Understanding the rise of China | Martin Jacques

Martin Jacques: Çin'in yükselişini anlamak

Çeviri: Aydan Bulut Karslıoğlu Gözden geçirme: osman oguz ahsen

The world is changing

Dünya büyük bir hızla

with really remarkable speed.

değişiyor.

If you look at the chart at the top here,

Buradaki grafikte göreceğiniz gibi,

you'll see that in 2025,

Goldman Sachs tahminleri,

these Goldman Sachs projections

2025 yılı itibariyle

suggest that the Chinese economy

Çin ekonomisinin Amerikan ekonomisiyle

will be almost the same size as the American economy.

hemen hemen aynı büyüklükte olacağını gösteriyor.

And if you look at the chart

Ve aynı grafik,

for 2050,

2050 yılı için,

it's projected that the Chinese economy

Çin ekonomisinin Amerikan ekonomisinden

will be twice the size of the American economy,

iki kat büyük olacağını,

and the Indian economy will be almost the same size

ve Hint ekonomisinin de Amerikan ekonomisi büyüklüğüne

as the American economy.

ulaşacağını gösteriyor.

And we should bear in mind here

Burada dikkat etmemiz gereken nokta şu ki;

that these projections were drawn up

bu tahminler Batı mali krizinden

before the Western financial crisis.

daha önce hazırlanmıştı.

A couple of weeks ago,

Bir kaç hafta önce,

I was looking at the latest projection

BNP Paribas tarafından hazırlanan

by BNP Paribas

tahminleri inceliyordum,

for when China

Çin'in ne zaman ABD'den

will have a larger economy

daha büyük bir ekonomiye

than the United States.

sahip olacağını görmek için.

Goldman Sachs projected 2027.

Goldman Sachs 2027'yi öngörüyor.

The post-crisis projection

Kriz sonrasi tahmini ise

is 2020.

2020.

That's just a decade away.

Yani önümüzdeki onyıl içerisinde.

China is going to change the world

Çin, dünyayı iki temel açıdan

in two fundamental respects.

değiştirecek.

First of all,

Birincisi,

it's a huge developing country

Çin, 1.3 milyar nüfusu olan,

with a population of 1.3 billion people,

ve son 30 yıldır senelik %10 oranında

which has been growing for over 30 years

büyüyen, devasa bir

at around 10 percent a year.

gelişmekte olan ülke.

And within a decade,

Ve önümüzdeki onyıl içerisinde

it will have the largest economy in the world.

dünyanın en büyük ekonomisine sahip olacak.

Never before in the modern era

Dünyanın en büyük ekonomisine

has the largest economy in the world

modern çağlarda hiç bir zaman

been that of a developing country,

gelişmiş bir ülke yerine,

rather than a developed country.

gelişmekte olan bir ülke sahip olmamıştı.

Secondly,

İkincisi,

for the first time in the modern era,

modern çağda ilk defa,

the dominant country in the world --

Dünya'daki en baskın ülke -

which I think is what China will become --

ki bunun Çin olacağı kanaatindeyim -

will be not from the West

Batı'dan olmayacak, üstüne üstlük

and from very, very different civilizational roots.

çok ama çok farklı bir uygarlık kökeninden olacak.

Now, I know it's a widespread assumption in the West

Batı'da çok yaygın bir varsayım var, o da;

that as countries modernize,

ülkelerin modernleştikçe

they also westernize.

batılılaşacağı yönünde.

This is an illusion.

Bu bir yanılsama.

It's an assumption that modernity

Bu varsayım modernliğin

is a product simply of competition, markets and technology.

rekabet, piyasa ve teknolojinin ürünü olduğuna dayanıyor.

It is not. It is also shaped equally

Oysa değil, tarih ve kültür de

by history and culture.

bir o kadar etkili.

China is not like the West,

Çin Batı gibi değil,

and it will not become like the West.

ve Batı gibi olmayacak.

It will remain in very fundamental respects

En temel konularda çok farklı olan

very different.

yönlerini koruyacak.

Now the big question here is obviously,

Şimdi bu noktada en temel soru;

how do we make sense of China?

Çin'i nasıl anlamlandıracağız?

How do we try to understand what China is?

Çin'in ne olduğunu nasıl anlamaya çalışacağız?

