Does money make you mean? | Paul Piff

Paul Piff: Para insanı bozar mı?

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: Harun Civan

I want you to, for a moment,

Sizden, bir an için,

Monopoly oyunu oynadığınızı düşünmenizi istiyorum,

think about playing a game of Monopoly.

ama bu oyunda, başarılı olmanıza yardımcı olan

Except in this game, that combination of skill, talent and luck

beceri, yetenek ve şans kombinasyonu

that helped earn you success in games, as in life,

hayatta olduğu gibi,

alakasız hale getirilmiştir,

has been rendered irrelevant,

because this game's been rigged,

çünkü bu oyun hileli

and you've got the upper hand.

ve avantaj sizde.

You've got more money,

Daha fazla paranız var,

more opportunities to move around the board,

tahtanın etrafında daha fazla dolanma fırsatınız

ve kaynaklara daha fazla erişiminiz var.

and more access to resources.

And as you think about that experience,

Ve bu deneyimi düşündüğünüzde,

kendinize şunu sormanızı istiyorum:

I want you to ask yourself:

How might that experience of being a privileged player in a rigged game

Hileli bir oyunda

ayrıcalıklı bir oyuncu olmak,

change the way you think about yourself

diğer oyuncular ve kendiniz hakkında

düşündüklerinizi nasıl değiştirir?

and regard that other player?

So, we ran a study on the UC Berkeley campus

U.C. Berkeley kampüsünde bir çalışma başlatarak

bu soruya cevap aradık.

to look at exactly that question.

We brought in more than 100 pairs of strangers into the lab,

Laboratuvara 100'den fazla

yabancı çift getirdik

and with the flip of a coin,

ve yazı tura ile

randomly assigned one of the two to be a rich player in a rigged game.

iki kişiden birisini hileli oyunda

zengin oyuncu olarak belirledik.

They got two times as much money;

İki kat fazla para aldılar.

when they passed Go, they collected twice the salary;

Başlangıcı geçtiklerinde,

iki kat gelir elde ettiler

and they got to roll both dice instead of one,

ve bir değil iki zarı da atmaları sağlandı,

so they got to move around the board a lot more.

böylece tahtada daha fazla dolanmış oldular.

(Kahkaha)

(Laughter)

15 dakika süresince,

And over the course of 15 minutes,

we watched through hidden cameras what happened.

olanları gizli kameralarla izledik.

What I want to do today, for the first time,

Ve bugün ilk kez size

gördüklerimizin birazını göstermek istiyorum.

is show you a little bit of what we saw.

You'll to have to pardon the sound quality,

Ses kalitesinin kusuruna bakmayın,

tekrar belirteyim, çünkü bunlar gizli kameralar.

because again, these were hidden cameras.

So we've provided subtitles.

O yüzden altyazı koyduk.

[Video] Rich Player: How many 500s did you have?

Zengin Oyuncu: Sende kaç tane 500'lük var?

Fakir Oyuncu: Bir tane.

Poor Player: Just one.

Zengin Oyuncu: Ciddi misin? Fakir Oyuncu: Evet.

RP: Are you serious? PP: Yeah.

Zengin Oyuncu: Bende üç tane.

RP: I have three. (Laughs) I don't know why they gave me so much.

Neden bana fazla vermişler bilmiyorum.

Paul Piff: Evet, oyuncular hemen bir şeyler

Paul Piff: So it was quickly apparent to players that something was up.

döndüğünü anladı.

Biri diğerinden açık bir biçimde

One person clearly has a lot more money than the other person,

daha fazla paraya sahip ve yine de,

and yet, as the game unfolded,

oyun ilerledikçe,

iki oyuncu arasında göze çarpan

we saw very notable differences, dramatic differences begin to emerge

dramatik değişimlerin

between the two players.

belirdiğini gördük.

The rich player started to move around the board louder,

Zengin oyuncu

tahtanın etrafında elindeki parçayı

literally smacking the board with the piece as he went around.

adeta vurarak daha gürültülü bir şekilde

hareket etmeye başladı.

