Matthew Childs' 9 life lessons from rock climbing

Matthew Childs'ın kaya tırmanışından çıkarttığı 9 hayat dersi

Çeviri: Abdülkadir İnel Gözden geçirme: Kemal Seçkin

It's pretty simple. There are nine, sort of, rules

Oldukça basit. 35 yıllık kaya tırmanışı sonucu keşfettiğim

that I discovered after 35 years of rock climbing.

dokuz adet kural benzeri şey var.

Most of them are pretty basic.

Çoğu oldukça temel şeyler.

Number one: don't let go --

Birinci kural: Sakın bırakma --

very sure success method.

mutlak bir başarı yöntemi.

But really, truly -- often you think about

Fakat aslında, çoğu zaman

letting go way before your body does.

vücudunuz bırakmadan önce bırakmayı siz düşünürsünüz.

So hang in there,

Orada asılı haldeyken

and you come up with some pretty peculiar solutions.

oldukça tuhaf bazı çözümler bulursunuz.

Number two: hesitation is bad.

İkinci kural: Tereddüt kötüdür.

This is a friction climb, up in Tuolumne Meadows,

Bu Tuolumne Meadows'daki Yosemite

in the Yosemite high country.

vadisinde bir sürtünme tırmanışı.

Friction climbing doesn't have any sort of hard positive edges.

Sürtünme tırmanışları herhangi bir yüksek çıkıntılı kenar içermez.

You're climbing on little dimples and nubbins in the rock.

Küçük çıkıntı ve girintileri kullanarak tırmanırsınız.

The most friction you have is when you first put your hand

En fazla sürtünmeyi elinizi veya ayağınızı kaya üzerine

or your foot on the rock.

ilk koyduğunuzda elde edersiniz.

And then from that point on, you're basically falling.

Ve o noktadan sonra temelde düşersiniz.

So momentum is good. Don't stop.

Yani momentum iyidir. Durmayın.

Rule number three: have a plan.

Kural üç: Bir planınız olsun.

This is a climb called the Naked Edge,

Boulder'in dışındaki El Dorado Kanyonu'nda

in El Dorado Canyon, outside of Boulder.

gerçekleştirilen bu tırmanışa Çıplak Kenar denir.

This climber is on the last pitch of it.

Bu tırmanışçı oranın son aşamasında.

He's actually right about where I fell.

Aslında tam benim düştüğüm yerde.

There is about 1,000 feet of air below him.

Altında yaklaşık 1,000 feet (~300m) boşluk var.

And all the hard pitches are actually below him.

Ve bütün zorlu aşamalar aşağıda kaldı.

Often what happens is

Çoğu zaman şöyle olur:

you're planning so hard for like,

Çok sıkı bir plan yaparsınız,

"How do I get through the hardest part? How do I get through the hardest part?"

"En zorlu bölümü nasıl geçerim? En zorlu bölümü nasıl geçerim?" diye.

And then what happens?

Ama sonra ne olur?

You get to the last pitch. It's easy.

Son aşamaya ulaşırsınız. Bu kolaydır.

And you're completely flamed out. Don't do it.

Sonunda tamamen canınız çıkar. Bunu yapmayın.

You have to plan ahead to get to the top.

Zirveye ulaşmak için ilerisini planlamalısınız.

But you also can't forget that each individual move

Ayrıca tamamlamak için gereken her bir adımı

you have to be able to complete.

aklınızdan çıkartamazsınız.

This is a climb called the Dike Route,

Bu Yosemite vadisindeki Peyrat zirvesinde

on Pywjack Dome, up in the Yosemite high country.

Dike Route adında bir tırmanış.

The interesting thing about this climb is it's not that hard.

Bu tırmanışın ilginç tarafı aslında çok da zor bir tırmanış olmamasıdır.

But if you're the leader on it,

Fakat lider sizseniz,

at the hardest move, you're looking at about 100 foot fall,

en zor kısımda, düşük açılı kaya parçalarına doğru

onto some low angle slabs.

yaklaşık 100 feetlik (~30m) bir düşüş sizi bekler.

So you've got to focus.

Yani, odaklanmanız lazım.

You don't want to stop in the middle like

Coleridge's Kubla Kahn gibi bir yerin ortasında

Coleridge's Kubla Kahn.

durmak istemezsiniz.

You've got to keep going.

Harekete devam etmeniz gerekir.

Rule number five: know how to rest.

Kural beş: Nasıl dinleneceğinizi bilin.

It's amazing. The best climbers

Bu oldukça ilginç. En iyi tırmanışçılar,

are the ones that in the most extreme situations

en zor durumlarda bile vücutlarını

can get their bodies into some position

dinlenebilecekleri, tekrar toplanabilecekleri,

where they can rest,

odaklanabilecekleri,

regroup, calm themselves, focus,

ve tırmanışa devam edebilecekleri

and keep going.

bir pozisyona getirebilenlerdir.