And the problem we have in the West at the moment, by and large,

Batı'da sahip olduğumuz problem tam da bu aslında,

is that the conventional approach

bu geleneksel yaklaşım,

is that we understand it really in Western terms,

Çin'i Batılı fikirler kullanarak, Batılı bakış açısıyla

using Western ideas.

anlamaya çalışmak.

We can't.

Bunu başaramayız.

Now I want to offer you

Şimdi ben size,

three building blocks

en azından başlangıç için,

for trying to understand what China is like,

Çin'i anlamaya yönelik üç yapı taşı

just as a beginning.

sunacağım.

The first is this:

Birincisi,

that China is not really a nation-state.

Çin aslında bir ulus-devlet değildir.

Okay, it's called itself a nation-state

Tamam, son yüzyıldır kendine ulus-devlet

for the last hundred years,

adı vermiş olabilir.

but everyone who knows anything about China

Ama Çin hakkında biraz bilgisi olan herkes

knows it's a lot older than this.

bundan çok öncesi olduğunu bilir.

This was what China looked like with the victory of the Qin Dynasty

Bu, Çin'in M.Ö.221'deki görünümü, Kin Hanedanı'nı ele geçirmesiyle

in 221 B.C. at the end of the warring-state period --

savaşan devlet durumunun sona erip,

the birth of modern China.

modern Çin'in doğduğu zaman.

And you can see it against the boundaries of modern China.

Burada modern Çin'in sınırlarıyla karşılaştırma yapabilirsiniz.

Or immediately afterward, the Han Dynasty,

Veya hemen sonrası, Han Hanedanı,

still 2,000 years ago.

hala 2000 sene öncesi.

And you can see already it occupies

Gördüğünüz gibi, Doğu Çin'e o zaman da

most of what we now know as Eastern China,

hakimdi, yani Çin'in şimdi ve o zamanki en

which is where the vast majority of Chinese lived then

yoğun nüfusa sahip alanına, o zaman da

and live now.

yayılmıştı.

Now what is extraordinary about this

Bunun ilginç yanı şu ki, Çin'i Çin yapan,

is, what gives China its sense of being China,

Çinlilere Çinli olma hissini veren şey,

what gives the Chinese

sadece son yüzyılda ortaya çıkan

the sense of what it is to be Chinese,

ulus-devlet dönemine dayanmıyor.

comes not from the last hundred years,

ki Batı'da olan budur,

not from the nation-state period,

bu his,

which is what happened in the West,

eski döneme,

but from the period, if you like,

veya, uygarlık dönemine

of the civilization-state.

dayanıyor.

I'm thinking here, for example,

Şimdi düşünüyorum da, mesela,

of customs like ancestral worship,

atalara hayranlık duyma gibi görenekler,

of a very distinctive notion of the state,

çok farklı bir Devlet kavramı,

likewise, a very distinctive notion of the family,

çok farklı bir aile kavramı,

social relationships like guanxi,

guanxi gibi sosyal ilişkiler,

Confucian values and so on.

Konfüçyüs değerleri vs.

These are all things that come

Bunların hepsi uygarlık döneminden

from the period of the civilization-state.

gelen şeyler.

In other words, China, unlike the Western states and most countries in the world,

Diğer bir deyişle, Çin, Batılı devletlerin ve Dünya'daki çoğu ülkenin aksine,

is shaped by its sense of civilization,

uygarlık hissi doğrultusunda şekilleniyor,

its existence as a civilization-state,

bir uygarlık devleti olmasından yola çıkarak,

rather than as a nation-state.

ulus-devletten yola çıkarak değil.

And there's one other thing to add to this, and that is this:

Buna eklenecek bir şey daha var, o da:

Of course we know China's big, huge,

Çin'in büyük, devasa olduğunu tabi ki biliyoruz,

demographically and geographically,

nüfusu ve coğrafyasıyla,

with a population of 1.3 billion people.

1.3 milyar nüfusuyla.

What we often aren't really aware of

Gerçekte farklında olmadığımız şey

is the fact

Çin'in

that China is extremely diverse

son derece çeşitli

and very pluralistic,

ve çoğulcu,

and in many ways very decentralized.

ve bir çok yönden merkezsizleşmiş olduğu.

You can't run a place on this scale simply from Beijing,

Bu ölçüde bir yeri, sadece Pekin'den yönetemezsiniz,

even though we think this to be the case.

böyle olduğunu sandığımız halde.

It's never been the case.