(Game piece smacks board)

We were more likely to see signs of dominance

Zengin oyuncular arasında daha çok egemen tavırlar,

and nonverbal signs, displays of power

sözsüz işaretler,

güç gösterisi

and celebration among the rich players.

ve şölen havası görmeye başladık.

We had a bowl of pretzels positioned off to the side.

Masanın kenarına bir kase kraker koyduk.

Dipte sağ köşede.

It's on the bottom right corner.

That allowed us to watch participants' consummatory behavior.

Bu bize tüketim davranışlarını gözleme fırsatı sundu.

So we're just tracking how many pretzels participants eat.

Şu anda katılımcıların kaç tane kraker yediğini takip ediyoruz.

[Video] RP: Are those pretzels a trick?

Zengin Oyuncu: Bu krakerler de numara mı?

PP: I don't know.

Fakir Oyuncu: Bilmiyorum.

Paul Piff: OK, so no surprises, people are on to us.

PP: Tamam, süpriz değil, bizi farkettiler.

They wonder what that bowl of pretzels is doing there in the first place.

İlk önce, bir kase krakerin

orada ne yaptığını merak ettiler.

Üstelik birisi, sizin de gördüğünüz gibi

One even asks, like you just saw,

kraker kasesinin bir numara mı olduğunu sordu.

"Is that bowl of pretzels there as a trick?"

Hal böyle iken, durumun etkisi

And yet, despite that, the power of the situation

kaçınılmaz olarak baskın geliyor gibiydi

seems to inevitably dominate,

and those rich players start to eat more pretzels.

ve bu zengin oyuncular daha fazla kraker yemeye başladı.

(Laughter)

Zengin Oyuncu: Krakerlere bayılıyorum.

[Video] RP: I love pretzels.

(Laughter)

(Kahkaha)

PP: Oyun devam ettikçe,

Paul Piff: And as the game went on,

one of the really interesting and dramatic patterns

gözlemlediğimiz en ilginç ve dramatik izlerden

that we observed begin to emerge

birisi belirmeye başladı.

Zengin oyuncular açıkça diğerine karşı

was that the rich players actually started to become ruder

daha kaba ve fakir oyuncuların

toward the other person --

kötü durumuna karşı

less and less sensitive to the plight of those poor, poor players,

daha az hassas olmaya

and more and more demonstrative of their material success,

ve maddi başarılarını ve

ne kadar iyi oynadıklarını

daha çok göstermeye başladıar.

more likely to showcase how well they're doing.

Zengin Oyuncu: Her şeye yetecek param var.

[Video] RP: I have money ...

(Laughs) I have money for everything.

Fakir Oyuncu: Bu ne kadar?

PP: How much is that?

RP: You owe me 24 dollars.

Zengin Oyuncu: Bana 24 dolar borcun var.

You're going to lose all your money soon.

Yakında tüm paranı kaybedeceksin.

I'll buy it. I have so much money.

Alıyorum. Çok param var.

I have so much money, it takes me forever.

Param o kadar çok ki, hiç bitmez.

RP 2: I'm going to buy out this whole board.

Zengin Oyuncu 2: Tüm tahtayı alacağım.

RP 3: You're going to run out of money soon.

Zengin Oyuncu 3: Yakında paran kalmayacak.

Bu durumda neredeyse erişilmezim.

I'm pretty much untouchable at this point.

(Laughter)

PP: Pekala, şu da bence

Paul Piff: And here's what I think was really, really interesting:

çok, çok ilginç ki,

15 dakika sonunda,

it's that, at the end of the 15 minutes,

we asked the players to talk about their experience during the game.

oyun hakkındaki deneyimleri hakkında konuşmalarını istedik.

And when the rich players talked about why they had inevitably won

Ve zengin oyuncular,

ister istemez kazandıkları bu hileli

in this rigged game of Monopoly ...

Monopoly oyunu hakkında konuştuklarında --

(Laughter)

(Kahkaha)

They talked about what they'd done to buy those different properties

bu değişik mülkleri satın almak için

ne yaptıklarını ve bu başarıyı

and earn their success in the game.

nasıl elde ettiklerinden bahsettiler.