This is a climb in the Needles, again in California.

Bu, yine Kaliforniya'da, Needles'taki bir tırmanış.

Fear really sucks because what it means is

Korku gerçekten berbattır çünkü yaptığınız işe

you're not focusing on what you're doing.

odaklanmadığınızı gösterir.

You're focusing on the consequences of

Yaptığınız işte başarısız olmanızın doğuracağı

failing at what you're doing

sonuçlar üzerine odaklanıyorsunuzdur.

because any given move should require

Çünkü herhangi bir hareketi etkili bir şekilde

all your concentration and thought processes

yapmak için tamamıyla onun üzerinde yoğunlaşıp

to execute it effectively.

süreçleri gözden geçirmeniz gerekir.

One of the things in climbing is, most people

Tırmanış hakkındaki diğer bir şey ise: Çoğu kimse bu işteki herşeyin

sort of take it straight on. And they follow the most obvious solution.

bir örnek yapıldığını sanır. Ve en aşikar çözümlere başvururlar.

This is the Devils Tower in Wyoming,

Burası, çoğunuzun "Close Encounters"dan hatırlayacağı,

which is a columnar basalt formation

Wyoming'deki sütunlu yapıdaki bir bazalt

that most of you probably know from "Close Encounters."

oluşumu olan Devils Tower (Şeytanların Kulesi).

With this, typically crack climbers

Burada, genelde tırmanışçılar

would put their hands in and their toes in

ellerini ve ayaklarını içeri sokarlar,

and just start climbing.

ve tırmanmaya başlarlar.

The cracks are too small to get your toes into

Çatlaklar ayağınızı içeri sokmak için çok küçüktür

so the only way to climb is using your fingertips

dolayısı ile tek yol parmak uçlarınızı çatlaklara

in the cracks,

sokmak ve

and using opposing pressure

ters baskı uygulayarak

and forcing yourself up.

kendinizi yukarı itmektir.

Rule number eight: strength doesn't always equal success.

Kural sekiz: Güç her zaman başarı demek değildir.

In the 35 years I've been a climbing guide

35 yıldır tırmanış rehberiyim, ters duvarlarda

and taught on indoor walls, and stuff like that,

ve buna benzer yerlerde çalıştım,

the most important thing I've learned

öğrendiğim en önemli şey ise, bazıları

was, guys will always try to do pull-ups.

sürekli barfiks çekmeye çalışırlar.

Beginning guys, it's like, they thrash, they thrash,

Yeni başlayanlar, canları çıkıncaya kadar çalışırlar

they get 15 feet up --

ve 15 feet (~5m) tırmanabilirler.

and they can do about 15 pull-ups right --

Ama 15 civarında barfiks çekebiliyorlar, değil mi?

And then they just flame out.

Ve sonra bir anda iflas ederler.

Women are much more in balance

Kadınlar denge konusunda çok daha iyidir

because they don't have that idea

çünkü 100 barfiks çekebilecekleri gibi

that they're going to be able to do 100 pull-ups.

bir düşünceye sahip değildirler.

They think about how to get the weight over their feet

Ağırlığı ayaklarının üzerine nasıl paylaştıracaklarını düşünürler,

because it's sort of natural -- they carry you all day long.

zira doğal olan budur. Seni bütün gün taşımaktalar.

So balance is really critical,

Dolayısı ile denge oldukça önemlidir,

and keeping your weight on your feet,

ağırlığı vücudunuzun en güçlü kaslarını barındıran

which is your strongest muscle.

ayaklarınızın üzerinde tutmak.

And of course there is rule number nine.

Ve tabii bir de dokuzuncu kural var.

I came up with rule number nine after

Bu kural planlamadığım 40 feetlik (12m)

I actually didn't plan for a fall,

bir düşüş sonrası kaburgalarımı

and went about 40 feet and cracked a rib.

kırdıktan sonra aklıma geldi.

Once you get to that point where you know it's going to happen,

O noktaya; ne olacağını anladığınız zamana geldiğinizde

you need to start thinking about how you're going to let go

nasıl bırakacağınızı düşünmeye başlamanız gerekiyor

because that is the critical piece

çünkü bu sakatlanmamak için gereken

of not getting hurt --

kritik bir nokta --

how you're going to fall onto the rope,

halata nasıl asılı kalacağınız,

or if you're climbing without a rope,

ya da halatsız tırmanıyorsanız,

fall to a place where you can actually control the fall.

düşüşü kontrol edebileceğiniz bir yere düşmeniz.

So don't hang on till the bitter end.

Yani acı sona kadar tutunmaya devam etmeyin.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)