Hiç bir zaman böyle olmadı.

So this is China, a civilization-state,

İşte bu Çin, bir uygarlık devleti,

rather than a nation-state.

bir ulus-devlet değil.

And what does it mean?

Bu ne anlama geliyor?

Well, I think it has all sorts of profound implications.

Bunun çok temel uzantıları var.

I'll give you two quick ones.

Çabukça iki tanesinden bahsedeceğim.

The first is that

Birincisi,

the most important political value for the Chinese

Çinliler için en önemli politik değer

is unity,

birliktir,

is the maintenance

Çin uygarlığının

of Chinese civilization.

devamlılığıdır.

You know, 2,000 years ago, Europe:

Bakın, 2000 yıl önce, Avrupa:

breakdown -- the fragmentation of the Holy Roman Empire.

dağılma, kutsal Roma İmparatorluğu'nun parçalanması.

It divided, and it's remained divided ever since.

Bölündü, ve o zamandan beri böyle kaldı.

China, over the same time period,

Çin ise aynı zaman zarfında

went in exactly the opposite direction,

tamamen zıt yönde ilerledi,

very painfully holding this huge civilization,

bu devasa uygarlığı, uygarlık devletini

civilization-state, together.

zorlukla bir arada tutarak.

The second

İkincisi

is maybe more prosaic,

belki de daha alelade.

which is Hong Kong.

Hong Kong.

Do you remember the handover of Hong Kong

Hong Kong'un Britanya'dan Çin'e 1997'deki

by Britain to China in 1997?

devredilişini hatırlayor musunuz?

You may remember

Çin'in anayasal önerisinin

what the Chinese constitutional proposition was.

ne olduğunu hatırlıyor olabilirsiniz.

One country, two systems.

Tek ülke, iki sistem.

And I'll lay a wager

Batılı herhangi birinin

that barely anyone in the West believed them.

buna inandığına bahse girerim.

"Window dressing.

"Göz boyama.

When China gets its hands on Hong Kong,

Çin Hong Kong'u gerçekten ele geçirince,

that won't be the case."

böyle devam etmeyecek."

Thirteen years on,

13 yıl oldu,

the political and legal system in Hong Kong

Hong Kong'un politik ve hukuk sistemi

is as different now as it was in 1997.

hala 1997'de olduğu kadar farklı.

We were wrong. Why were we wrong?

Biz yanıldık. Neden yanıldık?

We were wrong because we thought, naturally enough,

Yanıldık çünkü, doğal olarak, ulus-devlet yöntemleriyle

in nation-state ways.

düşündük.

Think of German unification, 1990.

Almanya'nın birleşmesini düşünün, 1990.

What happened?

Ne oldu?

Well, basically the East was swallowed by the West.

Batı Doğu'yu yuttu.

One nation, one system.

Tek devlet, tek sistem.

That is the nation-state mentality.

İşte ulus-devlet mantığı bu.

But you can't run a country like China,

Ama Çin gibi bir ülkeyi,

a civilization-state,

bir uygarlık devletini,

on the basis of one civilization, one system.

bir sistemi, bir uygarlığı baz alarak yönetemezsiniz.

It doesn't work.

Bu mantık işlemez.

So actually the response of China

Yani aslında Çin'in Hong Kong meselesine,

to the question of Hong Kong --

- ilerde Tayvan'a olacağı gibi -

as it will be to the question of Taiwan --

cevabı,

was a natural response:

doğal bir cevap:

one civilization, many systems.

tek uygarlık, bir çok sistem.

Let me offer you another building block

Gelin size Çin'i anlamaya yönelik

to try and understand China --

diğer bir yapı taşı vereyim,

maybe not sort of a comfortable one.

biraz da rahatsız edici olanını.

The Chinese have a very, very different

Çinlilerin bir çok diğer ülkeye göre

conception of race

çok ama çok farklı

to most other countries.

bir ırk algısı var.

Do you know,

Biliyor musunuz,

of the 1.3 billion Chinese,

1.3 milyar Çinliden %90'ından

over 90 percent of them

fazlası aynı ırka ait

think they belong to the same race,

olduklarını düşünüyorlar,

the Han?

Han.

Now, this is completely different

Dünya'nın en yüksek nüfuslu

from the world's [other] most populous countries.

diğer ülkelerinden tamamen farklı bir durum bu.