(Laughter)

And they became far less attuned

Ve onları en başta rastgele

ayrıcalıklı konuma getiren

to all those different features of the situation --

including that flip of a coin --

yazı tura olayı da dahil,

that had randomly gotten them into that privileged position

bu gibi farklı olgulara karşı

gittikçe umursamaz oldular.

in the first place.

And that's a really, really incredible insight

Ve bu gerçekten, zihnin avantajı

into how the mind makes sense of advantage.

nasıl anlamlandırdığının olağanüstü bir içgörüsüdür.

Bu Monopoly oyunu,

Now, this game of Monopoly can be used

as a metaphor for understanding society and its hierarchical structure,

kimisinin daha varlıklı ve daha itibarlı olduğu

ve birçoğunun böyle olmadığı toplumumuzu ve

wherein some people have a lot of wealth and a lot of status,

onun hiyerarşik yapısını anlamak için

and a lot of people don't;

bir benzetme olarak kullanılabilir.

they have a lot less wealth and a lot less status

Birçoğu daha az varlıklı ve daha az itibarlı

and a lot less access to valued resources.

ve değerli kaynaklara erişimi daha kısıtlı.

And what my colleagues and I for the last seven years have been doing

Son yedi yıldır, arkadaşlarım ve ben

is studying the effects of these kinds of hierarchies.

bu tür hiyerarşinin etkileri hakkında araştırma yapıyoruz.

What we've been finding across dozens of studies

Ülke çapında binlerce katılımcıyla yaptığımız

düzinelerce çalışmada gördük ki,

and thousands of participants across this country

is that as a person's levels of wealth increase,

kişinin varlık seviyesi arttıkça,

merhamet ve empati duyguları azalıyor

their feelings of compassion and empathy go down,

ve hak sahipliği ve layık olma duygusu

and their feelings of entitlement, of deservingness,

and their ideology of self-interest increase.

ve kişisel çıkar düşüncesi artıyor.

In surveys, we've found

Yaptığımız anketlerde, hırsı iyi olarak değerlendiren

that it's actually wealthier individuals who are more likely to moralize

daha varlıklı insanların,

kendi çıkarı peşinde koşmayı da

greed being good,

and that the pursuit of self-interest is favorable and moral.

olumlu ve ahlaki olarak

değerlendirdiklerini gördük.

Bugün ise, öz çıkar ideolojisinin etkilerini,

Now, what I want to do today is talk about some of the implications

bu etkileri neden önemsememiz gerektiği

of this ideology self-interest,

talk about why we should care about those implications,

ve son olarak da ne yapılabileceği hakkında

konuşmak istiyorum.

and end with what might be done.

Some of the first studies that we ran in this area

Bu alanda yaptığımız ilk çalışmalarda

sosyal psikologların

looked at helping behavior,

yardımsever davranış

something social psychologists call "pro-social behavior."

dedikleri şeyi inceledik.

And we were really interested

Ve asıl ilgilendiğimiz mesele,

in who's more likely to offer help to another person:

zenginin mi, yoksa fakirin mi bir başkasına

someone who's rich or someone who's poor.

daha çok yardım teklif ettiği idi.

In one of the studies,

Bu çalışmaların birinde, zengin ve

we bring rich and poor members of the community into the lab,

fakir toplum üyelerini laboratuvara getirdik

and give each of them the equivalent of 10 dollars.

ve her birine 10 dolar verdik.

We told the participants they could keep these 10 dollars for themselves,

Katılımcılara

10 doların isterlerse kendilerinde kalabileceğini,

isterlerse de bir kısmını

or they could share a portion of it, if they wanted to,

kimliği belirsiz bir yabancı ile

with a stranger, who's totally anonymous.

paylaşabileceklerini söyledik.

They'll never meet that stranger; the stranger will never meet them.

O yabancı ile bir daha karşılaşmayacak ve yabancı da onlarla karşılaşmayacaktı.

And we just monitor how much people give.

Ve insanların ne kadar verdiklerini izledik.

Individuals who made 25,000, sometimes under 15,000 dollars a year,

Yılda 25,000 bazen ise

15,000 doların altında geliri olan bireyler,

gave 44 percent more of their money to the stranger

yılda 150.000 veya 200.000 dolar

gelir elde eden

than did individuals making 150,000, 200,000 dollars a year.

bireylerden yüzde 44 daha fazla

para verdiler.

