelerate, political reform will continue,

Ekonomik reform hızlanacak, politik reform devam edecek,

and the one-party system will hold firm.

ve tek partili sistem sıkı duracak.

We live in the dusk of an era.

Biz bir çağın karanlığında yaşıyoruz.

Meta-narratives that make universal claims

Evrensel çıkarımlar yapan üst anlatılar

failed us in the 20th century

bizi 20'inci yüzyılda yüzüstü bıraktı

and are failing us in the 21st.

ve 21'inci yüzyılda da yüzüstü bırakıyorlar.

Meta-narrative is the cancer

Üst anlatı, demokrasiyi içten öldüren

that is killing democracy from the inside.

bir kanserdir.

Now, I want to clarify something.

Şimdi, bir şeyi netleştirmek istiyorum.

I'm not here to make an indictment of democracy.

Burada demokrasi hakkında yakınmaya gelmedim.

On the contrary, I think democracy contributed

Tam tersine, demokrasinin Batı'nın yükselmesine ve

to the rise of the West and the creation of the modern world.

modern dünyanın yaratılmasına katkıda bulunduğunu düşünüyorum.

It is the universal claim that many Western elites

Bu birçok Batılı elitin kendi siyasi düzenleri hakkında

are making about their political system, the hubris,

yaptığı bir iddia, kibir, Batı'nın şu anki

that is at the heart of the West's current ills.

sorunlarının kalbindedir.

If they would spend just a little less time

Eğer kendi yollarını diğerlerine zorla benimsetmekle

on trying to force their way onto others,

daha az zaman harcasalardı,

and a little bit more on political reform at home,

ve evlerinde biraz daha siyasi reform yapsalardı;

they might give their democracy a better chance.

demokrasilerine daha iyi bir şans verebilirlerdi.

China's political model will never supplant

Çin'in siyasi modeli asla temsili demokrasi

electoral democracy, because unlike the latter,

ile yer değişmeyecek çünkü Batılıların aksine

it doesn't pretend to be universal.

evrenselmiş gibi davranmıyor.

It cannot be exported. But that is the point precisely.

İhraç edilemez. Fakat açık olarak asıl nokta bu,

The significance of China's example

Çin örneğinin önemi

is not that it provides an alternative,

bunun bir alternatif sağlaması değil,

but the demonstration that alternatives exist.

ama alternatiflerin olduğunun bir göstergesi olmasıdır.

Let us draw to a close this era of meta-narratives.

Gelin birlikte üst anlatıların çağını kapatalım.

Communism and democracy may both be laudable ideals,

Komünizm ve demokrasinin ikisi de takdire şayan olabilir,

but the era of their dogmatic universalism is over.

fakat üniteryen üniversalizmin çağı kapandı.

Let us stop telling people and our children

Gelin insanlara ve çocuklarımıza toplumu yönetmenin

there's only one way to govern ourselves

tek bir yolu olduğunu

and a singular future towards which

ve bütün toplumların sonunda tek bir geleceğe doğru

all societies must evolve.

bir gelişim sağlaması gerektiğini anlatmayı bırakalım.

It is wrong. It is irresponsible.

Bu yanlış, bu sorumsuzca.

And worst of all, it is boring.

Ve her şeyden kötüsü, sıkıcı.

Let universality make way for plurality.

Evsenselliğin çokluluğa yol açmasına izin verin.

Perhaps a more interesting age is upon us.

Belki de daha ilginç bir çağ önümüzde.

Are we brave enough to welcome it?

Bunu hoş karşılayacak kadar cesur muyuz?

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)

Thank you. Thank you. Thank you. Thanks.

Teşekkürler, teşekkürler, teşekkürler, sağolun.

Bruno Giussani: Eric, stay with me for a couple of minutes,

Bruno Guissani: Eric, birkaç dakikalığına benimle kal

because I want to ask you a couple of questions.

çünkü sana birkaç soru sormak istiyorum.

I think many here, and in general in Western countries,

Sanırım buradaki bir çok kişi ve genel olarak Batılı ülkelerdeki insanlar,

would agree with your statement about analysis

demokratik sistemlerin işlevsiz olmaya başladıklarına dair

of democratic systems becoming dysfunctional,

analizine katılıyor.

but at the same time, many would kind of find

Fakat aynı zamanda, birçoğu seçilmemiş,

unsettling the thought that there is an unelected

gözetimden ya da danışmaktan mahrum,

authority that, without any form of oversight or consultation,

milli menfaatin ne olduğuna karar veren

decides what the national interest is.

bir otoritenin düşüncesini sarsıcı bulur.