India, the United States,

Hindistan, Birleşik Devletler,

Indonesia, Brazil --

Endonezya, Brezilya,

all of them are multiracial.

hepsi çok-ırklı.

The Chinese don't feel like that.

Çinliler böyle hissetmiyor.

China is only multiracial

Çin sadece sınırlarında

really at the margins.

gerçekten çok-ırklı.

So the question is, why?

Peki neden?

Well the reason, I think, essentially

Bunun nedeni, bence, yine

is, again, back to the civilization-state.

esasında uygarlık devletine dayanıyor.

A history of at least 2,000 years,

En az 2000 yıllık bir tarih,

a history of conquest, occupation,

fetih, işgal, ele geçirme,

absorption, assimilation and so on,

sindirme, vs

led to the process by which,

bir sürece yol açtı,

over time, this notion of the Han emerged --

zaman içinde, bu Han algısı oluştu,

of course, nurtured

- tabi ki, gelişen,

by a growing and very powerful sense

çok güçlü bir kültürel birlik algısından da

of cultural identity.

beslendi.

Now the great advantage of this historical experience

Bu tarihi tecrübenin en büyük avantajı şudur ki;

has been that, without the Han,

Han olmadan, Çin hiç bir zaman

China could never have held together.

birarada kalamazdı.

The Han identity has been the cement

Han kimliği, bu ülkeyi birarada tutan

which has held this country together.

çimento işlevi gördü.

The great disadvantage of it

En büyük dezavantajı ise,

is that the Han have a very weak conception

Hanların kültürel farkları kavrayışının

of cultural difference.

çok zayıf olması.

They really believe

Onlar gerçekten

in their own superiority,

kendi üstünlüklerine inanıyorlar,

and they are disrespectful

ve öyle olmayanlara

of those who are not.

saygıları yok.

Hence their attitude, for example,

Uygurlara ve Tibetlilere karşı

to the Uyghurs and to the Tibetans.

tavırlarındaki gibi.

Or let me give you my third building block,

Şimdi üçüncü yapıtaşına geçeyim,

the Chinese state.

Çin Devleti.

Now the relationship

Çin'de devlet ve millet

between the state and society in China

arasındaki ilişki, Batı'dakine göre

is very different from that in the West.

oldukça farklı.

Now we in the West

Batı'da biz,

overwhelmingly seem to think -- in these days at least --

- en azından bu günlerde -, devlet otoritesinin ve

that the authority and legitimacy of the state

meşruiyetinin, demokrasinin bir işlevi

is a function of democracy.

olduğunu düşünüyoruz.

The problem with this proposition

Bu varsayımdaki en büyük problem

is that the Chinese state

şu ki; Çin, aslında

enjoys more legitimacy

herhangi bir Batılı devletten

and more authority

çok daha fazla

amongst the Chinese

otoriteye ve

than is true

meşruiyete

with any Western state.

sahip.

And the reason for this

Bunun bence

is because --

iki nedeni

well, there are two reasons, I think.

var, diyebilirim.

And it's obviously got nothing to do with democracy,

Bunun demokrasiyle bir alaksı yok,

because in our terms the Chinese certainly don't have a democracy.

çünkü bizim anlayışımıza göre Çin'de kesinlikle demokrasi yok.

And the reason for this is,

Bunun nedeni,

firstly, because the state in China

birincisi, Çin'de devlerin

is given a very special --

çok özel ve ayrıcalıklı

it enjoys a very special significance

bir konumda bulunması,

as the representative,

Çin uygarlığının,

the embodiment and the guardian

uygarlık devletinin koruyucusu

of Chinese civilization,

olarak çok

of the civilization-state.

özel bir öneminin olması.

This is as close as China gets

Bu Çin'in gelebileceği en

to a kind of spiritual role.

manevi rol.

And the second reason is because,

İkinci neden ise,

whereas in Europe

Avrupa'da ve

and North America,

Kuzey Amerika'da,

the state's power is continuously challenged --

devletin gücünün sürekli sınanmasına rağmen

I mean in the European tradition,

- yani, Avrupra geleneğinde,

historically against the church,

tarihi olarak kiliseye karşı,

against other sectors of the aristocracy,

ve aristokrasinin diğer bölümlerine karşı,

against merchants and so on --

tüccarlara karşı, vs. -

for 1,000 years,

1000 yıl boyunca

the power of the Chinese state

Çin devletinin gücü

has not been challenged.

hiç sınanmadı.