We've had people play games

İnsanlara oyunlar oynatarak,

to see who's more or less likely to cheat

kazanma şansını artırmak adına kimin daha fazla

to increase their chances of winning a prize.

veya daha az hile yaptığını görmeye çalıştık.

In one of the games, we actually rigged a computer

Bu oyunların birinde, bir bilgisayara hile karıştırarak,

so that die rolls over a certain score were impossible --

zarın mümkün olmayan skorlara

ulaşmasını sağladık.

You couldn't get above 12 in this game, and yet ...

Bu oyunda 12’den fazla puan alamazsınız

ve hal böyle iken, ne kadar zenginseniz,

the richer you were, the more likely you were to cheat in this game

50$ veya bazen

to earn credits toward a $50 cash prize --

üç dört katı nakit para ödülünü kazanmak için

sometimes by three to four times as much.

bu oyunda o kadar çok hile yapmaya eğilimli oluyorsunuz.

Başka bir çalışmamızda, insanların

We ran another study

where we looked at whether people would be inclined to take candy

çocuklar için ayrıldığını özellikle belirttiğimiz

from a jar of candy that we explicitly identified

kavanozlardan ne kadar şeker almaya

eğilimli olduğuna baktık.

as being reserved for children --

(Laughter)

(Kahkaha)

I'm not kidding -- I know it sounds like I'm making a joke.

Şaka yapmıyorum.

Biliyorum, şaka gibi geliyor.

We explicitly told participants:

Katılımcılara bu şeker kavanozlarının,

"This candy is for children participating in a developmental lab nearby.

yandaki gelişim laboratuvarına katılan

çocuklar için ayrıldığını özellikle belirttik.

They're in studies. This is for them."

Onlar da çalışmaya katılıyor. Bunlar da onlar için.

And we just monitored how much candy participants took.

Ve oturup katılımcılarına ne kadar şeker aldıklarını gözledik.

Participants who felt rich took two times as much candy

Kendini zengin hisseden katılımcılar,

kendini fakir hisseden katılımcılardan

as participants who felt poor.

iki kat daha fazla şeker aldı.

We've even studied cars.

Arabalar üzerinde bile çalışma yaptık,

Not just any cars,

farklı tür araba sürücülerinin

yasayı daha az veya çok çiğnemeye

but whether drivers of different kinds of cars

eğilimli olmalarını inceledik.

are more or less inclined to break the law.

In one of these studies,

Bu çalışmaların birinde, sürücülerin

we looked at whether drivers would stop for a pedestrian

yaya geçidinden geçecekmiş gibi yapan

that we had posed waiting to cross at a crosswalk.

bir yaya için durup durmayacaklarına baktık.

Kaliforniya’da, bildiğiniz gibi,

Now in California, as you all know,

çünkü eminim bunu hepimiz yapıyoruz,

because I'm sure we all do this,

it's the law to stop for a pedestrian who's waiting to cross.

karşıya geçmek üzere olan yaya için durmak yasal zorunluluktur.

So here's an example of how we did it.

Bunu nasıl yaptığımıza bir örnek ise şöyle:

That's our confederate off to the left, posing as a pedestrian.

Bu soldaki yaya rolündeki kişi

bizim iş birlikçimiz.

He approaches as the red truck successfully stops.

Kırmızı kamyonet başarılı bir şekilde duruyor.

In typical California fashion,

Tipik Kaliforniya manzarası,

it's overtaken by the bus who almost runs our pedestrian over.

kamyoneti sollayan otobüs yayayı ezmeye çalışıyor.

(Kahkaha)

(Laughter)

Now here's an example of a more expensive car,

Burada ise daha pahalı bir araba örneği,

a Prius, driving through, and a BMW doing the same.

bir Prius, durmadan geçiyor

ve bir BMW de aynısını yapıyor.

So we did this for hundreds of vehicles

Biz bunu birkaç gün boyuca

yüzlerce araç için yaptık,

on several days,

just tracking who stops and who doesn't.

sadece kimin durup durmadığına baktık.