What is the mechanism in the Chinese model

Çin modelinde insanların

that allows people to say, actually,

sözüne olanak veren, aslen, yanlış olarak

the national interest as you defined it is wrong?

tanımladığınız milli iradeyi tanımlayan mekanizm nedir?

EXL: You know, Frank Fukuyama, the political scientist,

EXL: Biliyorsunuz, siyaset bilimcisi, Frank Fukuyama,

called the Chinese system "responsive authoritarianism."

Çin'in sistemini "duyarlı otoritarizm" olarak adlandırdı.

It's not exactly right, but I think it comes close.

Bu tam olarak doğru değil, ama bence yaklaşıyor.

So I know the largest public opinion survey company

Çin'deki en büyük kamuoyu yoklaması şirketini

in China, okay?

biliyorum, tamam?

Do you know who their biggest client is?

En büyük müşterileri kim biliyor musunuz?

The Chinese government.

Çin Hükümeti.

Not just from the central government,

Sadece merkez hükümetten değil,

the city government, the provincial government,

şehir ve ilçe yönetimlerinden,

to the most local neighborhood districts.

en yerel mahalle bölgelerine kadar.

They conduct surveys all the time.

Her zaman anket düzenliyorlar.

Are you happy with the garbage collection?

Çöp toplanma hizmetinden memnun musunuz?

Are you happy with the general direction of the country?

Ülke'nin genel gidişatından memnun musunuz?

So there is, in China, there is a different kind of mechanism

İşte Çin'de insanların ihtiyaçlarına ve düşüncelerine karşı

to be responsive to the demands and the thinking of the people.

hassaslık gösteren farklı bir tür mekanizma mevcut.

My point is, I think we should get unstuck

Gelmek istediğim nokta şu: Bence sadece tek bir

from the thinking that there's only one political system --

siyasi düzenin var olduğu düşüncesine takılıp kalmamalıyız.

election, election, election --

seçim, seçim,seçim --

that could make it responsive.

sistemi hassaslaştıran.

I'm not sure, actually, elections produce

Aslında artık seçimlerin dünyada duyarlı

responsive government anymore in the world.

hükümetler oluşturduklarından emin değilim.

(Applause)

(Alkış)

BG: Many seem to agree.

Çoğunluk katılmışa benziyor.

One of the features of a democratic system

Demokratik sistemlerin özelliklerinden birtanesi

is a space for civil society to express itself.

toplumun kendisini ifade edebilme özgürlüğüdür.

And you have shown figures about the support

Ve Çin'deki hükümetin ve otoritelerin

that the government and the authorities have in China.

almış olduğu desteği rakamsal verilerle gösterdin.

But then you've just mentioned other elements

Fakat sonra diğer faktörlerden bahsettin

like, you know, big challenges, and there are, of course,

tıpkı, bilirsin, büyük zorluklar, ve tabii,

a lot of other data that go in a different direction:

farklı yönlere giden birçok başka veriler mevcut:

tens of thousands of unrests and protests

Onbinlerce karışıklıklar, protestolar

and environmental protests, etc.

ve çevre protestoları, bunun gibi.

So you seem to suggest the Chinese model

Çin modelinin Parti'nin dışında,

doesn't have a space outside of the Party

halkın kendini ifade edebileceği

for civil society to express itself.

bir yer olmadığını ima ediyor gibisin.

EXL: There's a vibrant civil society in China,

EXL: Çin'de, çevre ya da her bir alanda,

whether it's environment or what-have-you.

enerjik bir halk var.

But it's different. You wouldn't recognize it.

Ama bu farklı. Siz bunu tasdik edemezsiniz.

Because, by Western definitions, a so-called civil society

Çünkü, Batılı tariflerle, sözde halk

has to be separate or even in opposition

siyasi sistemden ayrı olmalı ya da hatta ona

to the political system,

karşı durmalı,

but that concept is alien for Chinese culture.

ama bu kavram Çin kültürüne yabancı.

For thousands of years, you have civil society,

Binlerce yıldır, sivil toplumunuz var,

yet they are consistent and coherent

fakat istikrarlı ve tutarlılar

and part of a political order, and I think

ve siyasi düzenin bir parçasılar, ve bence

it's a big cultural difference.

bu büyük bir kültürel fark.

BG: Eric, thank you for sharing this with TED. EXL: Thank you.

BG: Eric, bilgilerini TED'le paylaştığın için teşekkürler. EXL: Teşekkürler.