It's had no serious rivals.

Ciddi rakipleri olmadı.

So you can see

Gördüğünüz gibi,

that the way in which power has been constructed in China

Çin'de gücün inşa ediliş tarzı, Batı'da

is very different from our experience

bizim tecrübe ettiğimiz tarzdan

in Western history.

çok farklı.

The result, by the way,

Sonuç ise,

is that the Chinese have a very different view of the state.

Çinlilerin devlet hakkında çok farklı bir görüşe sahip olmaları.

Whereas we tend to view it as an intruder,

Biz devleti bir işgalci,

a stranger,

bir yabancı,

certainly an organ

gücü kısıtlanması

whose powers need to be limited

veya belirlenmesi gereken

or defined and constrained,

bir organ olarak görürken,

the Chinese don't see the state like that at all.

Çinliler böyle görmüyorlar.

The Chinese view the state

Çinliler devleti bir dost olarak

as an intimate -- not just as an intimate actually,

görüyorlar, - aslında sadece bir dost da değil,

as a member of the family --

ailenin bir ferdi olarak -

not just in fact as a member of the family,

aslında sadece ailenin bir ferdi olarak da değil,

but as the head of the family,

ailenin direği olarak,

the patriarch of the family.

aile reisi olarak.

This is the Chinese view of the state --

İşte Çinlilerin devlet algısı bu,

very, very different to ours.

bizimkinden çok ama çok farklı.

It's embedded in society in a different kind of way

Batı'da olduğundan çok farklı olarak

to what is the case

toplumun içine

in the West.

işlemiş.

And I would suggest to you that actually what we are dealing with here,

Bana sorarsanız, burada karşılaştığımız durum

in the Chinese context,

Çin açısından,

is a new kind of paradigm,

yeni bir durum,

which is different from anything

daha önce yüzleşmek zorunda

we've had to think about in the past.

kaldığımız herşeyden farklı.

Know that China believes in the market and the state.

Şimdi Çin hem sermayeye hem devlete inandığına göre.

I mean, Adam Smith,

Yani, Adam Smith,

already writing in the late 18th century, said,

daha 18. yy'da yazmıştı,

"The Chinese market is larger and more developed

"Çin piyasası Avrupa'daki her şeye oranla

and more sophisticated

daha büyük

than anything in Europe."

ve daha karmaşıktır."

And, apart from the Mao period,

Ve, Mao dönemini saymazsanız,

that has remained more or less the case ever since.

aşağı yukarı hep öyle kaldı.

But this is combined

Ama bir de oldukça

with an extremely strong and ubiquitous state.

güçlü ve her yere vakıf devletle birleşti.

The state is everywhere in China.

Devlet Çin'de her yerde.

I mean, it's leading firms --

Başlıca firmaların çoğu

many of them are still publicly owned.

hala devlete ait.

Private firms, however large they are, like Lenovo,

Özel firmalar, ne kadar büyük olurlarsa olsunlar, mesela

depend in many ways on state patronage.

Lenovo, bir şekilde devlet vesayetinde.

Targets for the economy and so on

Ekonomik hedefler vb. devlet tarafından

are set by the state.

belirleniyor.

And the state, of course, its authority flows into lots of other areas --

Ve devlet otoritesi, bildiğimiz gibi, daha başka alanlara da

as we are familiar with --

hükmediyor

with something like the one-child policy.

mesela tek çocuk politikası gibi.

Moreover, this is a very old state tradition,

Dahası, bu çok eski bir devlet geleneği,

a very old tradition of statecraft.

devlet iradesi geleneği.

I mean, if you want an illustration of this,

Bunun bir örneklemesini isterseniz,

the Great Wall is one.

Çin Seddi birisi.

But this is another, this is the Grand Canal,

Bu da bir diğeri, Büyük Kanal,

which was constructed in the first instance

M.Ö. 5. yy'da ilk

in the fifth century B.C.

inşaası yapıldı.

and was finally completed

M.S. 7. yy'da sonunda

in the seventh century A.D.

tamamlandı.

It went for 1,114 miles,

1114 mil uzunluğunda,

linking Beijing

Pekin'i Hangzhou ve

with Hangzhou and Shanghai.

Şangay'a bağlıyor.