What we found was as the expensiveness of a car increased ...

Vardığımız sonuç ise, arabanın pahalılığı

arttıkça,

(Laughter)

the drivers' tendencies to break the law increased as well.

sürücünün yasayı çiğneme eğiliminin de

arttığı oldu.

None of the cars -- none of the cars --

Pahalı olmayan arabalar kategorimizdeki

hiçbir araba

in our least expensive car category

broke the law.

yasayı çiğnemedi.

Close to 50 percent of the cars in our most expensive vehicle category

En pahalı arabalar kategorimizdeki

arabaların yüzde 50’ye yakını

broke the law.

yasayı çiğnedi.

We've run other studies,

Yaptığımız diğer çalışmalarda da gördük ki;

finding that wealthier individuals are more likely to lie in negotiations,

varlıklı bireyler müzakerelerde yalan söylemeye,

to endorse unethical behavior at work,

iş yerinde kasadan para çalınması gibi

like stealing cash from the cash register,

etik olmayan davranışları onaylamaya,

taking bribes, lying to customers.

rüşvet almaya ve müşteriye yalan söylemeye daha yatkınlar.

Now, I don't mean to suggest

Şimdi, burada bu tür davranışları

that it's only wealthy people who show these patterns of behavior.

sadece varlıklı insanların yaptığını

söylüyormuşum gibi anlaşılmasın.

Not at all -- in fact, I think that we all,

Hiç de değil. Bence aslında hepimiz,

in our day-to-day, minute-by-minute lives,

günlük yaşantımızda, kendi çıkarımızı

struggle with these competing motivations

diğer insanların çıkarlarından

of when or if to put our own interests above the interests of other people.

üstün tuttuğumuzda, bu rekabet dürtüleriyle

mücadele ediyoruz.

And that's understandable,

Ve bu anlaşılabilir bir şey de çünkü

because the American dream is an idea

Amerikan rüyası

çaba gösterip çok çalışmamız durumunda

in which we all have an equal opportunity to succeed and prosper,

hepimize başarmak ve

as long as we apply ourselves and work hard.

refaha ermek için eşit fırsatlar sunma fikridir

And a piece of that means that sometimes,

ve bu biraz da kendi çıkarınızı

you need to put your own interests

çevrenizdeki diğer insanların çıkarlarının

above the interests and well-being of other people around you.

ve refahının üzerinde tutma ihtiyacı doğuruyor.

Ama bulgularımıza göre,

But what we're finding is that the wealthier you are,

ne kadar varlıklı iseniz, etrafınızdakilere

the more likely you are to pursue a vision of personal success,

zarar verecek şekilde

of achievement and accomplishment,

kişisel başarı vizyonu peşinde

to the detriment of others around you.

o kadar çok koşuyorsunuz.

Here I've plotted for you the mean household income

Burada sizin için son 20 yılda

nüfusun her beşte birine ve en üst yüzde beşine düşen

received by each fifth and top five percent of the population

over the last 20 years.

ortalama hane gelirini çizdim.

In 1993,

1993 yılında, nüfusun farklı

the differences between the different quintiles of the population,

beşte birlik kesimi, gelir bakımından

in terms of income,

oldukça berbat.

are fairly egregious.

It's not difficult to discern that there are differences.

Zaten farklılıklar olduğunu görmek zor değil.

But over the last 20 years, that significant difference

Ama son 20 yılda, tepedekiler ve diğerleri

has become a Grand Canyon of sorts

arasındaki bu belirgin fark

between those at the top and everyone else.

bir tür büyük kanyon haline gelmiştir.

In fact, the top 20 percent of our population

Öyle ki, nüfusumuzun en üst yüzde 20’si

own close to 90 percent of the total wealth in this country.

bu ülkedeki servetin yüzde 90’ına sahip.

We're at unprecedented levels of economic inequality.

Bu benzeri görülmemiş düzeyde

bir ekonomik eşitsizlik.

What that means is that wealth is not only becoming increasingly concentrated

Bu da demektir ki, servet sadece seçilmiş bireylerden oluşmuş

bir grubun elinde toplanmakla kalmıyor,

in the hands of a select group of individuals,

but the American dream is becoming increasingly unattainable

ayrıca Amerikan rüyası, bizim gibi

artan bir çoğunluk için

giderek ulaşılamaz hale geliyor.

for an increasing majority of us.