So there's a long history

Yani Çin'de devletin uyguladığı

of extraordinary state infrastructural projects

çok uzun soluklu ve olağandışı yatırım

in China,

projeleri var,

which I suppose helps us to explain what we see today,

ki bu bugün gördüğümüz durumu açıklayabilir,

which is something like the Three Gorges Dam

mesela (dünyanın en büyüğü) 3 Boğaz Barajı

and many other expressions

ve buna benzer iktidarın

of state competence

gücünü gösteren

within China.

diğerleri.

So there we have three building blocks

İşte Çin'in, uygarlık devletinin

for trying to understand the difference that is China --

farklılıklarını anlamaya yönelik üç yapı taşı,

the civilization-state,

ırk anlayışı,

the notion of race

devletin doğası,

and the nature of the state

ve onun halkıyla

and its relationship to society.

olan ilişkisi.

And yet we still insist, by and large,

Ve bütün bunlara rağmen, biz hala

in thinking that we can understand China

Çin'i Batılı deneyimlere dayanarak,

by simply drawing on Western experience,

Batılı gözlerle bakarak, Batılı tarzda

looking at it through Western eyes,

düşünerek anlayabileceğimize

using Western concepts.

inanıyoruz.

If you want to know why

Eğer Çin'i neden şaşmaz

we unerringly seem to get China wrong --

bir şekilde yanlış yorumladığımızı

our predictions about what's going to happen to China are incorrect --

bilmek istiyorsanız - Çin'in geleceğine yönelik tahminlerimiz yanlış -

this is the reason.

nedeni budur.

Unfortunately, I think,

Ne yazık mi bence,

I have to say that I think

bu benim düşüncem,

attitude towards China

bizim Çin'e bakış açımız

is that of a kind of little Westerner mentality.

o malum Batılı tarafımızı yansıtıyor.

It's kind of arrogant.

Biraz kibirli.

It's arrogant in the sense

Sadece kendimizin en iyi

that we think that we are best,

olduğunu, bizim değerlerimizin

and therefore we have the universal measure.

evrensel olduğunu düşündüğümüz için kibirli.

And secondly, it's ignorant.

Ayrıca umursamaz.

We refuse to really address

Farklılığı gerçekten anlamayı

the issue of difference.

reddediyoruz.

You know, there's a very interesting passage

Amerikan tarihçisi Paul Cohen'in kitabında

in a book by Paul Cohen, the American historian.

çok ilginç bir bölüm var.

And Paul Cohen argues

Paul Cohen'e göre,

that the West thinks of itself

Batı kendini, olabilecek

as probably the most cosmopolitan

en kozmopolit kültür olarak

of all cultures.

görüyür.

But it's not.

Ama öyle değil.

In many ways,

Bir çok yönden,

it's the most parochial,

en dar görüşlü olanı,

because for 200 years,

çünkü son 200 yıldır,

the West has been so dominant in the world

Batı zaten dünyaya o kadar egemen ki,

that it's not really needed

diğer kültürleri ve uygarlıkları

to understand other cultures,

anlamaya aslında hiç

other civilizations.

ihtiyacı yok.

Because, at the end of the day,

Çünkü nihayetinde

it could, if necessary by force,

güç kullanmak gerekitiğinde

get its own way.

kendi yolunu çizecektir.

Whereas those cultures --

Halbuki diğer kültürler -

virtually the rest of the world, in fact,

yani dünyanın geri kalanı -

which have been in a far weaker position, vis-a-vis the West --

Batı'ya oranla daha zayıf durumda olduklarından,

have been thereby forced to understand the West,

ve Batı'nın toplumlarındaki varlığından dolayı,

because of the West's presence in those societies.

Batı!yı anlamaya zorlandılar.

And therefore, they are, as a result,

Tam da bu yüzden, Batı'ya oranla

more cosmopolitan in many ways than the West.

bir çok yönden daha kozmopolitler.

I mean, take the question of East Asia.

Mesela Doğu Asya'ya bakalım.

East Asia: Japan, Korea, China, etc. --

Doğu Asya: Japonya, Kore, Çin, vs. -

a third of the world's population lives there.

Dünya nüfusunun üçte biri orada yaşıyor,

Now the largest economic region in the world.

şu anda dünyanın en büyük ekonomik bölgesi.

And I'll tell you now,

Ve size şunu söyleyeyim,

that East Asianers, people from East Asia,

Doğu Asyalılar Batı'yı

are far more knowledgeable

Batı'nın Doğu'yu tanıdığından

about the West

çok daha iyi

than the West is about East Asia.

tanıyorlar.

Now this point is very germane, I'm afraid,

Ve bu konu korkarım ki günümüzle

to the present.

yakından ilgili.

Because what's happening? Back to that chart at the beginning,

Çünkü ne oluyor? Baştaki Goldman Sachs grafiğine

the Goldman Sachs chart.

dönersek,

What is happening

olan şu ki,

is that, very rapidly in historical terms,

tarihi açıdan çok hızlı bir şekilde Dünya,

the world is being driven

gelişmiş ülkeler değil,

and shaped,

gelişmekte olanlar

not by the old developed countries,

tarafından biçimlendiriliyor ve

but by the developing world.

yönlendiriliyor.

We've seen this

Bunu G7'nin veya G8'in

in terms of the G20

yerini alan

usurping very rapidly the position of the G7,

G20'deki durumda

or the G8.

gördük.

And there are two consequences of this.

Bu durumun iki sonucu var.

First, the West

İlki, Batı

is rapidly losing

büyük bir hızla

its influence in the world.

Dünya'daki etkisini yitiriyor.

There was a dramatic illustration of this actually a year ago --

Aslında bir sene önce bunun dramatik bir örneğini gördük -

Copenhagen, climate change conference.

Kopenhag, iklim değişikliği konferansı,

Europe was not at the final negotiating table.

Avrupa son pazarlıklarda yoktu.

When did that last happen?

Bu en son ne zaman olmuştu?

I would wager it was probably about 200 years ago.

Bahse girerim 200 sene önceydi.

And that is what is going to happen in the future.

Ve gelecekte olan da bu.

And the second implication

İkincisi, bu durumun sonucu

is that the world will inevitably, as a consequence,

olarak Dünya, bize kaçınılmaz olarak

become increasingly unfamiliar to us,

yabancılaşacak,

because it'll be shaped by cultures and experiences and histories

çünkü bizim alışkın veya aşina olmadığımız kültürler, deneyimler ve

that we are not really familiar with,

tarihler tarafından

or conversant with.

biçimlenecek.

And at last, I'm afraid -- take Europe;

Ve korkarım ki Avrupalılar -

America is slightly different --

Amerika'da durum biraz farklı -

but Europeans by and large, I have to say,

diyebilirim ki genelde

are ignorant,

umursamazlar

are unaware

Dünya'nın gittiği

about the way the world is changing.

doğrultudan habersizler.

Some people -- I've got an English friend in China,

Bazı insanlara göre - mesela Çin'de olan bir İngiliz

and he said, "The continent is sleepwalking into oblivion."

arkadaşım dedi ki, "Bu kıta kayıtsızlığa doğru uyurgezer gibi ilerliyor."

Well, maybe that's true,

Bu belki doğru,

maybe that's an exaggeration.

belki de abartı.

But there's another problem which goes along with this --

Yine de bununla içiçe olan başka bir sorun var,

that Europe is increasingly out of touch with the world --

Avrupa Dünya'dan gittikçe kopuyor,

and that is a sort of

bu da gelecekle

loss of a sense of the future.

bağlarımızı koparıyor.

I mean, Europe once, of course, once commanded the future

Avrupa bir zamanlar, tabi ki, itimatıyle geleceğe

in its confidence.

hükmediyordu.

Take the 19th century, for example.

Mesela 19. yy'da.

But this, alas, is no longer true.

Ne yazık ki bu artık geçerli değil.

If you want to feel the future, if you want to taste the future,

Eğer geleceğe dokunmak, geleceği tatmak istiyorsanız,

try China -- there's old Confucius.

Çin'i deneyin - malum Konfüçyüş'ü.

This is a railway station

Bu, daha önce eşini

the likes of which you've never seen before.

benzerini görmediğiniz bir tren istasyonu.

It doesn't even look like a railway station.

Tren istasyonuna benzemiyor bile.

This is the new [Wuhan] railway station

Bu hızlı trenler için tasarlanan yeni

for the high-speed trains.

Guangzhou istasyonu.

China already has a bigger network

Çin halihazırda bütün ülkelerden daha

than any other country in the world

geniş bir ağa sahip, yakında da

and will soon have more than all the rest of the world put together.

bütün ülkelerin toplamından daha geniş bir ağa sahip olacak.