Ve bu meselede bulduklarımıza göre,

And if it's the case, as we've been finding,

ne kadar varlıklı iseniz,

that the wealthier you are,

the more entitled you feel to that wealth,

o serveti daha çok hak ettiğinizi hissediyor,

kendi çıkarlarınızı daha ön planda tutuyor

and the more likely you are to prioritize your own interests

ve kendi çıkarınıza hizmet edecek şeyler

above the interests of other people,

and be willing to do things to serve that self-interest,

yapmak istiyorsunuz.

well, then, there's no reason to think that those patterns will change.

Öyleyse bu düşüncelerin değişeceğini düşünmek için de

bir neden yok.

Aslında, önümüzdeki 20 yıl içinde,

In fact, there's every reason to think that they'll only get worse,

işlerin aynı doğrusal oranda

and that's what it would look like if things just stayed the same,

aynı kalması durumunda işlerin daha da kötüleşeceğini

at the same linear rate, over the next 20 years.

düşünmek için çok neden var.

Eşitsizlik, ekonomik eşitsizlik,

Now inequality -- economic inequality --

is something we should all be concerned about,

hepimizin endişe etmesi gereken bir şey

ve bu sadece sosyal hiyerarşinin dibinde olanlar için değil,

and not just because of those at the bottom of the social hierarchy,

çok fazla ekonomik eşitsizliğin

but because individuals and groups

daha da kötü hale getirdiği

bireyler ve gruplar için,

with lots of economic inequality do worse ...

not just the people at the bottom, everyone.

sadece dipteki insanlar için değil, herkes için.

Dünya çapında en üst düzey laboratuvarlarda yapılan

There's a lot of really compelling research

coming out from top labs all over the world,

oldukça zorlayıcı araştırmalar,

showcasing the range of things that are undermined

ekonomik eşitsizlik kötüye gittikçe

birçok kavramın da

as economic inequality gets worse.

zarar gördüğünü gözler önüne seriyor.

Social mobility, things we really care about,

Sosyal hareketlilik, önem verdiğimiz şeyler,

fiziksel sıhhat, sosyal güven,

physical health, social trust,

all go down as inequality goes up.

eşitsizlik arttıkça kötüye gider.

Similarly, negative things in social collectives and societies,

Benzer şekilde, ekonomik eşitsizlik arttıkça,

sosyal girişimler ve topluluklardaki

olumsuz şeyler,

things like obesity, and violence,

obezite ve şiddet,

imprisonment, and punishment,

are exacerbated as economic inequality increases.

hapis ve ceza gibi şeyler de kötüye gider.

Again, these are outcomes not just experienced by a few,

Yine, bu sonuçlar sadece

birkaç kişi tarafından değil,

but that resound across all strata of society.

toplumun tüm tabakalarında yankılanır.

Even people at the top experience these outcomes.

Bu sonuçlar üst düzey insanlar tarafından bile tecrübe edinmiştir.

Peki ne yapacağız?

So what do we do?

This cascade of self-perpetuating,

Bu sürekli artan, tehlikeli,

pernicious, negative effects

olumsuz etkilerin artık kontrolden çıktığı

could seem like something that's spun out of control,

ve yapabileceğimiz, özellikle de

and there's nothing we can do about it,

birey olarak yapabileceğimiz

certainly nothing we as individuals could do.

birşeyin kalmadığı düşünülebilir.

But in fact, we've been finding in our own laboratory research

Ama aslında, laboratuvar araştırmalarımızda

bulduklarımıza göre

that small psychological interventions,

küçük psikolojik müdahaleler,

small changes to people's values,

insanların değerlerindeki küçük değişiklikler,

small nudges in certain directions,

belirli yönlerdeki ufak dürtmeler,

eşitçilik ve empati zeminini yeniden canlandırabilir.

can restore levels of egalitarianism and empathy.

For instance, reminding people of the benefits of cooperation

Mesela insanlara

iş birliğinin faydalarını ve

toplumun avantajlarını hatırlatmak,

or the advantages of community,

cause wealthier individuals to be just as egalitarian

varlıklı bireylerin tıpkı yoksul insanlar gibi

as poor people.

eşitlikçi olmasını sağlayabilir.

In one study, we had people watch a brief video, just 46 seconds long,

Bir çalışmada, insanlara

çevrelerindeki dünyada başkalarının ihtiyaçlarını hatırlatan

about childhood poverty

çocuk yoksulluğu hakkında

that served as a reminder of the needs of others in the world around them.

46 saniyelik kısa bir video izlettik,

ve bunu izledikten sonra,

And after watching that,

kendilerine gösterilen

we looked at how willing people were to offer up their own time

sıkıntı içerisindeki yabancılara kendi zamanlarından

to a stranger presented to them in the lab, who was in distress.

ne kadar ayırabileceklerini inceledik.

Bu videoyu izledikten bir saat sonra,

After watching this video, an hour later,

rich people became just as generous of their own time

zengin insanlar, bu fakir olan yabancı insana,

bu farklılıkların doğuştan veya kategorik olmadığını

to help out this other person, a stranger,

ve bunların insani değerlerdeki ufak değişikliklerle,

as someone who's poor,

suggesting that these differences are not innate or categorical,

merhamet ve empati vuruşlarıyla

şekillendirilebileceğini

but are so malleable to slight changes in people's values,

öne sürerek,

yardım etmek amacıyla

and little nudges of compassion and bumps of empathy.

kendi vakitlerinden cömertçe

fedakarlık ettiler.

And beyond the walls of our lab,

Laboratuvarımızın dışında,

we're even beginning to see signs of change in society.

toplumda da değişim izleri görmeye başladık.

Bill Gates, one of our nation's wealthiest individuals,

Ülkemizin en zenginlerinden biri olan Bill Gates,

in his Harvard commencement speech,

toplumun karşılaştığı en zorlu sorun olan

eşitsizlik ve bununla baş etmek için

talked about the problem of inequality facing society

neler yapılabileceği hakkında yaptığı

as being the most daunting challenge,

and talked about what must be done to combat it,

Harvard diploma töreni konuşmasında şunları söyledi:

“İnsanlığın en büyük ilerlemeleri

saying, "Humanity's greatest advances are not in its discoveries --

keşifler değil,

but in how those discoveries are applied

bu keşiflerin eşitsizliği azaltmak için

to reduce inequity."

nasıl kullanıldığıdır.”

And there's the Giving Pledge,

Ve bir de “Verme Taahhüdü” projesi var,

in which more than 100 of our nation's wealthiest individuals

bu projede ülkemizin en zengin

100’den fazla bireyi,

servetlerinin yarısını hayır için bağışlıyorlar.

are pledging half of their fortunes to charity.

And there's the emergence of dozens of grassroots movements,

Ve ortaya,

"Biz Yüzde Biriz",

like "We are the 1 percent,"

"Kaynak Üretimi" veya

"Resource Generation,"

"Herkes için Refah" gibi

or "Wealth for Common Good,"

birçok sivil toplum örgütü çıkıyor

in which the most privileged members of the population,

ve toplumun en ayrıcalıklı üyeleri,

yüzde birlik dilimde bulunan insanlar,

members of the one percent and elsewhere,

zengin insanlar,

people who are wealthy,

yetişkin veya genç ayrımı yapmadan

are using their own economic resources,

kendi ekonomik ayrıcalıklarını ve kaynaklarını aktararak,

benim için en çarpıcı olan şey de bu,

adults and youth alike -- that's what's most striking to me --

eşitsizlikle mücadele etmek için

leveraging their own privilege, their own economic resources,

kendi ekonomik çıkarlarına ters düşen

to combat inequality

sosyal politikaları,

by advocating for social policies,

sosyal değerlerdeki ve

changes in social values

insanların davranışlarındaki

and changes in people's behavior

değişimleri savunuyorlar.

Ve bu belki nihayetinde

that work against their own economic interests,

Amerikan rüyasını yeniden canlandırabilecektir.

but that may ultimately restore the American dream.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)