Or take this: now this is an idea,

Veya bu: Henüz bir fikir,

but it's an idea to be tried out shortly

ama yakın zamanda Pekin'in varoşlarında

in a suburb of Beijing.

denenecek bir fikir.

Here you have a megabus,

Bu bir devasa-otobüs,

on the upper deck carries about 2,000 people.

üst katında 2000 kişi taşıma kapasiteli.

It travels on rails

Araç yoluna paralel

down a suburban road,

olarak raylar üzerinde

and the cars travel underneath it.

ilerliyor, altından da arabalar.

And it does speeds of up to about 100 miles an hour.

Saatte 100 mile kadar çıkabiliyor.

Now this is the way things are going to move,

İşlerin gideceği nokta bu, çünkü

because China has a very specific problem,

Çin'in Avrupa'dan ve Amerika'dan

which is different from Europe

çok daha farklı

and different from the United States:

bir sorunu var.

China has huge numbers of people and no space.

Aşırı sayıda insan ve kısıtlı mekan.

So this is a solution to a situation

Bu Çin'in 20 milyonun üzerinde

where China's going to have

nüfusu olan bir çok şehrinin

many, many, many cities

olacağı bir dönemde ortaya

over 20 million people.

çıkan soruna yönelik çözüm.

Okay, so how would I like to finish?

Peki, nasıl bir sonuca varmak istiyorum?

Well, what should our attitude be

Elimizden kaçırmakta olduğumuz,

towards this world

çok hızlı gelişen

that we see

bu Dünya'ya

very rapidly developing

karşı tavrımız

before us?

ne olmalı?

I think there will be good things about it and there will be bad things about it.

Bence bu konuda iyi şeyler ve kötü şeyler olacak.

But I want to argue, above all,

Ama yine de, Dünya'nın yararı için

a big-picture positive for this world.

büyük resme bakmak gerekiyor bence.

For 200 years,

200 yıldır Dünya,

the world was essentially governed

insan nüfusunun bir kısmı tarafından

by a fragment of the human population.

yönetiliyordu.

That's what Europe and North America represented.

Avrupa ve Kuzey Amerika bunu simgeliyordu.

The arrival of countries

Çin ve Hindistan gibi

like China and India --

Dünya nüfusunun

between them 38 percent of the world's population --

%38'ini barındıran ülkelerin, ve Endonezya,

and others like Indonesia and Brazil and so on,

Brezilya gibi diğerlerinin sahneye çıkması,

represent the most important single act

son 200 yıldaki demokratikleşmeye

of democratization

yönelik en önemli

in the last 200 years.

tekil harekettir.

Civilizations and cultures,

Şimdiye kadar ihmal edilen,

which had been ignored, which had no voice,

sesi çıkmayan, dinlenmeyen, bilinmeyen

which were not listened to, which were not known about,

uygarlıklar ve kültürler,

will have a different sort

bu Dünya'da daha farklı

of representation in this world.

yer bulacaklar.

As humanists, we must welcome, surely,

Hümanistler olarak, tabi ki, bu değişime

this transformation,

kucak açmalıyız.

and we will have to learn

Ve bu uygarlıklar hakkında

about these civilizations.

bilgimizi geliştirmeliyiz.

This big ship here

Buradaki büyük gemi,

was the one sailed in by Zheng He

15. yy'da Zheng He tarafından,

in the early 15th century

Güney Çin Denizi, Doğu Çin Denizi,

on his great voyages

ve Hint Okyanusu üzerinden Doğu Afrika'ya

around the South China Sea, the East China Sea

yaptığı büyük keşif gezilerinde

and across the Indian Ocean to East Africa.

kullanılan gemi.

The little boat in front of it

Önündeki ufak bot ise,

was the one in which, 80 years later,

80 yıl sonra Kristof Kolomb'un içinde

Christopher Columbus crossed the Atlantic.

Atlantik'i geçtiği gemi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Or, look carefully

Veya ZhuZhou

at this silk scroll

tarafından 1368'de

made by ZhuZhou

yapılan bu ipek

in 1368.

tomara bakın.

I think they're playing golf.

Bence golf oynuyorlar.

Christ, the Chinese even invented golf.

Tanrım, golfü bile Çinliler bulmuş.

Welcome to the future. Thank you.

Geleceğe hoş geldiniz. Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)